Η Τριπολιτσά έπεσε: Η επιστολή θεμέλιο του Κολοκοτρώνη που ανακοίνωσε τη νίκη και την αναγέννηση του γένους

Δύο εβδομάδες μετά την πτώση της Τριπολιτσάς και οι φωτιές στη λεηλατημένη πόλη ακόμη καπνίζουν. Το ημερολόγιο δείχνει 10 Οκτωβρίου 1821. Η οσμή της στάχτης ανακατεύεται με το φθινοπωρινή δροσιά του Μοριά. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έχοντας ολοκληρώσει έναν πρώτο καθαρισμό της πόλης βρίσκεται σε ένα λιτό στρατόπεδο έξω από τα τείχη μαζί με τους πιστούς πολεμιστές του.

Κουρασμένος αλλά ευτυχής, κάθεται σε ένα ξύλινο τραπέζι. Μπροστά του, ένας γραμματικός γράφει με την πένα του προσεκτικά τις λέξεις που ξεστομίζει ο «Γέρος του Μοριά» προκειμένου να σταλούν στη Γερουσία της Πελοποννήσου. Είναι η πρώτη επίσημη αναφορά για τη μεγάλη νίκη που εδραίωσε την Ελληνική Επανάσταση στην Πελοπόννησο. 

Σε μία φράση τα είπε όλα 

«Την εικοστήν τρίτην του μηνός επήραμεν την Τριπολιτσάν…»

Έτσι αρχίζει η ιστορική επιστολή. Μια απλή φράση που συμπυκνώνει χρόνια αγώνων, φόβου και ελπίδας.

Η άλωση της Τριπολιτσάς, στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, υπήρξε το αποκορύφωμα των πρώτων μηνών της Επανάστασης.

Η πόλη, κέντρο της οθωμανικής εξουσίας στην Πελοπόννησο, έπεσε ύστερα από πολύμηνη πολιορκία που ξεκίνησε την άνοιξη του 1821.

Οι Έλληνες πολιορκητές, υπό τον Κολοκοτρώνη, μπήκαν από τρία σημεία — από την πύλη του Μυστρά, του Ναυπλίου και της Καλαμάτας — και μέσα σε λίγες ώρες η πόλη μετατράπηκε σε κόλαση. Η εκδίκηση για αιώνες σκλαβιάς και σφαγών ξέσπασε με αγριότητα.

To μεγάλο πανηγύρι

Ο Κολοκοτρώνης θα γράψει αργότερα στα Απομνημονεύματά του:

«Εις την Τριπολιτσάν έγινε το μεγάλο πανηγύρι».

Οι στρατιώτες, άτακτοι και πεινασμένοι, ξεσπούσαν για όσα είχαν υποφέρει οι δικοί τους στα χρόνια της σκλαβιάς. Μέσα σε τρεις ημέρες, η πρωτεύουσα του Μοριά είχε γίνει σωρός ερειπίων. Η νίκη, όσο αιματηρή κι αν ήταν, είχε αλλάξει τα πάντα. Για πρώτη φορά, ολόκληρη η Πελοπόννησος βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων.

Παντού ερείπια

Δεκαεπτά μέρες αργότερα, ο στρατηγός Κολοκοτρώνης κάθεται να γράψει την επιστολή του. Γύρω του υπάρχουν παντού ερείπια, καμένοι μιναρέδες, σπασμένες πόρτες των παλατιών και των αγάδων. Με στραμμένο το βλέμμα στον ουρανό στοχάζεται το μέλλον και δοξάζει τον Θεό.

Στον αυτοσχέδιο χώρο του στρατηγείου του, σ’ ένα κονάκι κοντά στην Πύλη του Ναυπλίου, υπαγορεύει στον γραμματικό του, Νικόλαο Καστριώτη, μια αναφορά που περισσότερο μοιάζει με προσευχή παρά με στρατιωτικό δελτίο.

«Ο Θεός εφάνη βοηθός και η πόλις εκυριεύθη· οι στρατιώται επήραν ό,τι εύρον, διότι το έθνος επόνεσε τόσα έτη».

Η φωνή του, όπως περιγράφουν οι αυτόπτες μάρτυρες, έτρεμε όχι από οργή, αλλά από συγκίνηση.

Ήξερε πως η νίκη αυτή δεν ήταν απλώς στρατιωτική, αλλά πνευματική· πως το αίμα που χύθηκε εκείνη τη μέρα θα έδινε ζωή στο όνειρο μιας ελεύθερης πατρίδας.

