Η Τουρκία προειδοποιεί την Ελλάδα

Σε μία σπάνια ενημέρωση που παρείχε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών προς τους ανταποκριτές ξένου Τύπου, στις 10 Ιανουαρίου, ο Χακάν Φιντάν δέχτηκε από Έλληνες ανταποκριτές στην Κωνσταντινούπολη ένα σύνολο ερωτήσεων για τα ελληνοτουρκικά και την Κύπρο, κάτι που διευκόλυνε τον επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας να απαντήσει σε όποιο μέρος θέλει, σχολιάζει ο Τούρκος πολιτικός αναλυτής, Σελίμ Κορού.

Με ψύχραιμη και αναλυτική προσέγγιση, ο Κορού ερμηνεύει τις δηλώσεις του Φιντάν ως προσπάθεια προβολής μίας αυξανόμενης ισχύος της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας. Υποστηρίζει ότι η Άγκυρα θεωρεί πως το γεωπολιτικό της άστρο ανατέλλει τα τελευταία χρόνια και ότι σταδιακά θα ελέγχει περισσότερα εδάφη και θαλάσσιες περιοχές γύρω της.

Επομένως, η Τουρκία, μέσω των δηλώσεων του Φιντάν, προειδοποιεί την Ελλάδα από μια «θέση ισχύος» (έτσι όπως εκείνη την αντιλαμβάνεται), να επιδιώξει μια συμφωνία άμεσα με την Άγκυρα, καθώς στο μέλλον οι όροι ενδέχεται να είναι λιγότερο ευνοϊκοί για την Αθήνα.

Η στρατηγική της Άγκυρας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Παραθέτοντας μία προς μία τις δηλώσεις του Χακάν Φιντάν, ο Τούρκος αναλυτής σε άρθρο του, επιχειρεί επομένως να αποκωδικοποιήσει τη στρατηγική της Άγκυρας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τα μηνύματα που απευθύνει προς την Αθήνα στο πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα. Ο Χακάν Φιντάν ξεκίνησε να απαντά διευρύνοντας το θέμα για να συμπεριλάβει τη Δυτική Θράκη. Αυτός είναι ένας σχεδόν αντανακλαστικός τρόπος για να ασκήσει κάποια πίεση στην άλλη πλευρά. Οι αξιωματούχοι το κάνουν αυτό όλη την ώρα.

«Αυτή τη στιγμή, τα προβλήματα έχουν δύο φύσεις: Πρώτον, το ίδιο το πρόβλημα. Δηλαδή, όταν συναντιούνται δύο λογικά μυαλά σε ένα μέρος, όπου δεν υπάρχει εσωτερική πολιτική και εξωτερική πολιτική επιρροή, υπάρχει το θέμα του πώς θα εξεταστεί το πρόβλημα στο Αιγαίο και άλλα θέματα, τα δικά μας θέματα στη Δυτική Θράκη. Εδώ είναι που επικεντρωνόμαστε», είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.

Το σημαντικό εδώ είναι ότι ο Φιντάν θέλει να εξετάζει ένα πρόβλημα πιο γενικά, ξεχωριστά από τις πολιτικές πιέσεις. Αυτό το κάνει συνεχώς. Του αρέσει να σκέφτεται τα προβλήματα με όρους πινάκων, συστημάτων και προβολής διαφοράς ισχύος. Είναι ένας πολύ Καντιανός τρόπος θεώρησης των πραγμάτων.

Τί σημαίνει «ορθολογισμός» για την Τουρκία

Εν πάση περιπτώσει, εδώ μιλάει για δύο κράτη που έχουν νομικές διαφωνίες και ότι αυτά τα κράτη σκέφτονται και λειτουργούν λογικά, δηλαδή έχουν πλήρη επίγνωση των δικών τους δυνατοτήτων έναντι των δυνατοτήτων του αντιπάλου τους, και θέλουν να παίξουν καλά τα χαρτιά τους. Θέλουν να μεγιστοποιήσουν οτιδήποτε είναι αυτό που θέλουν να επιτύχουν. Αν το δούμε έτσι, η Τουρκία είναι μια πολύ μεγάλη και ισχυρή χώρα και η Ελλάδα είναι μια πολύ μικρή χώρα.

Η Τουρκία είναι επίσης σε καλό δρόμο για να γίνει πολύ πιο ισχυρή στο μέλλον, ενώ η σχετική ισχύς της Ελλάδας είναι πιθανό να μειωθεί, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της οικονομίας της, τα δημογραφικά στοιχεία και τους υπερεθνικούς εταίρους της (την ΕΕ). Έτσι, η λέξη «ορθολογική» εδώ σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να υποχωρήσει στην Τουρκία σε ορισμένα από αυτά τα ζητήματα και να κλείσει μια καλή συμφωνία όσο ακόμα μπορεί. Διότι στο μέλλον, η συμφωνία που θα επεκτείνει η Τουρκία στην Ελλάδα δε θα είναι τόσο καλή.

