Πόλεμος στην Ουκρανία: Τι θα συνέβαινε εάν βομβαρδιζόταν το Τσέρνομπιλ

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

Άποψη του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνόμπιλ/Associated Press

Ο πυρηνικός σταθμός του Τσέρνομπιλ είναι υπό ρωσική κατοχή από την Πέμπτη, 24 Φεβρουαρίου, μερικές ώρες αφότου η Ουκρανία δέχτηκε επίθεση από τα στρατεύματα της Ρωσίας. Το εργοστάσιο εξακολουθεί να περιέχει πυρηνικά απόβλητα που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη γύρω περιοχή στην περίπτωση βομβαρδισμού του. Τι θα συνέβαινε στην περίπτωση που οι ρώσοι βομβάρδιζαν την περιοχή;

Λίγο πριν την κατάληψη του εργοστασίου, ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι έγραψε στο Twitter «Οι υπερασπιστές μας δίνουν τη ζωή τους για να μην επαναληφθεί η τραγωδία του 1986» και πρόσθεσε ότι «Πρόκειται για κήρυξη πολέμου εναντίον ολόκληρης της Ευρώπης».

Russian occupation forces are trying to seize the #Chornobyl_NPP. Our defenders are giving their lives so that the tragedy of 1986 will not be repeated. Reported this to @SwedishPM. This is a declaration of war against the whole of Europe.
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 24, 2022

Ο πυρηνικός σταθμός του Τσέρνομπιλ έχει τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες, εκ των οποίων οι τρεις έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Ο τέταρτος ήταν αυτός που προκάλεσε το φρικιαστικό ατύχημα το 1986. Πλέον, προστατεύεται από μία «σαρκοφάγο» από σκυρόδεμα κι ένα νέο εξωτερικό κέλυφος βάρους 32.000 τόνων. Στον χώρο εξακολουθούν να αποθηκεύονται τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα από τους άλλους αντιδραστήρες καθώς και άλλα ραδιενεργά απόβλητα από μολυσμένο εξοπλισμό.

Ολόκληρη η περιοχή είναι μολυσμένη από ραδιενέργεια, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον τέταρτο αντιδραστήτα. Στην πραγματικότητα, δεκάδες ραδιενεργά στοιχεία εκτοξεύτηκαν στον αέρα κατά τη διάρκεια της τήξης, με μερικά από αυτά να θεωρούνται τα πιο επικίνδυνα, συμπεριλαμβανομένων των ισοτόπων ιωδίου 131, στροντίου 90, καισίου 134 και καισίου 137. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, τα ισότοπα στροντίου και καισίου έχουν αρκετά μεγάλο χρόνο ημιζωής ώστε να παραμένουν ακόμη στην περιοχή.

Ο φόβος ότι, οποιοσδήποτε μελλοντικός βομβαρδισμός θα μπορούσε να εξαπλώσει το ραδιενεργό υλικό πολύ πέρα από τη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνομπίλ, ακόμη και σε γειτονικές χώρες έχει εκφραστεί, σύμφωνα με το Live Science, από κάποια δημόσια πρόσωπα. Ο σύμβουλος και πρώην αναπληρωτής υπουργός στο ουκρανικό υπουργείο Εσωτερικών, Άντον Χερασένκο, έγραψε, το πρωί της Πέμπτης, 24 Φεβρουαρίου, στο Facebook: «Εάν ως αποτέλεσμα των χτυπημάτων του πυροβολικού των κατακτητών καταστραφεί η εγκατάσταση αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, η ραδιενεργή σκόνη μπορεί να καλύψει τα εδάφη της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας και των χωρών της ΕΕ».

Ο διευθυντής ασφάλειας πυρηνικής ενέργειας στην Ένωση Ανησυχούντων Επιστημόνων ( Union of Concerned Scientists), Έντουιν Λάιμαν, ωστόσο, μιλώντας στο Live Science, ήταν περισσότερο καθησυχαστικός. «Ακόμα και αν υπάρξει ακούσιος βομβαρδισμός της δομής, νομίζω ότι θα χρειαζόταν κάτι περισσότερο από αυτό για να κινητοποιηθεί μια σημαντική ποσότητα ραδιενεργού υλικού», υπογράμμισε και πρόσθεσε: «Είναι δύσκολο να φανταστώ τέτοιου είδους συνέπειες».

