Νεογνική σηψαιμία: H νέα απειλή από τα υπερβακτήρια

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 18 λεπτά ┋

Όταν το αγοράκι της Mukta γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 στη Ντάκα του Μπαγκλαντές, έγινε γρήγορα σαφές στους γιατρούς ότι χρειαζόταν επείγουσα ιατρική φροντίδα. Η 32χρονη μητέρα και ο σύζυγός της πάλευαν να συλλάβουν επί 11 χρόνια πριν μείνει τελικά έγκυος μετά από θεραπεία υπογονιμότητας. Λόγω επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το μωρό της γεννήθηκε πρόωρα με επείγουσα καισαρική τομή στις 32 εβδομάδες.

Ο γιος της ζύγιζε μόλις 1,4 κιλά και τέθηκε σε αναπνευστική υποστήριξη. Του χορηγήθηκαν επίσης αντιβιοτικά για την πρόληψη βακτηριακών λοιμώξεων που επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος - μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση γνωστή ως νεογνική σήψη.

Ενώ ο γιος της φαινόταν να τα πηγαίνει καλά στην αρχή, τα πράγματα πήραν μια τροπή προς το χειρότερο όταν ήταν 11 ημερών.

Ήταν ληθαργικός και τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα του έπεσαν. Οι γιατροί έκαναν μια εξέταση αίματος που αποκάλυψε ότι έπασχε από νεογνική σήψη, αλλά δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιο μικρόβιο την προκαλούσε.
Μια καλλιέργεια αίματος δεν έδειξε κανένα αποτέλεσμα. Το καλύτερο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να του χορηγήσουν άλλο ένα γύρο αντιβιοτικά, διαφορετικά από αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στην πρώτη φορά. Αυτό βοήθησε - έως ότου προσβλήθηκε από άλλον ένα γύρο σήψης, που προκλήθηκε από ένα μικρόβιο που ονομάζεται Serratia marcesens, μια κοινή πηγή νεογνικών λοιμώξεων. Αυτή τη φορά, δεν υπήρχε ελπίδα. Το μικρόβιο ήταν ανθεκτικό σε όλα τα αντιβιοτικά που δοκίμασαν. Πριν περάσει ένας μήνας, η Mukta έχασε το αγαπημένο της, πολυπόθητο μωρό.

Σε όλο τον κόσμο, εκτιμάται ότι το 15% έως 24% όλων των θανάτων νεογνών οφείλεται σε σήψη.

Η καταστροφική κατάσταση, η οποία μπορεί αρχικά να φαίνεται ακίνδυνη αλλά στη συνέχεια να επιδεινώνεται γρήγορα, είναι πιο συχνή στα νεογέννητα από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα, επηρεάζοντας περίπου τρία εκατομμύρια μωρά παγκοσμίως.

Μπορεί να μολυνθούν με επιβλαβή βακτήρια πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη γέννηση, για παράδειγμα εάν η μητέρα έχει κάποια λοίμωξη που μεταδίδεται στο παιδί της ή εάν το περιβάλλον δεν είναι αποστειρωμένο. Δεδομένου ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη πλήρως, τα μωρά μπορεί στη συνέχεια να δυσκολευτούν να το καταπολεμήσουν.

Τα νεογέννητα σε φτωχότερες χώρες, όπου η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και αποστειρωμένο εξοπλισμό και εγκαταστάσεις μπορεί να είναι δύσκολη, κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Η επίπτωση της νεογνικής σήψης εκτιμάται ότι είναι 1,8 φορές υψηλότερη στις χώρες μεσαίου εισοδήματος και 3,5 φορές υψηλότερη στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, σε σύγκριση με τις πλουσιότερες χώρες.

Η Νότια Ασία έχει μία από τις υψηλότερες επιβαρύνσεις αυτής της καταστροφικής κατάστασης: Το 39% όλων των παγκόσμιων θανάτων από νεογνική σήψη συμβαίνουν σε αυτή την περιοχή.

Τώρα ένας νέος εχθρός κάνει τη νεογνική σήψη ακόμη πιο επικίνδυνη: τα λεγόμενα υπερβακτήρια, βακτήρια που έχουν γίνει ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Η εν λόγω μικροβιακή αντοχή, γνωστή ως AMR, μπορεί να αφήσει τους γιατρούς αβοήθητους μπροστά στις μανιώδεις λοιμώξεις. Τα προηγουμένως αποτελεσματικά φάρμακα δεν λειτουργούν πλέον και η ζωή του μικροσκοπικού ασθενούς ξεγλιστράει παρά κάθε προσπάθεια για βοήθεια.