Να μπει τάξη

Στην επιστολή του ο Κολοκοτρώνης δεν περιορίζεται να περιγράψει τη μάχη. Μιλά για την ανάγκη «να μπει τάξη» και να «στηθεί διοίκηση». Με άλλα λόγια να αποκτήσει η Επανάσταση θεσμούς και νόμους.

«Επειδή τα πράγματα ησύχασαν, είναι ανάγκη να συσταθή διοίκησις και νόμοι, διά να μη χαθή η ευλογία του Θεού», έγραψε.

Τα λόγια του σοφά. Μέσα από το κάψιμο μιας πόλης, γεννιέται η πρώτη σπίθα της πολιτικής οργάνωσης του νέου ελληνικού κράτους.

Ο «Γέρος του Μοριά» βλέπει καθαρά πως χωρίς νόμο, ενότητα και θεσμούς, η Επανάσταση θα χαθεί. Αυτή η φράση, γραμμένη ανάμεσα σε στάχτες και αίμα, είναι ίσως η πρώτη έκφραση της ιδέας του ελληνικού κράτους.

Η επιστολή της 10ης Οκτωβρίου 1821 στάλθηκε από την Τριπολιτσά προς τη Γερουσία της Πελοποννήσου και τα Προπύργια της Επανάστασης.

Οι ιστορικοί τη θεωρούν το πρώτο επίσημο πολιτικό έγγραφο του Αγώνα.

Μέσα από αυτές τις γραμμές, ο Κολοκοτρώνης αναδεικνύεται όχι μόνο ως πολεμιστής, αλλά και ως ηγέτης που κατανοεί τη σημασία της ενότητας και της νομιμότητας.

Επιστολή θεμέλιο

Η επιστολή αυτή αποτέλεσε το θεμέλιο για όσα ακολούθησαν λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1822, θα συγκληθεί η Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο, η οποία θα ψηφίσει το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας. Η γέννηση του ελληνικού κράτους είχε ξεκινήσει μέσα από τις στάχτες της Τριπολιτσάς.

Η επιστολή του Κολοκοτρώνη φυλάσσεται σήμερα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Το κιτρινισμένο χαρτί της, με τη στρογγυλή γραφή του γραμματικού και τις λιτές υπογραφές, αποπνέει ακόμη τη δύναμη και την πίστη εκείνων των ημερών. Είναι ένα ντοκουμέντο που αποδεικνύει πως ο Αγώνας του 1821 δεν ήταν μόνο έργο των όπλων, αλλά και του πνεύματος· μια πράξη πίστης, θείας πρόνοιας και οράματος για ελευθερία.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, λίγα χρόνια αργότερα, στα Απομνημονεύματά του, θα θυμηθεί τη στιγμή της άλωσης και θα πει:

«Όταν είδα την Τριπολιτσάν εις το χέρι μας, εδάκρυσαν τα μάτια μου. Εσκέφθηκα ότι η Ελλάς επήρε ζωήν».

Και πράγματι, εκείνη τη μέρα, 10 Οκτωβρίου 1821, μέσα στον καπνό της καμένης πόλης, η Ελλάδα ξαναγεννιόταν. Ένα έθνος που ως τότε ζούσε στη σκλαβιά, απέκτησε φωνή, σημαία και ελπίδα. Ο Κολοκοτρώνης υπέγραψε την επιστολή του με ταπεινότητα και πίστη αλλά ακόμα είχε να διανύσει πολύ δρόμο...

«Δόξα και ευχαριστία εις τον Ύψιστον, όπου εφάνη βοηθός του γένους».

Και αυτή η φράση αντηχεί μέχρι σήμερα σαν όρκος και υπενθύμιση ότι η ελευθερία φυλάσσεται στην ψυχή και γράφεται με αίμα.

Διαβάστε ακόμη

Κραυγή απόγνωσης Έλληνα κτηνοτρόφου στο OPEN: «Ποια φέτα; Σε λίγο δε θα έχουμε γάλα ούτε για γιαούρτι»

Δύσκολες ώρες για τον πατέρα της Μέγκαν Μαρκλ - Ακρωτηριάστηκε το πόδι του και νοσηλεύεται στην εντατική

Κλήρωση Μουντιάλ 2026: Οι 12 όμιλοι για το μεγάλο ποδοσφαιρικό ραντεβού του καλοκαιριού

«Η Τουρκία εγκαταλείπει τα S-400 και ξεκινάει να προμηθεύεται F-35», λέει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα