«Μας πετούν έξω» λένε οι ΔΕΥΑ: Παρά τις 26 δισ. επενδύσεις, έρχονται αυξήσεις και αποκλεισμός στο νερό

Έντονη δυσαρέσκεια έχει προκαλέσει στην Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) ο πλήρης αποκλεισμός τους από τον σχεδιασμό για τη διαχείριση των υδάτων και την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, παρά τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζουν στη διασφάλιση του πόσιμου νερού για εκατομμύρια πολίτες ανά την επικράτεια.

Στον απόηχο της κυβερνητικής σύσκεψης της Τετάρτης, η ΕΔΕΥΑ, που εκπροσωπεί θεσμικά 125 ΔΕΥΑ της χώρας, οι οποίες παρέχουν νερό σε 5,2 εκατομμύρια πολίτες, υπενθυμίζει ότι οι δημοτικές αυτές επιχειρήσεις έχουν υλοποιήσει έργα ύψους άνω των 26 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη δεκαετία του ’80 και συμβάλλουν καθοριστικά στην προστασία του περιβάλλοντος, με 175 βιολογικούς καθαρισμούς σε λειτουργία. Σήμερα διαχειρίζονται πάνω από 70.000 χλμ. δικτύων ύδρευσης, 30.000 χλμ. αποχέτευσης, έχουν εγκαταστήσει σχεδόν 3 εκατ. υδρόμετρα και ελέγχουν πάνω από 5.500 γεωτρήσεις με το συνολικά παραγόμενο νερό να ανέρχεται περίπου στα 550 εκατομμύρια κυβικά/έτος.

Παρά τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού με υποστελέχωση που φτάνει το 44% και την έκρηξη του ενεργειακού κόστους, οι ΔΕΥΑ, όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, εκτελούν έργα 3,35 δισ. ευρώ την τρέχουσα περίοδο, με στόχο την αειφόρο διαχείριση του νερού. Όπως αναφέρει η ΕΔΕΥΑ, στα έργα που σχεδιάζουν συμπεριλαμβάνονται φράγματα, αφαλατώσεις και δράσεις μείωσης διαρροών, έχοντας επιτύχει να μη μετακυλίσουν το επιπλέον ενεργειακό κόστος στους καταναλωτές. Κι όλα αυτά, ενώ το ενεργειακό τους κόστος έχει εκτιναχθεί μετά το 2021 από το 19% στο 40% του συνολικού λειτουργικού τους κόστους, αφού λειτουργούν ενεργοβόρες εγκαταστάσεις, και δεν έχουν ενισχυθεί «παρά με τις ανεπαρκέστατες οριζόντιες επιδοτήσεις που δόθηκαν στις ιδιωτικές επιχειρήσεις».

Προειδοποίηση για αναπόφευκτες υπερβολικές αυξήσεις

Η Ένωση τονίζει ότι η πραγματική απειλή της λειψυδρίας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς τις ΔΕΥΑ και ζητά την ενεργή συμμετοχή της στον εθνικό σχεδιασμό. Εκφράζει την ανησυχία της διότι «διαβλέπει ότι η Πολιτεία θέλει να απεμπολήσει τις ευθύνες της για τις υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης και να μετακυλίσει το κόστος στους πολίτες», ενώ προειδοποιεί ότι «δεν θα δώσει κανένα άλλοθι σε προειλημμένες και συνταγματικά προβληματικές αποφάσεις που αγνοούν τις τοπικές κοινωνίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση και θα επιφέρουν αναπόφευκτα υπερβολικές αυξήσεις της τιμής του νερού και μεγάλες δυσκολίες στην καθολική πρόσβαση σ' αυτό από τους πολίτες» επ ωφελεία επενδυτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων.

Παρόμοια στάση τηρεί και η ΚΕΔΕ, η οποία υπενθυμίζει ότι έχει ήδη καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση μεταρρύθμισης για την ύδρευση και την αποχέτευση. Αν και συμφωνεί με την ανάγκη για εθνικό σχεδιασμό και ολιστική προσέγγιση, απορρίπτει κάθε προσπάθεια αναγκαστικής συνένωσης των ΔΕΥΑ. Αντιθέτως, ζητά την αξιοποίηση της εμπειρίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την εφαρμογή ψηφιακών δικτυώσεων, αντί ενοποιήσεων παρωχημένου τύπου.

Η ΚΕΔΕ ζητά άμεση ενημέρωση για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης υπογραμμίζοντας πως «η σύγχρονη τεχνολογία έχει "συνταξιοδοτήσει" την παραδοσιακή αντίληψη επίτευξης οικονομιών κλίμακας μέσω της ενοποίησης δομών και έχει αναδείξει την δικτυακή ενοποίηση των λειτουργιών». Απαιτεί πλήρη ενημέρωση για τις εκπονηθείσες μελέτες και τα εναλλακτικά σενάρια και ενεργή συμμετοχή στον σχεδιασμό της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, «ώστε στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής εταιρικής σχέσης να αντιμετωπίσουμε κατά προτεραιότητα τα προβλήματα που έχουν ορισμένες περιοχές, αλλά και να διασφαλίσουμε την ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών μας στην προστασία αυτού του δημόσιου αγαθού και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αντίστοιχης δημόσιας πολιτικής».

