Το έγκλημα του Μεταξά: Είπε «όχι» και έπεσε για ύπνο, έχοντας αφήσει τον Ελληνικό Στρατό να πολεμήσει ρακένδυτος, νηστικός, χωρίς σφαίρες!

Ο Ιωάννης Μεταξάς, είπε το «όχι», με δικά του λόγια, στους Ιταλούς· άλλωστε δεν θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά, αφού οι Βρετανοί, σύμμαχοί μας, είχαν διαμηνύσει τις αξιώσεις τους στον Έλληνα Πρωθυπουργό, όμως… Όμως πόσο έτοιμη ήταν η Ελλάδα και ο στρατός της για να βγει στον πόλεμο;

«Ζήτω ο Μεταξάς» μας προέτρεψε να αναφωνήσουμε η κυρία Λατινοπούλου η οποία αποδίδεται εξαιρετικώς από τους στίχους του Γιάννη Σκαρίμπα: «Ω Κυρά μου-Άγγελε- Συ-των μειρακίων πόχεις το γέλιο, ω χαύνη κόρη των πνευμάτων, σε μια βιτρίνα σ’ έχουν στήσει γυναικείων φορεμάτων»…

Να φωνάξουμε: «Ζήτω ο Μεταξάς» γιατί; Επειδή είπε Όχι; Τις υπόλοιπες λέξεις, τις πιο δύσκολες, ποιος τις είπε; Το γεγονός ότι ο Ελληνικός Στρατός ανέβηκε στα χιονοσκεπή βουνά της Ηπείρου ανυπόδητος, με θερινά ενδύματα, νηστικός (σχετικό θέμα στο ethnos.gr της 27 Οκτωβρίου του 2025) σχεδόν δίχως πολεμοφόδια με μόνο όπλο του το πάθος για να πει το δικό του «όχι», παραβλέπεται; Ποιος Μεταξάς; Το Ελληνικό Κράτος- καθεστώς της 4ης Αυγούστου- είχε αφήσει το στράτευμα σε ελεεινή κατάσταση, ενώ από το δημόσιο χρήμα πλούτιζαν αυλοθεράποντες!
Ο Μεταξάς, με τις πιτζάμες είπε το όχι του, ο Ελληνικός Στρατος γυμνός στο χιόνι και με μια χούφτα σφαίρες στην τσέπη απάντησε στους πάνοπλους Ιταλούς. Δεν είναι έτσι; Για διαβάστε.

«Ο στρατός δεν είχε κλινοσκεπάσματα»!

Ο υποστράτηγος Πεζικού και μετέπειτα πολιτικός Νεόκοσμος Γρηγοριάδης (στην περίοδο της Κατοχής προσχώρησε στο ΕΑΜ και διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ) στο βιβλίο του «Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1939-1945 ΤΕΥΧΟΣ Α' ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΟ-ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41» περιγράφει την ζοφερή εικόνα της περίφημης προετοιμασίας για πόλεμο από το μεταξικό καθεστώς: «Ο εξοπλισμός της χώρας, εις εκ των στερεοτύπων λόγων σφετερισμού της αρχής πάσης δικτατορίας, συνίστατο εις παραδοχήν πληρωμής δια πολεμικού υλικού γερμανικού, έναντι των μη αποδιδομένων υπό της Γερμανίας 1.900 εκατομμυρίων δραχμών, αξίας πολυτίμων ελληνικών προϊόντων, πολεμικών εφοδίων ποιότητος ελεεινής. Ταύτα δια την ως μεσίτου επώλησεν εις την κυβερνητικήν Ισπανία [του Φράνκο] δια την κατάστασιν των οποίων τον Ελληνικόν κράτος καθυβρίσθη […]. Ο στρατός δεν είχε κλινοσκεπάσματα. Όταν εκηρύχθη ο πόλεμος κατέφυγε πρώτην φοράν το κράτος εις εκκλήσεις προς τον λαόν δια κλινοσκεπάσματα. Το πλείστον του άλλου πολεμικού υλικού ευρέθη απο προμηθείας προγενεστέρων κυβερνήσεων.
"Η χώρα εξοπλίσθη αρτίως" έλεγεν ο Μεταξάς. Αλλά η φράσις εσήμαινεν: Η Βασιλική Χωροφυλακή εξοπλίσθη αρτίως, ως και η Αστυνομία, δια να συνέχουν τον λαόν εις τυφλήν υποταγήν».

