Το «Τσερνόμπιλ του Λαυρίου» - Το κτίριο που καθάρισε μετά από έναν αιώνα ρύπανσης

Ο Χρήστος Παπαστεφάνου και η ομάδα του Life After Gravity καταγράφουν την ιστορία του κτιρίου Κονοφάγου στο Λαύριο, του οποίου η αποκατάσταση θύμισε τον Θόλο του Τσερνόμπιλ. Στο Λαύριο, την περιοχή που κάποτε σηματοδότησε την πιο ισχυρή παρουσία της ελληνικής βιομηχανίας, ολοκληρώνεται ένα από τα πιο ουσιώδη έργα περιβαλλοντικής εξυγίανσης των τελευταίων ετών.

Το κτίριο Κονοφάγου, ένα διατηρητέο βιομηχανικό κατάλοιπο που για δεκαετίες συγκρατούσε τοξικά ίχνη από μόλυβδο, ψευδάργυρο και αρσενικό, καθαρίζεται πλέον και ανακτά τη λειτουργική του σημασία μέσα στο σύγχρονο πλαίσιο του Λαυρίου. Το κτίσμα, το οποίο βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν ως ο τελικός χώρος διήθησης των αερίων που προέρχονταν από τις μεταλλουργικές μονάδες. Αυτή η χρήση είχε ως συνέπεια τη συσσώρευση σημαντικών ποσοτήτων τοξικών σωματιδίων, καθιστώντας το, μετά το τέλος της παραγωγής, μία από τις πιο επιβαρυμένες κατασκευές της ευρύτερης περιοχής.

Χαρτογράφησαν την έκταση της ρύπανσης

Η μελέτη και η απορρύπανση του χώρου αποτέλεσαν αντικείμενο πολύχρονης ερευνητικής προσπάθειας από επιστημονικές ομάδες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ). Οι ερευνητές χαρτογράφησαν την έκταση της ρύπανσης, αξιολόγησαν την αντοχή και στατική επάρκεια του κτιρίου, και πρότειναν ένα πλήρες σχέδιο ενίσχυσης και καθαρισμού. Η αρχική φάση του έργου επικεντρώθηκε στην στατική θωράκιση του κτιρίου, προκειμένου να μηδενιστεί ο κίνδυνος κατάρρευσης κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ένας μεταλλικός εξωτερικός σκελετός εγκαταστάθηκε περιμετρικά, δημιουργώντας ένα πλαίσιο προστασίας γύρω από τους μολυσμένους τοίχους — μία προσέγγιση που παραπέμπει σε μεγάλες επιχειρήσεις περιβαλλοντικής ασφάλειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ακολούθως, ξεκίνησε η φάση της απορρύπανσης: όλα τα υλικά που είχαν μολυνθεί συγκεντρώθηκαν, καταγράφηκαν και σφραγίστηκαν ακολουθώντας αυστηρές προδιαγραφές ιχνηλασιμότητας. Οι ποσότητες αρσενικού και άλλων βαρέων μετάλλων μεταφέρθηκαν σε έναν ειδικά διαμορφωμένο υπόγειο αποθηκευτικό χώρο εντός του Πάρκου, όπου αδρανοποιήθηκαν πλήρως και απομονώθηκαν οριστικά από το περιβάλλον.

Αποστολή εξετελέσθη: η ασφαλής απομόνωση του αρσενικού

Με την ολοκλήρωση όλων των εργασιών, το κτίριο Κονοφάγου παραδόθηκε καθαρό και με ενισχυμένη στατική δομή. Πλέον, δεν συνιστά πηγή περιβαλλοντικής μόλυνσης, αλλά αποτελεί ένα διατηρημένο στοιχείο της βιομηχανικής κληρονομιάς, το οποίο μπορεί στο μέλλον να φιλοξενήσει εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Το έργο αναγνωρίζεται ως υπόδειγμα επιτυχούς απορρύπανσης ενός βιομηχανικού μνημείου στην Ελλάδα, καθώς κατάφερε να επιλύσει ένα πρόβλημα που επί δεκαετίες φάνταζε άλυτο: την ασφαλή απομόνωση του αρσενικού που είχε ενσωματωθεί στα φίλτρα και τους τοίχους της μεταλλουργίας.

Για την τοπική κοινωνία του Λαυρίου, η ολοκλήρωση αυτού του έργου φέρει βαθύτερη σημασία. Δεν περιορίζεται μόνο στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, αλλά σηματοδοτεί και τη συμβολική εξυγίανση ενός τόπου που είχε συνδεθεί άμεσα με τη βιομηχανική ανάπτυξη και τη συνακόλουθη ρύπανση. Το Τεχνολογικό Πάρκο, κτισμένο πάνω στα ίχνη των παλαιών μεταλλείων, συνεχίζει σήμερα να προβάλλει την ιστορία, επενδύοντας ταυτόχρονα στην καινοτομία και τη γνώση. Το Κτίριο Κονοφάγου πλέον λειτουργεί ως παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συνεργαστούν η επιστήμη, η τεχνολογία και η περιβαλλοντική ευαισθησία. Ένα κτίριο που μετατράπηκε από πηγή κινδύνου σε φορέα μνήμης και αισιοδοξίας — και ένα Λαύριο που αποδεικνύει ότι η αποκατάσταση του παρελθόντος μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα καθαρότερο μέλλον.

Διαβάστε ακόμη

Ο αντίκτυπος της ομιλίας Τσίπρα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, η απάντηση Φάμελλου για τα περί ιδιοτέλειας και ο υπερ-γουρλής Μαγειρίας που πήρε δώρο μια Ferrari

Από το Καστέλι μέχρι τον ΒΟΑΚ και το μετρό: Αποζημιώσεις εκατοντάδων εκατ. ευρώ απειλούν μέχρι και να διπλασιάσουν το κόστος των μεγάλων έργων

Κακοκαιρία Byron: «Βροχή» τα 112 όλη τη νύχτα - Πώς θα κινηθούν οι καταιγίδες τις επόμενες ώρες

Αμετακίνητοι οι αγρότες στα μπλόκα - Ποιες κινήσεις εξετάζει η κυβέρνηση