Τσικνοπέμπτη: Η Ελλάδα που επιμένει, η Ελλάδα που αντιστέκεται και στον κορονοϊό

Ο κορονοϊός μας στέρησε τις περσινές Απόκριες, τις φετινές, Πάσχα, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και τώρα μας αφήνει μακριά από την παράδοση της Τσικνοπέμπτης… Όχι όλους! Κάποιοι θα ανάψουν κάρβουνα, κάποιοι θα καθίσουν με φίλους και θα ποτίσουν με τσίκνα την όσφρησή και τη γεύση τους…

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

Η Τσικνοπέμπτη, μια μέρα ξεχωριστή στη συνείδηση του Έλληνα, που ναι μεν τρώει κρέας τις μισές μέρες της εβδομάδας, αλλά τιμά ιδιαίτερα και την συμβολική ημέρα της κρεατοφαγίας. Ο Χοντρός στη Νέα Μάκρη ετοίμασε αντικριστό και τσικνίζει από το πρωί, ο Γιαννακός με λιτό κοτοπουλάκι, ο γείτονας ανάβει κάρβουνα από το ξημέρωμα, στη «Βαρβάκειο», όλο και κάποιος θα φουντώσει το μαγκαλάκι του και θα προσφέρει – τηρώντας τα μέτρα προστασίας- το κοψίδι του στον περαστικό μασκοφόρο… Και η παράδοση αντιστέκεται, σαν εμβόλιο σε όλα εκείνα που μας αρρωσταίνουν.

Διαβάστε επίσης: Τσικνοπέμπτη με Βαγγέλη Δρίσκα: Οι πιο νόστιμες ιδέες στο «Κάθε Μέρα Σεφ»

Τι συμβολίζει η Τσικνοπέμπτη

Η Τσικνοπέμπτη είναι ετήσια, να την αποκαλέσουμε τελετή, της οποίας η παράδοση χάνεται στα βάθη των χρόνων. Είναι η ημέρα (και η νύχτα…) που τρώγεται κρέας. Η λέξη Τσικνοπέμπτη προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα» (η μυρωδιά του καμένου ψημένου κρέατος) και «Πέμπτη». Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στο μέσο των 3 εβδομάδων του εορτασμού του καρναβαλιού. Πρόκειται για τη Πέμπτη της 2ης εβδομάδας, της Κρεατινής. Γιορτάζεται την Πέμπτη που είναι 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι ημέρα χαράς αλλά και προετοιμασίας για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς, καθώς η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής πριν από το Πάσχα πλησιάζει. Την μέρα αυτή επιβάλλεται από το έθιμο το ψήσιμο κρέατος στα κάρβουνα.

Η Tσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, περίοδος που οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Η Τσικνοπέμπτη δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν γιορτάζοντας όπως συνήθως στον τόπο μας με τρόπο μοναδικό, ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή.

Κατά την Τσικνοπέμπτη ετοίμαζαν σε παλαιότερες εποχές, το «παστό». Έβραζαν δηλαδή το λίπος του χοιρινού με νερό και το ράντιζαν ταυτόχρονα (με νερό), πριν το σουρώσουν. Μια εβδομάδα πριν από την Τσικνοπέμπτη, ξεκινούσε η διαδικασία της σφαγής των χοίρων, τα λεγόμενα «χοιροσφάγια». Γι’ αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομαζόταν και σφαγαριά. Κάθε οικογένεια έτρεφε για έναν ολόκληρο χρόνο από ένα γουρούνι, το οποίο κατέληγε …θύμα της αποκριάτικης κρεατοφαγίας.

Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου, την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία προετοιμάζουν και άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.

Στις Σέρρες το έθιμο της Τσικνοπέμπτης επιβάλλει μεγάλες φωτιές, στις οποίες, αφού ψήσουν το κρέας, οι πιο τολμηροί πηδούν ανάμεσα από τις φλόγες. Τα «προξενιά» έρχονται στο τέλος, όπου κάποιος αναλαμβάνει να αναμείξει τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

Στην Κομοτηνή, πρωταγωνιστής είναι μία κότα, την οποία οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε (καψαλίζουν στην ουσία) για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς. Η παράδοση μάλιστα αναφέρει, ότι την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα και η γυναίκα μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.

Στην Πάτρα επικρατεί το έθιμο της Κουλούρας. Αυτό το έθιμο έχει να κάνει με τον γάμο. Η «ιστορία» αναφέρει, ότι η Γιαννούλα η Κουλουρού, θεωρούσε, ότι Ναύαρχος Ουίλσων ήταν τόσο τρελά ερωτευμένος μαζί της, που είχε σκοπό να την παντρευτεί. Έτσι, εκείνη ντύνεται νύφη και κατεβαίνει στο λιμάνι να τον υποδεχτεί με τη συνοδεία των συμπατριωτών της, οι οποίο διασκεδάζουν και χορεύουν.

Στην Κέρκυρα, τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία παράδοση της Τσικνοπέμπτης, που ανήκει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού.

Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα, ενώ στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα…μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν. Το ίδιο έθιμο ισχύει και την Ήπειρο, αλλά οι νέοι βάζουν στο μαξιλάρι τις κορδέλες από το παραδοσιακό γαϊτανάκι, οι οποίες κόβονται στον τελευταίο (απογευματινό) χορό την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Διαβάστε επίσης: Καιρός: Τσικνοπέμπτη με άνοιξη - Ήλιος και υψηλές θερμοκρασίες

Η Νάουσα φημίζεται για την αποκριάτικη παράδοσή της. Με πρωταγωνιστές τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες», η Τσικνοπέμπτη για της πόλη σημαίνει ραντεβού στην πλατεία Καρατάσου, με εκδηλώσεις από πολιτιστικούς συλλόγους.

Παρόμοιες γιορτές με την Τσικνοπέμπτη έχουν ακόμα οι Γερμανοί, την «Weiberfastnacht» και οι Γάλλοι, την «Mardi Gras», δηλαδή τη «Λιπαρή Τρίτη», η οποία ωστόσο αντιστοιχεί στην Ορθόδοξη Καθαρά Δευτέρα. Η «Mardi Gras» γιορτάζεται με ιδιαίτερη χλιδή και σε παλιές γαλλόφωνες περιοχές, όπως είναι η Νέα Ορλεάνη.

Βέβαια όλα τα παραπάνω προ κορονοϊού. Εφέτος λιτά, ταπεινά και με 13033 που να «δείχνει» Τσικνοπέμπτη. Η Ελλάδα που επιμένει, η Ελλάδα που αντιστέκεται!

Διαβάστε ακόμη