Πελέ: Βασιλιάς στα γήπεδα ζητιάνος στη ζωή - Λάτρευαν να τον μισούν οι αντίπαλοι και έκαναν πως τον λατρεύουν οι Βραζιλιάνοι

Ναι, ο Πελέ ήταν βασιλιάς, ήταν το Μαύρο Μαργαριτάρι των γηπέδων, ήταν ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του κόσμου (μετά τον Ντιέγκο), ήταν, ήταν… Βασιλιάς στα γήπεδα ζητιάνος στη ζωή! Η ζωή του ήταν κάρβουνο!

Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο στο βιβλίο του «Το Ποδόσφαιρο Στη Σκιά και στο Φως» τα λέει όλα: «Όταν εκτελούσε φάουλ, οι αντίπαλοι που σχημάτιζαν τείχος ήθελαν να σταθούν ανάποδα, με το πρόσωπο στραμμένο προς το τέρμα, για να μην χάσουν το γκολ»! Αυτός ήταν ο Πελέ, ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου, μέχρι που τον αμφισβήτησε ο Μαραντόνα. Και ο Γκαλεάνο τα λέει όλα για τον Πελέ, τον ποδοσφαιριστή...

Ο Πελέ ήταν το παιδί για τα θελήματα του Συστήματος, η μαριονέττα των δικτατόρων της πολύπαθης χώρας του, ο κουρδισμένος στρατιώτης των Τραπεζών και των μεγάλων πολυεθνικών, ο άνθρωπος που λάτρεψε το χρήμα πιο πολύ κι από την Παναγιά την Απαρεσίντα… Ποδοσφαιριστής; Ημίθεος!

Ο Πελέ ήταν ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής, που δεν μιλούσε πολύ, που είχε τα μάτια χαμηλά όταν τον κοιτούσαν οι Μεγάλοι, που γύριζε το βλέμμα του, όταν του ζητούσαν οι Μικροί, που φιλούσε με σεβασμό το χέρι όταν του έδινε και αγνοούσε το χέρι όταν του γύρευε!

Ο Πελέ ήταν ο μοναδικός ποδοσφαιριστής στην Ιστορία που έπιασε στις παλάμες του τρία Παγκόσμια Κύπελλα, που πέτυχε (σύμφωνα με τον δικό του τρόπο μέτρησης) 1283 γκολ και μάζεψε τόσο χρυσάφι, που ποτέ κανείς δεν μπόρεσε να το μετρήσει· και καθόλου δεν τον ένοιαζε αν στη Βραζιλία έφτυναν στο χώμα όταν άκουγαν το όνομά του. Ο Πελέ λατρεύτηκε από τους Τραπεζίτες και τους λάτρεψε κι αυτός. Ο Πελέ λάτρεψε το ποδόσφαιρο και τον λάτρεψε κι αυτόν. Ο Πελέ λατρέυτηκε σαν βασιλιάς, αλλά ήταν ένας ζητιάνος στις πόρτες των ισχυρών.

Οι Θεοί του κράτησαν θέση...

Κυριακή 21 Ιουνίου του 1970. Ο κόσμος θα κινδύνευε από... υπερβολική δόση υπέροχου ποδοσφαίρου, αν δεν είχε το αντίδοτο της καθημερινότητας να τον συνεφέρει. Το επόμενο πρωινό της 21ης Ιουνίου γράφτηκε σε εφημερίδα της Αγγλίας: «Θα έπρεπε να απαγορεύεται ένα τόσο ωραίο ποδόσφαιρο»!

Τι άλλο να πεις και να γράψεις 52 χρόνια μετά; Πως η Βραζιλία είχε νικήσει τότε στο Μεξικό 4-1 την Ιταλία και πως κατακτούσε το Παγκόσμιο Κύπελλο για 3η φορά στην ιστορία της; Το γνωρίζουν και τα σκυλιά! Το ότι από τους περισσότερους ποδοσφαιρικούς αναλυτές εκείνη η Εθνική Βραζιλίας θεωρείται ακόμα και σήμερα η πληρέστερη και η καλύτερη ομάδα που αγωνίστηκε ποτέ στα γήπεδα; Χιλιογραμμένο!
Και μέχρι το τελικό του Κατάρ εκείνο το ματς ήταν ό,τι καλύτερο είχε να παρουσιάσει ο παγκόσμιος ποδοσφαιρικός θίασος στο ρεπερτόριό του. Μετά τον τελικό του Μουντιάλ του Μεξικού, οι Θεοί έκαναν χώρο για να καθίσει πλάι τους…

