Ευρώπη-ΗΠΑ-Ισραήλ: Το τρίγωνο που μεταμορφώνει την ελληνική Άμυνα

Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε ριζική αναδιάταξη των αμυντικών της δομών, μια διαδικασία που δεν περιορίζεται στη μεμονωμένη αγορά οπλικών συστημάτων αλλά εξελίσσεται σε συνολικό ανασχεδιασμό της στρατηγικής της θέσης. Τα γεγονότα των τελευταίων ετών, οι μεταβαλλόμενες ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο και η αυξανόμενη τουρκική πίεση έχουν ωθήσει την Αθήνα να προχωρήσει σε μια προσπάθεια που στόχο έχει όχι απλώς την ανανέωση υλικού, αλλά την πλήρη αναδόμηση του πλαισίου των δυνατοτήτων αποτροπής.

Αυτό το νέο περιβάλλον δεν διαμορφώνεται τυχαία. Στηρίζεται σε τέσσερις μεγάλους άξονες: την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και την ενίσχυση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Η Ελλάδα εμφανίζεται πλέον ως χώρα που διεκδικεί ρόλο και επιρροή, που επιθυμεί να δημιουργήσει πολυεπίπεδη, τεχνολογικά προηγμένη αρχιτεκτονική άμυνας, ικανή να ανταποκριθεί σε απειλές διαφορετικών βαθμίδων.

Σε αυτή την ιστορική συγκυρία, οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα έχουν ορίζοντα δεκαετιώνκαι θα καθορίσουν το επίπεδο ασφάλειας της χώρας έως το 2040.

Το SAFE ως καταλύτης της ευρωπαϊκής στροφής και η ελληνική λίστα των 790 εκατ. ευρώ

Το νέο ευρωπαϊκό ταμείο SAFE αποτελεί ίσως το πιο φιλόδοξο εγχείρημα της Ε.Ε. στον τομέα της άμυνας. Για πρώτη φορά, η Κομισιόν αντλεί κεφάλαια από τις αγορές προκειμένου να χρηματοδοτήσει αμυντικές επενδύσεις μεγάλου όγκου, δίνοντας στα κράτη-μέλη πρόσβαση σε δάνεια με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους.

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να καταθέσει φάκελο ύψους 790 εκατ. ευρώ, ένα από τα μεγαλύτερα πακέτα που έχει προτείνει κράτος-μέλος στο SAFE. Το ελληνικό πακέτο περιλαμβάνει έργα κομβικής σημασίας για τις μελλοντικές δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως στρατιωτικό δορυφόρο επικοινωνιών, ενίσχυση αποθεμάτων πυρομαχικών, νέα οχήματα υποστήριξης και κρίσιμα συστήματα που συνδέονται με την αρχιτεκτονική αεράμυνας της χώρας.

Η Ελλάδα και η Κύπρος επεξεργάζονται επίσης κοινές υποβολές για συστήματα drones, anti-drone και δράσεις κυβερνοασφάλειας – μια επιλογή που αποτυπώνει τη μετάβαση προς νέα πεδία επιχειρησιακής ισχύος.

Το SAFE αποτελεί παράθυρο ευκαιρίας χρονικά περιορισμένο. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η Αθήνα κινείται με ταχύτητα, διεκδικώντας ευρωπαϊκούς πόρους που μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν. Το πρόγραμμα δεν αποσκοπεί απλώς στην ενίσχυση, αλλά και στην αποσυμπίεση του κρατικού προϋπολογισμού, σε μια περίοδο που οι ελληνικές αμυντικές δαπάνες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.

Το ελληνικό βέτο στην τουρκική συμμετοχή – Το casus belli ως αδιαπραγμάτευτο όριο

Το SAFE δεν είναι μόνο ευκαιρία? είναι και νέο πεδίο σύγκρουσης με την Άγκυρα. Η Τουρκία έχει εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει, παρά το ότι το πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η ελληνική θέση είναι ξεκάθαρη: καμία συμμετοχή χώρας που απειλεί με πόλεμο κράτος-μέλος της Ένωσης.

Η Αθήνα έχει προειδοποιήσει ότι θα ασκήσει πλήρες βέτο, εφόσον επιχειρηθεί πολιτική «φόρμουλα» που θα επιτρέπει στην Τουρκία να αντλήσει ευρωπαϊκούς πόρους. Το casus belli είναι η θεμελιώδης κόκκινη γραμμή, ένα ζήτημα που η Αθήνα δεν αφήνει να σκιαστεί πίσω από πολιτικές σκοπιμότητες.

Η συζήτηση γύρω από τη συμμετοχή της Άγκυρας στο SAFE έχει ήδη επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές ισορροπίες. Η Ελλάδα επαναφέρει το θέμα στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας, υπενθυμίζοντας ότι η ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα αναβάθμισης μιας χώρας που αμφισβητεί σύνορα της Ένωσης.

Η αμερικανική διάσταση: Η νέα πρέσβειρα, οι στρατηγικές προτεραιότητες και το βάθος της συνεργασίας

Στο μέτωπο της Ουάσιγκτον, η άφιξη της νέας πρέσβειρας Κίμπερλι Γκίλφοϊλ σηματοδοτεί την ενίσχυση του αμερικανικού ενδιαφέροντος για τα ελληνικά εξοπλιστικά. Στην ακρόασή της στη Γερουσία είχε δηλώσει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα αποτελεί κομβικό σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, φέροντας μάλιστα δαπάνες άνω του 3% του ΑΕΠ — ποσοστό που βρίσκεται στην κορυφή της Συμμαχίας.

Η Γκίλφοϊλ είχε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία των ελληνικών αγορών αμερικανικών συστημάτων: των F-35, των Apache, των Blackhawk, καθώς και στο ενδεχόμενο προγράμματος συμπαραγωγής φρεγατών Constellation. Αν η τελευταία πρωτοβουλία προχωρήσει, θα αποτελέσει την μεγαλύτερη ελληνοαμερικανική αμυντική βιομηχανική συνεργασία των τελευταίων δεκαετιών.

Η οπτική της Ουάσιγκτον έχει και άλλη διάσταση: την προσπάθεια της Τουρκίας να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35. Για την Αθήνα, η στάση των ΗΠΑ σε αυτό το θέμα αποτελεί κρίσιμο στρατηγικό ζήτημα, καθώς αφορά άμεσα στην ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο.

Το ελληνικό πρόγραμμα των 25 δισ. ευρώ έως το 2036 – Το μεγαλύτερο εξοπλιστικό εγχείρημα της Μεταπολίτευσης

Παράλληλα με τις διεθνείς συνεργασίες, η κυβέρνηση έχει παρουσιάσει ένα 12ετές εξοπλιστικό σχέδιο, ύψους άνω των 25 δισ. ευρώ, που αποτελεί την πιο φιλόδοξη προσπάθεια ολικής ανανέωσης των Ενόπλων Δυνάμεων στη μεταπολιτευτική περίοδο.

Το πρόγραμμα καλύπτει κάθε κλάδο: νέα υποβρύχια, αναβάθμιση των MEKO, απόκτηση F-35, εκσυγχρονισμό των F-16 Viper, ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων μεγάλης εμβέλειας, ενίσχυση του πυροβολικού, απόκτηση drones αεροπορικής, θαλάσσιας και υποθαλάσσιας χρήσης, καθώς και απόκτηση δορυφορικών δυνατοτήτων.

Η γεωστρατηγική στόχευση είναι σαφής: η Ελλάδα δεν επιδιώκει απλώς να καλύψει κενά, αλλά να δημιουργήσει δομές υπεροχής που θα διατηρήσουν την ισορροπία ισχύος με την Τουρκία σε βάθος δεκαετιών.

Το πρόγραμμα εκτείνεται έως το 2036, γεγονός που αποκαλύπτει μια νέα φιλοσοφία: όχι πρόσκαιρες λύσεις, αλλά μακροχρόνια στρατηγική σταθερότητα.

Η ισραηλινή συνεργασία και η «Ασπίδα του Αχιλλέα» – Η πιο σημαντική αναδιάρθρωση της ελληνικής αεράμυνας

Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για την ενίσχυση της αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής της ικανότητας, στο πλαίσιο της δημιουργίας του νέου συστήματος «Ασπίδα του Αχιλλέα», που αποτελεί την πιο φιλόδοξη ελληνική προσπάθεια αεράμυνας των τελευταίων ετών. Το πρόγραμμα εντάσσεται στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό εξοπλισμών έως το 2036 με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία να συμμετέχει κατά 25%.

