Συρία: «Ακούγαμε τις κραυγές των γειτόνων» - Ανατριχιαστικές μαρτυρίες αμάχων

Στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου βρίσκεται η Συρία τις τελευταίες ημέρες, καθώς συγκρούσεις έχουν ξεσπάσει μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας της Συρίας και των πιστών της έκπτωτης κυβέρνησης ξέσπασαν την Πέμπτη στην καρδιά της μειονότητας των Αλαουιτών, στην οποία ανήκει ο έκπτωτος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ, και έκτοτε έχουν κλιμακωθεί, με αναφορές για μπαράζ δολοφονιών και πάνω από 1.300 νεκρούς, πάρα πολλοί εξ αυτών άμαχοι. 

Οι κάτοικοι της περιοχής περιέγραψαν στο BBC σκηνές λεηλασίας και μαζικών δολοφονιών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών.

«Σκεφτήκαμε ότι τελειώσαμε»

Στο Hai Al Kusour, μια κυρίως αλαουιτική γειτονιά στην παράκτια πόλη Banias, οι κάτοικοι λένε ότι οι δρόμοι είναι γεμάτοι με διάσπαρτα πτώματα, στοιβαγμένα και καλυμμένα με αίμα. Άνδρες διαφορετικών ηλικιών πυροβολήθηκαν εκεί. Η αίρεση των Αλαουιτών είναι παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ και αποτελεί περίπου το 10% του πληθυσμού της Συρίας, ο οποίος είναι στην πλειοψηφία του σουνιτικός μουσουλμανικός. Ο Άσαντ ανήκει στην αίρεση αυτή.

Οι άνθρωποι φοβόντουσαν πολύ για να κοιτάξουν ακόμη και από τα παράθυρά τους την Παρασκευή. Η σύνδεση στο διαδίκτυο είναι ασταθής, αλλά όταν συνδέθηκαν έμαθαν για τους θανάτους των γειτόνων τους από αναρτήσεις στο Facebook.

Ένας άνδρας, ο Ayman Fares, δήλωσε στο BBC ότι σώθηκε από την πρόσφατη φυλάκισή του. Τον Αύγουστο του 2023 είχε αναρτήσει στον λογαριασμό του στο Facebook ένα βίντεο στο οποίο επέκρινε τον Άσαντ για τη διεφθαρμένη διακυβέρνησή του. Συνελήφθη αμέσως μετά και αφέθηκε ελεύθερος μόνο όταν οι δυνάμεις υπό την ηγεσία των ισλαμιστών απελευθέρωσαν κρατούμενους μετά την πτώση του Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο.

Οι μαχητές που έκαναν επιδρομή στους δρόμους του Χάι Αλ Κουσούρ τον αναγνώρισαν, οπότε γλίτωσε το θάνατο αλλά όχι τη λεηλασία. Πήραν τα αυτοκίνητά του και συνέχισαν τις επιδρομές σε άλλα σπίτια.

«Ήταν άγνωστοι, δεν μπορώ να αναγνωρίσω την ταυτότητα ή τη γλώσσα τους, αλλά φαινόταν να είναι Ουζμπέκοι ή Τσετσένοι», μου είπε ο κ. Fares τηλεφωνικά.

«Υπήρχαν επίσης κάποιοι Σύριοι μαζί τους, αλλά όχι από την επίσημη ασφάλεια. Κάποιοι πολίτες ήταν επίσης μεταξύ αυτών που πραγματοποίησαν τη δολοφονία», πρόσθεσε.

Ο κ. Fares είπε ότι είδε οικογένειες να σκοτώνονται μέσα στα ίδια τους τα σπίτια και γυναίκες και παιδιά να είναι καλυμμένα με αίμα. Ορισμένες οικογένειες έτρεξαν στις ταράτσες τους για να κρυφτούν, αλλά δεν γλίτωσαν από την αιματοχυσία. «Είναι φρικτό», είπε.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε περισσότερους από 740 αμάχους που σκοτώθηκαν στις παράκτιες πόλεις Λατάκια, Τζαμπέλ και Μπανιάς. Επιπλέον 300 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας του καθεστώτος Άσαντ φέρονται να έχουν χάσει τη ζωή τους σε συγκρούσεις.

