«Ιστορίες μετανάστευσης, (μετα)κίνησης και αντίστασης» από το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ: Πρώτος σταθμός, η Νίκαια

Μια διαφορετική περιήγηση οργανώνεται την Κυριακή 18 Μαΐου στα Προσφυγικά της Νίκαιας. Πρωταγωνιστές, οι «αόρατοι άνθρωποι» της προσφυγιάς και της εργατιάς που διαμορφώνουν αδιάκοπα την ιστορία της πόλης από το 1922 μέχρι σήμερα. Το ethnos.gr παρουσιάζει τον ολόφρεσκο κύκλο δράσεων του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ, που ανοίγει με τον ιστορικό αυτό πολιτικό περίπατο, καθώς και τις επόμενες «στάσεις» του.

Ο ιστορικός, πολιτικός περίπατος στη Νίκαια

«1922-2025: Ακολουθώντας τα ίχνη των συλλογικών μετακινήσεων και των ατομικών διαδρομών» τιτλοφορείται η ιδιαίτερη ιστορική και πολιτική περιήγηση που οργανώνει σε προφεστιβαλικό επίπεδο το 26ο Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας (4-6 Ιουλίου 2025, Πάρκο Γουδή). Με οδηγούς δύο γυναίκες που ασχολούνται συστηματικά και σε βάθος με το θέμα, την ιστορικό Ελένη Κυραμαργιού, κύρια ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και την κοινωνική γεωγράφο Όλγα Λαφαζάνη, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου, η διαδρομή ακολουθεί τα ίχνη των συλλογικών μετακινήσεων, αλλά και των ατομικών διαδρομών, όπως αποτυπώνονται στα προσφυγικά σπίτια που έχτισε η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του '22. Τα ίδια αυτά σπίτια είναι που έναν αιώνα αργότερα θα στέγαζαν τους μετανάστες από την Αλβανία, την Ανατολική Ευρώπη και την Ασία. Κατά τη διάκεια του περιπάτου γρήγορα συνειδητοποιεί κανείς πόσο άρρηκτα δεμένη είναι αυτή η πόλη με τη μετακίνηση των ανθρώπων, αλλά και την επιμονή των νεοφερμένων παντός καιρού να ξαναδημιουργήσουν τις ζωές τους.

> Πότε: Κυριακή 18 Μαΐου, 10:30 π.μ. | Σημείο συνάντησης: Μετρό Νίκαιας (πλατεία Αγίου Νικολάου) | Συμμετοχή: Ελεύθερη

Ιστορίες καταγωγής, αλλά και καθημερινής αντοχής, διεκδίκησης και συλλογικής δημιουργίας

Ποιος είναι όμως ο στόχος της κυριακάτικης βόλτας; Να αποτελέσει απλά μια συμβολική διαδρομή μνήμης και αναψυχής στα στενά του άστεως; Και πώς συνδέεται με το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, που σχεδόν τρεις δεκαετίες τώρα αποτελεί το ετήσιο, υπαίθριο, καλοκαιρινό ραντεβού στα άλση και τα πάρκα της Αθήνας κινημάτων αντίστασης σε όλο τα φάσμα του τοξικού μισανθρωπισμού, της αδικίας και των διακρίσεων, που στοιχειώνουν την καθημερινότητά μας; «Σκοπός του περιπάτου δεν είναι απλώς η ανάδειξη των “τόπων μνήμης” της πόλης. Είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο αστικός χώρος διαμορφώνεται από τους ίδιους τους ανθρώπους που τον κατοικούν. Τα προσφυγικά-εργατικά σπίτια, τα μικρομάγαζα, οι πλατείες και τα εργαστήρια της Νίκαιας δεν αφηγούνται μόνο ιστορίες καταγωγής, αλλά ιστορίες καθημερινής αντοχής, διεκδίκησης και συλλογικής δημιουργίας. Είναι οι χώροι όπου συναντήθηκαν πρόσφυγες του 1922, εργάτες του Μεσοπολέμου, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, μετανάστες των τελευταίων δεκαετιών από την Αλβανία, την Ασία και την Ανατολική Ευρώπη. Η συγκεκριμένη διαδρομή αποκαλύπτει τη Νίκαια ως αστικό χώρο πολλαπλών αφίξεων και αναχωρήσεων, ως τόπο με στρωματώσεις ιστορικών γεγονότων, μνήμης και αγώνων» εξηγούν στο ethnos.gr μέλη του Φεστιβάλ που δραστηριοποιούνται στον κύκλο «Ιστορίες μετανάστευσης, (μετα)κίνησης και αντίστασης».

Περισσότερα για τις «Ιστορίες μετανάστευσης, (μετα)κίνησης και αντίστασης»

Πρόκειται για φετινό κύκλο δράσεων, ενταγμένων στο προφεστιβαλικό και φεστιβαλικό πρόγραμμα του 26ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας, ο οποίος θέτει στο επίκεντρό του ερωτήματα με κρίσιμο για το σήμερα πολιτικό περιεχόμενο. Το ποιος έχει θέση στην ιστορία και ποιοι είναι οι άνθρωποι που «στερούνται φωνής» στην επίσημη ιστοριογραφία, το πώς διαμορφώνεται η συλλογική μνήμη και αν συνδέεται η εμπειρία της μετακίνησης με τον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη είναι κάποια από τα ζητήματα που απασχολούν τους διοργανωτές και διοργανώτριες. «Η Νίκαια -απ’ όπου ξεκινούν οι δράσεις του Κύκλου- δεν είναι απλώς μια πόλη με παρελθόν. Είναι το παράδειγμα μιας τωρινής, ζωντανής πόλης. Η ίδια η φυσιογνωμία της δείχνει ότι η ένταξη δεν υπήρξε ποτέ αποτέλεσμα μιας παθητικής “αποδοχής”, αλλά μιας ενεργής συμμετοχής σε κοινότητες, σε συλλογικότητες, σε αγώνες. Σε μια εποχή όπου η μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική πλαισιώνεται ξανά από ξενοφοβικό λόγο και πρακτικές αποκλεισμού, η υπενθύμιση αυτής της ιστορίας είναι πιο αναγκαία από ποτέ» αναφέρει η πλευρά του Φεστιβάλ.

