Ντοκιμαντέρ στην Τουρκία «φωτίζει» την αδικία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης

Η Χάλκη μέσα από τα μάτια των αποφοίτων της

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Πολλές φορές ο κόσμος της τέχνης στην Τουρκία έχει στραφεί σε θέματα που αφορούν την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη και, μάλιστα, έχει αναδείξει τις ιστορικές αδικίες και διωγμούς που υπέστη, ακόμη και με τίμημα να χαρακτηριστούν «ανάδελφοι» από την ίδια τους τη χώρα.

Το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε την Πέμπτη, 13 Φεβρουαρίου, στην ιστορική Αστική Σχολή Γαλατά, με τίτλο «Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης σήμερα», υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση των Φατίχ Οζτούρκ και Οκάν Σεκέρ και την καθοριστική συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων και ιδιαιτέρως του Ιερολογιώτατου Διακόνου Δανιήλ Ζαφείρη, που συνέβαλε στην παραγωγή και τη διοργάνωση της πρώτης προβολής στην Κωνσταντινούπολη, καταφέρνει ακριβώς αυτό: Να φέρει στο προσκήνιο την ιστορία ενός εμβληματικού εκπαιδευτικού θρησκευτικού ιδρύματος, του οποίου το αδόκητο κλείσιμο εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο...

Ντοκιμαντέρ στην Τουρκία

Η πρώτη προβολή του έργου συγκέντρωσε πλήθος κόσμου και ισχυρές προσωπικότητες, γεγονός που κατέδειξε ότι η θεματική του ντοκιμαντέρ δεν αφορά μόνο την ελληνική κοινότητα, αλλά αγγίζει ένα ευρύτερο ακροατήριο, που αναγνωρίζει την ιστορική και πολιτιστική σημασία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

«Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι μια αντανάκλαση του αγώνα της Τουρκίας για δημοκρατία, κοσμικότητα και πολιτισμικό πλουραλισμό. Αυτό το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στην ιστορία ενός σχολείου, αλλά θέλαμε επίσης να δείξουμε τί σημαίνει να είσαι μειονότητα στην Τουρκία.

Ντοκιμαντέρ στην Τουρκία

Η παρουσία, η απουσία και η αβεβαιότητα αυτού του σχολείου συνδέεται άμεσα με τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τις πολιτικές θρησκευτικής εκπαίδευσης και τη διαδικασία εκδημοκρατισμού της Τουρκίας.

Πώς μπορεί μια κοινωνία να προχωρήσει μπροστά χωρίς να αντιμετωπίσει την ιστορία της;

Πώς μπορεί μια χώρα που κλείνει τις πόρτες της στον πλουραλισμό να διεκδικεί δημοκρατία;», αναρωτήθηκε ο Οκάν Σεκέρ, ένας εκ των δύο σκηνοθετών του ντοκιμαντέρ, κατά την ομιλία του πριν από την προβολή.

Η Χάλκη μέσα από τα μάτια των αποφοίτων της

Το 30λεπτο ντοκιμαντέρ δίνει βήμα στους αποφοίτους της Σχολής, οι οποίοι μιλούν για τη σημασία της, αλλά και τις δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει διαχρονικά. Ανάμεσά τους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος, ο Καθηγητής και Άρχων Διδάσκαλος του Γένους κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, ο Διευθυντής του ιστορικού αρχείου του Πατριαρχείου κ. Αντώνης Χατζόπουλος, η ιστορικός και συγγραφέας Πελίν Μπατού και ο καθηγητής Σαλίχ Ιντζί.

Στο φιλμ αναπτύσσονται οι εμβριθείς σκέψεις και θέσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη, καθώς επίσης αναμνήσεις, προτάσεις και προσεγγίσεις κληρικών και λαϊκών αποφοίτων της Σχολής. Παράλληλα, οι δύο Τούρκοι επιστήμονες, που μιλούν, εκφράζουν και αναλύουν τους διαχρονικούς προβληματισμούς και τις συνθήκες, που συνετέλεσαν στην άρση της λειτουργίας της και την κρατούν ακόμη κλειστή.