Ο κ. Fares δήλωσε ότι τα πράγματα σταθεροποιήθηκαν όταν ο συριακός στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας έφτασαν στην πόλη Banias. Απωθούσαν άλλες παρατάξεις από την πόλη και παρείχαν διαδρόμους για να έχουν πρόσβαση οι οικογένειες σε ασφαλείς περιοχές, είπε.

Ο Ali, ένας άλλος κάτοικος της Banias που μας ζήτησε να μην χρησιμοποιήσουμε το πλήρες όνομά του, επιβεβαίωσε την περιγραφή του κ. Fares. Ο Ali, ο οποίος ζούσε στο Kusour με τη σύζυγό του και την 14χρονη κόρη του, εγκατέλειψε το σπίτι του με τη βοήθεια των δυνάμεων ασφαλείας.

«Ήρθαν στο κτίριό μας. Ήμασταν πολύ φοβισμένοι ακούγοντας τη φωτιά και τις κραυγές των ανθρώπων στη γειτονιά. Μάθαμε για τους θανάτους από σποραδικές αναρτήσεις στο Facebook όταν καταφέραμε να συνδεθούμε. Αλλά όταν ήρθαν στο κτίριό μας, σκεφτήκαμε ότι τελειώσαμε», είπε.

«Κυνηγούσαν χρήματα. Χτύπησαν την πόρτα του γείτονά μας παίρνοντας το αυτοκίνητό του, τα χρήματά του και όλο τον χρυσό ή τα τιμαλφή που είχε στο σπίτι του. Αλλά δεν σκοτώθηκε».

Ο Αλί και η οικογένειά του παραλήφθηκαν από τους σουνίτες γείτονές του, οι οποίοι ακολουθούν διαφορετικό κλάδο του Ισλάμ, και τώρα μένουν μαζί τους. «Ζούσαμε μαζί για χρόνια, αλαουίτες, σουνίτες και χριστιανοί. Ποτέ δεν είχαμε βιώσει κάτι τέτοιο», μου είπε.

«Οι σουνίτες έσπευσαν να προστατεύσουν τους αλαουίτες από τις δολοφονίες που συνέβησαν και τώρα οι επίσημες δυνάμεις βρίσκονται στην πόλη για να αποκαταστήσουν την τάξη».

Ο Αλί είπε ότι οι οικογένειες μεταφέρθηκαν σε ένα σχολείο σε μια γειτονιά που είναι κυρίως σουνιτική, όπου θα προστατεύονται μέχρι να εκδιωχθούν από την Μπανιά τα μέλη των φατριών που διέπραξαν τις δολοφονίες.

Η βία ξεκίνησε την Πέμπτη αφού οι πιστοί στον Άσαντ -που αρνήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα- έστησαν ενέδρες στις δυνάμεις ασφαλείας γύρω από τις παράκτιες πόλεις Λατάκια και Τζαμπέλ, σκοτώνοντας δεκάδες από αυτούς.

Ο Ghiath Dallah, πρώην ταξίαρχος του στρατού του Άσαντ, ανακοίνωσε νέα εξέγερση κατά της σημερινής κυβέρνησης, λέγοντας ότι ιδρύει το «Στρατιωτικό Συμβούλιο για την Απελευθέρωση της Συρίας».

Ορισμένες αναφορές αναφέρουν ότι πρώην αξιωματικοί ασφαλείας του καθεστώτος Άσαντ που αρνήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα συγκροτούν ομάδα αντίστασης στα βουνά.

Ο κ. Fares δήλωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος της κοινότητας των Αλαουιτών τους απορρίπτει και κατηγορεί τον Dallah και άλλους σκληροπυρηνικούς πιστούς του Άσαντ για τη βία.

