Σαντάμ Χουσεΐν: έγκλημα και τιμωρία – Ο ισχυρός άνδρας του Ιράκ πεθαίνει στην κρεμάλα

Μια μέρα σαν σήμερα, ο ισχυρός άνδρας του Ιράκ, Σαντάμ Χουσεΐν αφήνει την τελευταία πνοή του στην αγχόνη. Έγκλημα και τιμωρία…

Ο Σαντάμ, γιος αγροτών, γεννήθηκε σε ένα χωριό κοντά στην πόλη Τικρίτ στο βόρειο Ιράκ. Η περιοχή ήταν μια από τις φτωχότερες της χώρας και ο Σαντάμ μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια· ο πατέρας του πέθανε πριν γεννηθεί και ο ίδιος μεγάλωσε κοντά σε έναν θείο του στη Βαγδάτη.

Ο Σαντάμ εντάχθηκε στο Κόμμα Μπάαθ (Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ, που σημαίνει αναγέννηση ή ανάσταση) το 1957. Δυο χρόνια μετά, ο Χουσεΐν συμμετείχε σε ανεπιτυχή προσπάθεια των Μπααθιστών να δολοφονήσουν τον ιρακινό πρωθυπουργό Αμπντ αλ-Καρίμ Κασίμ. Ο Σαντάμ τραυματίστηκε κατά την απόπειρα και διέφυγε πρώτα στη Συρία και μετά στην Αίγυπτο, όπου παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Καΐρου και συνέχισε τις σπουδές του στο Νομικό Κολλέγιο της Βαγδάτης μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Μπααθιστές στο Ιράκ το 1963.

Οι Μπααθιστές ανατράπηκαν την ίδια χρονιά, και ο Σαντάμ πέρασε αρκετά χρόνια στις φυλακές· δραπέτευσε, έγινε ηγέτης του Κόμματος Μπάαθ και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο πραξικόπημα που επανέφερε το Κόμμα στην εξουσία το 1968. Ο Σαντάμ ουσιαστικά κατείχε την εξουσία στο Ιράκ μαζί με τον αρχηγό του κράτους, Αχμεντ Χασάν αλ Μπακρ και το 1972 πρωτοστάτησε στην εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας του Ιράκ.

Σκληρός και πανίσχυρος

Ο Σαντάμ άρχισε να διεκδικεί τον ανοιχτό έλεγχο της κυβέρνησης το 1979 και έγινε πρόεδρος μετά την παραίτηση του Μπακρ. Στη συνέχεια έγινε πρόεδρος του Συμβουλίου της Επαναστατικής Διοίκησης και πρωθυπουργός. Όπως κάθε δικτάτορας που σέβεται την εξουσία του, ο Σαντάμ δημιούργησε ένα εκτεταμένο μυστικό αστυνομικό δίκτυο που στόχο είχε την καταστολή κάθε αντιπολιτευτικής κίνησης. Οι στόχοι του Σαντάμ ως πρόεδρος ήταν να υποκαταστήσει την Αίγυπτο ως ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου και να επιτύχει την ηγεμονία του Ιράκ στον Περσικό Κόλπο. Ο Σαντάμ εξαπέλυσε εισβολή με στόχο τα κοιτάσματα πετρελαίου του Ιράν τον Σεπτέμβριο του 1980, αλλά η προσπάθεια τελμάτωσε από έναν πόλεμο φθοράς. Το κόστος του πολέμου και η διακοπή των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράκ, έκαναν τον Σαντάμ να περιορίσει τα φιλόδοξα προγράμματά του για οικονομική ανάπτυξη. Ο πόλεμος Ιράν-Ιράκ παρέμεινε σε αδιέξοδο μέχρι το 1988, όταν και οι δύο χώρες αποδέχθηκαν κατάπαυση του πυρός.

