Η Τουρκία ένα χρόνο μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία: Κέρδισε ή έχασε;

Η ταχυδακτυλουργική διπλωματία που εφάρμοσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας αφήνει μάλλον έναν θολό ισολογισμό ένα χρόνο μετά τον πόλεμο. Βασιζόμενος στη γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, ο Τούρκος πρόεδρος «έπαιξε» και με τις δύο πλευρές στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κερδίζοντας το ρόλο του μεσολαβητή και επεκτείνοντας το χώρο των ελιγμών του για άλλα κέρδη, υποστηρίζει ο έγκριτος Τούρκος πολιτικός αναλυτής, Φεχίμ Ταστεκίν.

Θολός ο «ισολογισμός» ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου

Παρά τα λεκτικά, ωστόσο, εύσημα που κέρδισε κατά καιρούς και από τις δύο πλευρές, η Τουρκία γνωρίζει ότι ακροβατεί ακόμη πάνω σε ένα λεπτό σχοινί, επιδιώκοντας πάντα αν όχι να κερδίσει, τουλάχιστον να μην χάσει.

Η Ρωσία συνεχίζει να χρησιμοποιεί την Άγκυρα για τις πολιτικές της επιδιώξεις μέσα στη δυτική αλάνα και η Αμερική εξακολουθεί να κοιτάζει τον Ερντογάν με καχυποψία και να αρνείται να του δώσει το αντάλλαγμα που τόσο επιθυμεί (την αμυντική θωράκιση) παρά τις «καλές του υπηρεσίες», π.χ. στο θέμα των σιτηρών και την επακόλουθη ανταλλαγή κρατουμένων, μέχρις ότου σιγουρευτεί και για τις ειλικρινείς του προθέσεις να παραμείνει τη Δύση.

Η άρνηση της Άγκυρας να συμμετάσχει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, πρόσφερε από τη μία πλευρά στη Μόσχα μια οικονομική σωτηρία και κατ’ επέκταση στην Τουρκία, αλλά από την άλλη έδωσε ένα ισχυρό επιχείρημα στο Κογκρέσο να αρνείται ο,τιδήποτε έχει σχέση με Τουρκία. Το μπλοκάρισμα δε της σκανδιναβικής διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, πυροδότησε πάλι ερωτήματα στη Δύση για το εάν είναι πραγματικός σύμμαχος και αν πρέπει να εμπιστευτεί την Τουρκία του Ερντογάν. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης της Δύσης εξακολουθεί να αποτελεί από τις μεγαλύτερες ζημίες για τον Ερντογάν παρά την πρότερη αποδοχή της στάσης του στον πόλεμο.

Η Ρωσία αντίθετα, παρόλο που φαίνεται ξεκάθαρα η Άγκυρα να λοξοδρομεί προς τη Δύση εδώ κι ένα χρόνο, δεν δίστασε να προσφέρει ακόμη και απτά ανταλλάγματα στην Άγκυρα για την άρνησή της να συμμετάσχει στις κυρώσεις.

Η Μόσχα διοχέτευσε πρόσθετα κεφάλαια στο κρατικό ταμείο της Τουρκίας με αφορμή την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Άκουγιου, συνέβαλε στην άμβλυνση της νομισματικής κρίσης, αποδεχόμενη το 25% των πληρωμών τουρκικού αερίου σε ρούβλια και συζητώντας έκπτωση 25% στην τιμή του φυσικού αερίου και αναβολή πληρωμών μέχρι μετά τις τουρκικές εκλογές, κάτι που δίνει στον Ερντογάν περιθώρια οικονομικών ελιγμών για παροχές ενόψει εκλογών.

Ο Τούρκος πρόεδρος προσβλέπει ακόμη στη ρωσική εύνοια για να ενισχύσει εξάλλου τις πιθανότητες επανεκλογής του στο εσωτερικό, κρατώντας παράλληλα χαμηλούς τους τόνους και με την Αμερική. Οι Τούρκοι πολιτικοί αναλυτές δεν θεωρούν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε αρνητικό αντίκτυπο στη χώρα. Η Ρωσία και οι ολιγάρχες της συνέβαλαν από τη μία σε μία οικονομική στήριξη (όχι χωρίς το απαραίτητο αντάλλαγμα βέβαια) της Τουρκίας και από την άλλη η στάση της Άγκυρας, αν και επικρίθηκε πολλές φορές, εν τέλει αποτέλεσε την αφορμή για μία αναθέρμανση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη Δύση, που έφτασε ακόμη και στα όρια της συνδιαλλαγής. Οι σχέσεις βγήκαν από τον πάγο που ήταν προ πολέμου κι αυτό είναι ένα κέρδος, όσο μικρό κι αν φαίνεται ακόμη. «Άλλωστε οι καλύτερες συνεργασίες για την Άγκυρα προκύπτουν μέσα σε ένα συγκρουσιακό πάντοτε περιβάλλον για εκείνη», όπως λέει κι ο Φεχίμ Ταστεκίν.