Καλλιτέχνης ή ένα άτομο που διψά για προσοχή; Η διπλή όψη της δημόσιας εικόνας του Light

Έντονες επικρίσεις έχει προκαλέσει το νέο κομμάτι του Light, με τίτλο «Polo», εξαιτίας στίχων που θεωρούνται προσβλητικοί προς τα άτομα με αναπηρίες. Το τραγούδι κυκλοφόρησε την Παρασκευή 2 Μαΐου και, μέσα σε λίγες ώρες, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στα social media αλλά και από οργανώσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ΑμεΑ, ζητώντας άμεση απόσυρση του τραγουδιού και δημόσια συγγνώμη από τον δημιουργό.

Χιλιάδες αναρτήσεις κάνουν λόγο για απαράδεκτους, στερεοτυπικούς στίχους που αναπαράγουν μίσος και κοινωνικό αποκλεισμό. Η ΕΣΑμεΑ (Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία) δημοσίευσε ανακοίνωση, κάνοντας λόγο για «ακραία ρητορική μίσους» και κάλεσε τον Light ν' αναλογιστεί τη βαρύτητα του περιεχομένου του, ζητώντας να πράξει το ελάχιστο, δηλαδή ν' απολογηθεί δημόσια και ν' αποσύρει το τραγούδι.

Απογοητευμένος ο ΛΕΞ από τον Light

Το ζήτημα πήρε και άλλη διάσταση, όταν έγινε γνωστό πως στο ίδιο άλμπουμ συμμετέχει και ο ΛΕΞ. Πληροφορίες από το περιβάλλον του θέλουν τον γνωστό ράπερ να είναι βαθύτατα απογοητευμένος από το περιεχόμενο του «Polo», διαχωρίζοντας τη θέση του και υποστηρίζοντας πως ουδέποτε είχε γνώση των υπόλοιπων στίχων του δίσκου.

Ο Light, κατά κόσμον Παναγιώτης Αρσενίου, έχει στο παρελθόν επανειλημμένα βρεθεί στο στόχαστρο, τόσο για στίχους του όσο και για τη δημόσια συμπεριφορά του. Με κάθε νέο περιστατικό, επανέρχεται ένα κρίσιμο ερώτημα: Ποια είναι τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης στη μουσική και πότε η πρόκληση παύει να είναι δημιουργική και γίνεται επικίνδυνη;

Ο διάσημος τράπερ έκανε τα πρώτα του βήματα στη μουσική τραπ σκηνή στα μέσα της δεκαετίας του 2010, συστήνοντας στο ελληνικό κοινό ένα αμερικανοτραφές ύφος που έως τότε δεν είχε βρει πλήρη έκφραση στη χώρα. Ωστόσο, ήδη από τα πρώτα του βήματα, η δημόσια εικόνα του δεν περιορίστηκε στους στίχους. Συχνά το όνομά του συνδέθηκε με εντάσεις και προκλητικές δηλώσεις.

Η βεντέτα με τον Snik και τα Mad Video Music Awards

Η πιο πολυσυζητημένη στιγμή της πορείας του Light υπήρξε η συμπλοκή στα Mad Video Music Awards του 2022, όπου ο ίδιος και ο επίσης δημοφιλής τράπερ Snik αντάλλαξαν μπουνιές μπροστά στο κοινό και τις κάμερες. Το περιστατικό έλαβε χώρα ζωντανά, διακόπτοντας τη ροή των βραβείων και δημιουργώντας μια εικόνα πλήρους εκτροπής. Το γεγονός σχολιάστηκε αρνητικά από κοινό, θεσμούς και καλλιτέχνες, ενώ οδήγησε σε αναστολή συνεργασιών για αρκετό διάστημα.

Αν και αργότερα κυκλοφόρησε κοινό τραγούδι με τον Snik, σε μια επίδειξη «συμφιλίωσης», πολλοί σχολίασαν ότι η συμφιλίωση αυτή περισσότερο εξυπηρέτησε εμπορικούς σκοπούς παρά πραγματική μεταμέλεια.

Η πολυτελής επίδειξη και η κοινωνική αποξένωση

Άλλο ένα πεδίο κριτικής για τον Light αποτελεί η έντονη επίδειξη πλούτου στα social media και τα βίντεο του. Με ακριβά αυτοκίνητα, ρούχα πολυτελείας και αναφορές σε «εύκολα λεφτά», ο τράπερ προβάλλει ένα πρότυπο ζωής που πολλοί θεωρούν τοξικό, ειδικά σε μια περίοδο που η κοινωνική και οικονομική ανισότητα βαθαίνει. Η αντίληψη ότι η επιτυχία συνδέεται αποκλειστικά με την υλική υπεροχή και την επίδειξή της έχει επικριθεί ευρέως από παιδαγωγούς, κοινωνιολόγους αλλά και απλό κόσμο.

«Οι αλυσίδες στο λαιμό μου είναι αρκετά ακριβές να λέμε πόσα δεν υπάρχει λόγος είναι κοσμήματα είναι χρυσός είναι διαμάντια, αξίζουν... Εγώ είχα σαν όνειρο να βγάλω πάρα πολλά λεφτά, ο δρόμος ο οποίος στρώθηκε μπροστά μου και άνοιξε ήταν αυτός οπότε τον ακολούθησα και οδεύω προς το στόχο μου».

Οι σεξιστικοί στίχοι και η αντικειμενοποίηση των γυναικών

Αναρίθμητα τραγούδια του Light περιλαμβάνουν στίχους που είτε παρουσιάζουν τις γυναίκες ως αντικείμενα είτε τις υποβιβάζουν μέσα από επιθετικές ή περιφρονητικές εκφράσεις. Οι οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών τον έχουν επανειλημμένα κατακρίνει, χωρίς ωστόσο ο ίδιος να δίνει σαφείς απαντήσεις ή να αναλαμβάνει ευθύνη για το περιεχόμενο των στίχων του.

Σε συνεντεύξεις του έχει αποδώσει το ύφος αυτό στο «στυλ της τραπ» και στη «λογική του δρόμου», χωρίς να δέχεται πως τέτοιες αναφορές μπορεί να αναπαράγουν συστημική βία.

Προκλητικές δηλώσεις σε συνεντεύξεις

Ο Light έχει επίσης επανειλημμένα βρεθεί στο στόχαστρο για τις δηλώσεις του. «Αν θέλετε να μιλήσω σε εκπομπές δώστε μου 5.000€ και θα βγω να μιλήσω. Δεν αστειεύομαι για το θέμα με τα λεφτά, είμαι πολύ σοβαρός με τα οικονομικά μου».

Ακόμη και η απουσία δηλώσεων σε κρίσιμες στιγμές έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Σε περιπτώσεις αστυνομικής βίας, κοινωνικών διακρίσεων ή θεμάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Light επιλέγει σπάνια να τοποθετηθεί δημόσια. Αντιθέτως, προτιμά να μένει σιωπηλός ή να ασχολείται με θέματα lifestyle, εντείνοντας την αίσθηση πως δεν χρησιμοποιεί την επιρροή του υπέρ θετικών αλλαγών.

Κατά καιρούς έχει συνεργαστεί με πρόσωπα που έχουν κατηγορηθεί ή καταδικαστεί για πράξεις βίας ή παραβατικότητα, παρουσιάζοντάς τους ως «παραδείγματα επιτυχίας». Αυτό έχει επίσης ξεσηκώσει κύμα αντιδράσεων, με πολλούς να τον κατηγορούν για εξιδανίκευση της παρανομίας και της επιθετικής συμπεριφοράς. «Εγώ δεν κρύβω ότι λέω τραγούδια για ενηλίκους, το ότι ο γονέας θα φέρει το παιδί του στο live είναι ευθύνη του γονέα. Στην προσωπική μου ζωή προσπαθώ να προβάλλω έναν πολύ υγιή τρόπο ζωής».

Πού σταματά η τέχνη και πού ξεκινά η ευθύνη;

Το ζήτημα δεν είναι απλώς η ένταση. Η πρόκληση ήταν ανέκαθεν κομμάτι της τέχνης και της κουλτούρας. Όμως, στην περίπτωση του Light, φαίνεται πως η ένταση δεν γίνεται για να αφυπνίσει ή να προβληματίσει, αλλά για να σοκάρει και να πουλήσει. Εδώ ανακύπτει ένα βαθύτερο πρόβλημα. Η εργαλειοποίηση του κοινωνικού τραύματος, της φτώχειας, του ρατσισμού ή της αναπηρίας για την παραγωγή περιεχομένου που τελικά διχάζει και δεν ενώνει.

Ο καλλιτέχνης, ειδικά όταν έχει επιρροή σε χιλιάδες νέους, έχει και μια έμμεση ευθύνη. Ο λόγος του, είτε μέσα από στίχους είτε μέσα από δημόσιες τοποθετήσεις, διαμορφώνει συνειδήσεις. Όταν αυτή η επιρροή κατευθύνεται προς το μίσος, τη διάκριση ή την εξιδανίκευση της βίας, τότε δεν μπορεί να παραμένει ανεξέλεγκτη.

Το νέο τραγούδι «Polo» δεν είναι απλώς άλλο ένα «λάθος» στο ιστορικό του Light. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο σύμπτωμα ενός ευρύτερου φαινομένου, όπου η τέχνη χρησιμοποιείται ως άλλοθι για να δικαιολογηθεί ο αποκλεισμός, η προσβολή και ο στιγματισμός. Ο ίδιος οφείλει – αν όχι ως καλλιτέχνης, τότε ως δημόσιο πρόσωπο – ν' αναλογιστεί τις επιπτώσεις των λέξεών και των πράξεων του.

Και το κοινό, με τη σειρά του, καλείται να επιλέξει τι πρότυπα θέλει να ενισχύει. Γιατί τελικά, σε μια κοινωνία που αλλάζει, δεν αρκεί να μιλάς για την πραγματικότητα – πρέπει να ξέρεις και πώς το κάνεις.

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε σε ηλικία 13 ετών να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης την ημέρα