Κι ακόμα κάτι: Πελέ είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής στον κόσμο που μνημονεύεται για τις χαμένες του ευκαιρίες κι αυτό δείχνει το δυσθεώρητο μέγεθος του ταλέντου του. Αναζητείστε να δείτε την προσποίηση στον τερματοφύλακα της Ουρουγουάης Μαζούρκεβιτς και παραδεχτείτε: «Ε, δεν ήταν άνθρωπος εκείνος ο παίκτης!»…
Και κάτι τελευταίο για την φωτεινή πλευρά του πιο διάσημου πλανήτη του γαλαξιακού συστήματος του ποδοσφαίρου: Ακόμα και μια γερόντισσα στα βάθη της ορεινής πατρίδας της αν της έλεγες «Πελέ» και της ζητούσες να σου πει μια λέξη, «Ποδόσφαιρο» θα σου απαντούσε… Κι ακόμα δεν έχει διακριβωθεί αν ο Πελέ ανακάλυψε το ποδόσφαιρο ή το ποδόσφαιρο τον Πελέ…
Αυταααά. Και πάμε στα άλλα τα σκοτεινά, αυτά που λέρωσαν την ανθρώπινη υπόσταση του Μεσσία των Βραζιλιάνων.

Ο Πελέ είναι αυτός που έχει δηλώσει πως ο Νικι Μπατ (ένας άσημος παίκτης της Εθνικής Αγγλίας) ήταν ο καλύτερος παίκτης του Μουντιάλ του 2002!

Ο μύθος των 1283 γκολ

Ο Πελέ συνεργαζόμενος με την Master Card κάθε που πλησίαζε διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου έδινε - επί αδρής αμοιβής - τα προγνωστικά του για το πολυαναμενόμενο τουρνουά σε εφημερίδες· ουδέποτε προέβλεψε σωστά! Τα λόγια λοιπόν του Πελέ δεν ήταν θέσφατο, αν και... Θεός της μπάλας. Και πολύ περισσότερο όταν ο Θεός μιλάει για τον εαυτό του. Ο Πελέ λοιπόν ναι μεν πέτυχε 1283 γκολ στην καριέρα του, αλλά 526 γκολ μπήκαν σε ανεπίσημους φιλικούς αγώνες, και σε τουρνουά επίδειξης. Στα 1283 γκολ έχει καταμετρήσει ακόμη και εκείνα που σημείωσε σε αγώνα κόντρα στην ομάδα της Ακτοφυλακής!

O Πελέ, πολύ απλά έχει πετύχει 757 γκολ σε 812 παιχνίδια. Για προσέξτε: Στην λίστα του στατιστικολόγου – αναλυτή της Βραζιλίας Εμίλιο Καστράνιο ο Πελέ έχει πετύχει 8 γκολ από τα 11 της Σάντος κόντρα στην Μποταφόγκο Ριμπεϊράο Πρέτο. Καμιά σχέση με τη θρυλική Μποταφόγκο. Για το μόνο που μπορεί να κομπάζει αυτή η μικρή ομάδα είναι ότι «γέννησε» τον Σόκρατες. Ο Πελέ λοιπόν και οι ιστορικοί που του άναψαν το φωτοστέφανο μετρούσαν ακόμα και τα γκολ στην παραλία της Ιπανέμα!
«Στη μουσική υπάρχει ο Μπετόβεν και οι υπόλοιποι, στο ποδόσφαιρο ο Πελέ και οι υπόλοιποι», είπε το 2000 ο μετριόφρων Πελέ! Ταπεινός!

Και για να πάμε στα Παγκόσμια Κύπελλα: Περισσότερα γκολ σε τελικό: Τζεφ Χαρστ (3). Περισσότερα γκολ σε ένα τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ζιστ Φοντέν (13). Περισσότερα γκολ σε ένα ματς Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ολεγκ Σαλένκο (5). Περισσότερες συμμετοχές σε αγώνες Παγκοσμίου Κυπέλλου: Λιονέλ Μέσι (26). Κορυφαίος σκόρερ της Βραζιλίας σε Μουντιάλ: Ρονάλντο (15).

Ο μύθος των τριών Μουντιάλ

Κι εδώ μύθος το ότι κατέκτησε τρία τρόπαια. Ο Πελέ το 1962 παρακολούθησε το 90% των αγώνων από τον πάγκο, αφού ήταν τραυματισμένος! Ο Γκαρίντσα ήταν ο παίκτης που «χάρισε» στη Βραζιλία το Ζιλ Ριμέ το ’62!
O «βασιλιάς» του ποδοσφαίρου δεν αναδείχτηκε ποτέ κορυφαίος σκόρερ σε Μουντιάλ. Ο Πελέ μπορεί να έχει πετύχει εντυπωσιακά γκολ, όμως την πρωτιά δεν την απόλαυσε ποτέ. Η σχετική λίστα άλλους έχει καταγράψει.
1958: Ζιστ Φοντέν 13 γκολ. 1962: Εξι παίκτες από 4 γκολ (Γκαρίντσα και Βαβά οι δύο από τη Βραζιλία). 1966: Εουσέμπιο (9). 1970: Γκερντ Μίλερ (10). Και πρώτος σκόρερ όλων των Μουντιάλ, ο Ρονάλντο το Φαινόμενο, ο Βραζιλιάνος Με 15 γκολ!
Ο Πελέ τραυματίστηκες και δεν έφτασε μέχρι τέλους στα Μουντιάλ του 1962 και 1966. Επίσης δεν κατάφερε να αναδειχτεί σε κορυφαίο σκόρερ της Βραζιλίας το 1970, τίτλο που κατέκτησε ο Ζαϊρζίνιο.

Έχει πει ο Πελέ με την μετριοφροσύνη που τον χαρακτήριζε: «Με ρωτούν πότε θα γεννηθεί ο νέος Πελέ; Ποτέ! Ο πατέρας κι η μητέρα μου έκλεισαν το εργοστάσιο… Όταν ο Μέσι πετύχει 1284 γκολ όπως εγώ και κατακτήσει τρία Παγκόσμια Κύπελλα τότε θα τα ξαναπούμε…».
Ο Μέσι έχει ξεπεράσει σε πραγματικά γκολ τον Πελέ και ουσιαστικά υπολείπεται σε ένα Μουντιάλ… Αλλά το αντικείμενο του πληκτρολογίου μας δεν είναι σήμερα ο Λέο.

Ο μύθος του καλού ανθρώπου

Όταν κάποτε ο Πελέ συνέταξε τη λίστα με τους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, δεν συμπεριέλαβε σ’ αυτήν αρκετούς από τους θρυλικούς πρώην συμπαίκτες του. Ποιοι ήταν αυτοί; Ο Γκαρίντσα, ο ποδοσφαιριστής που οδήγησε τη Βραζιλία στον τελικό του ’62, ο Βαβά που πέτυχε τρία γκολ σε δύο τελικούς Μουντιάλ, ο Ντιντί, ο καλύτερος παίκτης του τουρνουά του 1958. Και επίσης «ξέχασε» από τη θρυλική ομάδα του ’70 τους Ζέρσον, Ζαϊρζίνιο, Ζίλμαρ, Τοστάο, Ζίτο και Μπελίνι.
Ο Ζέρσον, ο παίκτης που μοίραζε μπαλιές στον τελικό του ’70 είχε δηλώσει: «Προτιμώ χίλιες φορές να δίνω ασίστ, παρά να σκοράρω, άλλωστε αυτός ήταν ο ρόλος μου, για αυτό με δόξασαν.» Το λιγότερο ντροπή για τον Πελέ, που τον λησμόνησε. Όπως είχε λησμονήσει τον εμβληματικό Γκαρίντσα όταν χρειαζόταν τη βοήθειά του και που πέθανε φτωχός και μόνος. O Πελέ δεν παραβρέθηκε ούτε στην κηδεία του: «Η αλήθεια είναι ότι μισώ να βλέπω πτώματα. Προτιμώ να προσεύχομαι μόνος», είπε ως δικαιολογία. Ο Γκαρίντσα τον περιμένει τώρα... Χρόνια αργότερα, ο Ντιέγκο Μαραντόνα μίλησε για την απουσία του Πελέ: «Θα ήθελα να φρόντιζε τον Γκαρίντσα όσο ήταν στη ζωή…».

Ο μύθος του αγαπητού στη Βραζιλιά

Αν ρωτήσετε ένα Βραζιλιάνο ποιος είναι ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής της πατρίδας τους, αρκετοί θα απαντήσουν: ο Γκαρίντσα, ο Ζαϊρζίνιο, ο Ζιζίνιο, ο Σόκρατες... Οι πολλές δραστηριότητες του Πελέ με στόχο τον πλουτισμό μετά τη θητεία του στα γήπεδα, οι συχνές αντιφατικές δηλώσεις του, η αλαζονεία και η υπεροψία του τον είχαν μετατρέψει σε αντιδημοτικό έως και γραφικό στη Βραζιλία.
«Πιστεύω ότι ο Πέλε δεν γνωρίζει τίποτα για το ποδόσφαιρο», δήλωσε το 2002 ο τότε προπονητής της Βραζιλίας Λουίς Φελίπε Σκολάρι. «Δεν υπήρξε ποτέ προπονητής και όλες οι αναλύσεις του αποδεικνύονταν πάντα λανθασμένες. Είναι είδωλο σε όλη τη Βραζιλία, αλλά η ανάλυσή του δεν αξίζει τίποτα».

«Υπάρχει η αίσθηση ότι ο Πελέ ανήκει περισσότερο στην παγκόσμια κληρονομιά από ό,τι στη Βραζιλία», γράφει ο Αλεξ Μπέλος στο βιβλίο του «Futebol». «Είναι διεθνές σημείο αναφοράς και είναι απλό γιατί: ο φτωχός μαύρος που έγινε ο καλύτερος στον κόσμο. Αλλά οι Βραζιλιάνοι δεν τον αγαπούν με τον τρόπο που αγαπούν τον Γκαρίντσα». Λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2014 στο Ρίο, ο Πέλε δέχτηκε κριτική για το ότι μίλησε ενάντια στις διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις του κόσμου χαρακτηρίζοντάς τις ως «Απώλεια για τη χώρα. Εχω ήδη αγωνιστεί για την πατρίδα μου. Σίγουρα δεν χρειάζεται να το ξανακάνω»! Και δεν το ξανάκανε.

Ούτε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο εμφανίστηκε, όταν ολόκληρος ο κόσμος τον περίμενε με αγωνία. Τα οικονομικά του συμφέροντα, που διαχειρίζονταν οι χορηγοί του, δεν του το επέτρεψαν! Προφασίστηκε ασθένεια και έμεινε σπίτι…

Ο μύθος του τίμιου

Ο Πελέ ενέχεται για οικονομικά σκάνδαλα (και ο Μέσι ακόμα τρέχει με τις εφορίες θα πείτε) για τα οποία ουδέποτε λογοδότησε. Έστηνε εταιρείες και διοργάνωνε αγώνες, που ποτέ δεν είδε ο κόσμος. Μάλιστα το 2001 είχε αποκαλυφθεί ότι εταιρεία του Πελέ είχε βάλει στα ταμεία της πάνω από 700.000 δολάρια για ματς φιλανθρωπικού χαρακτήρα με την Αργεντινή. Τα χρήματα δεν βγήκαν από τα ταμεία, αλλά το παιχνίδι ουδέποτε διεξήχθη!
Στη 10ετία του ‘70 μια έρευνα έδειξε ότι ο Πελέ ήταν το δεύτερο πιο αναγνωρισμένο εμπορικό σήμα στην Ευρώπη μετά την Coca Cola! Τις επόμενες δεκαετίες, ο Πελέ χρησιμοποίησε το πρόσωπο και το όνομά του για να προωθήσει τα πάντα, από τα ρολόγια Hublot και τη MasterCard έως σάντουιτς και συμπληρώματα για τη στυτική δυσλειτουργία.

Ο μύθος του σεβαστού...

Ο Πελέ ένιωθε ότι δεν τον σέβονταν όσο θα έπρεπε στη Βραζιλία: «Στην Αμερική, ο Έλβις Πρίσλεϊ και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έχουν υπέροχα μνημεία», έγραψε κάποτε. «Στη Βραζιλία, δεν υπάρχει ένα μουσείο Πελέ»!
Και ούτε το «Μαρακανά» να μετονομαστεί σε «Πελέ», αλλά κράτησε το όνομα εκείνου του δημοσιογράφου που ποιος τον θυμάται πια; Ε, αυτό δείχνει πως οι Βραζιλιάνοι ακούνε Πελέ και κατεβάζουν τα μούτρα… Στην κηδεία του θα πάνε χιλιάδες, σίγουρα, αλλά... Αλλά έτσι γίνεται συνήθως: όταν ένας βασιλιάς «φεύγει», οι υπήκοοι ξεχνούν προς στιγμήν τις αμαρτίες του.
Κι ό,τι και να γράψουμε εμείς, ο Πελέ ήταν ένας και μοναδικός, με τα ελαττώματα του και τις αρετές του. Άλλωστε και οι Θεόι είχαν τις ανόσιες στιγμές τους.
Κι από χθες το απόβραδο ο Πελέ πέρασε στην αντίπερα όχθη της αθανασίας, εκεί που όλα συγχωρούνται, και σίγουρα απολογείται για τις αμαρτίες του στον Θεό. Κι ο Μαραντόνα τον ακούει με προσοχή και επιείκια…
Να ζήσουμε να τον θυμόμαστε!