Επωφελούνται από την αιματοχυσία που συμβαίνει. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι να επικρατήσει η επίσημη ασφάλεια και να διωχθούν οι δολοφόνοι από τις παρατάξεις που έκαναν τις μαζικές δολοφονίες, ώστε η χώρα να αποκαταστήσει την ασφάλεια», είπε.

Αλλά και άλλοι κατηγορούν τον προσωρινό πρόεδρο Άχμαντ αλ-Σαράα, λέγοντας ότι διέλυσε τα ιδρύματα ασφαλείας, στρατού και αστυνομίας της Συρίας χωρίς να έχει σαφή στρατηγική για την αντιμετώπιση των χιλιάδων αξιωματικών και του προσωπικού που έμειναν άνεργοι.

Κάποια από αυτά τα άτομα, ιδίως μεταξύ των αστυνομικών, δεν είχαν καμία σχέση με τις δολοφονίες κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Άσαντ. Οι νέες αρχές απέλυσαν επίσης χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους από την εργασία τους.

Πρόκληση η ειρήνη

Η πλειοψηφία των σουνιτών της Συρίας έχει αντιμετωπίσει φρικαλεότητες από τις δυνάμεις του καθεστώτος Άσαντ τα τελευταία 13 χρόνια. Αυτό τροφοδότησε το θρησκευτικό μίσος κυρίως προς τη μειονότητα των Αλαουιτών, όπου μέλη της κοινότητας συνδέονται με εγκλήματα πολέμου.

Σύμφωνα με ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπάρχουν αποδείξεις ότι οι Αλαουίτες αξιωματικοί ασφαλείας συμμετείχαν στη δολοφονία και τα βασανιστήρια χιλιάδων Σύρων, η πλειονότητα των οποίων είναι σουνίτες μουσουλμάνοι, κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Άσαντ.

Τα μέλη του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας που σκοτώθηκαν ανήκουν κυρίως στη σουνιτική κοινότητα και τώρα ορισμένοι στη σουνιτική κοινότητα ζητούν αντίποινα, αλλά ο πρόεδρος έχει ζητήσει ηρεμία.

Η Σαράα, οι ισλαμιστικές δυνάμεις της οποίας ανέτρεψαν τον Άσαντ πριν από τρεις μήνες, πρέπει τώρα να ισορροπήσει μεταξύ της παροχής ασφάλειας για όλους και της επιδίωξης απονομής δικαιοσύνης για τα εγκλήματα του καθεστώτος Άσαντ και των μπράβων του.

Ενώ έχει εξουσία σε ορισμένα από τα στρατεύματα που τον βοήθησαν να ανέλθει στην εξουσία, ορισμένες φατρίες είναι σαφώς εκτός του ελέγχου του. Αυτές οι φατρίες περιλαμβάνουν επίσης ξένους μαχητές με ριζοσπαστική ισλαμιστική ατζέντα.

Για να οδηγήσει τη Συρία σε ένα ασφαλές και δημοκρατικό μέλλον, πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Σαράα πρέπει να τερματίσει την παρουσία οποιωνδήποτε ξένων μαχητών και να παραδώσει ένα σύνταγμα που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων των Σύρων, ανεξάρτητα από την καταγωγή ή τη θρησκεία τους.

Ενώ θεωρείται ότι εργάζεται προς την κατεύθυνση του νομικού πλαισίου για ένα τέτοιο σύνταγμα, ο έλεγχος των βίαιων φατριών και η εκδίωξη των ξένων μαχητών θα αποδειχθεί μεγάλη πρόκληση.

Διαβάστε ακόμη

Η σφαίρα που πήρε την αθωότητα μιας γενιάς: 17 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη και η μνήμη δεν σβήνει

Αυτά είναι τα ακριβά φάρμακα που θα διατίθενται και σε ιδιωτικά φαρμακεία από τον Ιανουάριο

Ανατροπή στη δολοφονία Καρυώτη: «Μου δώσανε φράγκα για να ομολογήσω, να μείνει μεταξύ μας»

Δώρο Χριστουγέννων για όλους; Παλιά ιστορία που πονάει – Πώς καθιερώθηκε