Ποιος ήταν ο Ρόκος Χοϊδάς που πέθανε φωνάζοντας για τις διεφθαρμένες κυβερνήσεις στην Ελλάδα – Το μυστήριο με τον θάνατό του

Τον αποκαλούσαν Δημοκρατικό Κεραυνό κι ήταν το προσωνύμιο που ταίριαζε γάντι στον Ρόκκο Χοϊδά που μια μέρα σαν σήμερα άφησε τη στερνή του ανάσα στις φυλακές (λένε) γιατί δεν ήθελε να ζητήσει συγγνώμη από τον βασιλιά Γεώργιο Α’!

Ο Ρόκκος Χοϊδάς, είχε κεφαλονίτικη καταγωγή, ήταν γεννημένος στο Ναύπλιο, γιος μαχητή του Δραγατσανίου το 1821· σπούδασε νομικά και ακολούθησε τον δικαστικό κλάδο. Παραιτήθηκε από εισαγγελέας εφετών καταγγέλλοντας τη δημόσια διαφθορά και αφοσιώθηκε στους κοινωνικούς αγώνες.

Εκλέχτηκε βουλευτής Κεφαλληνίας και Αθηνών. Δεινός ρήτορας, ο Ρόκκος Χοϊδάς, άφησε εποχή με τις αγορεύσεις του στη Βουλή! Ήταν τελειομανής και πεισματάρης. Αγύριστο κεφάλι τον αποκαλούσαν οι δικοί του. Για παράδειγμα, όταν δεν υπερψηφίστηκε νομοσχέδιό του στη Βουλή, που αφορούσε τους καταχραστές του Δημοσίου, παραιτήθηκε. Αλλά η παραίτησή του, δεν έγινε δεκτή. Αρθρογράφος στην εφημερίδα «Ραμπαγάς», θα καταδικαστεί για εξύβριση του βασιλιά Γεωργίου Α’ και του διαδόχου Κωνσταντίνου, υπογράφοντας αντιμοναρχικά άρθρα.

Το δριμύ άρθρο του στον «Ραμπαγά» κατέληγε: « Μωροί, δειλοί, άνανδροι, αισχροί κερδοσκόποι, βασιλείς, ηγεμονόπαιδες, δούκες της Σπάρτης, Πρωθυπουργοί, εισπράκτορες, χωροφύλακες, άτιμος και αισχίστη γενεά, η ώρα της τιμωρίας υμών εγγίζει! Η του κυριάρχου Λαού νίκη περιφανεστάτη! Ο θρίαμβος εντελής, διαρκής, μέγιστος».

Ο Ρόκκος Χοϊδάς και Κλεάνθης Τριαντάφυλλος - συντάκτες του «Ραμπαγά» - δικάστηκαν και ο μεν Χοϊδάς καταδικάστηκε με 3 χρόνια φυλάκιση ενώ ο Τριαντάφυλλος σε 6 μήνες. Μόλις αποφυλακίστηκε ο δεύτερος, αυτοκτόνησε. Ο Ρόκκος Χοϊδάς στην απολογία του (διάρκειας σχεδόν 24 ωρών !) κατηγορούσε την βασιλίκή αυλή, τους αυλοκόλακες και τα αργυρώνητα κόμματα.

Οι τρεις εκδοχές του θανάτου του

Πολλοί υποστηρίζουν ότι, ο Χοϊδάς αρνούμενος να υπογράψει πίστη στο βασιλικό Σύνταγμα, όπως τον κάλεσε η κυβέρνηση Τρικούπη, παρέμεινε φυλακισμένος και πέθανε στις φυλακές Χαλκίδας, λόγω υποτροπής παλιού τραύματος από μονομαχία, σε ηλικία 60 χρονών. Η αλήθεια όμως μπορεί και να είναι διαφορετική: Όπως γράφει η τοπική εφημερίδα της Χαλκίδας «Εύριπος», ο θάνατος βρήκε τον Χοϊδά ελεύθερο, στο σπίτι του, στην Χαλκίδα πλάι σε φίλους και στην κόρη του, που μόλις είχε παντρέψει. Η κυβέρνηση έδειξε επιείκεια και λόγω της επιπλοκής του τραύματος του (ανήκεστο βλάβη το λέμε σήμερα) τον άφησε ελεύθερο (δημοσιευμένη έρευνα υπό τον τίτλο «Μεγάλοι άγνωστοι Χαλκιδαίοι. Ρόκκος Δ. Χοϊδάς - Η αληθινή ιστορία του Ρόκκου» του Kuzunis Vk.) Να επισημάνουμε ότι το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό του Ελευθερουδάκη γράφει ότι ο Ρόκκος Χοϊδάς «ηυτοκτόνησεν εν τη φυλακή»…

