Ο μύθος για το παπούτσι του Χρουτσόφ που… ζέστανε τον Ψυχρό Πόλεμο

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 12 Οκτωβρίου του 1960, ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν στις πιο χαμηλές θερμοκρασίες του και ένας ηγέτης των Μεγάλων είπε να ανεβάσει λίγο το θερμόμετρο.

Ο Νικίτα Χρουτσόφ (Κρούτσεφ τον έλεγαν στην Ελλάδα εκείνη την εποχή) εκφράζοντας την οργή και την αγανάκτησή του στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, έβγαλε το παπούτσι του και το χτύπησε με δύναμη στο έδρανο! Τουλάχιστον αυτό διαδόθηκε από την ειδησεογραφία της εποχής…

Η εικόνα του οργισμένου, αναψοκοκκινισμένου, θορυβώδους κατά τα άλλα, ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, να κραδαίνει το υπόδημά του και να το βροντάει στα έδρανα δεν έχει καταγραφεί ούτε από φωτορεπόρτερ, ούτε από οπερατέρ, όμως… Όμως είναι από εκείνες τις ιστορίες που έμειναν στην Ιστορία και που ουδείς τις διέψευσε ή τις επιβεβαίωσε…

«Πολύ καλό για να είναι αληθινό»…

«Πιστεύω ότι είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό… και αν είχε πραγματικά συμβεί, θα είχαμε περισσότερες αποδείξεις, καταθέσεις από αυτόπτες μάρτυρες και σίγουρα φωτογραφίες· γιατί αυτά ακριβώς είναι τα ξεχωριστά στιγμιότυπα που μαγνητίζουν τις κάμερες», λέει ο Anton Fedyashin, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Carmel του τμήματος για τη Ρωσική Κουλτούρα και Ιστορία. «Δεν νομίζω ότι συνέβη ποτέ το χτύπημα με το παπούτσι, αλλά ξέρετε κάτι; Ακόμα κι αν δεν συνέβη πραγματικά, θα μπορούσε να έχει συμβεί…», καταλήγει. Κι αν δεν συνέβη ποτέ, λοιπόν, το θρυλικό περιστατικό του εκρηκτικού ηγέτη της ΕΣΣΔ, πώς δημιουργήθηκε η ιστορία;

Τον Οκτώβριο του 1960, οι «New York Times» δημοσίευσαν πρωτοσέλιδο ένα άρθρο σχετικά με μια επεισοδιακή σύνοδο του ΟΗΕ με τίτλο: Η ταραχώδης συνεδρίαση του ΟΗΕ συντομεύθηκε για να μην θορυβούν οι Κόκκινοι. Και ο υπότιτλος έγραφε: «Ο Χρουτσόφ χτυπά το παπούτσι του στο γραφείο».
Το άρθρο, που υπέγραφε ο Benjamin Welles, εξηγούσε τις λεπτομέρειες από την πρώτη κιόλας παράγραφο: «ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ- Νέα Υόρκη, 12 Οκτωβρίου: Ο Νικίτα Χρουτσόφ έβγαλε το παπούτσι του σήμερα και το χτύπησε στο γραφείο του, προσθέτοντας ακόμα μια γελοιότητα στον μεγάλο κατάλογο του».

Ο Lorenzo Sumulong, μέλος της αντιπροσωπείας των Φιλιππίνων, κατηγορούσε εκείνη τη στιγμή τους Σοβιετικούς ότι «κατάπιαν» κομμάτια της Ανατολικής Ευρώπης και τότε ξέσπασε ο Χρουτσόφ. Το σημαντικό στο δημοσίευμα ήταν, ότι δεν υπήρχε φωτογραφία του Χρουτσόφ να κρατάει παπούτσι ή να το χτυπάει.
Ο πολιτικός επιστήμονας William Taubman, ο οποίος έχει γράψει ή επιμεληθεί τουλάχιστον τρία βιβλία για τον Χρουτσόφ, έγραψε ένα άρθρο για τους Times το 2003, που περιλάμβανε αρκετές συνεντεύξεις από το περιβάλλον του Χρουτσόφ που μιλούσαν για αυτό το γεγονός: ένας δημοσιογράφος των Times είπε ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Ένας στρατηγός της KGB επιβεβαίωσε ότι το έκανε. Ένας υπάλληλος του ΟΗΕ είπε «όχι». Ο διερμηνέας του Χρουστσόφ είπε «ναι». Και η ιστορία πήρε διαστάσεις μύθου.

Το 1953, ο Χρουτσόφ ανέλαβε την εξουσία στη Σοβιετική Ένωση μετά την αιματηρή δικτατορία του Ιωσήφ Στάλιν, κληρονομώντας μια χώρα ήδη σε κόντρα με τον σύμμαχό της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Χρουστσόφ τελικά αμφισβητήθηκε ως ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης με τις διαμάχες στο εσωτερικό του Κομμουνιστικού Κόμματος και την Κρίση των Πυραύλων του 1962. Μέχρι το 1964 είχε απομακρυνθεί από τον υψηλό ρόλο του στην κυβέρνηση και το κόμμα. Ο Χρουστσόφ πέθανε από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 77 ετών, το 1971.

Επίσης σαν σήμερα…

1862: Ο Όθωνας εγκαταλείπει οριστικά την Ελλάδα, με αγγλικό ατμόπλοιο.
1912: Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τη Φιλιππιάδα από τους Τούρκους.
1915: Η αγγλίδα νοσοκόμα Έντιθ Κάβελ εκτελείται από Γερμανούς επειδή βοήθησε στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων να διαφύγουν από το Βέλγιο.
1944: Οι Γερμανοί φεύγουν από την Αθήνα – Έρχεται ο Εμφύλιος.
1967: Αεροπλάνο των Κυπριακών Αερογραμμών διαλύεται πάνω από το Καστελόριζο: 61 νεκροί ο απολογισμός. Πέπλο μυστηρίου καλύπτει μέχρι και σήμερα την υπόθεση, αφού δεν έχει αποκαλυφθεί το ποιος ή ποιοι τοποθέτησαν στο αεροσκάφος εκρηκτικό μηχανισμό.