Μια διαφορετική ματιά στους Ολυμπιακούς Αγώνες: απάτη, βάρβαρα και θανατηφόρα αγωνίσματα, κερδοσκοπία και πολιτική εξαχρείωση!

Υπάρχει και η διαφορετική άποψη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αρκετοί είναι εκείνοι που τους θεωρούν απάτη, ενώ πολλά από τα αγωνίσματα χαρακτηρίζονται βάρβαρα και θανατηφόρα· και δεν εξαιρούν αυτοί οι πολέμιοι των Αγώνων την κερδοσκοπία και την πολιτική εξαχρείωση που πόρρω απέχει από τη φιλοσοφία των Αγώνων!

Ολυμπιακοί Αγώνες στην Πόλη του Φωτός και εκατομμύρια μάτια θα πλημμυρίσουν από τη λάμψη των αστέρων του παγκόσμιου αθλητισμού. Κι αν για εμάς που το επαγγελματικό μας δείπνο το νοστίμεψε το καρύκευμα «Ολυμπιακοί Αγώνες», γι’ άλλους οι Αγώνες ήταν (και είναι) δηλητήριο!

Ο δημοσιογράφος συγγραφέας και σπουδαίος ιστοριοδίφης Κυριάκος Σιμόπουλος, στο βιβλίο του «Μύθος, απάτη και βαρβαρότητα οι Ολυμπιάδες» (εκδόσεις Στάχυ, 1998) αποδομεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τους χαρακτηρίζει «μορφή αχαλίνωτου σωβινισμού που καλλιεργείται από τις εξουσίες» και όχι μόνο...

Panem et circenses

Γράφει ο Σιμόπουλος, χαρακτηριστικά: «Δυστυχώς, το ρωμαϊκό σύνθημα panem et circenses (ψωμί και τσίρκο) έχει επιβιώσει ως τον 20ο αιώνα εξαιτίας των αγριοτήτων των πολιτικοοικονομικών εξουσιών. Ο αθλητισμός και οι αθλητές εξευτελίζονται στην υφήλιο εξαιτίας των εμπορευματοποιήσεων των Αγώνων της διαφθοράς, των δόλιων παρασκηνιακών συναλλαγών και της καταφρόνησης των λαών. Παντού επικρατεί νοοτροπία αυταρχισμού, κερδοσκοπίας, άγριος και ταπεινωτικός φανατισμός».

Ο Μπράιαν Μάρτιν, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Wollongong της Αυστραλίας παραθέτει 10 λόγους που σε κάνουν να εναντιώνεσαι σε όλους τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ανάμεσα σε αυτούς τους λόγους τέσσερις είναι οι βασικοί:
1. Εθνικισμός: Αρένα για την πολιτική εξουσία. Οι Αγώνες του Βερολίνου του 1936 χρησιμοποιήθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς για να ενισχύσει το κύρος του. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ οδήγησε σε μποϊκοτάζ των Αγώνων της Μόσχας το 1980 για να διαμαρτυρηθεί κατά της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν. Η σοβιετική κυβέρνηση μποϊκοτάρισε τους Αγώνες του Λος Άντζελες το 1984 ως ανταπόδοση για το μποϊκοτάζ του 1980.
2. Εμπορευματοποίηση: Τα εταιρικά συμφέροντα διεισδύουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες μέσω χορηγίας προς τους ίδιους τους Αγώνες και μέσω της χορηγίας προς αθλητές και της χρήσιμοποίησης αθλητών για εμπορικούς σκοπούς. Τα μέσα ενημέρωσης πλασάρουν τους Αγώνες ως ένα γιγάντιο θέαμα, προωθώντας τον επαγγελματισμό και την εμπορευματοποίηση.
3. Ρατσισμός: Οι Αγώνες οργανώθηκαν από ευρωπαϊκές ελίτ και βασίστηκαν στα δυτικά αθλήματα. Μέσω της παγκόσμιας δημοσιότητας των Ολυμπιακών Αγώνων και την άμιλα για τη δόξα, όλο και περισσότερα από αυτά τα αθλήματα υιοθετούνται από χώρες όπου δεν είχαν οπαδούς.
4. Βία: Πολλά αθλήματα, όπως η πυγμαχία, η τοξοβολία και ο ακοντισμός, έχουν ως πρότυπο τις δεξιότητες του πολέμου. Σε πολλές περιπτώσεις, τα αθλητικά γεγονότα ήταν το έναυσμα για πραγματικούς πολέμους. Γενικά, τα ανταγωνιστικά αθλήματα προωθούν αντί να καταπολεμούν τη βία στην κοινωνία.

Αυτά από τον Μπράιαν Μάρτιν και ας δούμε τι γράφει ο ουρουγουανός συγγραφέας Εντουάρντο Γκαλεάνο, δίνοντας τη δική του οπτική στους Ολυμπιακούς Αγώνες: «Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1904, στην πόλη Σεντ Λούις των Ηνωμένων Πολιτειών, παρέλασε εν μέσω χειροκροτημάτων μια ανθρωπολογική αποστολή. Την αποτελούσαν μαύροι, Ινδιάνοι, Κινέζοι, νάνοι και γυναίκες... Κανένας από αυτούς δεν μπορούσε να συμμετάσχει στους αθλητικούς αγώνες που άρχιζαν την επομένη και θα διαρκούσαν 5 μήνες. Ο λευκός και αρρενωπός Φρεντ Λορτζ νίκησε στο πιο δημοφιλές αγώνισμα, τον μαραθώνιο. Στη συνέχεια μαθεύτηκε ότι είχε διασχίσει τη μισή διαδρομή με το αυτοκίνητο ενός φίλου του. Εκείνη ήταν η τελευταία ολυμπιακή απάτη που δεν είχε σχέση με τη χημεία. Από τότε, ο αθλητικός κόσμος εκσυγχρονίστηκε. Τώρα πλέον οι αθλητές δεν αγωνίζονται μόνοι. Μαζί τους αγωνίζονται και οι φαρμακευτικές ουσίες τις οποίες καταπίνουν».

Βάρβαρα και θανατηφόρα αθλήματα

Ο Κυριάκος Σιμόπουλος, όμως, εκτός από τη φιλοσοφία των Ολυμπιακών Αγώνων που επικρατεί σήμερα, την εμπορευματοποίηση τους και τις πολιτικές σκοπιμότητες που τους χαρακτηρίζουν, αναφέρεται και σε αγωνίσματα που τα χαρακτηρίζει «βάρβαρα και θανατηφόρα»!
«Η διαχρονική άσκηση βίας στον αθλητισμό και μάλιστα με την ανοχή και τον ενθουσιασμό των θεατών αποτελεί μια τραγική φάση της ιστορίας της ανθρωπότητας. Ακόμη και κατά τις τελευταίες δεκαετίες πυγμάχοι χάνουν τη ζωή τους ή καταντούν ανάπηροι κατά τις αναμετρήσεις σε διάφορες χώρες της οικουμένης. Έχει διαπιστωθεί ότι το 15% των επαγγελματιών πυγμάχων υφίστανται αθεράπευτους εγκεφαλικούς τραυματισμούς. Αυτό προκύπτει από έρευνα της Ένωσης Αμερικανών Ιατρών. Ίδιες συμφορές προκαλεί και η πάλη. Ο Νοτιοκορεάτης πυγμάχος Kim Duk-koo πέθανε έπειτα από αγώνα πυγμαχίας Παγκόσμιου Πρωταθλήματος εναντίον του Ray Mancini το 1982!

»Η πυγμαχία από αρχαιότητος αποτελούσε ένα τρομακτικά αιματηρό αγώνισμα. Σε επιγραφή που βρέθηκε στη Θήρα αναφέρεται ότι η νίκη σε αυτό το άθλημα “κερδίζεται με το αίμα”.

» Αναφερόμενος στις τραγικές συνέπειες των θανατηφόρων αγωνισμάτων, ο Λουκίλλιος γράφει σε μια παρωδία ότι ο πυγμάχος Αύλος συγκεντρώσει όλα τα θρυμματισμένα οστά του κρανίου του αντιπάλου και τα αφιέρωσε στο Δία. Υποσχέθηκε μάλιστα να προσφέρει και τους αστραγάλους που του απόμειναν!».

Η Γυμναστική των ψυχικών νοσημάτων και όχι μόνο...

Δεν θα αναφερθούμε στο παγκράτιο («αγώνισμα αλληλοσπαραγμού») για το οποίο κάνει ιδιαίτερη μνεία ο Κυριάκος Σιμοπούλος αφού δεν είναι, εδώ και πολλά χρόνια, Ολυμπιακό Αγώνισμα, όμως θα περιγράψουμε γιατί είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνο άθλημα η Ενόργανη Γυμναστική λόγω των απαιτητικών σωματικών διαπλάσεων και της μεγάλης πιθανότητας τραυματισμού.

Ο κίνδυνος τραυματισμού στη Γυμναστική είναι σχετικά υψηλός σε σύγκριση με πολλά άλλα αθλήματα, λόγω του ακροβατικού χαρακτήρα των ασκήσεων που εκτελούνται. Οι αθλήτριες συχνά εκτελούν σύνθετες ασκήσεις, κυβιστήσεις και προσγειώσεις που μπορούν να ασκήσουν σημαντική πίεση στο σώμα τους και να αυξήσουν την πιθανότητα τραυματισμού. Το Εθνικό Κέντρο Επικίνδυνων Τραυματισμών των ΗΠΑ έχει κατατάξει τη Γυμναστική ως ένα από τα πιο επικίνδυνα αθλήματα. Υπάρχουν ασκήσεις που οι γυμναστές τις κάνουν να φαίνονται εύκολες και δεν συνειδητοποιούμε πόσο επικίνδυνες μπορεί να είναι αν γίνει μια λάθος κίνηση. Όλα αυτά τα χρόνια συνέβησαν πολλά περιστατικά τραυματισμών ειδικά στο άλμα, στη δοκό και στις ασκήσεις εδάφους.

