Στο κατώφλι των διαπραγματεύσεων για δασμούς ΗΠΑ- Κίνα: Ποιος θα κάνει πρώτος πίσω;

Το πρωί της Παρασκευής, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε ότι το Πεκίνο εξετάζει το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων για τους δασμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ήταν μια είδηση που περίμενε όλος ο κόσμος, καθώς οι εντυπωσιακά υψηλοί δασμοί – που φτάνουν έως και το 245% σε ορισμένα κινεζικά προϊόντα εξαγωγής προς τις ΗΠΑ – περιορίζουν το εμπόριο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου και αυξάνουν τον κίνδυνο μιας ύφεσης.

«Αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν εκφράσει επανειλημμένα τη διάθεσή τους να διαπραγματευτούν με την Κίνα για το θέμα των δασμών», δήλωσε ο εκπρόσωπος στους δημοσιογράφους.

«Η θέση της Κίνας είναι σταθερή: αν χρειαστεί να πολεμήσουμε, θα πολεμήσουμε μέχρι τέλους? αν θέλουμε να μιλήσουμε, η πόρτα είναι ανοιχτή... Αν οι ΗΠΑ θέλουν να διαπραγματευτούν, θα πρέπει να δείξουν ειλικρίνεια, να διορθώσουν τις λανθασμένες πρακτικές τους και να καταργήσουν τους μονομερείς δασμούς».

Η δήλωση αυτή ήρθε μία μέρα μετά από ανάρτηση σε λογαριασμό στο Weibo, συνδεδεμένο με τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με την οποία οι ΗΠΑ είχαν εκφράσει επιθυμία να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, και μία εβδομάδα αφότου ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι συνομιλίες είχαν ήδη αρχίσει – ισχυρισμός που το Πεκίνο είχε τότε διαψεύσει.

«Η Κίνα δεν έχει ανάγκη να μιλήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες», ανέφερε την Πέμπτη το Yuyuantantian, λογαριασμός του Weibo συνδεδεμένος με το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV. «Από άποψη διαπραγματεύσεων, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αυτή τη στιγμή το πιο ανήσυχο μέρος».

Αυτού του είδους τα σχόλια ακολουθούν τον γνωστό κύκλο ισχυρισμών και διαψεύσεων και από τις δύο πλευρές, καθώς καμία δεν θέλει να εμφανιστεί ως η πρώτη που κάνει το βήμα για συνομιλίες.

Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις, αλλά πότε, υπό ποιες συνθήκες και με ποιανού πρωτοβουλία.

Ποιος θα κάνει πίσω;

Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν αυτή τη σύγκρουση ως ένα "παιχνίδι chicken" μεταξύ του Τραμπ και του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, καθώς και οι δύο προσπαθούν να διατηρήσουν την εικόνα τους σώα ενώ στην πραγματικότητα αναζητούν μια κοινά επωφελή διέξοδο, δηλαδή την αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου.

«Περιμένω να υπάρξουν τέτοιες εναλλαγές δηλώσεων, επειδή ούτε η Ουάσινγκτον ούτε το Πεκίνο θέλουν να φανούν ότι υποχωρούν πρώτοι», λέει ο Τζα Ίαν Τσονγκ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.

«[Όμως] μια αποκλιμάκωση θα ωφελούσε συνολικά και τις δύο πλευρές, οπότε υπάρχει ένα γενικό κίνητρο προς αυτήν την κατεύθυνση».

Ο Γουέν-Τι Σουνγκ, μέλος του Αυστραλιανού Κέντρου για την Κίνα στον Κόσμο, το περιγράφει διαφορετικά: «Είναι σαν δύο αγωνιστικά αυτοκίνητα που τρέχουν το ένα κατά πάνω στο άλλο: όποιος στρίψει πρώτος, θεωρείται ο πιο αδύναμος. Και αυτή τη στιγμή, καμία πλευρά δεν θέλει να δείξει αδυναμία».

Ο ηγέτης που θα παραδεχτεί ότι ξεκίνησε πρώτος τις συνομιλίες για τους δασμούς, θα θεωρηθεί ότι έκανε πίσω στη διαπραγμάτευση.

«Όποιος δείχνει απελπισμένος, χάνει το πλεονέκτημα στο παζάρι», εξηγεί ο Σουνγκ. «Και οι δύο θέλουν να δείξουν ότι η άλλη πλευρά είναι αυτή που έχει ανάγκη».

Η τακτική της "εποικοδομητικής ασάφειας"

Αυτή η παράξενη ισορροπία – όπου και οι δύο πλευρές επιδιώκουν το ίδιο αποτέλεσμα αλλά καμία δεν θέλει να το ζητήσει πρώτη – έχει οδηγήσει στη χρήση μιας τακτικής "εποικοδομητικής ασάφειας": τη σκόπιμη χρήση ασαφούς γλώσσας, ώστε να μπορεί κάθε πλευρά να ισχυρίζεται ότι είναι στη σωστή θέση.

Αυτό, σύμφωνα με τον Σουνγκ, εξηγεί και την ανάρτηση του Yuyuantantian στο Weibo.

«Το Πεκίνο προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να δημιουργήσει μια έξοδο για τις δύο πλευρές, ώστε να απομακρυνθούν σταδιακά από τη σύγκρουση», λέει.

Μια λύση θα ήταν η μεσολάβηση τρίτου μέρους. Η άλλη επιλογή, εξηγεί, είναι να υπάρξει μια «πολύ χαλαρή ερμηνεία» του ποιος έκανε την πρώτη κίνηση.

Έτσι, ακόμα και αν η μία πλευρά προσέλθει πρώτη στο τραπέζι, θα μπορεί να το παρουσιάσει ως απάντηση και όχι ως πρωτοβουλία.

Στην περίπτωση Τραμπ και Σι, αυτό θα σήμαινε ότι οι διαπραγματεύσεις για τους δασμούς θα μπορούσαν να ξεκινήσουν με τους δύο ηγέτες να ισχυρίζονται ότι πέτυχαν κάποια μορφή νίκης.

Με το βλέμμα στο εσωτερικό ακροατήριο

Η εικόνα που θα προβληθεί είναι κρίσιμη. Όπως τονίζει ο Τσονγκ, η αποκλιμάκωση είναι σημαντική, αλλά προτεραιότητα για τον Τραμπ και τον Σι είναι να «παρουσιάσουν μια νίκη στους δικούς τους πολίτες».

«Ο Τραμπ θέλει προφανώς να δείξει ότι ανάγκασε το Πεκίνο να υποχωρήσει. Από την άλλη, ο Σι θέλει να δείξει στον κινεζικό λαό και στον κόσμο ότι έκανε τον Τραμπ να γίνει πιο λογικός και διαλλακτικός», σημειώνει ο Τσονγκ.

Και οι δύο αντιμετωπίζουν πιέσεις στο εσωτερικό. Ο Τραμπ προσπαθεί να κατευνάσει τις ανησυχίες για ύφεση, καθώς πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο για πρώτη φορά από το 2022.

Ο Σι, από την άλλη, αντιμετώπιζε ήδη πριν τους δασμούς προβλήματα όπως χαμηλή κατανάλωση, κρίση ακινήτων και ανεργία, και πρέπει να πείσει ότι μπορεί να διαχειριστεί τον εμπορικό πόλεμο και να προστατεύσει την κινεζική οικονομία που δυσκολεύεται να ανακάμψει μετά την πανδημία.

«Και οι δύο αναγνωρίζουν ότι σε αυτό το στάδιο του εμπορικού πολέμου, δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτος νικητής», λέει ο Σουνγκ.

«Ο Τραμπ καταλαβαίνει ότι δεν θα πάρει το 100% από όσα θέλει και ψάχνει να βρει ένα σημείο συμβιβασμού όπου η Κίνα θα του δώσει αρκετά ώστε να το παρουσιάσει ως νίκη στο εσωτερικό».

Η Κίνα δεν αρνείται να διαπραγματευτεί, αλλά, προσθέτει ο Σουνγκ, «είναι κολλημένη στο ποιο είναι το σωστό αντίτιμο».

Η κινεζική οπτική

Για τον Σι, η κατάσταση είναι ένα «παιχνίδι σε δύο επίπεδα»: αφενός οι διμερείς διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και αφετέρου η ανάγκη να διατηρηθεί η αφήγηση στο εσωτερικό ότι «η Ανατολή ανεβαίνει και η Δύση παρακμάζει».

«Μια εικόνα υποταγής της Ανατολής στη Δύση δεν ταιριάζει σε ένα αφήγημα ανόδου», λέει χαρακτηριστικά.

Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι ΗΠΑ δεν είχαν διαψεύσει ότι προσπάθησαν να ξεκινήσουν συνομιλίες. Το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές το υπονοούν δείχνει, σύμφωνα με τον Τσονγκ, ότι «υπάρχει κάποια επαφή».

«Οι δύο πλευρές μιλάνε», λέει. «Και αυτό είναι σημάδι ότι υπάρχει κάποια πιθανότητα να επιτευχθεί μια συμφωνία».

Ωστόσο, η έναρξη των διαπραγματεύσεων δεν σημαίνει ότι η σχέση ΗΠΑ-Κίνας – που ήταν τεταμένη ήδη πριν από τον εμπορικό πόλεμο – θα σταθεροποιηθεί σύντομα.

Ο Τσονγκ παραμένει επιφυλακτικός. Πιστεύει ότι η «επιθετική ρητορική» δείχνει πως οι δύο πλευρές ακόμα δεν έχουν φτάσει στο σημείο όπου αμοιβαία επιδιώκουν να βρουν διέξοδο.

«[Κάθε πλευρά] ίσως ελπίζει ότι η άλλη θα υποχωρήσει πρώτη, οπότε θα παραμείνουν σε αυτό το αδιέξοδο μέχρι να δουν ποιος θα "ανοιγοκλείσει" πρώτος τα μάτια του».

Διαβάστε ακόμη

Η σφαίρα που πήρε την αθωότητα μιας γενιάς: 17 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη και η μνήμη δεν σβήνει

Kακοκαιρία Byron: «Κοκκίνησε» το Καστελόριζο από τα λασπόνερα - Αίτημα για κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης

Δώρο Χριστουγέννων: Πότε θα πληρωθεί, σε ποιους και πώς να το υπολογίσετε

Αυτά είναι τα ακριβά φάρμακα που θα διατίθενται και σε ιδιωτικά φαρμακεία από τον Ιανουάριο