Η «Ασπίδα του Αχιλλέα» προβλέπει τη δημιουργία ενός πολυεπίπεδου θόλου πέντε επιπέδων, που θα καλύπτει αντιαεροπορική, αντιβαλλιστική, anti-drone, αντιπλοϊκή και ανθυποβρυχιακή προστασία. Το συνολικό κόστος υπολογίζεται περί τα 3 δισ. ευρώ, ενώ θα αξιοποιούνται τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και ενοποιημένα συστήματα διοίκησης.

Κεντρικό στοιχείο των συζητήσεων είναι η απόκτηση 36 συστημάτων πυροβολικού PULSτης ισραηλινής Elbit, αξίας περίπου 650 εκατ. ευρώ. Τα συστήματα αναμένεται να ενισχύσουν την άμυνα των ανατολικών συνόρων, ενώ ελληνικές εταιρείες θα καλύψουν περίπου το 25% της υλοποίησης. Παράλληλα, η Αθήνα επιδιώκει την αντικατάσταση των παλαιότερων ρωσικών OSA, TOR-M1 και S-300, διατηρώντας σε κεντρικό ρόλο τα Patriot.

Οι συνομιλίες είχαν καθυστερήσει λόγω των εξελίξεων στη Γάζα, αλλά πλέον έχουν επανεκκινήσει, με στόχο να ολοκληρωθεί μια συμφωνία που θα θωρακίζει τη χώρα απέναντι στις σύγχρονες απειλές και θα ενισχύει περαιτέρω τους δεσμούς με το Ισραήλ.

Πώς αξιολογούν στην Τουρκία την «Ασπίδα του Αχιλλέα»

Στην Τουρκία, η ελληνική απόφαση να προχωρήσει σε μια πλήρως ισραηλινή πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική αεράμυνας θεωρείται εξέλιξη με άμεσες επιπτώσεις στη στρατιωτική ισορροπία του Αιγαίου. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ενσωμάτωση συστημάτων Spyder, Barak MXκαι David’s Sling δημιουργεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα συνεκτικό δίκτυο αντιαεροπορικής και αντιβαλλιστικής προστασίας, ικανό να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απειλές UAV, πυραύλων cruise και βαλλιστικών μέσων.

Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η προμήθεια των PULS, τα οποία θεωρούνται ενίσχυση της ελληνικής ικανότητας μακρού πλήγματος. Η εκτιμώμενη ανάπτυξή τους στη Θράκη και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ερμηνεύεται ως στοχευμένη απάντηση στην τουρκική αναβάθμιση πυραυλικών και μη επανδρωμένων συστημάτων.

Σύμφωνα με τις τουρκικές αναλυτικές προσεγγίσεις, το σύνολο του προγράμματος «Ασπίδα του Αχιλλέα» αντιμετωπίζεται ως νέο ελληνικό μοντέλο αποτροπής, το οποίο δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες προμήθειες, αλλά συγκροτεί έναν ολοκληρωμένο θόλο άμυνας που μπορεί να μεταβάλει τις επιχειρησιακές ισορροπίες στην περιοχή.

Οι ναυτικές ισορροπίες και η τέταρτη Belharra – Η νέα ταυτότητα του ελληνικού Στόλου

Στο θαλάσσιο μέτωπο, η Ελλάδα προχωρά στην απόκτηση της τέταρτης φρεγάτας Belharra Standard 2++, η οποία θα φέρει το όνομα «Θεμιστοκλής». Η υπογραφή της σύμβασης συμπληρώνει μια σειρά εξοπλιστικών κινήσεων που διαμορφώνουν το Πολεμικό Ναυτικό του 2030.

Οι Belharra ενισχύονται από τον επικείμενο εκσυγχρονισμό των MEKO και το ελληνικό ενδιαφέρον για ιταλικές μονάδες Bergamini, ενώ το επόμενο μεγάλο βήμα αφορά την αναβάθμιση και ανανέωση του στόλου υποβρυχίων, που αποτελεί σταθερό ισχυρό χαρτί της Ελλάδας.

