Τροχαία δυστυχήματα: Ο μαύρος κατάλογος μακραίνει, αλλά ο ΚΟΚ... αναθεωρείται εδώ και 6 χρόνια

Μια μικρή κωμόπολη εξακολουθεί να διαγράφεται από το χάρτη κάθε χρόνο - Γιατί έχουμε τόσα πολλά τροχαία στη χώρα

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Αυξάνεται μέρα με την ημέρα ο τραγικός απολογισμός των τροχαίων δυστυχημάτων στη χώρα μας την ώρα που οι ειδικοί προειδοποιούν ότι βάσει των στοιχείων, την τελευταία τριετία στην Ελλάδα ο αριθμός των τροχαίων κινείται ξανά ανοδικά ύστερα από τη θεαματική μείωση που είχε σημειώσει τα τελευταία χρόνια και που - όπως προκύπτει – οφειλόταν τελικά σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική κρίση και στη συνέχεια στους περιορισμούς της κυκλοφορίας την περίοδο της πανδημίας.

Μόνο τα ξημερώματα της Τετάρτης έχασαν τη ζωή τους 4 άτομα σε διάστημα λίγων ωρών, ενώ σχεδόν σε καθημερινή βάση καταγράφονται πλέον θανατηφόρα τροχαία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2022 σημειώθηκαν 11.200 τροχαία ατυχήματα με 635 νεκρούς, ενώ το 2021 είχαμε 10.455 τροχαία ατυχήματα με 624 νεκρούς και μόνο στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 μετρήσαμε 518 νεκρούς σε 492 τροχαία δυστυχήματα.

Μια μικρή κωμόπολη εξακολουθεί να διαγράφεται από το χάρτη κάθε χρόνο, αλλά την ίδια στιγμή στην Ελλάδα ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) βρίσκεται υπό αναθεώρηση εδώ και ...6 χρόνια, ενώ δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή ούτε το Στρατηγικό Σχέδιο για την Οδική Ασφάλεια για την περίοδο 2021 - 2030 και τα εγχειρίδια κυκλοφοριακής αγωγής κοντεύουν ήδη να ξεπεραστούν από τον χρόνο πριν καν μπουν στα σχολεία υπό τη μορφή ενός οργανωμένου μαθήματος για την οδική ασφάλεια.

Ταυτόχρονα, η αποσπασματική και καθυστερημένη νομοθέτηση διώχνει τα οχήματα μικροκινητικότητας, ενώ και η εκπαίδευση των νέων οδηγών απηχεί άλλες δεκαετίες καθώς επιμένει να αγνοεί τα νέα οχήματα, τις νέες τεχνολογίες ή τους νέους τύπους καυσίμων.

Γιατί έχουμε τόσα πολλά τροχαία στην Ελλάδα

«Τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν συνάντηση τριών βασικών παραγόντων: του δρόμου, του οχήματος και φυσικά του οδηγού. Στην Ελλάδα έχουμε ένα κοκτέιλ άσχημων επιδόσεων σε όλα», επεσήμανε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), Παναγιώτης Παπαντωνίου από το βήμα του 7ου συνεδρίου Ecomobility.

Ο ίδιος εξήγησε πως το οδικό περιβάλλον μπορεί σε επίπεδο υπεραστικό να έχει βελτιωθεί σημαντικά, άλλα το αστικό και το επαρχιακό δίκτυο δεν είναι σε καλή κατάσταση εξαιτίας της κρίσης. Την ίδια στιγμή ο στόλος των οχημάτων στην Ελλάδα έχει ανανεωθεί πολύ λιγότερο συγκριτικά με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, παρόλο που η παλαιότητα των οχημάτων συσχετίζεται απολύτως με την οδική ασφάλεια.

Όσο για τους οδηγούς, σύμφωνα με τον κ. Παπαντωνίου, σειρά ερευνών καταδεικνύουν ότι οι Έλληνες είναι αρκετά επιθετικοί στο τιμόνι. Επιπλέον, την κατάσταση δυσχεραίνει το γεγονός ότι στη χώρα μας κυκλοφορούν πολλά δίκυκλα λόγω του θερμού κλίματος, τα οποία αποτελούν έναν πρόσθετο παράγοντα επικινδυνότητας.

«Και στους τρεις κρίκους της αλυσίδας, η χώρα μας έχει πολύ κακές επιδόσεις», λέει ο κ. Παπαντωνίου. Προσθέτει μάλιστα ότι την ώρα που ο ΚΟΚ θα έπρεπε να είναι το άλφα και το ωμέγα στο δρόμο, «στη χώρα μας ξεκίνησε να επικαιροποιείται το 2018 και η διαδικασία ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί. Άλλαξαν πέντε παραβάσεις από τις τριακόσιες και η διαδικασία πάγωσε με μια υπουργική απόφαση και δεν έχει ανανεωθεί. Είναι μια αρνητική πρωτιά της Ελλάδας να έχει ΚΟΚ υπό διαμόρφωση εδώ και 6 χρόνια».

Διαχρονική πληγή αποτελεί όμως και ο τρόπος με τον οποία η Πολιτεία διαχειρίζεται τα ζητήματα της οδικής ασφάλειας επιλέγοντας συχνά έργα αισθητικής και όχι ουσίας. Ο πρόεδρος του ΣΕΣ αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα και αφορά ένα πρόγραμμα του υπουργείου Εσωτερικών που ξεκίνησε στις αρχές του καλοκαιριού με στόχο τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στους δήμους: «Όλοι το χρησιμοποίησαν προεκλογικά για ασφαλτοστρώσεις, ενώ είναι προφανές ότι σε κάθε περιοχή υπάρχουν black spots που χρειάζονται βελτιώσεις. Στο τέλος της ημέρας ζητάμε από τον κόσμο να βελτιώσει τη συμπεριφορά του, όμως ως πολιτεία σε μια πορεία 10 - 15 ετών βλέπουμε ότι κανένας κρίκος της διοίκησης δεν αντιμετωπίζει την οδική ασφάλεια όπως θα έπρεπέ. Βιαζόμαστε να δείξουμε κάποιο έργο, προτιμάμε μια ασφαλτόστρωση τη στιγμή που κάθε δήμος, κάθε πόλη θα έπρεπε να έχει ένα σχέδιο οδικής ασφάλειάς, να ξέρει τα επικίνδυνα σημεία».

Πολλά τα κενά και στην εκπαίδευση

Σοβαρά κενά εντοπίζουν οι ειδικοί επιστήμονες και στην εκπαίδευση, η οποία αν και θα έπρεπε να ξεκινά από μικρή ηλικία, έχει αφεθεί στην τύχη της. Κι ας υπάρχει εδώ και χρόνια έτοιμο το υλικό, που φτιάχτηκε για να την υποστηρίξει.

«Δημιουργήθηκε το e-drive academy με 30 ηλεκτρονικά βιβλία και 104 λογισμικά πολυμέσων. Έχει εγκριθεί εδώ και 15 χρόνια, έχει περάσει από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και ακόμα στα σχολεία μας δεν έχουμε εκπαίδευση», είπε από την πλευρά του ο Ευάγγελος Μπεκιάρης, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (Ι.ΜΕΤ.)

Αντίστοιχά και στην εκπαίδευση των νέων οδηγών δεν έχουν γίνει βήματα εκσυγχρονισμού: «Μας λείπει το όραμα, το σχέδιο. Η εκπαίδευση των οδηγών δεν μπορεί να Είναι αυτή που κάνουμε εδώ και 30 χρόνια. Αλλάζουν τα οχήματα, ο τύπος του καυσίμου και δεν επικαιροποιείται η εκπαίδευση. Η διαδικασία παραμένει η ίδια και μας ξεπερνά συνεχώς η τεχνολογία», είπε ο κ. Παπαντωνίου.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα των αργών αντανακλαστικών της Πολιτείας ο ίδιος ανέφερε το παράδειγμα των ηλεκτρικών πατινιών: «Ώσπου να καταλάβουμε τι θα κάνουμε με τα πατίνια, έφυγαν. Συμφωνούσαμε όλοι ότι η μικροκινητικότητα μπορεί να βοηθήσει το κυκλοφοριακό. Από την άλλη πρέπει να δούμε και τα ζητήματα οδικής ασφάλειας. Διανύουμε την τρίτη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε αύξηση σε όλους τους δείκτες των τροχαίων και σε νεκρούς και σε παθόντες. Το περιβάλλον είναι απροστάτευτο και προφανώς και οι χρήστες της μικροκινητικότητας ανήκουν στους ευάλωτους χρήστες. Η Πολιτεία έκανε δύο χρόνια να ετοιμάσει νομοθετικό πλαίσιο για τα πατίνια. Στο τέλος έφυγαν οι εταιρίες. Όσο παραμένει ασαφές το νομοθετικό πλαίσιο και δεν έχει ξεκαθαριστεί τι γίνεται με την ασφάλιση, τι προβλέπεται σε περίπτωση ατυχήματος, αυτά θα συμβαίνουν».

Οι προτάσεις

Ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, αστυνόμευση και εκπαίδευση είναι το τρίπτυχο που προτείνουν οι ειδικοί προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση του κυκλοφοριακού στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Συμφωνά με τον πρόεδρο του ΣΕΣ, θα πρέπει σύντομα να δοθούν κίνητρα για συνεπιβατισμό και διαμοιρασμό οχημάτων σε συνδυασμό με νέους τρόπους μετακίνησης δεδομένου ότι είναι πλέον σαφές πως στις πόλεις μεγάλο μέρος της κίνησης και της συμφόρησης συμβαίνει εξαιτίας των μετακινήσεων από και προς τη δουλειά: «Εκεί είναι που θα πρέπει να παρέμβουμε είτε εφαρμόζοντας κλιμακωτά ωράρια εργασίας είτε δίνοντας κίνητρα σε επιχειρήσεις και εργαζομένους ώστε να αλλάξουν τρόπο μετακίνησης. Προφανώς, πρώτη παράμετρος είναι η στήριξη των ΜΜΜ. Στην πανδημία ο κόσμος στράφηκε ξανά στο ΙΧ και ένα ποσοστό της κίνησης των ΜΜΜ δεν έχει ανακτηθεί ακόμα. Από την άλλη τα ΜΜΜ αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τον κόσμο ούτε από άποψη άνεσης ούτε από άποψη ταχύτητας καθώς ο στόλος ειδικά των οδικών μέσων είναι πολύ παλιός. Σε ό,τι αφορά το λεκανοπέδιο της Αττικής θα πρέπει να στραφούμε και στις υποδομές. Το κομμάτι των υποδομών είναι εγκαταλελειμμένο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες», καταλήγει ο κ. Παπαντωνίου.