Η κάπα του Superman άλλαξε ώμους, μήπως και εποχή;

Ο Superman επέστρεψε στη μεγάλη οθόνη, αλλά αυτή τη φορά με κάτι περισσότερο από υπερδυνάμεις. Στο όραμα του Τζέιμς Γκαν, ο «άνθρωπος από ατσάλι» δεν πετά για να εντυπωσιάσει αλλά προσγειώνεται για να μας υπενθυμίσει τη σημασία της ευγένειας, της καλοσύνης και της ακεραιότητας. Ο Ντέιβιντ Κόρενσουετ αναλαμβάνει τον εμβληματικό ρόλο με αυτοπεποίθηση και φρεσκάδα, συνδυάζοντας την αρρενωπή παρουσία με μια ευγενική ερμηνεία που σέβεται την ιστορία του χαρακτήρα.

Δίπλα του, η Ρέιτσελ Μπρόσναχαν ως Λόις Λέιν προσφέρει μια σύγχρονη, δραστήρια δημοσιογράφο με προσωπικότητα, ενώ ο Νίκολας Χουλτ φέρνει έναν νέο, εσωτερικά ταραγμένο Λεξ Λούθορ, πιο σύγχρονο από ποτέ. Η σκηνοθετική γραφή του Γκαν αναμειγνύει το χιούμορ με τη συγκίνηση, δίνοντας στην ταινία μια vintage αισιοδοξία που σπάνια συναντά κανείς στο σημερινό blockbuster περιβάλλον. Και κάπως έτσι, ένα φιλί γίνεται σύμβολο, ο σκύλος Krypto προσφέρει ανακούφιση στο δράμα, και το CGI, παρότι φλερτάρει με την υπερβολή, υποστηρίζει το όραμα χωρίς να το καταπίνει.

Εντυπωσιακή πρεμιέρα, ήπια υποδοχή στην Ελλάδα

Με $217 εκατομμύρια παγκοσμίως στο πρώτο Σαββατοκύριακο, τα $122 εκατομμύρια μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες καθιστούν την ταινία του Τζέιμς Γκαν το μεγαλύτερο εγχώριο άνοιγμα για Superman όλων των εποχών, χωρίς προσαρμογή στον πληθωρισμό. Ο ίδιος ο Γκαν δήλωσε «ευγνώμων» για την ανταπόκριση, σημειώνοντας ότι επέλεξε να δημιουργήσει μία ταινία, εστιάζοντας στον χαρακτήρα και όχι στη στολή.

Στην Ελλάδα, η προσέλευση υπήρξε πιο συγκρατημένη. Με 26.758 εισιτήρια σε 104 αίθουσες, η πρεμιέρα είχε ικανοποιητική πορεία, αλλά δίχως τον ενθουσιασμό άλλων ευρωπαϊκών αγορών. Η ζέστη, οι καλοκαιρινές διακοπές, το ανταγωνιστικό περιβάλλον και η αίσθηση «μιας ακόμη ταινίας ηρώων» ενδεχομένως να εξηγούν τη σχετική επιφυλακτικότητα. Ωστόσο, το word-of-mouth δουλεύει ήδη υπέρ της ταινίας και οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν το ελληνικό κοινό θ' αγκαλιάσει τη νέα παραγωγή.

Όταν η κάπα σκοντάφτει στους θεσμούς

Την ώρα που η παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα χειροκροτεί τη συναισθηματική τόλμη του νέου Superman, στην Ινδία, η Κεντρική Επιτροπή Πιστοποίησης Ταινιών (CBFC) προχώρησε σε κοψίματα 41 δευτερολέπτων από την ταινία. Αφαιρέθηκαν δύο σκηνές φιλιού μεταξύ του Superman και της Λόις Λέιν ως «αισθησιακές», ενώ «εξαφανίστηκε» και ένα στιγμιότυπο όπου ο Green Lantern σηκώνει το μεσαίο δάχτυλο, έστω κι αν αυτό συνοδεύεται από διαστημική λάμψη.

Το κοινό στην Ινδία ωστόσο έσπευσε στις αίθουσες, με την ταινία να σπάει ρεκόρ εισιτηρίων. Η λογοκρισία δεν απέτρεψε την επιτυχία, αλλά ανέδειξε εκ νέου τη συζήτηση για τις αντιλήψεις περί ηθικής και κινηματογραφικής ελευθερίας. Σε μια εποχή όπου τα φιλιά γίνονται αφορμή για ψαλίδι, αλλά οι σκηνές μάχης περνούν αβίαστα, η πραγματικότητα δείχνει ότι ο κινηματογράφος παραμένει πεδίο διαπραγμάτευσης αξιών, ακόμη και για υπερήρωες.

Ποιος φόρεσε καλύτερα την κάπα;

Από την πρώτη του εμφάνιση το 1938 στα κόμικς της DC, ο Superman παραμένει ένα παγκόσμιο σύμβολο ελπίδας, ανθεκτικότητας και πίστης στο ανθρώπινο δυναμικό. Η φιγούρα του, με την κόκκινη κάπα και το «S» στο στήθος, ξεπέρασε τα όρια του φανταστικού και ρίζωσε στη συλλογική συνείδηση ως μια διαρκής υπενθύμιση ότι, ακόμη και στις πιο σκοτεινές εποχές, υπάρχει φως.

Και αυτό το φως δεν το κράτησε μόνο ένας. Καθ’ όλη τη διάρκεια των δεκαετιών, πολλοί ηθοποιοί φόρεσαν τη στολή και έδωσαν φωνή, σώμα και ψυχή σε αυτόν τον τόσο εμβληματικό χαρακτήρα. Κάθε ερμηνεία πρόσθεσε και μία πτυχή στο πολυπρισματικό πορτρέτο του Superman. Μερικοί παρέμειναν πιστοί στην κλασική του εικόνα, άλλοι επέλεξαν ν' αναδείξουν τις αντιφάσεις του, τον εσωτερικό του κόσμο ή τις σύγχρονες ανησυχίες. Όλοι όμως συνέβαλαν στην εξέλιξη του χαρακτήρα.

Ο Κερκ Άλιν, το 1948, ήταν ο πρώτος που υποδύθηκε τον ήρωα από τις σελίδες των κόμικς. Στη σειρά ταινιών της Columbia, μπορεί να μην υπήρχαν τα τεχνολογικά μέσα για εντυπωσιακές πτήσεις ή σπουδαία εφέ, υπήρχε η ειλικρινής πρόθεση. Ο Άλιν έθεσε τα θεμέλια, παρουσιάζοντας έναν Superman που, πέρα από υπεράνθρωπος, είχε κάτι το προσιτό, μια προσωπικότητα που ήθελε να εμπνεύσει και όχι να επιβληθεί.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Τζορτζ Ριβς (1952–1958) έδωσε σάρκα και οστά στον Superman στην τηλεόραση. Στη παιδική σειρά «Adventures of Superman», η μορφή του Ριβς απέπνεε βαρύτητα αλλά και ευγένεια. Ήταν ο δάσκαλος, ο καθοδηγητής, αυτός που έδινε λύσεις και αξίες με το παράδειγμά του. Ηταν ο ήρωας που μπορούσαν να εμπιστευτούν τα παιδιά και οι γονείς τους.

Βέβαια, κανείς δεν ταυτίστηκε τόσο έντονα με τον Superman όσο ο Κρίστοφερ Ριβ. Ψηλός, καλοσχηματισμένος, μ' ένα βλέμμα ευγενές και γεμάτο χιούμορ, έδωσε στο ρόλο μια ισορροπία μοναδική. Ο Ριβ ήταν ο ιδανικός συνδυασμός δύναμης και ευαισθησίας. Οι πρώτες δύο ταινίες με πρωταγωνιστή τον ίδιο, παραμένουν σημείο αναφοράς για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί ν' αποδοθεί κινηματογραφικά ένας χαρακτήρας που, ενώ είναι σχεδόν παντοδύναμος, καταφέρνει να παραμείνει ανθρώπινος.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, η σειρά «Lois & Clark» έφερε μια νέα προσέγγιση. Ο Ντιν Κέιν (1993–1997) έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στον χαρακτήρα του Κλαρκ Κεντ. Η σειρά βασίστηκε κυρίως στη ρομαντική σχέση που είχε με τη Lois Lane. Καθιερώθηκε ένας Superman που, για πρώτη φορά, έμοιαζε περισσότερο με καθημερινό άνθρωπο παρά με υπερήρωα. Ένας ήρωας που μπορούσε να ερωτευτεί, να αμφιβάλλει, να κάνει χιούμορ.

Το 2006, ο Μπράντον Ράουθ ανέλαβε το δύσκολο έργο να συνεχίσει την κλασική γραμμή του Ριβ, στο «Superman Returns». Αν και η ταινία δίχασε, η προσέγγισή του χαρακτηρίστηκε από σεβασμό προς το παρελθόν και μια μελαγχολική ωριμότητα. Ο Ράουθ ενσάρκωσε έναν Superman που επιστρέφει σ' έναν κόσμο που έχει αλλάξει και ίσως δεν τον χρειάζεται πια. Αυτή η αίσθηση του ήρωα «εκτός χρόνου» πρόσθεσε μια υπαρξιακή διάσταση στην ιστορία. Η επιστροφή του στον ρόλο, έστω και σύντομα, στο «Crisis on Infinite Earths» του 2020, ήταν ένας φόρος τιμής τόσο στον ίδιο όσο και στην ιδέα του διαχρονικού Superman.

Την ίδια περίπου εποχή, το «Smallville» (2001–2011) εξερευνούσε το ταξίδι προς τον μύθο. Ο Τομ Γουέλινγκ, σε μια σειρά που διήρκεσε δέκα χρόνια, ενσάρκωσε έναν νεαρό Κλαρκ Κεντ που ακόμη δεν είχε φορέσει τη στολή και όμως ήταν ήδη ήρωας. Μέσα από προσωπικές απώλειες, επιλογές, φιλίες και προδοσίες, ο Γουέλινγκ έδωσε στο κοινό έναν Superman που δεν γεννήθηκε υπερήρωας, αλλά έγινε. 

Τα τελευταία χρόνια, το «Superman & Lois» (2021–2024) μας έφερε έναν Superman, ο οποιος ήταν πατέρας, σύζυγος, άνθρωπος με καθημερινά προβλήματα. Ο Τάιλερ Χέκλιν έφερε στην οθόνη έναν ήρωα ώριμο, ήσυχο, πιο γειωμένο. Η ενσάρκωσή του δεν βασίστηκε στην ένταση, αλλά στην εμπιστοσύνη. Ήταν ένας Superman που αγωνίζεται να είναι καλός, όχι μόνο για τον κόσμο, αλλά και για τα παιδιά του. Και αυτό, σε μια εποχή ταραγμένη, έφερε κοντά μια νέα γενιά θεατών.

Σε μια άλλη κατεύθυνση κινήθηκε ο Χένρι Κάβιλ (2013–2021), στην πιο σκοτεινή και εσωστρεφή εκδοχή του χαρακτήρα, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Ζακ Σνάιντερ. Ο Superman του Κάβιλ δεν ήταν απλός. Κουβαλούσε ηθικά διλήμματα, υπαρξιακούς προβληματισμούς και μια συνεχή αίσθηση ευθύνης που τον βάραινε. Ήταν ένας υπερήρωας που δεν ήξερε πάντα αν ανήκε πραγματικά στον κόσμο που προσπαθούσε να σώσει. Ήταν η απάντηση σε μια κοινωνία που ζητάει ήρωες, αλλά δύσκολα τους εμπιστεύεται. Για κάποιους, αυτή η εκδοχή ήταν σκοτεινή. Για άλλους, ήταν αληθινή.

Περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε ήρωες που μας υπενθυμίζουν όχι την υπεροχή, αλλά τη δυνατότητα. Και αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο μυστικό του Superman. Δεν γεννήθηκε για να είναι Θεός. Ήρθε για να δείξει ότι η καλοσύνη, η συμπόνια και η δύναμη μπορούν να συνυπάρχουν. Ότι ακόμη κι ένας εξωγήινος, με δυνάμεις πέρα από κάθε φαντασία, μπορεί να είναι ο πιο ανθρώπινος από όλους μας.

Ο Superman είναι μια προβολή της ανάγκης μας να πιστέψουμε στο καλύτερο, σε εμάς και στον κόσμο γύρω μας. Από την Αμερική της δεκαετίας του ’50, μέχρι την πολυπολιτισμική κοινωνία του σήμερα, από τις σελίδες των κόμικς μέχρι τις κινηματογραφικές αίθουσες και τις οθόνες των σπιτιών μας, το σύμβολο αυτό συνεχίζει να κυματίζει. Και όσο θα υπάρχουν άνθρωποι που ελπίζουν, αυτός ο ήρωας θα επιστρέφει ξανά και ξανά.

Διαβάστε ακόμη

Δραματικές ώρες στη Λακωνία: Γυναίκα ανεβαίνει σε ταράτσα για να δώσει φαγητό στην εγκλωβισμένη μητέρα της

Κακοκαιρία Byron: Τι θα γίνει με τον μισθό όσων δεν μπόρεσαν να πάνε στη δουλειά τους

Πανικός στη αεροσκάφος: Φωτιά σε διάδρομο απογείωσης γέμισε με καπνούς Airbus A320 με 180 επιβαίνοντες

Mega deal στα σκαριά στον τομέα της ψυχαγωγίας: Η Netflix κοντά στην αγορά της Warner Bros!