Διάλυση του PKK: 40.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν άδικα; Τι γίνεται τώρα στην Τουρκία; Η ιστορία των Κούρδων σταματάει εδώ;

Πλήθος ερωτηματικών ενσκήπτουν... Το PKK καταθέτει τα όπλα: 40.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν άδικα; Τι γίνεται τώρα στην Τουρκιά; Η ιστορία των Κούρδων σταματάει εδώ; Εν μέσω πολέμου Ρωσίας με Ουκρανία, πολεμικών συγκρούσεων στη Λωρίδα της Γάζας και επικίνδυνα παιχνίδια πολέμου ανάμεσα σε Ινδία και Πακιστάν, τα διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων μετέδωσαν και μια είδηση που σε κάνει να σκέπτεσαι: «καλό είναι τώρα αυτό ή κακό;»…

Ποια η είδηση; «Το PKK αναστέλλει τη δράση του και καταθέτει τα όπλα, μετά τουλάχιστον 40 χρόνια». Και όταν λέμε ΠεΚαΚα εννοούμε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν και συνειρμικά μας έρχεται στο νου ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, η όλη εκείνη ιστορία που εξέθεσε την Ελλάδα με τη σύλληψη του Αρχηγού του ΡΡΚ τον 1999 και τα τρομοκρατικά χτυπήματα των Κούρδων που είχαν στόχο τους Τούρκους εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Τώρα; Ο Αλλάχ είναι μεγάλος…

Έτσι, αν επιχειρούσαμε μια σύντομη αναφορά στην ιστορία του ΡΚΚ, θα αρχίζαμε να ξεφυλλίζουμε το ματωμένο βιβλίο από το λήμμα «Κούρδοι».

1700 χρόνια πριν από τους Τούρκους!

Για πάμε σιγά σιγά: Οι Κούρδοι είναι απόγονοι των Μήδων. Οι Μήδοι ήταν Ινδοϊρανικός λαός και μιλούσαν μια βορειοδυτική ιρανική γλώσσα. Οι Κούρδοι κατοικούν στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας πριν εγκατασταθούν οι Τούρκοι, πιθανώς από τον 7ο αιώνα π.Χ. Οι Τούρκοι έφτασαν σαρώνοντας τα πάντα στο διάβα τους εκεί τον 11ο αιώνα, δηλαδή 1000 χρόνια μετά Χριστόν. Και όχι, οι Κούρδοι δεν είναι Πέρσες, αλλά έχουν γλωσσικούς δεσμούς με την ιρανική γλώσσα.

Γενικά, Οι Κούρδοι είναι ιρανική εθνοτική ομάδα της Μέσης Ανατολής. Ιστορικά κατοικούσαν σε περιοχές νότια της λίμνης Βαν και της λίμνης Ούρμια, μια γεωγραφική περιοχή που αναφέρεται ως Κουρδιστάν. Αυτά γυρίζοντας τον χρόνο πολλούς αιώνες πίσω. Η κουρδική ιστορία του 20ού αιώνα χαρακτηρίζεται από την αυξανόμενη αίσθηση κουρδικής εθνικής συνείδησης που επικεντρώνεται στον στόχο δημιουργίας ανεξάρτητου Κουρδιστάν, όπως προέβλεπε η Συνθήκη των Σεβρών το 1920. Μερική αυτονομία πέτυχε το Κουρδιστάν Uyezd (1923–1926) και το Ιρακινό Κουρδιστάν (από το 1991), ενώ στο Τουρκικό Κουρδιστάν κυριάρχησαν οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των ανταρτικών ομάδων και των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων από το 1984 έως το 1999, όταν και συνελήφθη ο Αρχηγός των Κούρδων, ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Τί ήταν και τί ήθελε το PKK

Τώρα, το ΡΚΚ. Το ΠεΚαΚα, το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν δηλαδή, άρχισε τη δράση του από το 1974 ως μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση υπό την ηγεσία του Αμπντουλάχ Οτσαλάν και τέσσερα χρόνια μετά απέκτησε το σημερινό του όνομα· διεξήγαγε ανταρτοπόλεμο μικρής κλίμακας στο Τουρκικό Κουρδιστάν μεταξύ του 1978 και του 1980. Σχεδόν 40 χρόνια μετά την έναρξη της δράσης του, το PKK ήταν πλέον ενσωματωμένο σε έναν περιφερειακό κύκλο ομάδων που επιδίωκαν τη διεθνή αναγνώριση και την αυτονομία των Κούρδων.

