Ο Κονδύλης ανατρέπει τον Πάγκαλο. Ποιος ήταν ο στρατιωτικός και πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός χωρίς να έχει τελειώσει καν το γυμνάσιο

Το όνομά του, Γεώργιος Κονδύλης. Η ιδιότητά του, στρατιωτικός ή και πολιτικός ή καλύτερα «τα πάντα»! Μια μέρα σαν σήμερα, 21 Αυγούστου 1926, ο Γεώργιος Κονδύλης ανέτρεψε την δικτατορική κυβέρνηση του Πάγκαλου, συλλαμβάνοντας στις Σπέτσες τον δικτάτορα και δίνοντας τέλος στην παρωδία με τις φούστες κτλ κτλ…

Όλα είχαν αρχίσει από το απόγευμα της 21ης Αυγούστου, όμως η νύχτα ήταν πάντα ο καλύτερος σύμμαχος για τα κινήματα και ακόμα καλύτερος τα ξημερώματα... Στις 03.00 ακούστηκαν δύο κανονιοβολισμοί από το πυροβολείο του Λυκαβηττού, που ήταν το σύνθημα για τους μυημένους οι οποίοι στις επόμενες τρεις ώρες κατέλαβαν όλα τα επίκαιρα κτίρια, στρατόπεδα γύρω από την Αθήνα καθώς και τα αεροδρόμια Φαλήρου και Τατοΐου.

Τις πρωινές ώρες το κίνημα πλέον είχε επικρατήσει και μάλιστα αναίμακτα. Το βράδυ της ίδιας ημέρας μετά από περιπετειώδη καταδίωξη συνελήφθη και ο Δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος.

Ο Κονδύλης ορκίσθηκε Πρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός των Στρατιωτικών και των Ναυτικών και επανέφερε στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, ενώ προκήρυξε εκλογές για τις 7 Νοεμβρίου του 1926.

Ο καταγόμενος από την Ευρυτανία στρατηγός (είχε γεννηθεί στον Προυσό το 1879), ήταν ο καταλύτης της νεότερης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας, χωρίς δόση υπερβολής. Ήταν ο άνθρωπος που η Ιστορία στο πρόσωπό του δοκίμασε τι μπορεί και τι δεν μπορούσε να πράξει.
Χωρίς καν να έχει απολυτήριο Γυμνασίου, άρχισε την καριέρα του από τα 18 του χρόνια, όταν κατατάχτηκε ως οπλίτης στο Πεζικό. Δεν είχε φοιτήσει σε καμιά στρατιωτική σχολή και όμως έφτασε μέχρι του βαθμού του αντιστράτηγου και μάλιστα έχουν να λένε για τις ικανότητες του στο πεδίο της μάχης.

Ο στρατηγός των κινημάτων

Ο Κονδύλης κατέστειλε ή ηγήθηκε πέντε κινημάτων: Κατέστειλε το κίνημα Λεοναρδόπουλου - Γαργαλίδη το 1923 και ανέτρεψε τον δικτάτορα Θεόδωρο Πάγκαλο το 1926, αντέκρουσε το κίνημα Πλαστήρα το 1933 και κατέστειλε το βενιζελικό κίνημα του Μαρτίου του 1935· ανέτρεψε με κίνημα την κυβέρνηση Τσαλδάρη και επανέφερε πραξικοπηματικά τη βασιλεία τον Οκτώβριο του 1935.

Ο Κονδύλης έγινε υπουργός Στρατιωτικών γι' αρκετό διάστημα κατά το οποίο «επεβλήθη απόλυτα επί του στρατεύματος». Ο Κονδύλης έγινε και πρωθυπουργός και αντιβασιλέας! Τι άλλο πια;

Φανατικοί εχθροί και φίλοι

Οι φίλοι και θαυμαστές του, του πιστώνουν τα προτερήματα: Μαχητικός, δραστήριος, φιλόδοξος, φίλαρχος. Ανθεκτικός στις κακουχίες, ακατάβλητος, θαρραλέος, υπόδειγμα στρατιωτικού ηγέτη. Ενεργητικός και αποφασιστικός, ενέπνεε και προκαλούσε το θαυμασμό, το σεβασμό και την αυθόρμητη υποταγή των υφισταμένων του. Είχε το ένστικτο του αρχηγού, το χάρισμα του ηγέτη!

Αντίθετα οι αναρίθμητοι εχθροί του είχαν να πουν γι’ αυτόν: Φίλαρχος με αχαλίνωτη φιλοδοξία. Εγωιστής, περιφρονούσε τους άλλους. Σκληρός μέχρι αναλγησίας. Αδίστακτος. Ψυχρός υπολογιστής με μεγάλη δόση πολιτικού αμοραλισμού. Κυνικός!

Στο εξαιρετικό βιβλίο: «Όσα δεν γνωρίζατε για την περίοδο από τους Βαλκανικούς Πολέμους έως την Εθνική Αντίσταση», εκδόσεις Μεταίχμιο αφιερώνονται αρκετά κεφάλαια για τον Κονδύλη· επιλέγουμε μια μικρή αναφορά: «Στην αντιμετώπιση του στρατιωτικού κινήματος του 1923, σημαντικό ρόλο έπαιξε ο Γεώργιος Κονδύλης ο οποίος για την τόλμη και τις άμεσες επεμβάσεις του, πήρε το προσωνύμιο Κεραυνός. Μετά την καταστολή του κινήματος προτάθηκε να πάρει το βαθμό του στρατηγού αλλά ο πρωθυπουργός Στυλιανός Γονατάς είχε τις αντιρρήσεις του. Όταν τις διατύπωσε στον Νικόλαο Πλαστήρα εκείνος του απάντησε: «Κάνε τον στρατηγό για να γλιτώσουμε από αυτόν. Αν γίνει στρατηγός θα καμαρώνει και θα μας αφήσει ήσυχους».

Όμως, ο Κονδύλης δεν άφησε καμία παράταξη ήσυχη. Παραιτήθηκε από το στρατό και συμμετείχε στις πολιτικές εξελίξεις μέχρι το θάνατο του το 1936, αφού άλλαξε στρατόπεδο και από βενιζελικός έγινε βασιλικός.

Ο Γεώργιος Κονδύλης αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος, στις 10 ιουνίου του 1925 υπέβαλε την παραίτησή του από τη θέση του υπουργού των Εσωτερικών με την πρόφαση ότι υπήρχαν διάφορες δυσλειτουργίες στην κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου, στην οποία συμμετείχε. Στην πραγματικότητα επιδίωκε την πτώση της κυβέρνησης και τη διεκδίκηση της πρωθυπουργίας. Ο Κονδύλης ανήκε στην κατηγορία των στρατιωτικών που θεωρούσαν ότι ήταν οι πιο κατάλληλοι για να σώσουν την Ελλάδα. Δεν έτρεφε καμία εκτίμηση για τους πολιτικούς και συχνά επαναλάμβανε τη φράση: «Από τον καιρό που ήμουν λοχίας θα είχα γίνει πρωθυπουργός Αν ήξερα τι είναι οι πολιτικοί».

Ο Γεώργιος Κονδύλης πέθανε στην Αθήνα στις 31 Ιανουαρίου του 1936, στις 12:30 το μεσημέρι, από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία μόλις 57 χρονών, έχοντας κάνει τα πάντα στην Ελληνική Ιστορία!