Ιστορίες Ψυχρού Πολέμου: Γιατί ο πρόεδρος Ρέιγκαν διέταξε να γκρεμιστεί η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα

Ο Ψυχρός Πόλεμος μαίνεται. Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 27 Οκτωβρίου του 1988, όταν δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν αποφάσισε ότι ο μόνος τρόπος για να αποτρέψει την KGB από το να κρυφακούει τους αξιωματούχους της πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μόσχα ήταν να γκρεμιστεί το κτήριο και να ξαναχτίσει!

Ο Ρέιγκαν πήρε την απόφασή εκείνη αφού μελέτες ασφάλειας και μηχανικής έδειξαν ότι το κτήριο ήταν γεμάτο, μέχρις θεμελίων, από εξελιγμένο εξοπλισμό παρακολούθησης κάτι που καθιστούσε την πρεσβεία αναασφαλή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση είχαν συμφωνήσει από τη δεκαετία του ’60 να χτίσουν νέες πρεσβείες η μία στην πρωτεύουσα της άλλης.

Το κτηριακό συγκρότημα της πρεσβείας των ΗΠΑ κατασκευάστηκε από σοβιετικούς εργάτες με υλικά από σκυρόδεμα σε σοβιετικά εργοστάσια. Καθώς το κτήριο πλησίαζε στην ολοκλήρωσή του, αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι το χυτό σκυρόδεμα περιείχε μικρόφωνα! Έπειτα από αυτό επιλέχτηκε η λύση της ανακατασκευής, αφού απορρίφθηκε η κατασκευή ηχομονωτικών «ασφαλών δωματίων» μέσα σε ήδη υπάρχοντα δωμάτια ή η κατεδάφιση μόνο ενός μέρους του οκταώροφου κτιρίου.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε δαπανήσει, από το 1977 που άρχισε η οικοδόμηση της πρεσβείας μέχρι το 1988, περίπου 22 εκατομμύρια δολάρια, που αρχικά είχε προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 1983. Μετά την ανακάλυψη των συστημάτων υποκλοπών, η κατασκευή του κτηρίου της πρεσβείας σταμάτησε και όλοι οι σοβιετικοί εργάτες απομακρύνθηκαν από τις οικοδομικές εργασίες. Επιπλέον, ως αντίποινα, δεν επετράπη σε σοβιετικούς διπλωμάτες να εισέλθουν στη νέα τους πρεσβεία στην Ουάσιγκτον.

Το θέμα λύθηκε έξι χρόνια μετά 

Η αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας επιλύθηκε το 1994 επί προεδρίας του Μπιλ Κλίντον και όταν πλέον το καθεστώς της ΕΣΣΔ είχε καταρρεύσει· αμερικανοί εργάτες αποσυναρμολάγησαν εν μέρει και ξαναέχτισαν τους τρεις τελευταίους ορόφους του κτηρίου της πρεσβείας. Τον Μάιο του 2000 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του νέου κτηρίου που εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2000. Οι συσκέψεις περιορίστηκαν στους πάνω ορόφους, ενώ οι τυπικές εργασίες διεξάγονται στους- μη ασφαλείς- κάτω ορόφους.

Να σημειώσουμε ότι από το 1934 έως το 1953, η πρεσβεία των ΗΠΑ στεγαζόταν στο Mokhovaya House επί της οδού Mokhovaya Street 13, κοντά στο Κρεμλίνο. Το 1953, η πρεσβεία μετακόμισε στη λεωφόρο Novinskiy, όπου εξακολουθεί να παραμένει μέρος του συγκροτήματος της πρεσβείας. Κατά την περίοδο 1953–1976, οι Σοβιετικοί «βομβάρδισε» την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα με μικροκύματα, περιστατικό που έμεινε στην Ιστορία ως «Moscow Signal»· το 1964, ανακαλύφθηκαν συσκευές υποκλοπών. Στις 26 Αυγούστου του 1977 ξέσπασε φωτιά στον 8ο όροφο του κτιρίου της πρεσβείας· αν και κατασβέστηκε, μεγάλος όγκος απορρήτων εγγράφων χάθηκε ή υπεξαιρέθηκε, αφού πολλοί από τους πυροσβέστες- όπως αποδέιχτηκε εκ των υστέρων- ήταν προσωπικό της KGB!