Τον Αύγουστο του 1990 ο ιρακινός στρατός εισέβαλλε το γειτονικό Κουβέιτ. Ο Σαντάμ σκόπευε να χρησιμοποιήσει τα τεράστια έσοδα από το πετρέλαιο του Κουβέιτ για να ενισχύσει την οικονομία του Ιράκ, αλλά η κίνηση αυτή γρήγορα πυροδότησε ένα παγκόσμιο εμπορικό εμπάργκο κατά του καθεστώτος του Σαντάμ. Και στις 16 Ιανουαρίου του 1991 ξέσπασε η Καταιγίδα της Ερήμου, ο πόλεμος του Περσικού Κόλπου δηλαδή, που τελείωσε έξι εβδομάδες αργότερα, όταν ο συμμαχικός στρατιωτικός συνασπισμός έδιωξε τους Ιρακινούς από το Κουβέιτ.

Ως μέρος της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, απαγορεύτηκε στο Ιράκ να παράγει ή να κατέχει χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα. Η συνεχιζόμενη άρνηση του Σαντάμ να συνεργαστεί με τους επιθεωρητές όπλων του ΟΗΕ οδήγησε σε μια τετραήμερη αεροπορική επίθεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία στα τέλη του 1998 (Επιχείρηση Αλεπού της Ερήμου)· και οι δύο χώρες ανακοίνωσαν ότι θα υποστήριζαν τις προσπάθειες της ιρακινής αντιπολίτευσης να ανατρέψει τον Σαντάμ, του οποίου το καθεστώς είχε γίνει αφόρητο, αλλά ο ιρακινός ηγέτης απαγόρευσε σε επιθεωρητές όπλων του ΟΗΕ να εισέλθουν στη χώρα του.

Με στόχο τον ίδιο τον Σαντάμ

Στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου το 2001, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ισχυρίστηκε ότι ο Σαντάμ μπορεί να προμηθεύει σε τρομοκρατικές ομάδες χημικά ή βιολογικά όπλα. Αν και ο Σαντάμ επέτρεψε στους επιθεωρητές του ΟΗΕ να ερευνήσουν το θέμα, η αντιδράσεις του και μη συνεργασία του οδήγησαν τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να διακόψουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Ιράκ. Στις 17 Μαρτίου του 2003, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους διέταξε τον Σαντάμ να παραιτηθεί και να εγκαταλείψει το Ιράκ μέσα σε 48 ώρες διαφορετικά θα βομβάρδιζε τη χώρα. Όταν ο Σαντάμ αρνήθηκε να φύγει, οι ΗΠΑ και οι συμμαχικές δυνάμεις εξαπέλυσαν επίθεση στο Ιράκ στις 20 Μαρτίου.

Καληνύχτα Σαντάμ...

Ο Σαντάμ παρότρυνε τους Ιρακινούς να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους για να σταματήσουν τις αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις, όμως η αντίσταση σύντομα κατέρρευσε και στις 9 Απριλίου η Βαγδάτη έπεφτε στα χέρια των Αμερικανών και ο Σαντάμ έτρεχε να κρυφτεί έχοντας μαζί του το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού ταμείου. Στις 13 Δεκεμβρίου, ο Σαντάμ αιχμαλωτίστηκε. Ο κάποτε πανίσχυρος ηγέτης ανασύρθηκε, ατημέλητος και βρώμικος, από μια υπόγεια κρυψώνα κοντά σε μια αγροικία στην γενέτειρά του, στο Τικρίτ.

Τον Οκτώβριο του 2005 ο Σαντάμ δικάστηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ιράκ κατηγορούμενος για τη δολοφονία 148 κατοίκων της πόλης Al-Dujayl- μια σιιτική περιοχή- το 1982. Ο Σαντάμ καταδικάστηκε για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας- συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας αμάχων, της παράνομης φυλάκισης αντιφρονούντων, της απέλασης και τον βασανισμό πολιτών- και καταδικάστηκε σε θάνατο. Στις 30 Δεκεμβρίου του 2006, ο Σαντάμ Χουσεΐν εκτελέστηκε σε ζωντανή μετάδοση.