Η εθνική οικονομία ήταν αδύναμη

Η Ελλάδα, δηλαδή ο Μεταξάς και η Αυλή του, προετοιμάζονταν για τον πόλεμο πολύ καιρό πριν από την κήρυξή του, αλλά εκτός από μετακινήσεις στρατευμάτων στις παραμεθορίους περιοχές ουδέν άλλο έπραξαν. Γιατί; Διότι τα χρήματα του ελληνικού κράτους είχαν κατασπαταληθεί από ημέτερους! Η εθνική οικονομία ήταν ισχνή, περιορίζοντας την ικανότητα της Ελλάδας να χρηματοδοτήσει έναν σύγχρονο πόλεμο. Η βιομηχανική βάση της Ελλάδας ήταν περιορισμένη, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων στρατιωτικού υλικού. Επίσης οι υποδομές στο οδικό δίκτυο ήταν άθλιες κάτι που περιόρισε δραματικά την ταχεία κίνηση στρατευμάτων και εφοδίων.
Ο Ελληνικός Στρατός στερούνταν σε μεγάλο βαθμό σύγχρονου πολεμικού υλικού, έχοντας χάσει ικανό μέρος του εξοπλισμού του στη Μικρασιατική Εκστρατεία το 1922! Οι προμήθειες νέου υλικού μετά το 1923 ήταν ανεπαρκείς, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του οπλισμού να είναι ξεπερασμένος και να μην ενδείκνυται για τις ανάγκες σύγχρονου πολέμου. Ο επανεξοπλισμός του στρατού, μετά το 1922, προσέκρουσε στη δημοσιονομική αδυναμία του κράτους, που είχε να αντιμετωπίσει και την αποκατάσταση 1,3 εκατομμυρίων προσφύγων.

Επάρκεια για δυο μήνες...

Η Ελλάδα ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένη για τον πόλεμο του 1940 όσον αφορά και τις μονάδες εφοδιασμού. Ενώ ο ελληνικός στρατός ήταν εξοικειωμένος με το δύσκολο έδαφος του ορεινού όγκου της Ηπείρου, ο ιταλικός στρατός αν και επαρκώς εξοπλισμένος δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στο σκληρό ανάγλυφο των εδαφών και στην σκληρή αμυντική γραμμή των Ελλήνων! Το πλεονέκτημα του Ελληνικού Στρατού έγκειται στη γνώση του εδάφους και στην κακή κατάσταση ανεφοδιασμού των ιταλικών δυνάμεων, οι οποίες επίσης δεν διέθεταν μεταφορικά μέσα για τους ορεινούς όγκους της Ηπείρου, αλλά και ούτε και επαρκή πυρομαχικά. Η ελλειμματική αλυσίδα ανεφοδιασμού του Ελληνικού Στρατού , έσπασε κατά τη γερμανική εισβολή.
Επίσης κάτι ιδιαιτέρως σοβαρό: Μοναδική σχεδόν αμυντική μέριμνα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου ήταν η οχύρωση των συνόρων με τη Βουλγαρία με στατικά οχυρά, προορισμένα ν’ αποκρούσουν ενδεχόμενη βουλγαρική επίθεση ή επίθεση από του βουλγαρικού εδάφους· ήταν η περίφημη «Γραμμή Μεταξά», που αντιστάθηκε στην γερμανική εισβολή, αλλά δεν την απέκρουσε.

Ο πόλεμος σε αριθμούς

Ο ελληνικός στρατός ήταν, λοιπόν, στοιχειωδώς προετοιμασμένος, παρ’ όλες τις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες της δικτατορίας. Τα αποθέματά του σε πυρομαχικά, καύσιμα και τρόφιμα δεν επαρκούσαν- σύμφωνα με την επίσημη ιστορία του ΓΕΣ- για έναν ή δυο μήνες. Κι’ όμως…
Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος κράτησε έξη μήνες, από την 28η Οκτωβρίου 1940 μέχρι τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας την 23η Απριλίου 1941. Σε αυτό το διάστημα έχουν καταγραφεί αριθμοί που αποδείχνουν τη συντριπτική διαφορά των δύο στρατευμάτων:
Ιταλικός Στρατός: 175.000 άνδρες.
Ελληνικός Στρατός: 35.000 άνδρες.
Αεροπλάνα Ιταλών: 400
Αεροπλάνα Ελλήνων: 143.
Αυτά κατά τις πρώτες ημέρες της σύρραξης. Στους έξη μήνες που διήρκεσαν οι μάχες, υπολογίζεται ότι ενεπλάκησαν συνολικά από την πλευρά των Ιταλών πάνω από 500.000 άνδρες, ενώ από την ελληνική πλευρά σχεδόν 250.000 άνδρες.

Έτσι νικήσαμε!

