Χιόνι στη Σαχάρα: Όταν άσπρισε η μεγαλύτερη έρημος της Γης – Το φαινόμενο δεν είναι σπάνιο

Χιόνι στην έρημο Σαχάρα; Ναι και μάλιστα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, όπως θα πίστευε κάποιος έχοντας στο νου το στερεότυπο για τις ερήμους: καυτές, άνυδρες και απόκοσμες…

Μια μέρα σαν σήμερα, 19 Φεβρουαρίου του 1991 η έρημος Σαχάρα σκεπάζεται από χιόνι… και ουδείς εκπλήσσεται.
Η Σαχάρα, θεωρείται από τις πιο ξηρές ερήμους του πλανήτη με θερμοκρασίες να φθάνουν πάνω από 50°Κελσίου.

Η αχανής έρημος των 9 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων εκτείνεται σε 11 χώρες: Αλγερία, Τσαντ, Αίγυπτο, Λιβύη, Μάλι, Μαυριτανία, Μαρόκο, Νίγηρα, Δυτική Σαχάρα, Σουδάν και Τυνησία.

Οι αμμόλοφοι στη Σαχάρα μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 180 μέτρα ύψος και το νερό είναι σπάνιο στην περιοχή. Κι όμως το χιόνι επισκέπτεται την μεγαλύτερη έρημο της Γης... περισσότερο συχνά από ό,τι την Αττική (υπερβολή...). Τα τελευταία 40 χρόνια η Σαχάρα έχει καλυφθεί από χιονόπτωση αλλεπάλληλές φορές με πιο πρόσφατη εκείνη του Ιανουαρίου του 2022. Η χιονόπτωση μπορεί να είναι ασυνήθιστη στη Σαχάρα, αλλά δεν είναι σπάνια!

Για να σχηματιστεί χιόνι, χρειάζονται δύο χαρακτηριστικές καιρικές ιδιότητες: χαμηλές θερμοκρασίες και υγρός αέρας. Αν και η Σαχάρα παρουσιάζει συνήθως πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καταγράφονται επίσης και χαμηλές θερμοκρασίες - ιδιαίτερα τη νύχτα - λόγω της επιφάνειας της γυμνής γης και του ξάστερου ουρανού. Μια χαμηλή θερμοκρασία της τάξης των -14°C καταγράφηκε στην Αλγερία τον Ιανουάριο του 2005 κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Το κέντρο της Σαχάρας είναι υπεράνυδρο, δέχεται λιγότερο από 100 mm βροχόπτωσης ετησίως, αλλά έχει υδάτινους όγκους στις τρεις από τις τέσσερις πλευρές της. Ο υγρός αέρας εισέρχεται στην περιοχή από τον Ατλαντικό Ωκεανό, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, από κυκλώνες χαμηλής πίεσης στη βόρεια Σαχάρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα και βροχές μουσώνων στη νότια Σαχάρα το καλοκαίρι. Οι περιφέρειες της ερήμου είναι επομένως πιο υγρές από το κέντρο της. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιο πιθανό να σχηματιστεί χιόνι στην περιφέρεια της ερήμου. Τα βουνά του Άτλαντα, στην Αλγερία, λειτουργούν ως χιονοπαγίδα λόγω της γειτνίασής τους με τον Ατλαντικό. Η αλγερινή πόλη Ain Sefra δέχθηκε χιόνι το 1979, το 2016, το 2017, το 2018, το 2021 και το 2022.
Θα ρωτήσει κάποιος: το χιόνι στη Σαχάρα είναι φαινόμενο περισσότερο ή λιγότερο συχνό; Η απάντηση είναι ότι, δεν γνωρίζουμε ακόμη. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη δεδομένων σχετικά με γεγονότα του παρελθόντος, αλλά και επειδή η προσπάθεια μοντελοποίησης του κλίματος δεν έχει επικεντρωθεί στη Σαχάρα, μια περιοχή με χαμηλό πληθυσμό.

Κι όσο εμείς τρομάζουμε με τις κακοκαιρίες μας, ας σκεφτούμε τους Βεδουΐνους και τις καμήλες τους, τι παθαίνουν μόλις δουν χιονοθύελλα...