Σύνοδος Κορυφής: Το καρότο και το μαστίγιο στην Τουρκία και η ελληνική θέση

Η λέξη που ανέμενε να ακούσει και να δει γραμμένη η ελληνική πλευρά στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, οι κυρώσεις, βρίσκονται μόνο στο τραπέζι κι όχι στο χαρτί και θα ληφθούν κατά της Τουρκίας αν συνεχίσει τις μονομερείς ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο, πυροδοτώντας εστίες... φωτιάς και δυναμιτίζοντας την σταθερότητα στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης σε Ελλάδα και Κύπρο. Ωστόσο, δεν αναφέρεται πουθενά ρητά η λήψη των κυρώσεων μέσα στο κείμενο, παρά μόνο... αν κι εφόσον.

Στις έξι παραγράφους που αναφέρονται στην ανατολική Μεσόγειο, το κείμενο των συμπερασμάτων αναφέρει ξεκάθαρα ότι ως προς τις συνέπειες, γίνεται σαφής αναφορά στα συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (Άρθρο 29 & 215). Υπογραμμίζεται δε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.

Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ).

Αναλυτικά, στις έξι παραγράφους του το κείμενο των συμπερασμάτων αναφέρει τα εξής:

Αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Κύπρο

15. Η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελής σχέσης με την Τουρκία. Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυρίαρχα δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ είναι απόλυτη απαίτηση από την άποψη αυτή. Όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.

16. Η ΕΕ χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς και την ανακοίνωση ότι θα συνεχίσουν τις άμεσες διερευνητικές συνομιλίες τους με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των δύο χωρών. Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν.

Για την Κύπρο

17. Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας που πρέπει να σταματήσουν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, και καλεί την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για έναρξη διαλόγου με στόχο επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου.

18. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα της UNSC, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΣΑΗΕ , και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Περιμένει το ίδιο με την Τουρκία. Η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη, έναν εκπρόσωπο στέλνοντας αποστολές του ΟΗΕ.

Το «καρότο»

19. Υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συνεχιστεί εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, επαφές, διαλόγους υψηλού επιπέδου, συνεχιζόμενη συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον Πρόεδρό του, σε συνεργασία με τον Πρόεδρο της Επιτροπής και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσει σχετική πρόταση για την αναζωογόνηση της ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας.

Το «μαστίγιο»

20. Υπενθύμιση και επαναβεβαίωση π.χ. των προηγούμενων συμπερασμάτων της για την Τουρκία τον Οκτώβριο του 2019, σε περίπτωση επανάληψης μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου.

Η πολυμερής διάσκεψη

21. Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί μια πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή του. Τεχνικά ζητήματα όπως η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Το συνέδριο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας.

Ικανοποίηση στην ελληνική πλευρά για το τελικό κείμενο

Το κείμενο του συμπερασμάτων αντανακλά τις ελληνικές θέσεις, όπως αυτές αποτυπώθηκαν κατά την προσέλευση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τις εργασίες της Ειδικής Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ήταν μία πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση. Το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε είναι πολύ καλύτερο για τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου απ’ αυτό που είχε αρχικά προταθεί. Όπως τόνισε απόψε και η Πρόεχρος της Κομισιόν, κανείς δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη. Έτσι, ηΕΕ στέλνει σήμερα ένα μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και είναι ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτο θα έχει συνέπειες.

Ως προς τις συνέπειες, γίνεται σαφής αναφορά στα συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (Άρθρο 29 & 215). Υπογραμμίζεται δε, ότι η Ευρωπαΐκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου, όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.

Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2020. 

Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι οι διερευνητικές επαφές μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας αφορούν την Οριοθέτηση Θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ). Είναι σαφές πως για πρώτη φορά η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μαραθώνιας συνεδρίασης της Συνόδου Κορυφής και δεν αποτέλεσε απλά ως ένα μέρος της υπό συζήτηση ατζέντας. 

Η Σύνοδος Κορυφής καταδικάζει απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού. 

Όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο Πρωθυπουργός, ο διάλογος με την Τουρκία είναι ανοιχτός αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι να μην υπάρχουν παράνομες ενέργειες εκ μέρους της. Και αυτό επιβεβαιώθηκε απόψε.

Διαβάστε ακόμη

Ξεκινούν τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία - Ποιοι ασθενείς έχουν προτεραιότητα

Έρχονται αυστηρότερα μέτρα για την καταπολέμηση της πειρατείας: Οι συμφωνίες - «κλειδί»

Οι γυναίκες πτυχιούχοι υπερτερούν αριθμητικά σε όλο τον κόσμο: Ποιες σπουδές προτιμούν - Τι σπουδάζουν στην Ελλάδα

Ανησυχητικές τάσεις: Στο κρεβάτι του πλαστικού από την εφηβεία προκειμένου να... μοιάσουν στα φίλτρα