Μέσα από τις αφηγήσεις τους, το έργο δεν περιορίζεται μόνο στην παρουσίαση της ιστορίας ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος, αλλά αγγίζει και τη θρησκευτική ποικιλομορφία και την πολιτισμική πολυφωνία που άλλοτε χαρακτήριζαν την Πόλη. Με αυτόν τον τρόπο, το ντοκιμαντέρ δεν μιλά μόνο για τη Χάλκη, αλλά για έναν ολόκληρο κόσμο που σταδιακά έχει βυθιστεί στη σιωπή.

«Απόψε, έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε εκ νέου, να κατανοήσουμε και να εξηγήσουμε αυτή την κληρονομιά μέσα από τη μαγική γλώσσα του κινηματογράφου.

Απόψε δεν βλέπουμε απλώς μια ταινία- είμαστε μάρτυρες μιας κληρονομιάς, μιας μνήμης και της μεταφοράς του κοινού μας παρελθόντος στο μέλλον», δήλωσε ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, Φατίχ Οζτούρκ.

Η επιλογή της θεματικής και τα μηνύματα που περνά

Το γεγονός ότι μια τουρκική παραγωγή καταπιάνεται με τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης δεν είναι τυχαίο. Οι δημιουργοί της ταινίας φαίνεται να θέλουν να περάσουν μηνύματα τόσο προς το εσωτερικό ακροατήριο της Τουρκίας, όσο και προς τη διεθνή κοινότητα.

Οι σκηνοθέτες Φατίχ Οζτούρκ και Οκάν Σεκέρ μίλησαν για τη διαδικασία δημιουργίας του ντοκιμαντέρ, που διήρκεσε ένα χρόνο, με γυρίσματα στην ίδια τη Θεολογική Σχολή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πανεπιστήμιο Medeniyet της Κωνσταντινούπολης.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, στην ομιλία του, τόνισε με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο τη διαχρονική αξία της Σχολής και το ρόλο της στην εκπαίδευση της ελληνορθόδοξης κοινότητας.

«Αν “μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις”, θα μπορούσα να πω ότι “μία ταινία είναι χίλιες σκέψεις”. Όταν δε πρόκειται για την τροφό Σχολή μας, την ΙΘΣΧ και ειδικά για την ιστορία και τον πολιτισμό της, τότε οι σκέψεις και οι προτάσεις που θα προβληθούν σήμερα έχουν ιδιαίτερη σημασία και αξία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παρόντες ήταν σημαίνοντες εκπρόσωποι του πνευματικού, ακαδημαϊκού και καλλιτεχνικού κόσμου. Ανάμεσά τους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, η Δήμαρχος Σκουτάρεως Σινέμ Ντεντετάς, εκπρόσωπος του Αρμενικού Πατριαρχείου, καθώς και προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης και του ακαδημαϊκού κόσμου της Τουρκίας.

Το επόμενο βήμα: Διεθνής προβολή

Η κινηματογραφική εταιρεία Kozmopolis Ince Cizgi, υπό την αιγίδα πάντα της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων και την καθοδήγηση του Ιερολογιώτατου Διακόνου Δανιήλ Ζαφείρη, σχεδιάζει επίσης να παρουσιάσει το ντοκιμαντέρ σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία. Το έργο στοχεύει να προσεγγίσει ένα ευρύ κοινό, ευαισθητοποιώντας το σχετικά με τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.

«Όλες οι απόψεις που ακούγονται στο ντοκιμαντέρ συγκλίνουν στο εξής ένα σημείο: εκφράζουν την ελπίδα της επαναλειτουργίας της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Πιστεύω ότι το μήνυμα της σημερινής προβολής θα διαδοθεί ευρέως τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό με ό,τι αυτό συνεπάγεται», ευχήθηκε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δέρκων, Απόστολος.

Το ντοκιμαντέρ, και μάλιστα από Τούρκους δημιουργούς, δεν είναι απλώς μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία, αλλά ένα μήνυμα που απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για τη θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία, την ιστορική μνήμη και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι μια εξέλιξη που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη.

Διαβάστε ακόμη