60 χρόνια πριν και ό,τι λέει σήμερα ο Τραμπ είναι ήδη ειπωμένα από έναν ψυχοπαθή πρόεδρο: Καναδάς, Ρωσία, αυτοκρατορία

Βιβλίο του 1965- εξήντα χρόνια πριν- προκαλεί ανατριχίλα με την προφητεία του: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να επεκτείνει την αυτοκρατορία, ο Καναδάς, το ΝΑΤΟ, η Ρωσία και το τέλος του Κόσμου όπως τον γνωρίσαμε.

«Ο ηλικιωμένος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ο νεαρός Γερουσιαστής, είχαν μια ιδιωτική συζήτηση αργά το βράδυ. Ο ηγέτης των ΗΠΑ ήθελε να μοιραστεί το σχέδιό του, το να κάνει το κράτος του πιο μεγάλο και ισχυρό από ποτέ. Περπατούσε νευρικά από τη μια άκρη του δωματίου στην άλλη καθώς εξηγούσε την τολμηρή ιδέα του.
“Τον Καναδά, τον Καναδά!”…
Ο γερουσιαστής, βετεράνος του πιο πρόσφατου πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών, έμεινε άναυδος: “Ένωση με τον Καναδά;” ρώτησε.
“Ένωση με τον Καναδά… Ο Καναδάς είναι το πλουσιότερο έθνος στη Γη … Ο Καναδάς θα είναι η έδρα της εξουσίας του Κόσμου τον επόμενο αιώνα και, αν γίνει σωστή εκμετάλλευση και διαχείριση, τα πλούτη του μπορούν να κρατήσουν για χίλια χρόνια”.

Και ο Πρόεδρος δεν ήθελε μόνο να προσαρτήσει τον Καναδά, αλλά στη συνέχεια εξέφρασε την ανάγκη να προσεγγίσει τη Σκανδιναβία- με τους πληθυσμούς που είναι φαινομενικά ευλογημένοι γενετικά- σε μια νέα Ατλαντική Συμμαχία.
“Σουηδία, Δανία, Νορβηγία και Φινλανδία, για να είμαι πιο συγκεκριμένος. Θα μας φέρουν τον χαρακτήρα και την πειθαρχία που, δυστυχώς, μας λείπει. Γνωρίζω αυτούς τους ανθρώπους… Είμαι γερμανικής καταγωγής, αλλά πριν από πολλές γενιές οι δικοί μου ήταν Σουηδοί που μετανάστευσαν στη Γερμανία”.
Τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ θα εκπλαγούν, ειδικά η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, έθνη που ο Πρόεδρος πίστευε ότι είχαν παρακμάσει ως μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις. Διαβεβαίωσε τον άνθρωπό του ότι τελικά [οι Σκανδιναβοί] θα γίνονταν μέρος της νέας ένωσης με τον έναν ή τον άλλον τρόπο - ακόμα κι αν αυτό σήμαινε τη χρήση βίας εναντίον πρώην συμμάχων των Αμερικανών- για να ευοδωθούν τα σχέδιά του για επέκταση της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ.
"Βια;" ρώτησε ο δύσπιστος νεαρός γερουσιαστής. “Εννοείτε στρατιωτική χρήση βίας, κύριε Πρόεδρε;”.
“Ναι, ασφαλώς. Βία!”, είπε ο Πρόεδρος. “Όμως μόνο αν χρειαστεί, και αμφιβάλλω αν θα χρειαστεί. Υπάρχουν κι άλλα είδη πίεσης“, συνέχισε ο Πρόεδρος, “εμπορικοί δασμοί και εμπάργκο, οικονομικά μέτρα, οικονομικές κυρώσεις αν θέλετε”.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η πρώτη κίνηση του Προέδρου θα ήταν να συναντηθεί με τους Ρώσους και να προτείνει μια πυρηνική συμμαχία κατά της Κίνας». Αυτές οι αράδες που συγκλονίζουν με την επικαιρότητά τους αποτελούν- είτε το πιστεύετε είτε όχι- την πλοκή ενός βιβλίου-πολιτικού θρίλερ γραμμένο το 1965 με τίτλο «Night of Camp David», δηλαδή Νύχτες στο Καμπ Ντέιβιντ. Ο συγγραφέας του βιβλίου Φλέτσερ Κνέμπελ (Fletcher Knebel), που επίσης συνέγραψε το πιο γνωστό «Επτά μέρες τον Μάιο» σκαρφίστηκε την πλοκή του πολιτικού θρίλερ του με βάση του ότι ένας φανταστικός πρόεδρος που ακούει στο όνομα Μαρκ Χόλενμπαχ έχει παραφρονήσει εντελώς.

Και το θρίλερ αρχίζει

Στην εξέλιξη της ιστορίας, μια κρίση εξελίσσεται καθώς ο νεαρός γερουσιαστής, Τζιμ ΜακΒι, συνειδητοποιεί ότι ο Χόλενμπαχ δεν έχει μιλήσει σε κανέναν άλλον για τα σχέδιά του· αγωνίζεται να ενημερώσει μέλη της Κυβέρνησης για την παραφροσύνη του Προέδρου πριν από την- δυνητικά- καταστροφική συνάντηση κορυφής με το «Κρεμλίνο».
Ανάλογες ιδέες -συμπεριλαμβανομένου κι’ ενός μεσσιανικού προέδρου που έκανε λόγο για επίθεση σε άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, ήταν ίσως πολύ ενοχλητικές το 1965 ακόμα και για το Χόλιγουντ. Το βιβλίο «Seven Days in May» έγινε ταινία με πρωταγωνιστή τον Μπαρτ Λάνγκαστερ και τον Κερκ Ντάγκλας και το σενάριό του καταπιάνεται με την (φανταστική) σχεδιαζόμενη ανατροπή της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών από παραστρατιωτική-πολιτική ομάδα ως αντίδραση στη διαπραγμάτευση του Προέδρου για συνθήκη αφοπλισμού με τη Σοβιετική Ένωση.

Το «Night of Camp David» δεν έγινε ποτέ ταινία παρά τις διθυραμβικές βιβλιοκριτικές και παρά το γεγονός ότι παρέμεινε περισσότερους από τέσσερις μήνες στη λίστα των best-seller των «New York Times». Αλλά, για να είμαστε δίκαιοι, η αγορά τότε, στα μέσα της δεκαετίας του '60, ήταν ξέχειλη από ανάλογα θρίλερ, αλλά και το περιεχόμενο του βιβλίου ήταν πολύ ενοχλητικό ακόμη και για τις ΗΠΑ του Ψυχρού Πολέμου. Το Χόλιγουντ μπορεί να γύρισε την πλάτη στο βιβλίο του Φλέτσερ Κνέμπελ, η πραγματικότητα, όμως, το υιοθέτησε, έστω και με καθυστέρηση μισού αιώνα και βάλε!

Ένας ηλικιωμένος πρόεδρος με... παιδικές ιδέες

Σήμερα, 60 χρόνια μετά, ο Ντόναλντ Τραμπ- ένας ηλικιωμένος Πρόεδρος με Αντιπρόεδρο τον νεαρό Τζέι Ντι Βανς, με σκωτσέζικη και ιρλανδική καταγωγή, λέει κουβέντες που έχει πει ο φανταστικός ήρωας του Φλέτσερ Κνέμπελ, ο Μαρκ Χόλενμπαχ, πάνω στο παραλήρημά του. Ο Τραμπ έχει κάνει λόγο για την προσάρτηση του Καναδά και το έχει ξεκαθαρίσει ότι θα χρησιμοποιούσε εξαναγκασμό εναντίον φίλων και συμμάχων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Παναμά και της Δανίας· για τη Διώρυγα τον πρώτο, για τη Γροιλανδία τη δεύτερη!

Όπως ο Χόλενμπαχ, ονειρεύεται μια γιγάντια αυτοκρατορία και αναζητά το είδος της συμφωνίας με τη Ρωσία που θα διευκόλυνε την έξοδο από τις παραδοσιακές συμμαχίες, ειδικά το ΝΑΤΟ, έτσι δείχνει να σκέπτεται και να κινείται- από τις πρώτες κιόλας μέρες του στον Λευκό οίκο- ο Ντόναλντ Τραμπ.
Μία από τις πιο σημαντικές διαφορές μεταξύ του μυθιστορήματος και της πραγματικότητας είναι ότι μέχρι την βραδιά της συνάντησης στο Καμπ Ντέιβιντ, ο Χόλενμπαχ είναι ένας εξαιρετικά έξυπνος και αξιοπρεπής άνθρωπος, ένας πρόεδρος που τον σέβονται εχθροί και φίλοι μετά μια επιτυχημένη πρώτη θητεία. Στο τέλος του βιβλίου, ο ΜακΒι καταφέρνει να πείσει το Υπουργικό Συμβούλιο ότι ο πρόεδρος δεν στέκει στα καλά του, ότι πάσχει από άνοια, νευρικό κλονισμό ή ακόμα και παράνοια.

Ο Τραμπ, ωστόσο, πάντα μιλούσε έτσι· είναι μονίμως παγιδευμένος ανάμεσα σε ναρκισσιστικές και ανώριμες παιδικές σκέψεις, είναι επιρρεπής σε πτήσεις μεγαλείου· πέφτει συνήθως σε κρίσεις αυτολύπησης, νομίζει ότι πολιορκείται από εχθρούς και μιλάει για διεθνείς υποθέσεις σαν να παίζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ρίσκου.
Στο μυθιστόρημα, ο ΜακΒι κάποια στιγμή σκέφτεται ότι το «κάποτε λαμπρό μυαλό του προέδρου τώρα είχε εμμονές με φανταστικούς βασανιστές και παίζει σαν ένα παιδί με τα παιχνίδια του πεπρωμένου». Ό,τι κι αν σκέφτεται κάποιος σήμερα για τον 47ο πρόεδρο των ΗΠΑ, πρέπει να ομολογήσει ότι δεν έχει αλλάξει διόλου: είναι (και) σήμερα αυτός που ήταν πάντα!