«Έχουμε δει ότι η αυξανόμενη μικροβιακή αντοχή στις αναπτυσσόμενες χώρες επιδεινώνει το πρόβλημα της νεογνικής σήψης», λέει στο BBC ο Mohammed Shahidullah, καθηγητής νεογνολογίας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Bangabandhu Sheikh Mujib στο Μπαγκλαντές. Είναι επίσης πρόεδρος της Εθνικής Τεχνικής Επιτροπής Εργασίας (NTWC) για την υγεία των νεογνών στο Μπαγκλαντές και ήταν ένας από τους γιατρούς που προσπάθησαν να σώσουν το μωρό της Mukta. «Η νεογνική σήψη είναι πλέον μία από τις σημαντικότερες αιτίες εισαγωγής σε νοσοκομεία και θανάτων στο Μπαγκλαντές. Πρόκειται για μια καταστροφική απώλεια».
Πώς όμως η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών, τα οποία έχουν σώσει τόσες πολλές ανθρώπινες ζωές από τότε που εισήχθησαν στη δεκαετία του 1940, κατέληξε να αναπαράγει ακούσια μια σούπερ-απειλή για τα πιο ευάλωτα μωρά του κόσμου;

Το πρόβλημα των υπερβακτηρίων

Το 2021, η πρωθυπουργός του Μπαγκλαντές, Sheikh Hasina, προειδοποίησε τους παγκόσμιους ηγέτες ότι η μικροβιακή αντοχή θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μεγαλύτερη κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία από τον Covid-19, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Μέχρι τότε, οι επιστήμονες είχαν ήδη προειδοποιήσει εδώ και πολλά χρόνια ότι η εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών εξελισσόταν σε πρόβλημα.

Σε όλο τον κόσμο, τα νοσοκομεία αντιμετώπιζαν ανθεκτικά στα φάρμακα, θανατηφόρα υπερβακτήρια. Αυτά εξελίσσονται επειδή τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα περισσότερα, αλλά όχι όλα, βακτήρια - κάποια επιβιώνουν, επειδή διαθέτουν γονίδια που τα καθιστούν ανθεκτικά. Στη συνέχεια αναπαράγονται και μπορούν να μεταφέρουν τα γονίδια ανθεκτικότητας στα φάρμακα σε άλλα βακτήρια (συμπεριλαμβανομένων άλλων ειδών βακτηρίων) που βρίσκονται κοντά, μέσω μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως οριζόντια μεταφορά γονιδίων.

Ως αποτέλεσμα, τα νοσοκομεία μπορούν να γίνουν χώροι αναπαραγωγής ανθεκτικών στελεχών και τα κάποτε ισχυρά φάρμακα γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όταν τα βρέφη μολύνονται από σηψαιμία σε νοσοκομειακό περιβάλλον, τα υπεύθυνα βακτήρια είναι πολύ πιο πιθανό να είναι ανθεκτικά στα διαθέσιμα φάρμακα από ό,τι όταν προσβάλλονται από μόλυνση μετά την επιστροφή τους στο σπίτι τους, λέει ο Shahidullah.

Μια βασική σύσταση από τις παγκόσμιες υγειονομικές αρχές είναι η αποφυγή αυτής της ανθεκτικότητας με τη χρήση αντιβιοτικών με προσοχή εξ αρχής - μόνο όταν πραγματικά χρειάζονται, αντί να τα διασκορπίζουμε και να εκπαιδεύουμε ουσιαστικά τα βακτήρια στην επιβίωσή τους.

Εν τω μεταξύ, όμως, η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών και τα υπερβακτήρια που αυτή δημιουργεί, προκαλούν ήδη καταστροφές. Ασθένειες όπως οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και η σηψαιμία γίνονται όλο και πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμες, θέτοντας σε κίνδυνο ευάλωτους ανθρώπους. Και μια ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα είναι τα νεογέννητα.