Το PKK αναδιαρθρώθηκε και μετέφερε την οργανωτική δομή στη Συρία μεταξύ 1980 και 1984, μετά το τουρκικό πραξικόπημα του 1980. Η Κουρδοτουρκική σύγκρουση ξεκίνησε σοβαρά το 1984 και κράτησε μέχρι το 1992. Ο Οτσαλάν συνελήφθη στην Κένυα στις αρχές του 1999 (καταγεγραμμένος ο ρόλος της τότε κυβέρνησης Σημίτη στη σύλληψη) και έπειτα από μια «ειρηνευτική πρωτοβουλία» την ίδια χρονιά, οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν από τον Φεβρουάριο του 2004. Το 2013 έγινε ακόμα μια εκεχειρία, αλλά οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν ξανά το 2015 μέχρι σήμερα, που αυτοδιελύθει το ΡΚΚ.

Από το 1978 έως το 1982, το Τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας κατέγραψε περίπου 43.000 περιστατικά που χαρακτήρισε ως «τρομοκρατία» και που ενέχονταν μέλη του ΡΚΚ. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών τη δεκαετία του 1970 εκτιμάται σε 5.000, συμπεριλαμβανομένων και των αμάχων.

Το PKK χρησιμοποιούσε ένα μείγμα ανταρτικών και τρομοκρατικών τακτικών. Διέθετε ποικιλία όπλων και χτυπημάτων ανταρτών: αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, παγιδευμένα αυτοκίνητα, ρίψη χειροβομβίδων σε πολιτικούς στόχους, φορητά όπλα, όλμους, αντιαρματικούς εκτοξευτήρες, φορητά συστήματα αεράμυνας και άλλα όπλα· είχε επίσης πραγματοποιήσει πολλές βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας από το 1996 και μετά.

Η Άγκυρα θεωρούσε το ΡΚΚ ως σημαντική απειλή για την ασφάλεια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες- παρά το γεγονός ότι έχουν χαρακτηρίσει το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση- συνεργάζονταν με το συριακό παρακλάδι της οργάνωσης- που μέχρι τώρα ήταν ενσωματωμένο σε συνασπισμό υπό κουρδική ηγεσία που ονομαζόταν Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF).

Οι 4 φάσεις της ιστορίας του ΡΚΚ

Η ιστορία του PKK μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις διακριτές φάσεις:

•  Από το 1984 έως το 1999, όταν το PKK υποδαύλιζε αγροτική εξέγερση στην Τουρκία.
• Από το 1999 έως το 2013, όταν το PKK και οι τουρκικές υπηρεσίες ασφαλείας συμμετείχαν σε μυστικές συνομιλίες ενώ οι αψιμαχίες συνεχίζονταν.
• Από το 2013 έως το 2015, όταν η Τουρκία και το PKK συμμετείχαν σε επίσημη ειρηνευτική διαδικασία συνομιλιών.
• Από το 2015, η σύγκρουση είχε αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη περιφερειακή διάσταση, με την Τουρκία να καταδιώκει το PKK και τους συνεργάτες του στο Ιράκ και τη Συρία.

Τόσοι νεκροί, για ποια ιδέα;

Η Άγκυρα ισχυρίστηκε ότι από τα μέσα του 2023, σχεδόν 40.000 Κούρδοι μαχητές έχουν «εξουδετερωθεί» (είτε σκοτώθηκαν, είτε αιχμαλωτίστηκαν είτε παραδόθηκαν) από την επανέναρξη των εχθροπραξιών τον Ιούλιο του 2015. Ένας συνολικός αριθμός αποκαλύπτει ότι περίπου 7.152 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε συγκρούσεις ή τρομοκρατικές επιθέσεις από τις 20 Ιουλίου του 2015 στην Τουρκία και το βόρειο Ιράκ, ενώ υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 40.000 έχουν σκοτωθεί στη διάρκεια της 40ετούς σύγκρουσης.

Τι σημαίνει η αυτοδιάλυση της Οργάνωσης; Όπως επισημαίνει το Πρακτορείο Reuters Η απόφαση της κατάθεσης των όπλων από το PKK θα μπορούσε να ενισχύσει την πολιτική και οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας- μέλους του ΝΑΤΟ- και να ενθαρρύνει κινήσεις για την άμβλυνση των εντάσεων στο γειτονικό Ιράκ, αλλά και στη Συρία, όπου οι κουρδικές δυνάμεις είναι σύμμαχοι με τις αμερικανικές δυνάμεις. Ίδωμεν.

Όσο για το Κουρδιστάν; Ο Μπρεχτ έχει γράψει κάτι σχετικό για την Καρχηδόνα: «Η μεγάλη Καρχηδόνα ξεκίνησε τρεις πολέμους. Μετά τον πρώτο, ήταν ακόμα ισχυρή. Μετά τον δεύτερο ήταν ακόμα κατοικήσιμη. Μετά τον τρίτο, ήταν αδύνατο να την εντοπίσεις». Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε…