Αλή Πασάς: Όταν το Λιοντάρι της Ηπείρου κατασπάραξε τη μισή Πρέβεζα – Ακόμα και ο δήμιος δεν άντεξε το μακελειό

Τον είπαν Λιοντάρι της Ηπείρου και ήταν ένα από τα πιο αιμοσταγή θηρία της Ιστορίας. Το όνομά του; Αλή Πασάς Τεπελενλής. Ο θηριώδης Αλή Πασάς των Ιωαννίνων, μια μέρα σαν σήμερα 22 Οκτωβρίου του 1798, καταλαμβάνει με το στρατό του την Πρέβεζα. Τα υπόλοιπα ήταν δουλειά του δημίου του…

Μετά τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο, όλες οι ενετικές κτήσεις στην Ήπειρο περνούσαν στη Γαλλία και στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η Πρέβεζα, η Πάργα, η Βόνιτσα και τα νησιά του Ιονίου ύψωσαν τη γαλλική σημαία. Και οι Γάλλοι μπήκαν σ’ εκείνες τις πόλεις σαν απελευθερωτές. Και λίγο πιο μακριά, στο νησί της λίμνης των Ιωαννίνων, ο Αλή Πασάς, που δεν είχε συμμετάσχει στη Συνθήκη περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να χιμήξει. Το λιμάνι της Πρέβεζας ήταν ζωτικής σημασίας για τον Αλή και με πρόσχημα τον αποκλεισμό πλοίου του στον Αμβρακικό, από τον γαλλικό στόλο, έστειλε τους μακελάρηδές του σ’ εκείνους τους τόπους.

Πρώτη μάχη στα χαλάσματα της αρχαίας Νικόπολης, όπου είχαν ταμπουρωθεί Γάλλοι και ντόπιοι κάτοικοι. Η αριθμητική υπεροχή των δυνάμεων του Αλή Πασά έφερε γρήγορα τη νίκη κι έπειτα τις θηριωδίες. Όσοι από τους αμυνόμενους δεν σφαγιάστηκαν στον χώρο της μάχης, αλυσοδέθηκαν και οδηγήθηκαν στα μπουντρούμια του κάστρου των Ιωαννίνων. Εκεί υποχρεώθηκαν να κόψουν τα κεφάλια των νεκρών συντρόφων τους, να τα παστώσουν και να τα βάλουν σε τσουβάλια: ο Αλής είχε ένα ωραίο δώρο για τον Σουλτάνο…
Οι Πρεβεζάνοι, που είχαν γλυτώσει βρήκαν καταφύγιο στα βουνά γύρω από την πόλη τους, όμως με δόλο ο Αλή Πασάς τους πισωγύρισε.
Η συνέχεια ήταν οικτρή. Ο Αλής κατέλαβε δίχως αντίσταση την Πρέβεζα και όλοι οι κάτοικοι μαζεύτηκαν στο λιμάνι της Σαλαώρας. O Αλή Πασάς αποκεφάλισε όσους κατοίκους της είχαν συλληφθεί ως γαλλόφιλοι και παρέδωσε την πόλη στις φλόγες. Στη συνέχεια πραγματοποίησε θρίαμβο στα Γιάννινα με τους αιχμαλώτους, Έλληνες και Γάλλους, να κρατούν τα κομμένα κεφάλια των συμπολεμιστών τους, υπό τις επευφημίες των Αλβανών της πόλης, που είχαν παραταχθεί κατά μήκος της διαδρομής. Εκείνη τη νύχτα ο Αλή πασάς - λέγεται ότι - έσφαξε 8500 Πρεβεζάνους, από νεογέννητα παιδιά και γυναίκες μέχρι ηλικιωμένους· δεν άφησε άνθρωπο ζωντανό. Αφού, όπως λέει ο θρύλος, ο Δήμιος (ο μπόγιας) που τους αποκεφάλιζε, έπαθε συγκοπή και αντικαταστάθηκε για να συνεχιστούν οι σφαγές.

«Δεν άντεξε ο δήμιος»!

Ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς στο βιβλίο του «Το Λιοντάρι της Ηπείρου» περιγράφει γλαφυρά τη σφαγή: «Ο Αλής ατάραχος, σαν να μην άκουγε. Ένας ένας έφτανε σερνάμενος, χλωμός σαν θειαφοκέρι, με το αίμα παγωμένο από την τρομάρα, μπροστά στον Οσμάν αράπη. Ο μπόγιας τον άρπαζε με το αριστερό χέρι από τα μαλλιά, τον γονάτιζε, σήκωνε το γιαταγάνι, χτυπούσε με όλη τη δύναμη στο σβέρκο, χώριζε με μιας στο κεφάλι από το κορμί, που χωριζότανε σπαράζοντας μπροστά του. Έδειχνε για μία στιγμή το κεφάλι στον Αλή και το πετούσε πλάι του και αμέσως άλλος κι άλλος. Ο Αλής δεν έχανε καμιά λεπτομέρεια. Ούτε τον πιο μικρό σπασμό τους. Κάθε φορά που ‘πεφτε το γιαταγάνι, αστράφτανε τα μάτια του και έπνιγε κάποιο ξεφωνητό άγριο και παράξενο, γεμάτο λαχτάρα και ηδονή. Και όσο προχωρούσε το αποτρόπαιο έργο του, τόσο η δίψα του μεγάλωνε και τόσο πρόσταζε και ξαναπρόσταζε τον Οσμάν να κάνει πιο γρήγορα. Μα αυτός είχε λαχανιάσει. Τα αίματα τινάζονταν απάνω του και λούζανε το κορμί του. Και γύρω από το δεξί του χέρι τα αίματα πήζανε κάθε φορά και δεν μπορούσε να αλλάξει γιαταγάνι, αν δεν του χύνανε ζεστό νερό, που του ‘χαν ετοιμάσει. Μα σαν τα γιαταγάνια, είχε στομώσει πιά κι ο ίδιος… Ο Αλής όμως ξεφρενιασμένος, πνίγοντας τα παράξενα ουρλιάγματα του, πρόσταζε πάντα να κάνει πιο γρήγορα. Ο Οσμάν αράπης άρχισε άξαφνα να τρέμει σύγκορμος. Τα αίματα του πιτσιλίζανε τα στήθια του, σκέπαζανε τα χρυσά και τα φλουριά του… Το λαχάνιασμα δυνάμωσε σαν του σκύλου, το μεσημέρι του καλοκαιριού. Τέλος η πνοή του πιάστηκε, τα γόνατά του λυγίσανε, σωριάστηκε με έναν βαθύ αναστεναγμό και με σπασμούς πάνω στα ματωμένα κορμιά, που σπαράζονταν μπροστά του. Ο Αλής πρόσταξε να του δώσουν βοήθεια, μα ήταν περιττή. Είχε ξεψυχήσει!».

Φωτιά και μαχαίρι

Η πολιτεία της Πρέβεζας, μετά το αιματοκύλισμα, παραδόθηκε στη λαίλαπα της φωτιάς. Οι Γάλλοι θορυβήθηκαν από την θηριωδία του Πασά των Ιωαννίνων, αλλά είχαν σπουδαιότερα να κάνουν, από το να στραφούν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας… Όμως ως… ευαίσθητος λαός που ήταν, ο γαλλικός οίκος σοκολατοειδών «Poulain» αφιέρωσε το κάλυμμα των προιόντων του στον Μικρό Τυμπανιστή της γαλλικής φρουράς, που κοιτάζει στα μάτια τον δήμιό του…

Ο Αλή Πασάς συνέχισε τις θηριωδίες του στο Σούλι, στη Βόνιτσα, ενώ τουρκικά στρατεύματα πάτησαν και τα νησιά του Ιονίου. Η Πρέβεζα θα έμενε υπό τουρκικό ζυγό μέχρι τις 12 Οκτωβρίου του 1912, οπότε και υψώθηκε η ελληνική σημαία στην πόλη μετά τη νικηφόρο προέλαση του ελληνικού στρατού κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.

Ο Αλή Πασάς, το Λιοντάρι της Ηπείρου είχε σκοτώθηκε το 1822 από άνδρες του Χουρσίτ Πασά. Το πτώμα του Αλή αποκεφαλίστηκε και το κεφάλι του στάλθηκε παστωμένο στην Κωνσταντινούπολη. Μάχαιραν έδωσες, μάχαιραν θα λάβεις…