Ο διπλωματικός ελιγμός του Ζελένσκι: Πώς απέφυγε τις παγίδες στη συμφωνία για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας

Η προσέγγιση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Ουκρανίας εξελίχθηκε τελικά σε ένα επιδέξιο διπλωματικό ελιγμό. Σύμφωνα με άρθρο γνώμης του Bloomberg, ο Ουκρανός πρόεδρος κατάφερε να εξουδετερώσει μια σειρά απαιτήσεων της κυβέρνησης Τραμπ που απειλούσαν να μετατρέψουν τη χώρα του σε οικονομικό υποχείριο.

Ο αρθρογράφος Μαρκ Τσάμπιον επισημαίνει ότι η τελική μορφή της συμφωνίας, όπως περιγράφεται από την αντιπρόεδρο της ουκρανικής κυβέρνησης, Γιούλια Σβιριντένκο, και την εφημερίδα Ukrainska Pravda, απέχει σημαντικά από τα αρχικά σχέδια της Ουάσινγκτον. Ο Ζελένσκι όχι μόνο αρνήθηκε τις μονομερείς νεοαποικιακές ρήτρες, αλλά απέσπασε και όρους που διασφαλίζουν την εθνική κυριαρχία και το δικαίωμα του Κιέβου στη διαχείριση των εσόδων από τους πόρους του.

Η αντίσταση στις αμερικανικές απαιτήσεις

Σύμφωνα με το Bloomberg, τα πρώτα αμερικανικά προσχέδια περιλάμβαναν ασφυκτικούς όρους που ουσιαστικά αφαιρούσαν από την Ουκρανία κάθε έλεγχο επί των φυσικών της πόρων. Οι ΗΠΑ απαιτούσαν αποκλειστικά δικαιώματα, άμεση πρόσβαση στα έσοδα, ακόμη και νομική εποπτεία επί ενός κοινού ταμείου. Ο Τραμπ εμφανίζεται εξοργισμένος όταν ο Ζελένσκι αρνήθηκε να υπογράψει τη συμφωνία στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Φεβρουάριο.

Ωστόσο, η τελική συμφωνία –παρότι ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως– προβλέπει μια ισότιμη συνεργασία 50/50 στο ταμείο που θα διαχειρίζεται τα μελλοντικά έσοδα από εξορύξεις. Οι ΗΠΑ δεν θα έχουν κυριότητα επί των ουκρανικών υποδομών, ενώ οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με κοινή συναίνεση. Οι επενδύσεις θα αφορούν αποκλειστικά άδειες που θα εκδοθούν μετά την ίδρυση του ταμείου.

Χωρίς αναδρομικές απαιτήσεις και με βλέμμα στην Ε.Ε.

Η συμφωνία απαλλάσσει την Ουκρανία από αναδρομικές υποχρεώσεις για την ήδη παρασχεθείσα αμερικανική στρατιωτική βοήθεια – παρά τα σενάρια για εξωπραγματικά ποσά που ακούγονταν από την πλευρά Τραμπ, όπως 350 ή ακόμη και 500 δισ. δολάρια. Επιπλέον, οι αμερικανικές εταιρείες δεν θα έχουν προτεραιότητα σε όλα τα έργα, κάτι που θα υπονόμευε τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της χώρας.

Ειδική ρήτρα μάλιστα επιτρέπει στην Ουκρανία να ζητήσει αναθεώρηση της συμφωνίας, εφόσον οι όροι της συγκρούονται με τις απαιτήσεις ένταξης στην Ε.Ε.

Πολιτική κάλυψη για Τραμπ, ανάσα για την Ουκρανία

Το deal, όπως διαμορφώνεται, προσφέρει στον Τραμπ την πολιτική δυνατότητα να συνεχίσει την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία χωρίς άμεσο πολιτικό κόστος, καθώς προβλέπει έναν μηχανισμό οικονομικής αποπληρωμής των αμερικανικών παροχών μέσω των εσόδων του ταμείου σε βάθος δεκαετίας.

Μέχρι τότε, όλα τα κεφάλαια θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στην εσωτερική νομιμοποίηση της συμφωνίας.

Ποια είναι τα "κλειδιά" της συμφωνίας

Το τεχνικό πρωτόκολλο που ετοιμάζεται να υπογραφεί περιλαμβάνει κρίσιμες ρυθμίσεις, όπως:

• Την αποφυγή άμεσης αμερικανικής δικαιοδοσίας στο κοινό ταμείο.

• Τη 10ετή αναστολή αποπληρωμών προς τις ΗΠΑ για στρατιωτική βοήθεια.

• Την εξαίρεση στρατηγικών υποδομών από το σχήμα.

• Τον πλήρη έλεγχο από ουκρανικής πλευράς επί των αδειών εξόρυξης.

Όλα αυτά θεωρούνται σημαντικές «νίκες» του Κιέβου σε μια κατά τα άλλα άνιση διαπραγμάτευση.

Το αβέβαιο μέλλον του deal

Παρά τα θετικά στοιχεία, το άρθρο του Bloomberg παραμένει επιφυλακτικό. Η τελική αξία της συμφωνίας θα εξαρτηθεί από το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις με τη Ρωσία, αλλά και από την τελική στάση που θα τηρήσει ο ίδιος ο Τραμπ, εφόσον επανεκλεγεί ή επανέλθει στην εξουσία.

«Αν ο πόλεμος τερματιστεί γρήγορα, το ταμείο μπορεί να αποκτήσει ουσιαστικό ρόλο. Αν όχι, μπορεί να μείνει στα χαρτιά ή να χρησιμοποιηθεί απλώς ως πρόσχημα για την παράταση της αμερικανικής υποστήριξης», καταλήγει το άρθρο.

Σε κάθε περίπτωση, η Ουκρανία φαίνεται να απομακρύνθηκε, τουλάχιστον προσωρινά, από έναν σοβαρό γεωπολιτικό κίνδυνο, χάρη σε μια συντονισμένη –και πεισματική– στρατηγική διαπραγμάτευσης.

Διαβάστε ακόμη

Το οικονομικό και γεωπολιτικό «σαφάρι» Τραμπ στις χώρες του Περσικού Κόλπου – Τα deal και τα ανταλλάγματα που ζητούν τα πλούσια βασίλεια

Η ακτινογραφία του πορίσματος του ΕΜΠ για το δυστύχημα των Τεμπών: Τα έλαια σιλικόνης και το ηλεκτρικό τόξο

Τριπλός θάνατος στο Ελληνικό: «Φως» στην υπόθεση από την νεκροψία-νεκροτομή - Οι κινήσεις της οικιακής βοηθού

Yπότροπη αγριόπαπια «συνελήφθη» να πετάει με υπερβολική ταχύτητα στην Ελβετία