«Η μεγαλύτερη πρόκληση για την αντιμετώπιση της σήψης στα βρέφη είναι να γνωρίζουμε ποιος οργανισμός προκαλεί τη λοίμωξη - δεν είναι πάντα δυνατό να απομονωθεί σε ορισμένες περιπτώσεις ή ακόμη και να προσδιοριστεί αν έχουν λοίμωξη», λέει η Sally Ellis, επικεφαλής του προγράμματος αντιβιοτικών για παιδιά στο GARDP (σ.σ. Παγκόσμια σύμπραξη έρευνας και ανάπτυξης αντιβιοτικών). «Η διάγνωση περιπλέκεται από τη συχνή παρουσία άλλων καταστάσεων που μοιάζουν με τη σήψη, ιδίως στα πρόωρα βρέφη, και την απουσία βέλτιστων διαγνωστικών δοκιμασιών», λέει η ίδια.

Μια ξεχωριστή μελέτη διαπίστωσε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο το 2019, σχεδόν 140.000 θάνατοι νεογέννητων προκλήθηκαν από βακτηριακή μικροβιακή αντοχή. Και όμως, «τα μωρά παραμένουν παραμελημένα και αόρατα στο πλαίσιο της ευρύτερης αντιμετώπισης της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά», σύμφωνα με την έκθεση του GARDP.

Το GARDP και οι εταίροι του ανέλυσαν 3.200 περιπτώσεις νεογέννητων μωρών με κλινικά διαγνωσμένη σήψη σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα τον αντίκτυπο της αντοχής στα αντιβιοτικά. Η έμφαση δόθηκε στη διαπίστωση των αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των νεογνών με σήψη και σε ποιο βαθμό η ανθεκτικότητα στα φάρμακα καθιστά τις θεραπείες αυτές αναποτελεσματικές. Πραγματοποιήθηκε σε 19 νοσοκομεία σε 11 χώρες σε τέσσερις ηπείρους, καλύπτοντας διαφορετικά επίπεδα εισοδήματος.

Ένα βασικό εύρημα ήταν ότι τα νοσοκομεία που αντιμετωπίζουν νεογέννητα με σήψη χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο φάρμακα που προορίζονται ως έσχατη λύση - επειδή οι αρχικές επιλογές είχαν χάσει τη δύναμή τους. Η αμπικιλλίνη και η γενταμικίνη, φάρμακα που συνιστώνται ως πρώτη, συνήθης επιλογή, χρησιμοποιήθηκαν μόνο στο 13% των μωρών. Ισχυρά αντιβιοτικά που προορίζονταν ως η έσχατη άμυνα - γνωστά ως καρβαπενέμες - συνταγογραφήθηκαν στο 15% των μωρών, αριθμός εκπληκτικά μεγάλος.

«Αυτό είναι ανησυχητικό και προμηνύει την επικείμενη κρίση της έλλειψης αντιβιοτικών για τη θεραπεία της σηψαιμίας που προκαλείται από πολυανθεκτικούς οργανισμούς», αναφέρουν οι ερευνητές στην έκθεσή τους.
Με άλλα λόγια, οι γιατροί καταφεύγουν σε όλο και πιο ισχυρά όπλα με τη μορφή φαρμάκων τελευταίας ευκαιρίας - μέχρι να μην λειτουργούν πλέον ούτε αυτά.

Οι «ντετέκτιβ» της σήψης

Στην Ινδία, περίπου το 20% του ενός εκατομμυρίου νεογνικών θανάτων της χώρας ετησίως προκαλείται από σήψη, σύμφωνα με στοιχεία του ερευνητικού οργανισμού δημόσιας υγείας με έδρα τις ΗΠΑ και την Ινδία, του Center for Disease Dynamics, Economics and & Policy (CDDEP). Από αυτούς, οι 58.000 θάνατοι είναι άμεσο αποτέλεσμα της μικροβιακής αντοχής. Σε άλλες χώρες, τα στοιχεία είναι ελλιπή ή απουσιάζουν εντελώς, γεγονός που καθιστά δύσκολη την κατανόηση της κλίμακας της κρίσης. Και ακόμη και στην Ινδία, το πρόβλημα δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς, λέει ο M Jeeva Sankar, νεογνολόγος στο Ινστιτούτο Ιατρικών Επιστημών All India Institute of Medical Sciences στο Νέο Δελχί.