Τι λέει η πρόταση ΚΕΔΕ - ΕΔΕΥΑ

Η ΚΕΔΕ μαζί με την ΕΔΕΥΑ έχουν ήδη καταθέσει από τον Μάρτιο του 2024 την πρότασή τους για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας πολιτικής στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης. Η πρόταση αυτή στοχεύει στη δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Ύδρευσης και Αποχέτευσης, βασισμένου στην αρχή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, της τεχνικής βιωσιμότητας και της χρηστής διαχείρισης.

Η πρόταση της ΚΕΔΕ θεμελιώνεται στους εξής άξονες:

• Η ύδρευση και η αποχέτευση είναι τοπική υπόθεση: Η μεταρρύθμιση διατηρεί τον πρωτεύοντα ρόλο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) α’ βαθμού, ενισχύοντας τη διαχείριση σε επίπεδο εγγύτητας και εξυπηρέτησης των πολιτών. Δεν προβλέπεται υποχρεωτική συγχώνευση ΔΕΥΑ ή δημοτικών υπηρεσιών, αλλά επιτρέπονται εθελοντικές συνενώσεις και διαδημοτικές συνεργασίες, με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας.
• Πολυεπίπεδη διακυβέρνηση: Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης βασίζεται στην κατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων σε εθνικό, περιφερειακό, νομαρχιακό και τοπικό επίπεδο ώστε να εξασφαλίζεται καλύτερος συντονισμός, αποδοτικότερη εποπτεία και ενίσχυση της διαφάνειας,
• Ολιστική προσέγγιση και ενσωμάτωση των πολιτικών για το νερό: Η πρόταση εντάσσει την ύδρευση και αποχέτευση σε μια ολιστική στρατηγική διαχείρισης του υδάτινου κύκλου, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, της αστικοποίησης και των γεωργικών απαιτήσεων.
• Ενίσχυση της τεχνικής επάρκειας και διοικητικής ικανότητας: Η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία Κοινών Υπηρεσιών (ΚΥΔΕΥΑ) ή Διαδημοτικών ΔΕΥΑ (ΔιαδΕΥΑ) που θα υποστηρίζουν τους μικρούς και υποστελεχωμένους Δήμους, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε τεχνογνωσία, προσωπικό και συστήματα διαχείρισης.
• Επικουρικότητα και οικονομία κλίμακας: Ενισχύεται η συνεργασία και η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των δήμων, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, μείωση κόστους και αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομώνλ

Το προτεινόμενο Εθνικό Σύστημα Ύδρευσης και Αποχέτευσης βασίζεται σε υπερτοπικά συστήματα παροχής υπηρεσιών, με δυνατότητα ενσωμάτωσης των υφιστάμενων φορέων (ΔΕΥΑ και υπηρεσίες Δήμων) μέσω εθελοντικών σχημάτων. Οι δύο φορείς επισημαίνουν ότι η δημιουργία και λειτουργία των νέων σχημάτων θα πρέπει να υποστηρίζεται από επαρκή χρηματοδότηση, στελέχωση με εξειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό και πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία και πληροφοριακά συστήματα

Η πρόταση περιλαμβάνει ένα τριετές Στρατηγικό Πρόγραμμα Εφαρμογής στο πλαίσιο του οποίου θα πραγματοποιηθεί χαρτογράφηση της υφιστάμενης κατάστασης ανά Περιφερειακή Ενότητα, στελέχωση υπηρεσιών με συμβάσεις έργου και κινητικότητα προσωπικού, ψηφιακή αποτύπωση των υποδομών και δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ), εκπόνηση διαδημοτικών Επιχειρησιακών Σχεδίων και ενίσχυση της εισπραξιμότητας και της τιμολογιακής συνέπειας. Σε δεύτερο στάδιο θα στελεχωθούν οι φορείς με μόνιμο προσωπικό. Για τον σκοπό αυτό μάλιστα προτείνεται η εξαίρεση των ΔΕΥΑ από τους γενικούς περιορισμούς προσλήψεων, ώστε να μπορούν να στελεχωθούν με εργαζομένους σε κρίσιμες ειδικότητες. Παράλληλα θα ενεργοποιηθούν οι κοινές υπηρεσίες και τα διαδημοτικά σχήματα, ενώ θα αναπτυχθούν συνέργειες με την ΑΑΔΕ και άλλους ελεγκτικούς μηχανισμούς και θα γίνει πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων GIS, αυτοματισμών και τηλεμετρίας.

Για τον συντονισμό και την υλοποίηση της μεταρρύθμισης προβλέπεται Προγραμματική Σύμβαση, η οποία θα συνυπογραφεί από την Προεδρία της Κυβέρνησης, τα Υπουργεία Εσωτερικών, Περιβάλλοντος, Οικονομικών και Υγείας, τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), την ΚΕΔΕ και την ΕΔΕΥΑ.

Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης θα παρακολουθείται από Επιτροπή Καθοδήγησης, που θα λειτουργεί και ως Κυβερνητική Επιτροπή Παρακολούθησης Έργου, με εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Διαβάστε ακόμη

Δραματικές ώρες στη Λακωνία: Γυναίκα ανεβαίνει σε ταράτσα για να δώσει φαγητό στην εγκλωβισμένη μητέρα της

Κακοκαιρία Byron: Τι θα γίνει με τον μισθό όσων δεν μπόρεσαν να πάνε στη δουλειά τους

Πανικός στη αεροσκάφος: Φωτιά σε διάδρομο απογείωσης γέμισε με καπνούς Airbus A320 με 180 επιβαίνοντες

Mega deal στα σκαριά στον τομέα της ψυχαγωγίας: Η Netflix κοντά στην αγορά της Warner Bros!