Η μεγαλύτερη απειλή

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα αναλωμένα καύσιμα, ή τα ραδιενεργά στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία του εργοστασίου, εξακολουθούν να διασπώνται σε πιο σταθερά στοιχεία και, με τον τρόπο αυτό, να απελευθερώνουν θερμότητα. «Η πιο σοβαρή από τις ανησυχίες είναι η υγρή αποθήκευση των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων, επειδή αυτή είναι πιθανώς η πιο συγκεντρωμένη ποσότητα ραδιενεργού υλικού στο χώρο του εργοστασίου», είπε και πρόσθεσε ότι, τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα γενικά εξακολουθούν να έχουν θερμότητα αποσύνθεσης. Έτσι, αν τα καύσιμα είναι αποθηκευμένα σε δεξαμενές, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος τρόπος απομάκρυνσης αυτής της θερμότητας». Όπως εξήγησε ο ίδιος, η θερμότητα αποσύνθεσης του συγκεκριμένου καυσίμου, ψύχεται εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, ως εκ τούτου, δεν είναι τόσο σημαντική. «Και πάλι, όμως, η διακοπή της ψύξης ή η παραβίαση της δεξαμενής που θα οδηγούσε σε αποστράγγιση του νερού, θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν στη θέρμανση και την καύση του καυσίμου, και αυτή είναι, ίσως, η μεγαλύτερη απειλή», τόνισε και συμπλήρωσε ότι η καύση θα μπορούσε να διαρκέσει για μέρες ή εβδομάδες.

Στο δημοσίευμα του Live Science αναφέρεται ακόμα ότι, οι πιο πρόσφατες ανησυχίες έχουν να κάνουν με την αύξηση των επιπέδων ραδιενέργειας γύρω από τις εγκαταστάσεις, η οποία, όμως, προέρχεται πιθανότατα από τη ραδιενεργή σκόνη που εκτοξεύεται από τα στρατιωτικά οχήματα. Σχολιάζοντας το γεγονός ο Λάιμαν εξήγησε ότι, ο τύπος της σκόνης αλλά και οι δόσεις ακτινοβολίας που μετρούνται, υποδηλώνουν ότι ούτε αυτό μπορεί να αποτελεί μεγάλη απειλή. «Πιθανώς πρόκειται, άρα, για βαρύτερα σωματίδια χώματος τα οποία και δε διασκορπίζονται σε μεγάλη απόσταση». Αυτό, πιθανότατα, πρόσθεσε, μπορεί να προκαλέσει αύξηση των επιπέδων ακτινοβολίας προσωρινά - πράγμα που θα φανεί, αν τελικά ισχύει, μόνο από τα δεδομένα. Ακόμα και η προσωρινή αυτή αύξηση, ωστόσο, δεν αποτελεί απαραίτητα κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων.

«Τα επίπεδα ραδιενέργειας που βρίσκουν δεν είναι πολύ μεγαλύτερα από τα συνήθη στην περιοχή, τα οποία, ομολογουμένως, είναι περίπου εκατονταπλάσια από τη δόση ακτινοβολίας υποβάθρου οπουδήποτε αλλού στον κόσμο», εξήγησε ο επιστήμονας και ξεκαθάρισε ότι, αν κάτι γίνεται σαφές από αυτή την ιστορία, είναι ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ενδεχόμενο πολέμου σε όλα τα σχέδια για την πυρηνική ενέργεια. «Το ενδεχόμενο οι πυρηνικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας να γίνουν στόχοι εν καιρώ πολέμου είναι κάτι που πρέπει πραγματικά να ληφθεί υπόψη, ειδικά όταν μιλούν για την επέκταση της πυρηνικής ενέργειας σε ασταθή μέρη του κόσμου», προειδοποιεί ο Λάιμαν.

Διαβάστε ακόμη