Άρθρο BBC για τις εξελίξεις στο Όρος Σινά: Ένα από τα πιο ιερά μέρη του κόσμου μετατρέπεται σε πολυτελές resort

Αναφορά στο Ορος Σινά και τις τελευταίες εξελίξεις κάνει το BBC σε άρθρο του με τίτλο «Ένα από τα πιο ιερά μέρη του κόσμου μετατρέπεται σε ένα πολυτελές resort». Στο άρθρο τονίζονται οι κίνδυνοι που εγκυμονούν οι αλλαγές, τις οποίες προωθεί η αιγυπτιακή κυβέρνηση στο Όρος Σινά, ενώ γίνεται αναφορά πως τα σχέδια του Καΐρου για τη δημιουργία τουριστικού θερέτρου στην περιοχή απειλούν με καταστροφή το παρθένο βραχώδες τοπίο.

«Σήμερα, ένας από τους πιο ιερούς τόπους της Αιγύπτου – σεβαστός από Ιουδαίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους – βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σφοδρής αντιπαράθεσης γύρω από τα σχέδια μετατροπής του σε νέο τουριστικό μεγα-πρότζεκτ» αναφέρει το BBC. Και συνεχίζει:

Γνωστό τοπικά ως Τζαμπάλ Μούσα, το Όρος Σινά θεωρείται το σημείο όπου ο Μωυσής παρέλαβε τις Δέκα Εντολές. Πολλοί πιστεύουν επίσης ότι εδώ, σύμφωνα με τη Βίβλο και το Κοράνι, ο Θεός μίλησε στον προφήτη μέσα από την καιόμενη βάτο.

Στην περιοχή βρίσκεται η Μονή της Αγίας Αικατερίνης του 6ου αιώνα, υπό τη διοίκηση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας. Οι μοναχοί φαίνεται πως θα παραμείνουν, καθώς οι αιγυπτιακές αρχές, έπειτα από ελληνικές πιέσεις, διέψευσαν ότι σχεδιάζουν το κλείσιμό της.

Ωστόσο, οι ανησυχίες για το πώς ο απομονωμένος τόπος της ερήμου – Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που περιλαμβάνει τη μονή, την πόλη και το όρος – μετασχηματίζεται, παραμένουν έντονες. Ήδη χτίζονται πολυτελή ξενοδοχεία, βίλες και εμπορικά παζάρια.

Η περιοχή είναι επίσης η πατρογονική γη της φυλής Τζεμπελέγια, μιας παραδοσιακής βεδουίνικης κοινότητας γνωστής ως «Φύλακες της Αγίας Αικατερίνης». Οι κάτοικοί της έχουν δει τα σπίτια και τα οικοτουριστικά καταλύματά τους να κατεδαφίζονται χωρίς επαρκή αποζημίωση. Σύμφωνα με καταγγελίες, ακόμη και νεκροί έχουν μετακινηθεί από το κοιμητήριο της φυλής, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για νέο πάρκινγκ.

Η αιγυπτιακή κυβέρνηση παρουσιάζει το έργο ως αναγκαία βιώσιμη ανάπτυξη που θα ενισχύσει τον τουρισμό. Όμως, όπως τονίζει ο Βρετανός ταξιδιωτικός συγγραφέας Μπεν Χόφλερ, που συνεργάζεται με τις φυλές του Σινά, το σχέδιο έχει επιβληθεί στους Βεδουίνους παρά τη θέλησή τους.

«Δεν είναι αυτή η ανάπτυξη που οι Τζεμπελέγια ζήτησαν ή αντιλαμβάνονται, αλλά αυτό που συμβαίνει όταν μια αλλαγή επιβάλλεται από τα πάνω για να εξυπηρετήσει συμφέροντα ξένων εις βάρος της τοπικής κοινότητας», δήλωσε στο BBC.

«Χτίζεται ένας νέος αστικός κόσμος γύρω από μια φυλή νομαδικής κληρονομιάς», πρόσθεσε. «Ένας κόσμος από τον οποίο οι ίδιοι επέλεξαν πάντα να μείνουν αποκομμένοι, στον οποίο δεν συναίνεσαν και που θα αλλάξει για πάντα τη θέση τους στην πατρίδα τους».

Οι περίπου 4.000 κάτοικοι της περιοχής αποφεύγουν να μιλήσουν δημόσια για τις αλλαγές.