Το 2019, ο Sankar και οι συνάδελφοί του έψαξαν σε δύο μεγάλες βάσεις δεδομένων δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων για να βρουν μελέτες σχετικά με τη νεογνική σήψη. Διαπίστωσαν ότι υπάρχουν πολύ λίγα δεδομένα για τη σήψη στην Ασία, παρόλο που η περιοχή φιλοξενεί ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού.
Υπάρχουν βασικές διαφορές στη φύση των βακτηρίων που προκαλούν νεογνική σήψη στις χώρες υψηλού εισοδήματος σε σύγκριση με τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

«Για τα 25 εκατομμύρια μωρά που γεννιούνται στην Ινδία κάθε χρόνο, σχεδόν όσο ο πληθυσμός της Αυστραλίας, είχαμε μόνο 64 μελέτες για τη νεογνική σήψη από τον Ιανουάριο του 2000 έως τον Αύγουστο του 2018», λέει ο Sankar. «Στο ίδιο χρονικό διάστημα, το Πακιστάν δημοσίευσε 16 μελέτες, το Μπαγκλαντές έξι και η Σρι Λάνκα μόλις μία.

Χρειαζόμαστε σίγουρα περισσότερα δεδομένα και περισσότερη επιτήρηση για να το μελετήσουμε καλύτερα», σημειώνει.

Ανέφεραν τα ευρήματά τους σχετικά με αυτό το τεράστιο κενό δεδομένων σε μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal, επισημαίνοντας ότι η Νότια Ασία και η υποσαχάρια Αφρική πλήττονται ιδιαίτερα από τη νεογνική σήψη - γεγονός που καθιστά ακόμη πιο επείγουσα τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων εκεί. Τονίζουν επίσης ότι η φτώχεια και η άνιση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη καθιστούν τα μωρά πιο ευάλωτα στο να προσβληθούν από τη σήψη εξ αρχής, κατάσταση που επιδεινώνεται από την «αυξανόμενη μικροβιακή αντοχή».

Η έγκαιρη ανίχνευση της σήψης μπορεί να βοηθήσει, αλλά στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου οι διαγνωστικές εγκαταστάσεις είναι ελάχιστες, τα αδιάγνωστα και μη αναφερόμενα περιστατικά παραμένουν υψηλά, λέει ο Shyam Sundar Budhathoki, κλινικός ιατρός με ειδίκευση στη δημόσια υγεία στο Imperial College του Λονδίνου, ο οποίος στο παρελθόν εργάστηκε στο Νεπάλ. Σε αυτές τις χώρες, η ανθεκτικότητα στα φάρμακα μπορεί επίσης να μην λαμβάνει την προσοχή που χρειάζεται, επειδή «οι προτεραιότητες στη δημόσια υγεία καθορίζονται με βάση τις άμεσες και ορατές προτεραιότητες επίλυσης προβλημάτων», λέει. Με άλλα λόγια, άλλες απειλές για την υγεία των νεογέννητων μπορεί απλώς να φαίνονται πιο πιεστικές - ας πούμε, οι λοιμώξεις γενικά ή ο υποσιτισμός. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μια πιο σύνθετη αιτιώδης αλυσίδα, όπως η μικροβιακή αντοχή που οδηγεί σε νεογνικούς θανάτους από σήψη, «αγνοείται», λέει.

Μια νέα εικόνα

Ωστόσο, οι ερευνητές απέκτησαν επίσης κάποιες πρόσφατες, δυνητικά πρωτοποριακές γνώσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της ανθεκτικής στα φάρμακα νεογνικής σήψης. Για παράδειγμα, υπάρχουν βασικές διαφορές στη φύση των βακτηρίων που προκαλούν νεογνική σήψη στις χώρες υψηλού εισοδήματος σε σύγκριση με τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται.

Στις πλουσιότερες χώρες, ένας μεγάλος αριθμός νεογνικών σηψαιμιών προκαλείται από βακτήρια που ταξινομούνται ως "θετικά κατά Gram" - οργανισμοί που δίνουν θετικό αποτέλεσμα σε μια εξέταση γνωστή ως δοκιμή χρώσης κατά Gram, η οποία χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση των βακτηρίων - λέει ο Sankar. Είναι σημαντικό ότι οι περιπτώσεις αυτές φαίνεται να προκαλούνται κυρίως από λίγους μόνο διαφορετικούς τύπους βακτηρίων - ορισμένα στελέχη στρεπτόκοκκου (που συνήθως βρίσκονται στο έντερο και στον κολπικό σωλήνα της μητέρας) και σταφυλόκοκκου (που βρίσκονται στην επιφάνεια του δέρματος), για παράδειγμα.