Για την επιτυχία των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων συνέργησε το ηθικό των δύο πλευρών. Από τη μεριά των αμυνομένων Ελλήνων είχε αφυπνιστεί το πατριωτικό αίσθημα και το πνεύμα εκδίκησης για την απρόκλητη επίθεση και από την άλλη κυριαρχούσε το επιθετικό-ιμπεριαλιστικό φρόνημα και η αμφιβολία για την ορθότητα της πράξης…
Αποτέλεσμα: Συνολικές απώλειες μάχης (νεκροί, τραυματίες και αγνοούμενοι) για τους Ιταλούς: 89.696.
Συνολικές απώλειες μάχης για τους Έλληνες: 58.578.

Ο Δαβάκης στο... Απόσπασμα

Και μια… προσωπογραφία- παράδειγμα της κατάστασης που επικρατούσε τότε και της ηρωικής προσπάθειας ανατροπής της. Ο συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης, ο ήρωας της Πίνδου, είχε τεθή σε πολεμική διαθεσιμότητα για λόγους υγείας από το 1937. Τον Αύγουστο του 1940, μετά τον τορπιλισμό του πολεμικού «Έλλη», διατάχτηκε μερική επιστράτευση, ο Δαβάκης ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και ανέλαβε τη διοίκηση του Αποσπάσματος Πίνδου. Τότε, ο Δαβάκης, βρέθηκε αντιμέτωπος με την ανεπάρκεια της διοίκησης ανεφοδιασμού· υποχρεώθηκε να επιστρατεύει κατοίκους χωριών ικανούς για εργασία με φτυάρια και αξίνες για έργα οχυρωματικά. Οι ένοπλοι επίστρατοι έφταναν με καθυστέρηση δίχως σφαίρες! Τα πυρομαχικά δεν επαρκούσαν. Ο Δαβάκης είχε διαταγή να μην ανοίξει τα κιβώτια με τις σφαίρες πριν εκδηλωθεί η ιταλική επίθεση, αλλά δεν υπάκουσε: διένειμε τα φυσίγγια στις στρατιωτικές μονάδες εβδομάδες νωρίτερα.

Το θρυλικό Απόσπασμα Δαβάκη θα έπρεπε να λέγεται ο Δαβάκης στο Απόσπασμα… Γιατί; Η μονάδα του ηρωικού συνταγματάρχη διέθετε 2.000 άνδρες ανεπαρκώς εξοπλισμένους που έπρεπε να καλύψουν μέτωπο 35 χιλιομέτρων και να αμυνθούν απέναντι στις πολλαπλάσιες δυνάμεις της άριστα εξοπλισμένης 3ης Ιταλικής Μεραρχίας Αλπινιστών «Τζούλια» που διέθετε 10.000 άνδρες.
Ο Διευθυντής του Γραφείου Αρχηγού- δεξί χέρι του Αρχηγού του ΓΕΣ, συνταγματάρχης Αθανάσιος Κορόζης, στο βιβλίο του «Οι Πόλεμοι 1940-41 - Επιτυχίαι και Ευθύναι» γράφει: «Έπρεπε εις κάποιον να φορτωθή η ποσοτική μας ανεπάρκεια της αμύνης εις τον τομέα της Πίνδου. Προς τα κάτω δεν ευρίσκετο άλλος υπεύθυνος. Η κατωτέρα Διοίκησις, ο Συνταγματάρχης Κ. Δαβάκης, εθυσιάσθη»!

Και ο Δαβάκης, δίχως επαρκή εφόδια και δίχως ενισχύσεις πάσχισε να μην θυσιαστεί, αλλά να νικήσει· και νίκησε. Όταν μετά τρεις μέρες έφθασαν ενισχύσεις ήρθε και η επιτυχία του Αποσπάσματος. Η νίκη εκείνη ήταν κομβικής σημασίας για την έκβαση της Ελληνοϊταλικής αναμέτρησης στην Πίνδο. Ο Δαβάκης είχε εκμεταλλευθεί το λάθος του ιταλού μέραρχου, το να κινηθεί ταχέως προς τη Σαμαρίνα δίχως να καλύψει το πλευρό της φάλαγγάς του. Ο Δαβάκης νίκησε, αλλά τραυματίστηκε στο στήθος.
Για την Ιστορία να αναφέρουμε ότι κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης νοσηλείας του Δαβάκη, η Ελλάδα κατεκτήθει από τις γερμανικές δυνάμεις. Ο Δαβάκης συνελήφθη από τις ιταλικές αρχές κατοχής μαζί με πολλούς αξιωματικούς. Οι συλληφθέντες επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο «Τσιττά ντι Τζένοβα» με σκοπό να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία· το πλοίο τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε, με αποτέλεσμα ο Δαβάκης και αρκετοί άλλοι να χάσουν τη ζωή τους. Άδοξο τέλος για έναν ένδοξο αξιωματικό.

Όταν υπάρχουν τόσοι ήρωες που υπερέβησαν εαυτούς και αντίξοες καταστάσεις για «Μεταξάδες» να μιλούμε τώρα; Ντροπή!