Η αντίδραση της Ελλάδας

Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα είναι η χώρα που έχει αντιδράσει πιο έντονα στα αιγυπτιακά σχέδια, λόγω της στενής σύνδεσής της με τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης.

Οι εντάσεις ανάμεσα στην Αθήνα και το Κάιρο κορυφώθηκαν τον Μάιο, όταν αιγυπτιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι η Μονή – το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι παγκοσμίως – βρίσκεται σε κρατική γη. Μετά από μια διαμάχη δεκαετιών, οι δικαστές έκριναν ότι η μονή έχει μόνο «δικαίωμα χρήσης» της γης και των γύρω θρησκευτικών-αρχαιολογικών χώρων.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β΄ της Αθήνας κατήγγειλε την απόφαση, δηλώνοντας: «Η περιουσία της μονής κατασχέθηκε και απαλλοτριώθηκε. Αυτό το πνευματικό φως της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού βρίσκεται τώρα αντιμέτωπο με υπαρξιακή απειλή».

Σε σπάνια συνέντευξή του, ο μακροβιότερος Αρχιεπίσκοπος της Μονής, Δαμιανός, χαρακτήρισε την απόφαση «βαρύ πλήγμα» και «ντροπή». Η διαχείριση του ζητήματος οδήγησε σε διχασμούς μεταξύ των μοναχών και στην πρόσφατη παραίτησή του.

Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων επισήμανε ότι ο ιερός τόπος – για τον οποίο έχει εκκλησιαστική δικαιοδοσία – είχε λάβει επιστολή προστασίας από τον ίδιο τον Προφήτη Μωάμεθ. Υπογράμμισε ότι η βυζαντινή μονή, που στεγάζει και μικρό τζαμί από την εποχή των Φατιμιδών, αποτελεί «σύμβολο ειρήνης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων και καταφύγιο ελπίδας σε έναν κόσμο βυθισμένο σε συγκρούσεις».

Παρά την ισχύ της δικαστικής απόφασης, η διπλωματία κατέληξε σε κοινή δήλωση Ελλάδας και Αιγύπτου, που διασφαλίζει την προστασία της ελληνορθόδοξης ταυτότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της μονής.

Η Αίγυπτος εγκαινίασε το 2021 το «Μεγάλο Σχέδιο Μεταμόρφωσης» για τον τουρισμό. Το σχέδιο περιλαμβάνει ξενοδοχεία, οικολογικούς ξενώνες, μεγάλο κέντρο επισκεπτών, καθώς και την επέκταση του τοπικού αεροδρομίου και τελεφερίκ προς το Όρος Μωυσή.

Η κυβέρνηση το παρουσιάζει ως «δώρο της Αιγύπτου προς ολόκληρο τον κόσμο και όλες τις θρησκείες».

«Το έργο θα παρέχει όλες τις τουριστικές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες για τους επισκέπτες, θα προάγει την ανάπτυξη της πόλης της Αγίας Αικατερίνης και των γύρω περιοχών, ενώ θα διατηρεί τον περιβαλλοντικό, οπτικό και πολιτιστικό χαρακτήρα της παρθένας φύσης», δήλωσε πέρυσι ο υπουργός Στέγασης Σερίφ ελ-Σεμπρίνι.

Αν και το έργο φαίνεται να έχει προσωρινά επιβραδυνθεί λόγω χρηματοδοτικών προβλημάτων, η πεδιάδα Ελ-Ράχα – ορατή από τη μονή – έχει ήδη μεταμορφωθεί. Κατασκευάζονται νέοι δρόμοι.

Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, περίμεναν οι Ισραηλίτες τον Μωυσή όσο βρισκόταν στο όρος. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι καταστρέφονται μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής.

Η UNESCO σημειώνει ότι το «άγριο ορεινό τοπίο γύρω από τη μονή αποτελεί ιδανικό σκηνικό που συνδυάζει τη φυσική ομορφιά με την απομόνωση και τη βαθιά πνευματική δέσμευση». Ήδη από το 2023, η UNESCO είχε καλέσει την Αίγυπτο να σταματήσει τις εργασίες, να ελέγξει τις επιπτώσεις και να καταρτίσει σχέδιο προστασίας. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη.

Τον Ιούλιο, η οργάνωση World Heritage Watch απηύθυνε ανοικτή επιστολή ζητώντας να ενταχθεί η περιοχή της Αγίας Αικατερίνης στη λίστα Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε Κίνδυνο.