Ωστόσο, στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό λοιμώξεων «που οφείλονται σε αρνητικά κατά Gram βακτήρια, τα οποία συνήθως βρίσκονται στο έντερο», λέει ο Sankar. Αυτό μπορεί να οφείλεται, για παράδειγμα, στην κακή υγιεινή. Ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών μικροβίων φαίνεται επίσης να είναι υπεύθυνο για αυτές τις λοιμώξεις από Gram-αρνητική σήψη και τείνουν να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά μικροβιακής αντοχής - μεταξύ 50-70%.

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στις χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα παρατηρείται μεγαλύτερη θνησιμότητα από νεογνική σήψη από ό,τι στις ανεπτυγμένες χώρες», λέει. Τα πολλά διαφορετικά μικρόβια σημαίνουν ότι είναι πιο δύσκολο να τυποποιηθεί το πρωτόκολλο θεραπείας «με τον τρόπο που γίνεται στη Δύση».

Αντ' αυτού, οι γιατροί στις φτωχότερες χώρες πρέπει να καταλάβουν ποιο μικρόβιο προκάλεσε τη σήψη, να ελπίζουν ότι θα εμφανιστεί στις διαθέσιμες εξετάσεις και στη συνέχεια να δουν αν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα αντιβιοτικά τους.

Πολλά από τα τελευταία διαθέσιμα αντιβιοτικά ενέχουν τον κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών στους ασθενείς και έτσι η χρήση τους στα νεογέννητα ενέχει πρόσθετους κινδύνους. Υπάρχουν ελπίδες, ωστόσο, ότι οι συνδυασμοί πολλών αντιβιοτικών ταυτόχρονα θα μπορούσαν να προσφέρουν νέους τρόπους καταπολέμησης των ανθεκτικών στα φάρμακα στελεχών, ενώ θα είναι ασφαλείς στη χρήση τους στα μωρά. Όμως η διαθεσιμότητα τέτοιων σύνθετων εναλλακτικών αντιβιοτικών θεραπειών εξακολουθεί να είναι περιορισμένη στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Καταπολέμηση των υπερβακτηρίων

Όσο τρομακτικά και αν είναι τα ανθεκτικά στα φάρμακα μικρόβια, οι γιατροί και οι ασθενείς έχουν μια άλλη, σημαντική και πιο βασική τακτική στο οπλοστάσιό τους: την καλή υγιεινή. Στο παρελθόν, θεωρούνταν ότι, όταν ένα μωρό μολυνθεί εντός 72 ωρών από τη γέννηση, αυτό τείνει να προκαλείται από βακτήρια που είχαν προσβληθεί από τον κολπικό σωλήνα ή το έντερο της μητέρας κατά τη γέννηση. Αν η σήψη εμφανιζόταν αργότερα, θεωρούσαν ότι ήταν αποτέλεσμα κακής υγιεινής, είτε σε μονάδα νεογνικής φροντίδας είτε στο σπίτι. Αλλά αυτή η άποψη έχει γίνει πολύ πιο διαφοροποιημένη τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης του Sankar και των συνεργατών του, έδειξαν ότι τα βακτήρια που προκαλούν πρώιμη και όψιμη σήψη δεν ήταν τόσο διαφορετικά. Αυτό υποδηλώνει ότι η κακή υγιεινή μπορεί να παίζει ρόλο σε μια σειρά περιπτώσεων σήψης, ακόμη και σε αυτές αμέσως μετά τη γέννηση.

«Αυτό καθιστά την ανάγκη απολύμανσης και τη διατήρηση ενός πρωτοκόλλου που εξασφαλίζει ένα καθαρό, υγιεινό περιβάλλον εξαιρετικά σημαντικό», λέει ο Sankar.

Ωστόσο, το βασικό σαπούνι και το νερό λείπουν από τις μισές εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με έκθεση του ΠΟΥ/UNICEF που δημοσιεύθηκε το 2022, συμβάλλοντας στον κίνδυνο λοιμώξεων στις μητέρες και τα νεογέννητα.