Η εφημερίδα «Εύριπος» ανακοίνωσε με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα τον θάνατο του Χοϊδά, στις 5 Μαίου του 1890 και δημοσίευσε τον επικήδειο λόγο του φίλου του, δικηγόρου και συντάκτη της εφημερίδας, ΧρήστουΤραπεζούντιου. Από την άλλη, η εφημερίδα της Πάτρας «Φανός» στο φύλλο υπ αριθμόν 5, της 6ης Μαΐου του 1890 γράφει: «Ο Ρόκος Χοϊδάς απέθανεν εις τα φυλακάς Χαλκίδος εν μέσω των δολοφόνων και των βιαστών. Απέθανεν ως μάρτυς. Λαμπρόν τέλος βίου αγνού... Ο τάφος του ανοίγει βαθύ χάσμα μεταξύ των δημίων του και των τιμίων ανθρώπων». Η πληροφορία αυτή (λανθασμένη ίσως...) αποτέλεσε τη μαγιά για την είδηση του θανάτου του Χοϊδά και την αναπαραγωγή της μέχρι σήμερα.

Επειδή, ίσως, μας αρέσουν οι ακριτομυθίες και οι θρύλοι, οι οπαδοί του (μάλλον) διέδωσαν ότι πέθανε σιδηροδέσμιος: Η «αυλική σφαίρα» - όπως θα γράψουν - «τον έστειλε από τις βασιλικές φυλακές στον θάνατο. Ενθρονίστηκε στον πνεύμονα και ουδέποτε εκθρονίστηκε»...

Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Σπύρο Λουκάτο, ο Χοϊδάς, υπήρξε «μία από τις μεγαλύτερες προδρομικές φυσιογνωμίες του προοδευτικού αναγεννητικού κινήματος στη χώρα μας. Ένας δημιουργικός και ταλαντούχος οραματιστής μιας κοινωνίας ανθρώπινης και δίκαιης, ο οποίος προώθησε σε σημαντικό βαθμό τις ριζοσπαστικές δημοκρατικές και σοσιαλιστικές αρχές και ιδέες».

Να σημειώσουμε εδώ, πώς προέκυψε η μοιραία μονομαχία: Σε μία συγκέντρωση διαμαρτυρίας του λαού στην πλατεία Συντάγματος για τις αυθαιρεσίες της κυβέρνησης Δημητρίου Βούλγαρη, ο Μεσολογγίτης βουλευτής Δημοσθένης Στάικος εξύβρισε το συγκεντρωμένο πλήθος, με αποτέλεσμα την επέμβαση του Χοϊδά, ο οποίος ένα χρόνο πριν είχε παραιτηθεί από την θέση του εισαγγελέα. Η φιλονικία κατέληξε σε μονομαχία, στην οποία ο Στάικος πυροβόλησε στον πνεύμονα τον Χοϊδά. Επί έναν μήνα χαροπάλευε ενώ πλήθος κόσμου ήταν συγκεντρωμένο καθημερινά έξω από το σπίτι του, περιμένωντας τα νέα. Ο Χοϊδάς ανέκαμψε, αλλά είχε πάρει παράταση ζωής μόνο 15 χρόνια.

Η Μικρή Οθόνη τίμησε τον Ρόκκο Χοϊδά με την ιστορική κοινωνική σειρά που τιτλοφορείτο με το όνομά του, βασισμένη στο μυθιστόρημα του ιστορικού Τάσου Βουρνά «Το Ξεκίνημα της Φωτιάς», σε σκηνοθεσία Κώστα Λυχναρά με τον Λάκη Κομνηνό στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η σειρά των 12 επεισοδίων προβλήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1982 από το κανάλι της ΕΡΤ.