Ακτιβιστές προσέγγισαν ακόμη και τον βασιλιά Κάρολο, προστάτη του Ιδρύματος Αγίας Αικατερίνης, που χρηματοδοτεί τη συντήρηση και μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς της μονής. Ο βασιλιάς έχει περιγράψει τον τόπο ως «μεγάλο πνευματικό θησαυρό που πρέπει να διαφυλαχθεί για τις επόμενες γενιές».

Αντιδράσεις για το μέγα πρότζεκτ

Το μεγα-πρότζεκτ δεν είναι το πρώτο στην Αίγυπτο που προκαλεί επικρίσεις για έλλειψη ευαισθησίας απέναντι στη μοναδική ιστορία της χώρας. Η κυβέρνηση, ωστόσο, θεωρεί ότι οι φιλόδοξες κατασκευές είναι απαραίτητες για να αναζωογονηθεί η οικονομία.

Ο τουρισμός, που μόλις είχε αρχίσει να ανακάμπτει από την πανδημία, δέχθηκε νέο πλήγμα λόγω του πολέμου στη Γάζα και της περιφερειακής αστάθειας. Ο στόχος είναι να φτάσουν οι επισκέπτες τα 30 εκατομμύρια έως το 2028.

Όμως, όπως συνέβη και στο παρελθόν, οι Βεδουίνοι δεν ερωτήθηκαν. Η Χερσόνησος του Σινά, που είχε καταληφθεί από το Ισραήλ το 1967 και επιστράφηκε στην Αίγυπτο το 1979, αναπτύσσεται εδώ και δεκαετίες με εμπορικά πρότζεκτ χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ιθαγενείς κοινότητες.

Από τη δεκαετία του 1980, όταν ξεκίνησε η ανάπτυξη των θέρετρων στην Ερυθρά Θάλασσα, οι Βεδουίνοι παραπονούνται ότι εκτοπίστηκαν από τον τουρισμό και περιθωριοποιήθηκαν.

«Οι Βεδουίνοι ήταν οι άνθρωποι του τόπου: οι οδηγοί, οι εργάτες, εκείνοι από τους οποίους νοίκιαζες», λέει ο Αιγύπτιος δημοσιογράφος Μοχάναντ Σάμπρι. «Ύστερα ήρθε ο βιομηχανικός τουρισμός και τους έσπρωξε όχι μόνο εκτός δουλειάς αλλά και μακριά από τη θάλασσα, στο παρασκήνιο».

Όπως και στα θέρετρα της Ερυθράς Θάλασσας, αναμένεται ότι οι νέες θέσεις εργασίας στην Αγία Αικατερίνη θα καλυφθούν από Αιγυπτίους που θα έρθουν από άλλες περιοχές. Η κυβέρνηση υποστηρίζει, ωστόσο, ότι «αναβαθμίζει» και τις βεδουίνικες κατοικίες.

Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης έχει αντέξει αναταράξεις επί ενάμιση χιλιετία. Όταν οι πρώτοι μοναχοί εγκαταστάθηκαν εδώ, το μέρος ήταν ακόμη απομονωμένο καταφύγιο. Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει όταν η ανάπτυξη των θερέτρων της Ερυθράς Θάλασσας έφερε χιλιάδες προσκυνητές σε ημερήσιες εκδρομές.

Τα τελευταία χρόνια, πλήθη επισκεπτών συνέρρεαν για να δουν την καιόμενη βάτο ή το μουσείο που φυλάσσει σελίδες του Κώδικα Σιναϊτικού – το αρχαιότερο σχεδόν πλήρες χειρόγραφο της Καινής Διαθήκης.

Σήμερα, ακόμη και αν η μονή και η βαθιά θρησκευτική σημασία του τόπου παραμείνουν, οι γύρω περιοχές και οι τρόποι ζωής αιώνων δείχνουν να αλλάζουν ανεπιστρεπτί.

Διαβάστε ακόμη

Η σφαίρα που πήρε την αθωότητα μιας γενιάς: 17 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη και η μνήμη δεν σβήνει

Αυτά είναι τα ακριβά φάρμακα που θα διατίθενται και σε ιδιωτικά φαρμακεία από τον Ιανουάριο

Ανατροπή στη δολοφονία Καρυώτη: «Μου δώσανε φράγκα για να ομολογήσω, να μείνει μεταξύ μας»

Δώρο Χριστουγέννων για όλους; Παλιά ιστορία που πονάει – Πώς καθιερώθηκε