Τους μακελάρηδες των λαών τους γνωρίζουν όλοι. Τον άνθρωπο που έσωσε τον Κόσμο ουδείς τον θυμάται – Πώς αποσοβήθηκε όλεθρος 60 χρόνια πριν

Είναι παράδοξο: εκείνους που αιματοκύλησαν τον Κόσμο, τους άθλιους μακελάρηδες, τους γνωρίζουν και τους θυμούνται όλοι: τον Χίτλερ, τον Ταμερλάνο, τον Τζένκινς Χαν, τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη! Τον άνθρωπο, όμως, που έσωσε τον Κόσμο ουδείς τον θυμάται πια…

Κάτι οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, σε πολεμικό κλίμα, κάτι η εύθραυστη καθημερινότητα στη Μέση Ανατολή και η φωτιά που σιγοκαίει κι αναζωπυρώνεται κάθε τόσο στη Λωρίδα της Γάζας, ε, δεν μπορεί ο νους να μην σκιάζεται…
Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος; Από την επομένη της μέρας που κόπασε η καταιγίδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Δυτικοί κοιτάζουν τον ουρανό και περιμένουν με τρόμο την επόμενη μπόρα… Πέρασαν κιόλας 80 χρόνια από τότε! Και ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος ενσκήπτει μόνο σε χολιγουντιανές παραγωγές και βιβλία απαισιόδοξου περιεχομένου…

Κι όμως, ο Κόσμος κάποτε- κι’ όχι μια μόνο φορά- είχε φθάσει στο κατώφλι τρίτου ανθρωποβόρου μακελειού που αποσοβήθηκε ελάχιστο χρόνο πριν εμφανιστούν στον ουρανό τα φονικά μανιτάρια και η Γη σταματήσει να περιστρέφεται…
Ο άνθρωπος ανασαίνει πάνω στον Γαλάζιο Πλανήτη εδώ και περίπου 300.000 χρόνια, που τα πολλαπλασιάσουμε με το 365 μας δίνουν το γινόμενο: 109 εκατομμύρια ημέρες. Ε, από εκείνες τις 109 εκατ. ημέρες η 27η Οκτωβρίου του 1962 ήταν η μέρα που το ανθρώπινο είδος- πιθανότατα- έφτασε πιο κοντά από οποιαδήποτε άλλη στο να εξαφανιστεί από προσώπου Γης!
Έχετε ακούσει το όνομα Βασίλι Αρχίποφ; Αν όχι μάθετε ότι ήταν ένας από εκείνους τους ανθρώπους που του οφείλουν οι υπόλοιποι άνθρωποι το ότι έζησαν να δουν και μια ακόμα πανδημία…

Όταν ο Κόσμος έφτασε στο χείλος του πυρηνικού ολέθρου

Ήταν τέλη Οκτωβρίου του 1962. Κρίση των Πυραύλων και ο Κόσμος παρακολουθούσε έντρομος το πώς θα κυλούσε ακόμα και το επόμενο δευτερόλεπτο… Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι είχε διατάξει αυτό που ονόμαζε «καραντίνα» στην Κούβα, στέλνοντας μια μοίρα πολεμικών πλοίων στα ανοικτά των ακτών του νησιού της Καραϊβικής για να αποτρέψουν σοβιετικά πλοία από το να μεταφέρουν όπλα στην Κούβα, απαιτώντας από τον Χρουτσόφ να απομακρύνει τους πυραύλους.

Ένα σοβιετικό ντιζελοκίνητο υποβρύχιο κλάσης Foxtrot B-59 , βρισκόταν υπό αμερικανικό κλοιό (11 πολεμικά καράβια) στα ανοιχτά της Κούβας. Οι Αμερικανοί προσπαθώντας να υποχρεώσουν τους Σοβιετικούς να βγουν στην επιφάνεια άρχισαν να ρίχνουν βόμβες βυθού. Στα βάθη της θάλασσας, μέσα στο υποβρύχιο, επικρατούσε σιωπηλή αναταραχή… Ο κυβερνήτης μη έχοντας τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με τους αξιωματούχους του που απολάμβαναν οξυγόνο στη στέρεα γη της Μόσχας, ανησυχούσε, αλλά προσπαθούσε να μείνει ψύχραιμος. Οι αξιωματικοί που επέβαιναν στο B-59 δεν είχαν καμία επαφή με τους ανωτέρους τους και δεν είχαν λόγο να αμφιβάλουν ότι οι Αμερικανοί προσπαθούσαν να τους βυθίσουν. Εκείνο που δεν γνώριζαν οι Αμερικανοί, ήταν ότι εκείνο το υποβρύχιο ήταν εξοπλισμένο με μια πυρηνική τορπίλη 10 κιλοτόνων, που οι αξιωματικοί του είχαν την άδεια από τους ανωτέρους τους να την εκτοξεύσουν- όταν κρίνουν ότι απαιτείται- χωρίς επιβεβαίωση από τη Μόσχα.!

