Η γέφυρα του ποταμού Κβάι: Ποια ήταν η τραγική ιστορία των αιχμαλώτων του Β’ Παγκοσμίου πολέμου που έγινε ταινία

Η πραγματική ιστορία της Γέφυρας του ποταμού Κβάι, που βομβαρδίστηκε μια μέρα σαν σήμερα 24 Ιουνίου του 1943 πόρρω απέχει από το σενάριο της επικής ταινίας. Η Γέφυρα του ποταμού Κβάι μπορεί να έγινε διάσημη από την ομώνυμη ταινία του Ντέιβιντ Λιν το 1957, όμως η πραγματική ιστορία της είναι αρκετά διαφορετική από ό,τι παρουσιάστηκε στη Μεγάλη Οθόνη.
Η κλασική πλέον ταινία του σπουδαίου βρετανού σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιν (Λώρενς της Αραβίας, Δόκτορ Ζιβάγκο, Το Πέρασμα στην Ινδία) παρουσιάζει τα βασανιστήρια και τις απάνθρωπες συνθήκες που βίωσαν οι αιχμάλωτοι πολέμου όταν εξαναγκάστηκαν από τον Ιαπωνικό Αυτοκρατορικό Στρατό να κατασκευάσουν τη σιδηροδρομική γραμμή Ταϊλάνδης-Βιρμανίας, μήκους 415 χλμ.

Χάρη στην ταινία του 1957, σήμερα η γέφυρα που βρίσκεται στην πόλη Kanchanaburi της Ταϊλάνδης - λίγες ώρες με το αυτοκίνητο από την Μπανγκόκ - είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα της χώρας.
Η σιδηροδρομική γραμμή ολοκληρώθηκε στις 17 Οκτωβρίου 1943. Οι εργασίες προχωρούσαν με ρυθμό μισού μιλίου την ημέρα και κράτησαν λίγο περισσότερο από ένα χρόνο. Έχασαν τη ζωή τους σχεδόν 12.000 σύμμαχοι κρατούμενοι και 93.000 ασιάτες (Μαλαισιανοί, Ταμίλ, Βιρμανοί και Ταϊλανδοί) εργαζόμενοι για την κατασκευή της!

Η δημιουργία της γέφυρας, όπως παρουσιάζεται στην ταινία είναι εντελώς φανταστική. Στην πραγματικότητα χτίστηκαν δυο γέφυρες. Η πρώτη ήταν προσωρινή, κατασκευάστηκε από ξύλο και η άλλη από ατσάλι μήνες αργότερα. Και οι δυο καταστράφηκαν από τις βόμβες των αεροπλάνων των συμμάχων, ενώ η ατσάλινη επιδιορθώθηκε και είναι λειτουργική μέχρι και σήμερα.

Χειρότερη η πραγματικότητα

Τα γεγονότα που εξιστορούνται στην ταινία είναι κυρίως φανταστικά και παρά το γεγονός ότι παρουσιάζονται οι απάνθρωπες συνθήκες και η οδύνη των εργατών στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής, η πραγματικότητα ήταν πολύ χειρότερη. Οι εργάτες δούλευαν λιμοκτονώντας επί 18 ώρες την ημέρα σε άγνωστο, αφιλόξενο και επικίνδυνο έδαφος. Οι κρατούμενοι και οι εργάτες υπέστησαν εξευτελιστική μεταχείριση: ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια μέχρι θανάτου από ιάπωνες και κορεάτες φρουρούς τιμωρούμενοι για τις πιο μικρές παραβάσεις.
Ο Βρετανός συνταγματάρχης - αιχμάλωτος των Ιαπώνων, στην περιοχή στην πραγματικότητα ήταν ο Φίλιπ Τούζι (Philip Toosey) και πολλοί θεωρούν τον χαρακτήρα του συνταγματάρχη Νίκολσον (βασικό πρόσωπο της ταινίας), που υποδύεται ο σερ Άλεκ Γκίνες, βέβηλη παρωδία του χαρακτήρα του Τούζι. Ο Τούζι ήταν πολύ διαφορετικός χαρακτήρας από εκείνον του Νίκολσον και σίγουρα δε συνεργάστηκε με τους Ιάπωνες, έκανε αντιθέτως οτιδήποτε περνούσε από το χέρι του για να καθυστερήσει την κατασκευή της γέφυρας.

Κι ενώ ο Νίκολσον καταδίκαζε οποιαδήποτε προσπάθεια σαμποτάζ της κατασκευής, ο Τούζι ενθάρρυνε τους άνδρες του να μαζέψουν ακόμα και μυρμήγκια τερμίτες για να καταστρέψουν την ξύλινη κατασκευή της γέφυρας! Άλλος χαρακτήρας της ταινίας που απέχει πολύ από την πραγματικότητα είναι εκείνος του ιάπωνα συνταγματάρχη Σάιτο. Ο Σάιτο ήταν, στην πραγματικότητα, δεύτερος διοικητής του στρατοπέδου και οι αιχμάλωτοι τον σέβονταν και τον εκτιμούσαν γιατί ήταν φιλεύσπλαχνος και δίκαιος. Ο Τούζι κατάθεσε υπέρ του στη δίκη για εγκλήματα πολέμου κι οι δυο τους έγιναν φίλοι.

«Δεν θα την έχανα για τίποτα...»

Ο Φίλιπ Τούζι σε μια συνέντευξή λίγα χρόνια πριν πεθάνει (1904-1975) είχε πει: «Οι άνθρωποι μου λένε, τι τρομερή εμπειρία ήταν εκείνη που βιώσατε και τους απαντώ: Αγαπητοί μου φίλοι, ήταν μια εμπειρία που δεν θα άντεχα να περάσω ξανά, αλλά δεν θα την έχανα για τίποτα. Με δίδαξε τόσα πολλά για τα ανθρώπινα όντα»…

Και να κλείσουμε με λίγα στοιχεία για την θρυλική ταινία: Η «Γέφυρα του ποταμού Κβάι» προτάθηκε για 8 βραβεία Όσκαρ το 1958 και κέρδισε τα 7, μεταξύ των οποίων και αυτά της Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας για τον Ντέιβιντ Λιν. Όσκαρ Α΄Αντρικού Ρόλου απονεμήθηκε στον σερ Άλεκ Γκίνες, που υποδύθηκε τον συνταγματάρχη Νίκολσον.

Σύμφωνα με το περιοδικό Variety, η ταινία ήταν πρώτη σε εισπράξεις στο Box-Office το 1958 με κέρδη 18.000.000 δολαρίων. Το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε τη «Γέφυρα του Ποταμού Κβάι» στην 11η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες βρετανικές ταινίες όλων των εποχών, ενώ το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε στην 13η θέση στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Εμβληματικό στιγμιότυπο στην ταινία είναι το μουσικό κομμάτι που σφυρίζουν οι στρατιώτες όταν μπαίνουν στο στρατόπεδο στην αρχή. Πρόκειται για την εισαγωγή του εμβατηρίου Colonel Bogey που έγραψε ο Κένεθ Άλφορντ το 1914.