Βασίλι Ζάιτσεφ: ο ελεύθερος σκοπευτής-θρύλος της ΕΣΣΔ είχε μια τελευταία επιθυμία που του τη στέρησαν

Το όνομα Βασίλι Ζάιτσεφ είναι διάσημο στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και όσοι μιλούν γι’ αυτόν κάνουν τον σταυρό τους… Ο Ζάιτσεφ ήταν ο ελεύθερος σκοπευτής-θρύλος της ΕΣΣΔ που τρομοκράτησε τους Ναζί στο Στάλνγκραντ. Τον Βασίλι Ζάιτσεφ σύστησε στη Δύση ο σκηνοθέτης Ζαν Ζακ Ανό και ο πρωταγωνιστής Τζουντ Λο με την ταινία «Ο Εχθρός προ των Πυλών».

Ο Βασίλι Ζάιτσεφ είναι ο διασημότερος ελεύθερος σκοπευτής, που ανέδειξε τις ικανότητές του στη Μάχη του Στάλινγκραντ.
Και να σκεφτεί κάποιος ότι ο Ζάιτσεφ άρχισε την στρατιωτική του καριέρα όχι από τη σχολή ελευθέρων σκοπευτών, αλλά από το οικονομικό τμήμα του Πολεμικού Ναυτικού!

«Η παρατήρηση της συμπεριφοράς του εχθρού είναι το πάθος μου. Βλέπεις έναν πομπώδη και αδιάφορο Ναζί αξιωματικό να βγαίνει από μια βάρκα και να αφηγείται με στόμφο μια ιστορία στους άντρες του που τον ακούνε εκστασιασμένοι γύρω του. Είναι αυστηρά πιστοί στη θέλησή του, στις επιθυμίες του και στις ιδιοτροπίες του. Αλλά, εκείνος δεν γνωρίζει πως του έχουν απομείνει ελάχιστα δευτερόλεπτα ζωής…» έγραφε ο σοβιετικός ελεύθερος σκοπευτής στα Απομνημονεύματά του: «Σημειώσεις ενός Ρώσου σκοπευτή».
Ο Ζάιτσεφ- είχε γεννηθεί το 1915 στη ρωσική πόλη Γιελένινκα- σκότωσε 242 στρατιώτες και αξιωματικούς του εχθρού· δεν ήταν ο  ρέκορντμαν ελεύθερος σκοπευτής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά είναι σίγουρα ο πιο διάσημος (Η Λουντμίλα Παβλιτσένκο, είχε σκοτώσει 310 Γερμανούς!).

Στο κυνήγι έμαθε να σκοπέυει 

Ο Βασίλι Γκριγκόριεβιτς Ζάιρσεφ έμαθε να είναι καλός στο σημάδι από παιδί· ο παππούς του ήταν έμπειρος κυνηγός και έπαιρνε συχνά τον εγγονό του στο κυνήγι στις πυκνές δασώδεις εκτάσεις της τάιγκα των Ουραλίων. Το ξέσπασμα του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, βρήκε τον Ζάιτσεφ στον Ειρηνικό Ωκεανό, να υπηρετεί στο χρηματοοικονομικό τμήμα στην έδρα μονάδας του Πολεμικού Στόλου.
Πολλοί άνδρες του Πολεμικού Ναυτικού, τότε, εξέφρασαν την επιθυμία να πάνε στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους Ναζί· ο Ζάιτσεφ ήταν ένας από εκείνους. Ο μελλοντικός ήρωας του Στάλινγκραντ υπέβαλε πέντε αιτήσεις ζητώντας να σταλεί στην πρώτη γραμμή και, τελικά, το καλοκαίρι του 1942, το αίτημά του ικανοποιήθηκε.
«Για πέντε ολόκληρα χρόνια, φορούσα περήφανα μια ριγέ φανέλα ναυτικού και οι μάχες μου ήταν με τα κύματα του ωκεανού… Και κάποτε κατέληξα να πολεμώ στη στεριά», έγραψε ο Ζάιτσεφ.

Η αρχή μιας λαμπρής καριέρας

Τον Σεπτέμβριο του 1942, ο Ζάιτσεφ βρέθηκε στο Στάλινγκραντ, στην 284η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων της 62ης Στρατιάς του Αντιστράτηγου Βασίλι Τσούικοφ· αρχικά, συμμετείχε σε οδομαχίες ως στρατιώτης του Πεζικού, όμως, η σκοπευτική του δεινότητα εντοπίστηκε γρήγορα. Περιπολούσε, ο Ζάιτσεφ, με μια ομάδα στρατιωτών όταν δύο Γερμανοί εμφανίστηκαν μπροστά τους. «Σήκωσα το τουφέκι μου και, σχεδόν χωρίς να σκοπεύσω, πυροβόλησα. Ο “Φριτς” έπεσε. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, έπεφτε κι ο δεύτερος», θυμόταν ο Ζάιτσεφ. Ο διοικητής του Συντάγματος, που ήταν μάρτυρας της σκηνής, έδωσε αμέσως εντολή να δοθεί στον Ζάιτσεφ τουφέκι ελεύθερων σκοπευτών με σκοπευτική διόπτρα.

Ο Ζάιτσεφ είχε εξαιρετική όραση και ακοή, αντοχή, σιδερένια αυτοκυριαρχία και ψυχραιμία· έφτασε γρήγορα να είναι αναγνωρίσιμος στον κύκλο των καλύτερων ελεύθερων σκοπευτών στο Στάλινγκραντ· βελτίωνε συνεχώς τις δεξιότητές του, μελετούσε τις τακτικές του εχθρού, επεξεργαζόταν τους δικούς του κανόνες και, ταυτόχρονα, δεν φοβόταν να αυτοσχεδιάζει.