Καν’ το όπως η Τουρκία

Ο Φιντάν συνεχίζει: «Από την άλλη πλευρά, η εικόνα που προκύπτει, όταν υπεισέρχονται παράγοντες από το περιβάλλον, κυρίως εσωτερικής πολιτικής. Βέβαια, δεν το βλέπω άσχημο να πω ότι η εσωτερική πολιτική πίεση στην ελληνική πλευρά δημιουργεί ένα διαφορετικό έδαφος για τη διαχείριση των υπαρχόντων προβλημάτων. Με άλλα λόγια, αν η εσωτερική πολιτική πίεση βασιζόταν μόνο σε συμφέροντα, νομίζω ότι θα μπορούσε να βρεθεί και να επικοινωνηθεί ένα πιο ορθολογικό έδαφος, όπως ακριβώς συμβαίνει στην Τουρκία».

Τώρα, ο Φιντάν παρατηρεί ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα είδος εσωτερικής πίεσης που αναγκάζει την κυβέρνηση να παρεκκλίνει από την ορθολογική συμφωνία που θα έπρεπε να κάνει με την Άγκυρα. Δε συμβαίνει το ίδιο στην Τουρκία. Υπονοεί ότι η κυβέρνηση Ερντογάν έχει επιτύχει ένα επίπεδο κυριαρχίας στην εσωτερική πολιτική που της επιτρέπει να λαμβάνει αποφάσεις για την εξωτερική πολιτική που είναι ουσιαστικά ανεξάρτητες από καθημερινές (ή εκλογικές) εκτιμήσεις.

Έτσι, ο Ερντογάν μπορεί να λειτουργεί σε αυτό το υψηλό επίπεδο, όπου μόνο οι σχέσεις εξουσίας είναι σημαντικές. «Αλλά σε αυτό το σημείο, βεβαίως, κατανοούμε την κατάσταση των συνομιλητών μας, ιδιαίτερα του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών. Αυτό είναι ένα γεγονός, θα συνεχίσουμε την πορεία μας με αυτόν τον τρόπο. Όσο δεν χάνουμε την εστίασή μας, όσο δεν χάνουμε την πρόθεσή μας, όσο έχουμε την υποστήριξη της κοινής γνώμης, αυτό μάς κάνει μεν να χάνουμε λίγο χρόνο, αλλά στο τέλος θα συνεχίσουμε να προχωράμε μπροστά με αποφασιστικότητα. Πιστεύω ότι μπορούμε να σημειώσουμε θετική πρόοδο τις επόμενες ημέρες, αρκεί η ελληνική και η τουρκική κοινή γνώμη να στηρίξουν αυτή τη διαδικασία».

«Να αντιμετωπίζεις τις ψευδαισθήσεις του λαού σου»

Ο Φιντάν κάνει μια σημαντική διάκριση εδώ. Υπονοεί ότι οι ηγέτες της Ελλάδας μπορούν να δουν μακριά και να καταλάβουν ότι πρέπει να κάνουν παραχωρήσεις στην Τουρκία, αλλά ότι δεν μπορούν να το επικοινωνήσουν αυτό στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα. Οδηγίες άσκησης εξουσίας προς Μητσοτάκη «Το σημαντικό είναι το θάρρος των ηγετών, αγαπητοί φίλοι. Ποιος θα επιδείξει μια μεγάλη ηγεσία με την πολιτική στήριξη και την έγκριση που του δίνει η κοινή γνώμη για την επίλυση των προβλημάτων; Ο πρόεδρός μας έχει επανειλημμένα δείξει και αποδείξει ότι είναι έτοιμος γι' αυτό σε πολλά θέματα. Βλέπουμε ότι και ο κ. Μητσοτάκης έχει μια σοβαρή αποφασιστικότητα σε αυτό το σημείο.

Ελπίζω ότι και οι δύο χώρες θα κάνουν σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως αξιοποιώντας το 2025, από τη στιγμή που δεν έχουν να μπουν σε προεκλογική τροχιά». Προτείνει λοιπόν στην Ελλάδα μία ισχυρή ηγεσία, που σημαίνει να είσαι ρεαλιστής όσον αφορά τους συσχετισμούς δυνάμεων και να αντιμετωπίζεις τις ψευδαισθήσεις του λαού σου, προκειμένου να κάνεις τις καλύτερες συμφωνίες.

Ζούμε σε μια εποχή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλάει ξανά για επεκτατικές περιπέτειες

Λέει ότι αυτό έκανε ο Ερντογάν στο παρελθόν και εκφράζει την αισιοδοξία του ότι ο Μητσοτάκης μπορεί να κάνει το ίδιο σε θέματα που αφορούν την Τουρκία. Ο Τραμπ αποχωρεί, το «άστρο» της Τουρκίας ανατέλλει Αυτό είναι το τέλος της ανάγνωσής μου. Συνειδητοποιώ ότι ολόκληρη η ανάγνωσή μου εδώ βασίζεται στον υπαινιγμό του Φιντάν για την αυξανόμενη διαφορά ισχύος μεταξύ των χωρών. Αυτό διαβάζω στις δηλώσεις του, τουλάχιστον μετά από τόσα χρόνια που παρακολουθώ την κυβέρνηση Ερντογάν.

Είχα γράψει και για τον Ιμπραχίμ Καλίν, που πρόβαλε ένα παρόμοιο επιχείρημα σε συνέντευξή του το 2022. Η ιδέα είναι πάντα ότι το άστρο της Τουρκίας ανεβαίνει και ότι σταδιακά θα έρθει να ελέγχει όλο και περισσότερα εδάφη και ύδατα γύρω της. Μπορεί να φαίνεται λίγο τραβηγμένο σε κάποιους, αλλά προκαλώ οποιονδήποτε να βρει μια καλύτερη ανάγνωση αυτής της συνδιαλλαγής. Επίσης, προσφέροντας τη δική μου ανάγνωση εδώ, δεν θέλω να προσκαλέσω σε κάποιου είδους ηθική καταδίκη της σκέψης του Φιντάν πάνω σε αυτά τα ζητήματα. Ζούμε σε μια εποχή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλάει ξανά για επεκτατικές περιπέτειες. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά και υποθέτοντας ότι η επιρροή των ΗΠΑ θα υποχωρήσει από τη Μέση Ανατολή, νομίζω ότι τα σημεία του Φιντάν έχουν νόημα. Το μόνο σημείο με το οποίο πραγματικά διαφωνώ είναι εκείνο στο οποίο λέει ότι αυτά τα πράγματα μπορούν να εξεταστούν πιο λογικά και ορθολογικά. Αυτό είναι απλά παραπλανητικό.

Η αυτοπεποίθηση Γεραπετρίτη ανησυχεί την Τουρκία

Η πρόσφατη συνέντευξη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην «Εφημερίδα των Συντακτών» προκάλεσε το ενδιαφέρον της τουρκικής αρθρογραφίας. Η σπανιότητα ψύχραιμων και θετικών αναλύσεων στην τουρκική αρθρογραφία σχετικά με τα ελληνοτουρκικά ζητήματα καθιστά αξιοσημείωτη την πρόσφατη εμφάνιση άρθρων που προσεγγίζουν με ευνοϊκή διάθεση την ελληνική εξωτερική πολιτική. Ο πρέσβης ε.τ. Τουγκάι Ουλούτσεβίκ σε άρθρο του, παρατήρησε την αυτοπεποίθηση του Γ.Γεραπετρίτη, σημειώνοντας ότι ο Έλληνας Υπουργός παρουσίασε με ακρίβεια τις ελληνικές θέσεις στα ελληνοτουρκικά ζητήματα.

Ωστόσο, εξέφρασε ανησυχία ότι η Ελλάδα, ενθαρρυμένη από εξωτερικούς παράγοντες, ενδέχεται να αγνοήσει την τουρκική θέση περί «casus belli», γεγονός που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο. Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα επιδιώκει να κατευθύνει το Κυπριακό προς όφελός της, αξιοποιώντας την ιδιότητά της ως μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ οι δηλώσεις Γεραπετρίτη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας ερμηνεύονται ως προσπάθεια άσκησης πίεσης μέσω της Ευρώπης. Συνολικά, η τουρκική οπτική αναγνωρίζει την ψύχραιμη στάση της Αθήνας, αλλά παράλληλα εκφράζει προβληματισμούς πώς αυτή η ‘σιγουριά’ θα οδηγήσει σε πρόοδο της εξομάλυνσης, δεδομένων των κόκκινων γραμμών της Τουρκίας.

Διαβάστε ακόμη

Καθυστέρηση στα πορίσματα για τα Τέμπη φέρνουν τα νέα βίντεο - Ερωτήματα για τις κινήσεις της εταιρείας security

Πέθανε ο ιστορικός τερματοφύλακας του Παναθηναϊκού, Τάκης Οικονομόπουλος

Σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας: Αλλάζει το σχήμα του εσωτερικού πυρήνα της Γης;

Τι ακριβώς είπε η Τέιλορ Σουίφτ όταν δέχτηκε τις αποδοκιμασίες στο Super Bowl - Αναγνώστης χειλιών αποκαλύπτει