Επίσης οι γυμναστές και οι γυμνάστριες πιέζονται από παιδική ηλικία να είναι τέλειοι: σε βάρος και ύψος κάτι που μπορεί να τους προκαλέσει πολλά προβλήματα ψυχικής υγείας ή να τους οδηγήσουν σε διατροφικές διαταραχές, κάτι που συνέβη πολλές φορές. Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις για τα βαριά ψυχολογικά προβλήματα που άφησε ο πρωταθλητισμός στη Γυμναστική στις διάσημες Νάντια Κομανέτσι και Όλγα Κόρμπουτ.

«Στο άθλημά μας, ουσιαστικά βουτάμε σε μια πισίνα χωρίς νερό», έγραψε στο Twitter η πρώην αθλήτρια των Ολυμπιακών Αγώνων Dominique Moceano. «Όταν χάσεις την ικανότητά σου να προσγειώνεσαι σωστά, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές».
Επίσης η Άρση Βαρών είναι ένα από τα επικίνδυνα αθλήματα για σοβαρούς τραυματισμούς. Η συνεχής άσκηση και οι προπονήσεις των αθλητών προκαλούν σωματικές παραμορφώσεις.

Οι ποδηλάτες του BMX έχουν επίσης υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς σε ποσοστό 38%. Το άθλημα απαιτεί από τους αγωνιζόμενους να εκτιναχθούν από έναν λόφο πριν επιχειρήσουν άλματα και κλειστές στροφές με ταχύτητα έως και 60 χιλιόμετρα την ώρα. Ο Αμερικανός ποδηλάτης BMX Connor Fields νοσηλεύτηκε με αιμορραγία στον εγκέφαλο, σπασμένα πλευρά και σοβαρό πρόβλημα στον πνεύμονα έπειτα από ατύχημα σε αγώνα. Η ορεινή ποδηλασία και το ταεκβοντό είναι επίσης επικίνδυνα αθλήματα. Σύμφωνα με έρευνα του BMJ, το 30% των ποδηλατών και το 24% των ταεκβοντόκα τραυματίστηκαν στους Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο.

Επιτρέπονταν ακόμα και ο στραγγαλισμός του αντιπάλου!

Και για να επιστρέψουμε στον Κυριάκο Σιμόπουλο: «Κατά τη μυθολογία, την πάλη επινόησε ο Θησέας και τους κανονισμούς καθόρισε η Αθήνα! Κατά την πάλη επιτρέπονταν ακόμα και ο στραγγαλισμός του αντιπάλου! Οποιαδήποτε αγριότητα ήταν θεμιτή: κατάγματα ακόμα συντριβή οστών χεριών, ποδιών, πλευρών ακόμα και σπονδύλων».

Και εδώ να σημειώσουμε ότι με απόφαση της ΔΟΕ, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028 που θα γίνουν στο Λος Άντζελες καταργούνται τα αθλήματα της πυγμαχίας, της άρσης βαρών και του μοντέρνου πεντάθλου. Η απόφαση μάλλον έχει να κάνει με την δημοφιλία των αθλημάτων και όχι με την επικινδυνότητά τους…

Προβολή των μοναρχικών και τυραννικών εξουσιών 

Και ας αφήσουμε τον χώρο του επιλόγου στον Κυριάκο Σιμόπουλο: «Στον εικοστό αιώνα ο αθλητισμός και κυρίως οι Ολυμπιακοί Αγώνες χρησιμοποιήθηκαν ως προπαγανδιστικές εκστρατείες, ιδιαιτέρως από τα φασιστικά καθεστώτα αναβολικών για ανάδειξη πρωταθλητών, που αποτελούσαν στοιχεία και σύμβολα πολιτικής φημολογίας. Σήμερα, ο αθλητισμός εντάσσεται στις κερδοσκοπικές εξορμήσεις των μεγαλοεπιχειρήσεων και στις καθημερινές πλουτοφόρες διαφημιστικές εκστρατείες. Το χρήμα αποτελεί, στην εποχή μας, το βασικό κίνητρο του αθλητισμού. Η αναγέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων στα τέλη του 19ου αιώνα με πρωτοβουλία του βαρόνου Πιερ ντε Κουμπερντέν αποτελούσε ουσιαστικά μια εξόρμηση για την προβολή των μοναρχικών και τυραννικών εξουσιών της εποχής και των αριστοκρατικών μαφιών της κοινωνίας. Ή ιδεολογία του Κουμπερντέν, όπως προκύπτει από τα κείμενά του: «…μια κοινωνία εκλεκτή, λευκών και αρρένων!»…

Κι εμείς οι ρομαντικοί θεατές, που αγαπάμε να παρακολουθούμε Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε τέσσερα χρόνια, εμείς τι κάνουμε; Διαβάζουμε, κρατάμε όσα μπορεί να σηκώσει η πλάστιγγα του νου μας τα «ζυγίζουμε» και συνεχίζουμε να παρακολουθούμε. Άλλωστε: άρτος και θεάματα… Κι όσο ο «άρτος» ακριβαίνει, τόσο ανεβαίνει και η ποιότητα του θεάματος για να ξεχνάμε την πείνα μας…