«Φτάνοντας στην άκρη του πεδίου της μάχης, καμουφλαριστείτε, ξαπλώστε ακίνητοι και παρατηρήστε, μελετήστε το έδαφος, συντάξτε ένα σχεδιάγραμμα και επισημάνετε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά», συμβούλευε ο Ζάιτσεφ, που απέφευγε να κινείται την ώρα του ηλιοβασιλέματος, αφού καθώς βυθίζεται στον ορίζοντα ο ήλιος, θα μπορούσε να αντανακλά το μέταλλο του τουφεκιού του, προδίδοντας τη θέση του. Ο πρωινός ήλιος, αντίθετα, θάμπωνε τα κιάλια των Γερμανών.

Ο ταλαντούχος ελεύθερος σκοπευτής συμμετείχε επίσης στην εκπαίδευση άλλων επίδοξων ελευθέρων σκοπευτών, οι οποίοι αποκαλούνταν «zaichata» (μικροί λαγοί), όνομα που προερχόταν από το «zaiets», που στα ρωσικά σημαίνει «λαγός» και ήταν η ρίζα του επωνύμου του θρυλικού σκοπευτή «Zaitsev». Ο Ζάιτσεφ μάθαινε τους μαθητές του να αλλάζουν θέση μετά δύο ή τρεις βολές, να καμουφλάρονται προσεκτικά και να στήνουν «δολώματα» για να ξεγελάσουν τον εχθρό (για παράδειγμα, τοποθετώντας ένα αυτοσχέδιο ανδρείκελο ντυμένο με στρατιωτική στολή). Ο Ζάιτσεφ επινόησε την τακτική να κυνηγά στόχους με ομάδες των έξι σκοπευτών. Τα «Sixes» ήταν μια τεχνική που χρησιμοποίησε με επιτυχία με τους εκπαιδευόμενους του· αποτελούνταν από τρία ζεύγη ελεύθερων σκοπευτών, που κάλυπταν την ίδια ζώνη από διαφορετικές κατευθύνσεις βολής. Κατά τη διάρκεια των μαχών στο Στάλινγκραντ, ο Ζάιτσεφ εξόντωσε 11 ελεύθερους σκοπευτές του εχθρού. Η μονομαχία μεταξύ Ζάιτσεφ και του ταγματάρχη Κένιγκ έγινε γνωστή από την ταινία του Ανό. Ο Γερμανός ελεύθερος σκοπευτής στάλθηκε στο Στάλινγκραντ για να εξαφανίσει τους «μικρούς λαγούς» και, φυσικά, τον αρχηγό τους. Η πραγματική ταυτότητα του ταγματάρχη Κένιγκ έχει διερευνηθεί από ιστορικούς. Λέγεται ότι το πραγματικό του όνομα θα μπορούσε να ήταν Χάινς Τόρβαλ, που ηταν επικεφαλής μιας σχολής ελεύθερων σκοπευτών στην πόλη Τσόσεν. Ο Κένιγκ Τόρβαλ πέτυχε να εξοντώσει αρκετούς σοβιετικούς ελεύθερους σκοπευτές, πριν τον σκοτώσει ο Ζάιτσεφ.

Τραυματισμός και παροπλισμός

Τον Ιανουάριο του 1943, ο Ζάιτσεφ τραυματίστηκε σοβαρά και έχασε προσωρινά την όρασή του, που αποκαταστάθηκε έπειτα από εβδομάδες νοσηλείας σε νοσοκομείο της Μόσχας. Στις 22 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, ο υπολοχαγός- πλέον- Βασίλι Ζάιτσεφ τιμήθηκε με τον τίτλο: «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης» για το θάρρος και τη στρατιωτική ανδρεία που επέδειξε στις μάχες με τους Γερμανούς.
Μετά την ανάκτηση της υγείας του, ο Ζάιτσεφ επέστρεψε στην πρώτη γραμμή, συνεχίζοντας όμως μόνο την εκπαίδευση των «μικρών λαγών». Όταν ήρθε η νίκη, ο Ζάιτσεφ βρισκόταν σε στρατιωτικό νοσοκομείο στο Κίεβο.
Μετά το τέλος του πολέμου, ο ηρωικός στρατιώτης αποφάσισε να μείνει στο Κίεβο, όπου πέρασε πολλά χρόνια εργαζόμενος σε διευθυντικές θέσεις στον τομέα της βιομηχανίας. Ο Ζάιτσεφ πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1991, δέκα ημέρες πριν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ.

Η τελευταία επιθυμία του

Η τελευταία επιθυμία του διάσημου ελεύθερου σκοπευτή ήταν να ταφεί στο Βόλγκογκραντ (όπως έχει μετονομαστεί το Στάλινγκραντ από το 1961). Ωστόσο, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης σκέπασε με λήθη την τελευταία επιθυμία του ήρωα Βασίλι Ζάιτσεφ και ο τάφος του παρέμεινε στο Κίεβο για πολλά χρόνια. Μόνο το 2006, έπειτα από αλλεπάλληλες αιτήσεις της συζύγου του, Ζιναΐντα Ζάιτσεβα έγινε ανακομιδή των λειψάνων του, που τοποθετήθηκαν πανηγυρικά στο Mamayev Kurgan (το μνημείο της Μάχης του Στάλνγκραντ), τον τόπο των σκληρών μαχών όπου βρίσκονται σήμερα ενταφιασμένοι 35.000 υπερασπιστές της πόλης.
Το κιβούρι με τα οστά του Ζάιτσεφ πέρασε μπροστά από το μνημείο στο οποίο είναι χαραγμένη η περίφημη φράση του ίδιου του Ζάιτσεφ: «Δεν υπάρχει γη για εμάς πέρα από τον Βόλγα»!