Το σημαντικό στοιχείο εδώ είναι η ενδυνάμωση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Οι συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί με τη Naval Group διευρύνουν την εγχώρια τεχνογνωσία και ενισχύουν την τεχνική βάση για μελλοντικά έργα.

Η εγχώρια αμυντική βιομηχανία στον πυρήνα της νέας στρατηγικής ισχύος

Η ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας προχωρά πλέον παράλληλα με μια συστηματική προσπάθεια αναβάθμισης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Στο περιβάλλον των γεωπολιτικών εντάσεων και των νέων ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, διαμορφώνεται hκοινή αντίληψη ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια σταθερή, μακροπρόθεσμη στρατηγική για την παραγωγή και συμπαραγωγή αμυντικών συστημάτων, ικανή να στηρίξει την επιχειρησιακή ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων και να εξασφαλίσει την εθνική αυτονομία σε κρίσιμες τεχνολογίες.

Η κυβερνητική «Ατζέντα 2030» επιχειρεί να συνδέσει τη στρατιωτική ισχύ με την τεχνολογική και βιομηχανική της βάση, διαμορφώνοντας ένα νέο μοντέλο όπου η άμυνα λειτουργεί και ως ανταγωνιστικός κλάδος παραγωγής. Η στόχευση για ελάχιστη ελληνική συμμετοχή 25% σε όλα τα μεγάλα προγράμματα σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια πρακτική αντίληψη που θέλει τις αμυντικές δαπάνες να λειτουργούν ως επένδυση και όχι ως αποσπασματική προμήθεια υλικού.

Η επιχειρηματική κοινότητα επισημαίνει ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη εταιρείες με παρουσία σε διεθνείς συμπράξεις και τεχνολογικά πεδία αιχμής, ενώ συμμετέχει σε ευρωπαϊκά και ΝΑΤΟϊκά προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης. Ωστόσο, για να αξιοποιηθεί το διαθέσιμο δυναμικό, απαιτείται συντονισμένη δράση Πολιτείας και παραγωγικής βάσης, με επίκεντρο την ταχύτερη αξιοποίηση των νέων ευρωπαϊκών εργαλείων και τη σταδιακή επίλυση χρόνιων θεσμικών και λειτουργικών ζητημάτων.

Η στρατηγική που διαμορφώνεται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας στοχεύει στην οικοδόμηση ενός οικοσυστήματος που θα στηρίζεται σε τεχνολογική επάρκεια, συνέπεια και ανθεκτικότητα. Η αντίληψη ότι η αμυντική βιομηχανία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής ασφάλειας και ταυτόχρονα παράγοντα ανάπτυξης φαίνεται να αποτελεί σημείο σύγκλισης ανάμεσα στην Πολιτεία και τους παραγωγικούς φορείς.

Σε αυτή τη βάση, η Ελλάδα επιχειρεί να μεταβεί σε ένα μοντέλο, στο οποίο η ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων και η ανάπτυξη της βιομηχανικής ικανότητας εξελίσσονται παράλληλα, δημιουργώντας ένα αυτάρκες και τεχνολογικά αναβαθμισμένο αμυντικό οικοσύστημα, ικανό να στηρίξει σε βάθος χρόνου τη νέα εθνική στρατηγική αποτροπής.

Η Ελλάδα αλλάζει επίπεδο – και η περιοχή θα το αισθανθεί

Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Ελλάδα δεν απλώς συντηρεί τις Ένοπλες Δυνάμεις της? τις ανασυγκροτεί από την αρχή. Με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αμερικανική υποστήριξη, ισραηλινή τεχνολογία και ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας, η χώρα διαμορφώνει νέα αρχιτεκτονική αποτροπής.

Η επιδίωξη είναι ξεκάθαρη: να δημιουργηθεί ένα σύστημα άμυνας ανώτερο από το τουρκικό, ικανό να αποτρέπει, να αντέχει και να απαντά σε πολλαπλές μορφές απειλής. Το αν αυτή η μεγάλη προσπάθεια θα αποδώσει, θα κριθεί τα επόμενα χρόνια.

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης τη μέρα στα 13 του