«Αυτό είναι το τέλος· νοιώθαμε όλοι σαν να βρισκόμασταν μέσα σε ένα μεταλλικό βαρέλι, που κάποιος το χτυπούσε συνεχώς με μια βαριοπούλα», θυμόταν χρόνια μετά ο Βαντίμ Ορλόφ, μέλος του σοβιετικού πληρώματος του υποβρυχίου.
Αποκομμένο το υποβρύχιο από εξωτερική επαφή, χτυπημένο από βόμβες βυθού, με χαλασμένο το κλιματιστικό και τη θερμοκρασία να ανεβαίνει, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα να ανεβαίνουν κι αυτά, οι επιβαίνοντες είχαν πια σιγουρευτεί ότι ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε μόλις αρχίσει.

Έχετε την θρυλική πια ταινία του Κιούμπρικ «SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα»; Αν την έχετε δει, συνεχίζοντας την ανάγνωση θα καταλάβετε ότι δεν απείχε πολύ από την ζοφερή πραγματικότητα της αρχής της 10ετίας του ’60…
Δύο από τους ανώτερους αξιωματικούς του υποβρυχίου ήθελαν να εκτοξεύσουν την πυρηνική τορπίλη· σε αυτούς ήταν και ο κυβερνήτης του υποβρυχίου, Βαλεντίν Σαβίτσκι, ο οποίος, σύμφωνα με έκθεση του Αρχείου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ , αναφώνησε κάποια στιγμή, όταν πια είχε χάσει την ψυχραιμία του: «Θα τους ανατινάξουμε τώρα! Θα πεθάνουμε, αλλά θα τους βυθίσουμε όλους, δεν θα γίνουμε η ντροπή του στόλου»...
Το πρωτόκολλο απαιτούσε ομόφωνη απόφαση από τρεις ανώτερους αξιωματικούς για τη χρήση πυρηνικών όπλων. Οι τρεις άνδρες ήταν ο υποπλοίαρχος0κυβερνήτης Βαλεντίν Γκριγκόριεβιτς Σαβίτσκι, ο πολιτικός αξιωματικός Ιβάν Σεμιόνοβιτς Μασλένικοφ και ο Εκτελεστικός Αξιωματικός- δεύτερος στην ιεραρχία του B-59, υποπλοίαρχος επίσης, Βασίλι Αρχίποφ.

Ο σωτήρας του Κόσμου!

Κι ενώ ο κυβερνήτης και ο πολιτικός αξιωματικός αποφάσισαν «ολοκαύτωμα», ο Αρχίποφ αρνήθηκε να εγκρίνει την εκτόξευση του πυρηνικού όπλου και ηρέμησε τον κυβερνήτη· έπεισε τους αξιωματικούς του υποβρυχίου ότι οι βόμβες βυθού, μάλλον, είχαν στόχο να υποχρεώσουν την ανάδυση του B-59 και ότι η πιθανή εκτόξευση της πυρηνικής τορπίλης θα ήταν ολέθριο λάθος.

Η πρόταση του Αρχίποφ εισακούστηκε. Το υποβρύχιο αναδύθηκε και κατευθύνθηκε προς τη Σοβιετική Ένωση δίχως να καταδιωχθεί από τα αμερικανικά πλοία. Το 1997, ο Αρχίποφ είχε δηλώσει ότι, μετά την ανάδυση το υποβρύχιό δέχτηκε προειδοποιητικά πυρά από αμερικανικά αεροσκάφη. Η ψύχραιμη αντίδραση του Αρχίποφ δεν σηματοδότησε και το τέλος της Πυραυλικής Κρίσης της Κούβας: την ίδια εκείνη μέρα, ο πιλότος του αμερικανικού U-2, σμηναγός Ρούντολφ Άντερσον, καταρρίφθηκε ενώ βρισκόταν σε αναγνωριστική αποστολή πάνω από την Κούβα. Ο Άντερσον ήταν το πρώτο και μοναδικό θύμα της Κρίσης. Και εκείνο το γεγονός θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε πόλεμο αν ο Κένεντι δεν είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εντολή για την κατάριψη δεν είχε δοθεί από τον Νικήτα Χρουστσόφ… Βασικά όλοι προσπαθούσαν, με κάθε δικαιολογία, να αποφύγουν το πυρηνικό ολοκαύτωμα.

«Θα ήταν καλύτερα αν είχατε βυθιστεί»...

Αμέσως μετά την επιστροφή τους στη Ρωσία, πολλά μέλη του πληρώματος του υποβρυχίου αντιμετώπισαν τη χλεύη από ανωτέρους τους. Ένας ναύαρχος, μάλιστα, είχε πει απαξιωτικά στον Αρχίποφ: «Θα ήταν καλύτερα αν είχατε βυθιστεί».
Και ο Αρχίποφ δεν εξαφανίστηκε σε κάποιο παγωμένο Γκουλάγκ, όπως ίσως θα συνέβαινε μια δεκαετία πριν· προήχθη σε Υποναύαρχο το 1975 και τέθηκε επικεφαλής της Ναυτικής Ακαδημίας Κίροφ· αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Ναυάρχου στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και πέθανε το 1998 από καρκίνο των νεφρών.

Η απόφαση του Αρχίποφ να μην συναινέσει στην εκτόξευση της πυρηνικής τορπίλης, έγινε γνωστή στο κοινό 40 χρόνια μετά, το 1962!
Και μια λεπτομέρεια: το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, το 2022 αποχαρακτήρισε υλικό που σχετίζεται με την Κρίση, στο οποίο όμως δεν ανέφερε το περιστατικό του Αρχίποφ. Αντίθετα το 2002, ο απόστρατος ναύαρχος Βαντίμ Παβλόβιτς Ορλόφ- ένας από τους συμμετέχοντες στα γεγονότα της Κρίσης- παραχώρησε συνέντευξη αποκαλύπτοντας ότι τα υποβρύχια ήταν οπλισμένα με πυρηνικές τορπίλες και ότι ο Αρχίποφ ήταν ο λόγος που δεν είχαν χρησιμοποιηθεί εκείνα τα όπλα!

Να σημειωθεί ότι ο Αρχίποφ ήταν υποδιοικητής σε πυρηνικό υποβρύχιο Κ-19 το 1961, όταν παρουσιάστηκε σοβαρή βλάβη στο ψυκτικό σύστημα του πυρηνικού αντιδραστήρα. Οι μηχανικοί εργάστηκαν υπό συνθήκες υψηλής έκθεσης στην ραδιενέργεια για πολύ χρόνο και πέτυχαν στο να αποφευχθή η σχάση του αντιδραστήρα. Ολόκληρη η ομάδα των μηχανικών και ο επικεφαλής τους, πέθαναν μέσα σε έναν μήνα από το περιστατικό, ενώ μέσα στα δυο επόμενα χρόνια ακόμα 15 ναύτες πέθαναν από την υπερβολική έκθεση τους στη ραδιενέργεια. Ο Αρχίποφ και ο κυβερνήτης του υποβρυχίου Νικολάι Ζάταγιεφ πέθαναν με διαφορά 10 ημερών το 1998 στα 72 τους χρόνια από καρκίνο και οι δυο. 

Σε αναγνώριση των πράξεών του ο Αρχίποφ τιμήθηκε με το πρώτο «Βραβείο Μέλλοντος της Ζωής», το οποίο απονεμήθηκε μετά θάνατον στην οικογένειά του το 2017.
Ο Άρθουρ Μ. Σλέσινγκερ τζούνιορ, σύμβουλος της κυβέρνησης του Τζον Κένεντι είχε πει σχολιάζοντας εκείνο το γεγονός του 1962: «Αυτή δεν ήταν μόνο η πιο επικίνδυνη στιγμή του Ψυχρού Πολέμου, ήταν η πιο επικίνδυνη στιγμή για την ανθρώπινη ιστορία»! Ευτυχώς υπάρχουν και οι «Αρχίποφ» στον Κόσμο μας...