Επαναθέρμανση ενδιαφέροντος

Το βιβλίο είχε έρθει στην επικαιρότητα κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ και επανεκδόθηκε το 2018 λόγω της επικαιρότητάς του και του ενδιαφέροντος που ασκούσε στους αναγνώστες. Φήμες, που κυκλοφόρησαν το 2021, ότι ο σκηνοθέτης της ταινίας «Πτήση 93», Πολ Γκρίνγκρας, ήθελε να μεταφέρει το μυθιστόρημα στον κινηματογράφο, κράτησαν για λίγο. Το βιβλίο παραμένει ένα ταπεινό, προφητικό θρίλερ, σε χάρτινη μορφή.

Ο Τραμπ μιλάει σήμερα για την προσάρτηση του Καναδά ως 51η πολιτεία των ΗΠΑ, καλοβλέπει τη Γροιλανδία που ανήκει στη Δανία, κουνάει το δάχτυλο στην Ευρώπη, απειλεί μετανάστες και συμμάχους και δείχνει πως είναι έτοιμος για όλα, έχοντας πλάι του έναν απρόβλεπτα ιδιοφυή ναρκισσιστή επιχειρηματία που χαιρετάει όπως χαιρετάει, έτοιμος μετά την κατάκτηση του Διαστήματος να κατακτήσει και τη Γη…

Ανησυχητικά ερωτήματα

Εν πάση περιπτώση, η ανάγνωση του «Night of Camp David» σήμερα εγείρει λιγότερα ανησυχητικά ερωτήματα για τον Τραμπ από ό,τι για τις ΗΠΑ. Πώς ταξίδεψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως έθνος, την απόσταση από το 1965- όταν αυτά που λέει σήμερα ο Τραμπ θα θεωρούνταν σημάδια ψυχικής διαταραχής- μέχρι το 2025, που οι αμερικανοί πολίτες και οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι τους, απλώς σηκώνουν τους ώμους απέναντι σε φληναφήματα για προσάρτηση του Καναδά;

Το πιο θλιβερό κομμάτι- ας το χαρακτηρίσουμε έτσι- της ανάγνωσης του βιβλίου, σήμερα, είναι το πώς νιώθεις να διαβάζεις για την υπόλοιπη αμερικανική κυβέρνηση που προσπαθεί απεγνωσμένα να κάνει το σωστό. Όταν στο Κογκρέσο και το Υπουργικό Συμβούλιο συνειδητοποιούν ότι ο Χόλενμπαχ είναι άρρωστος, κάνουν τα πάντα, ρισκάροντας ακόμα και την καριέρα τους, για να αποτρέψουν την καταστροφή. Στο τέλος του βιβλίου, ο Χόλενμπαχ, κατανοώντας επιτέλους ότι κάτι δεν πάει καλά με τον ψυχισμό του, συμφωνεί να παραιτηθεί από την προεδρία και παραιτείται, προφασιζόμενος μια σοβαρή καρδιακή πάθηση και το όλο θέμα αποσιωπάται.
Ίσως ένα τέτοιο αίσιο τέλος είναι ο λόγος για τον οποίο κάποια μυθιστορήματα είναι παρήγορο να τα διαβάζεις. Δυστυχώς, όμως, στον πραγματικό κόσμο σπανίζουν τα happy end...

Πριν από επτά χρόνια, το 2018, ο γιος του συγγραφέα και δημοσιογράφου Φλέτσερ Κνέμπελ (πέθανε το 1993) ρωτήθηκε τι θα σκεφτόταν ο πατέρας του για το ενδιαφέρον του κοινού για το βιβλίο στις μέρες μας. Ο Κέμπελ ο νεότερος απάντησε: «Αυτό ακριβώς που φοβόμουν»...

Τουλάχιστον ο φανταστικός Μαρκ Χόλεμπαχ ψιθύριζε τις ιδέες του σε έναν έμπιστό του στο ημίφως του Γραφείου του. Ο Ντόναλντ Τραμπ τα λέει, ξανά και ξανά, μπροστά στις κάμερες, στο φως της ημέρας.

«Τρία πράγματα πρέπει να θυμάται κανείς όταν βρίσκεται στην εξουσία: ότι κυβερνάει ανθρώπους, ότι πρέπει να διαχειρίζεται την εξουσία σύμφωνα με το νόμο και ότι δεν θα κυβερνάει αιώνια», έγραφε ο τραγικός ποιητής Αγάθων 400 χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός. Γιατί να διαβάσει Αγάθωνα ο Τραμπ και ο κάθε «Τραμπ» αυτού του Κόσμου, αφού οι ίδιοι είναι τραγικοί και σίγουρα όχι ποιητές...