Οι πόλεις μιλούν, το ζήτημα είναι πώς τις ακούμε

Στο σύνολό τους οι «Ιστορίες μετανάστευσης, (μετα)κίνησης και αντίστασης» είναι κύκλος ιστορικής μνήμης, λαϊκής παιδείας και πολιτικού προβληματισμού, «γιατί οι πόλεις μιλούν και το ζήτημα είναι πώς τις ακούμε». Το πρόγραμμά τους, που εκτός από τον ιστορικό περίπατο, περιλαμβάνει ακόμη δημόσιες συζητήσεις και έκθεση, κινείται γύρω από δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την προσφυγική εγκατάσταση του 1922, τις αλλαγές που προκάλεσε το προσφυγικό κύμα από τη Μικρά Ασία, τον τρόπο που το διαχειρίστηκε το κράτος αλλά και τη στάση των γηγενών. Εδώ αναδεικνύονται και οι (μετα)κινήσεις των ανθρώπων στον ελλαδικό χώρο -αδιάκοπες κατά τα 100 και πλέον χρόνια που μεσολάβησαν από το 1922. Ο δεύτερος σχετίζεται με τη συμμετοχή των «νεοφερμένων» του ’22 στην Αριστερά του Μεσοπολέμου και στην Εθνική Αντίσταση. Με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία, στο επίκεντρο της συζήτησης τίθεται το πώς οι πρόσφυγες αλλάζουν ριζικά την Αριστερά, αλλά και πως η συμμετοχή τους στους κοινωνικούς αγώνες αποτελεί όχημα για την πραγματική συμπερίληψή τους στην ελληνική κοινωνία.

Το Πρόγραμμα του Κύκλου «Ιστορίες Μετανάστευσης, (Μετα)Κίνησης και Αντίστασης» πριν και κατά τη διάρκεια του 26ου Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας

> Πριν το 26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας

«1922-2025: Ακολουθώντας τα ίχνη των συλλογικών μετακινήσεων και των ατομικών διαδρομών» στη Νίκαια | Κυριακή 18 Μαΐου, 10:30 π.μ. 

Ιστορικός, πολιτικός περίπατος στα Προσφυγικά με την Ελένη Κυραμαργιού και την  Όλγα Λαφαζάνη. Σημείο συνάντησης στο Μετρό Νίκαιας.

> Κατά τη διάρκεια του 26ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ (4-6 Ιουλίου στο Άλσος Γουδή).

 «Ο ρόλος των προσφύγων και της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης στη συγκρότηση του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος» | Παρασκευή 4 Ιουλίου 7:30 μ.μ. Συζήτηση με τον ιστορικό Κωστή Καρπόζηλο, συγγραφέα του βιβλίου «Ελληνικός κομμουνισμός: Μια διεθνική ιστορία (1912-1974)», εκδόσεις Αντίποδες.

«1922-2025: Η μετακίνηση, η εγκατάσταση, η κρατική πολιτική» | Σάββατο 5 Ιουλίου, 7:30 μ.μ.

Συζήτηση με την Όλγα Λαφαζάνη και την Ελένη Κυραμαργιού. Η Όλγα Λαφαζάνη και η Νέλλη Καμπούρη έχουν επιμεληθεί τον υπό έκδοση συλλογικό τόμο «Οριακές Αντιστάσεις. Προς μια κριτική προσέγγιση της μετανάστευση», εκδόσεις Αντίποδες. Η Ελένη Κυραμαργιού είναι συγγραφέας του βιβλίου «Δραπετσώνα 1922-1967: Ένας κόσμος στην άκρη του κόσμου», εκδόσεις Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών

«Οι προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και το ΕΑΜ» | Kυριακή 6 Ιουλίου 7:30 μ.μ.

Συζήτηση με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη, συγγραφέα των βιβλίων «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα»,  «Δεκεμβριανά 1944. H μάχη της Αθήνας» και «Οι Δωσίλογοι. Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της Κατοχής». Όλα από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Έκθεση: Ιστορίες χώρων, ιστορίες μετακινήσεων, ιστορίες ανθρώπων | Και τις 3 μέρες του Φεστιβάλ. Αναζητώντας στους χώρους της πόλης τις μνήμες των μετακινήσεων και των ιστοριών τους.

> Πρακαλουθήστε τις δράσεις εδώ

Διαβάστε ακόμη

Χάος στη Μέση Ανατολή μετά και τις ιρανικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις - Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Ιράκ έκλεισαν τους εναέριους χώρους

Ιβάν Σαββίδης: «Ό,τι λέω το τηρώ» - Όλα στο φως από τον ΠΑΟΚ για τη Νέα Τούμπα

Απελπιστική η κατάσταση στη Χίο: «Άνεμοι 8 μποφόρ και φλόγες 30 μέτρα» - Μάχη να κοπεί το μέτωπο πριν τα Μαστιχοχώρια

Συγκλονιστικές εικόνες από τη Λέσβο, 10 χρόνια μετά την ανθρωπιστική κρίση