Άλλα απλά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των λοιμώξεων στους χώρους υγειονομικής περίθαλψης, όπως η χρήση αποστειρωμένων ρόμπων στις μονάδες εντατικής θεραπείας, το σφουγγάρισμα και ο καθαρισμός των επιφανειών και του εξοπλισμού και η απολύμανση του δέρματος του νεογέννητου πριν από τη χορήγηση ενέσεων ή σταγόνων. Απαιτείται όμως εκπαίδευση και επαρκές προσωπικό για την εφαρμογή τους, παράλληλα με τη διδασκαλία καλών πρακτικών υγιεινής στους γονείς, λέει ο Shahidullah.

Το Μπαγκλαντές στοχεύει επίσης να ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες να γεννούν στα νοσοκομεία - τα οποία, παρά τους δικούς τους αγώνες με τα υπερβακτήρια, τείνουν να είναι η ασφαλέστερη επιλογή. Σχεδόν οι μισές γυναίκες του Μπαγκλαντές εξακολουθούν να γεννούν στο σπίτι, το οποίο συνεπάγεται υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης. Στο Νεπάλ, η νεογνική σήψη βρέθηκε να είναι υψηλότερη μεταξύ των μωρών που γεννήθηκαν από μητέρες που δεν συμμετείχαν σε προγεννητικούς ελέγχους, υπογραμμίζοντας και πάλι τη σημασία της υποστήριξης των μελλοντικών γονέων.

Σε τελική ανάλυση, η αντιμετώπιση της κρίσης ανθεκτικότητας στα φάρμακα θα απαιτήσει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, λένε οι ειδικοί.

«Για μια ευρύτερη αλλαγή, πρέπει να θεωρήσουμε την μικροβιακή αντοχή ως κοινωνικοπολιτική πρόκληση και όχι μόνο ως ιατρική», λέει ο Abdul Ghafur, σύμβουλος λοιμωδών νοσημάτων στο Ινστιτούτο Καρκίνου Apollo στην πόλη Chennai της Νότιας Ινδίας. Μαζί με άλλους Ινδούς γιατρούς, είναι επίσης ένας ηχηρός αγωνιστής για την καταπολέμηση της απειλής των υπερβακτηρίων. «Η σωστή υγιεινή στο σπίτι, στα ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης και στις κοινότητες είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της νεογνικής σηψαιμίας που επιδεινώνεται από την [μικροβιακή αντοχή] και για την πρόληψη της επαναμόλυνσης των παιδιών».
Η εξεύρεση νέων αντιβιοτικών θα πρέπει να θεωρηθεί ως άμεση προτεραιότητα: «Ο κορονοϊός μας έδειξε ότι η Ινδία μπορεί να γίνει το φαρμακείο του κόσμου και να αναπτύξει φάρμακα τελευταίας τεχνολογίας».

Ο Ghafur προτείνει να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη εξετάσεων για τον εντοπισμό της πηγής της λοίμωξης το συντομότερο δυνατό. «Ένα γρήγορο διαγνωστικό τεστ θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να εντοπίσουν το σωστό αντιβιοτικό που πρέπει να συνταγογραφήσουν μέσα σε μία ώρα, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου. Μπορούν να αναπτυχθούν νέα αντιβιοτικά και εμβόλια για βακτήρια που είναι πλέον ανθεκτικά στα υπάρχοντα αντιβιοτικά», λέει. Κατά την άποψή του, αυτό θα πρέπει να είναι μια παγκόσμια προσπάθεια, με τις κυβερνήσεις να συνεργάζονται με ιδιωτικές εταιρείες.

Για οικογένειες όπως αυτή της Mukta, που έχασε τον γιο της από σηψαιμία, αυτές οι πρόοδοι έρχονται πολύ αργά. Αλλά η αντιμετώπιση της κρίσης των αντιβιοτικών και του κινδύνου μόλυνσης γύρω από τη γέννηση θα μπορούσε να βοηθήσει άλλους να δώσουν στα μωρά τους ένα ασφαλές ξεκίνημα - και να βοηθήσουν τους γιατρούς να προστατεύσουν και να σώσουν τα παιδιά που φροντίζουν.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη