δημοφιλές τώρα: 
Support Art Workers: Το βίντεο και η επιστολή για τα μέτρα της κυβέρνησης για τον Πολιτισμό
Πώς αναλύει η πρωτοβουλία «Support Art Workers» τα μέτρα της κυβέρνησης🕛 χρόνος ανάγνωσης: 21 λεπτά ┋
Εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, η ανάγκη για υποστήριξη των εργαζομένων στις Τέχνες είναι μεγάλη. Τόσο ως προς τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας, όσο και ως προς το αβέβαιο του βιοπορισμού των εργαζομένων.
Στις 7 Μαΐου του 2020, πάνω από 200 εργαζόμενοι στις Τέχνες, τηρώντας τους νέους υγειονομικούς κανόνες και την απόσταση του 1,5 μέτρου, συγκεντρώθηκαν στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, κάτω από τον Παρθενώνα, με σκοπό να σχηματίσουν με τα σώματά τους ένα μήνυμα-διαμαρτυρία για την αντιμετώπιση των κλάδων αυτών από την κυβέρνηση στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Το μήνυμα είναι «Support Art Workers».
«H εξαγγελία των μέτρων από την κυρία Μενδώνη για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό την περασμένη Πέμπτη, κατέστη πλήρως αποκαρδιωτική και εντελώς αναντίστοιχη με την τρέχουσα συγκυρία. Μετά τα αναλυτικά αιτήματα που κατέθεσε η πρωτοβουλία #SupportArtWorkers, λαμβάνοντας υπόψιν την ετερογένεια των εργασιακών σχέσεων στον πολιτισμό και τα αιτήματα των σωματείων όλων των κλάδων, τη γενικότερη κατακραυγή και τις δυναμικές κινητοποιήσεις της περασμένης εβδομάδας, το ΥΠΠΟ για ακόμα μια φορά στάθηκε πολύ κατώτερο των περιστάσεων.
Το ΥΠΠΟ αναγνωρίζει ως δομικά προβλήματα στον Πολιτισμό την αδήλωτη εργασία, την πολυπλοκότητα των εργασιακών σχέσεων και το «αχαρτογράφητο» του χώρου (σημειωτέον η τελευταία σχετική έρευνα που παρήγγειλε το Υπουργείο έγινε το 2016), χωρίς καμία εξαγγελία να είναι προσαρμοσμένη σε αυτές τις ιδιαιτερότητες. Το κύριο πρόβλημα των εργαζόμενων στις Τέχνες είναι όχι μόνο η αδήλωτη εργασία, αλλά κυρίως η πολυπλοκότητά της: εκ περιτροπής, εποχικοί εργαζόμενοι, πολλαπλότητα στις ειδικότητες και στα ένσημα (ωρομίσθιοι, συμβάσεις έργου, ημερομίσθιοι, συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ένσημα βάσει τεκμαρτού εισοδήματος κ.ά.). Το αναντίστοιχο των μέτρων που ανακοινώθηκαν, είναι ότι πρόκειται για οριζόντια μέτρα αντιμετώπισης εργαζομένων υπό καθεστώς σύμβασης διαρκείας, κάτι το οποίο αποτελεί μάλλον εξαίρεση στους καλλιτεχνικούς κλάδους.
Η γενικότερη φιλοσοφία των μέτρων αναλίσκεται στην εφάπαξ αποζημίωση των εργαζομένων στις Τέχνες για το διάστημα Μαρτίου – Μαΐου 2020, χωρίς καμία απολύτως στόχευση στο μέλλον και τη δομική κρίση που θα βιώσει ο χώρος, όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά κυρίως τον χειμώνα, με την επιστροφή στους κλειστούς πολιτιστικούς χώρους, οι οποίοι ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο εξωτερικό δεν θα ανοίξουν πριν τα Χριστούγεννα. Την ίδια στιγμή, το ίδιο το Υπουργείο παρουσιάζει το νέο πλαίσιο των υγειονομικών κανόνων ως πολύ αυστηρό και εξαρτά (όπως πρέπει άλλωστε) την όλη πορεία επιστροφής από την εξέλιξη της υγειονομικής καμπύλης. Παραδόξως, σύμφωνα με την Υπουργό, ενώ θα καταβληθεί μια προσπάθεια από τους κρατικούς φορείς να τηρήσουν τα πρωτόκολλα υγείας, θα «είναι απόφαση του κάθε ιδιώτη» αν θα μπορεί να πράξει αναλόγως. Αυτολεξεί, «η αγορά θα αυτορρυθμιστεί». Κατ’ επέκταση και η Δημόσια Υγεία θα «αυτορρυθμιστεί». Καμία ρύθμιση, καμία έγνοια για το πώς θα επιβιώσει η πλειοψηφία των 100 - 140 χιλιάδων εργαζόμενων που, ακριβώς λόγω των νέων περιορισμών και της «αυτορρύθμισης», θα στερηθούν το αντικείμενο εργασίας τους.
Επιπλέον, το πιο αιφνιδιαστικό και άξιο απορίας είναι γιατί οι εργαζόμενοι στις Τέχνες δεν δικαιούμαστε προγραμματισμό για την επιστροφή στην εργασία μας, όπως οι υπόλοιποι κλάδοι εργασίας. Εδώ και έναν μήνα περίπου, ανακοινώνονται αναλυτικές οδηγίες και συγκεκριμένο πλάνο για την επιστροφή στην «κανονικότητα» για κάθε κλάδο μεμονωμένα και με σημαντικό χρονικό διάστημα προετοιμασίας. Αντιθέτως, οι καλλιτεχνικές σχολές κλήθηκαν αρχικά να λειτουργήσουν σε τέσσερις ημέρες από τη συνέντευξη Τύπου (μέτρο που μετά από εύλογες αντιδράσεις «πάγωσε» προσωρινά και αναμένεται νέα οδηγία του Υπουργείου) και οι πρόβες να ξεκινήσουν σε μία εβδομάδα. Δε γνωρίζουμε με ποια κριτήρια κανονίστηκε αυτή η επιστροφή και γιατί επισπεύδεται σε σχέση με ό,τι γενικότερα ισχύει για τον υπόλοιπο πληθυσμό. Είναι απόλυτα ανεύθυνο να καλούνται οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους μέσα σε τέσσερις μέρες, χωρίς καμία περαιτέρω διευκρίνιση από την ηγεσία του ΥΠΠΟ και χωρίς να έχει αποδοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα για την επαναφορά.
Επίσης, είναι εξοργιστικό το ότι οι πρόσφατες εξαγγελίες παρουσιάζονται ως ξεχωριστό δυσθεώρητο κονδύλι ποσού 100 εκατομμυρίων ευρώ, δημιουργώντας εντυπώσεις στην κοινή γνώμη, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για τα αυτονόητα μέτρα που ισχύουν για όλους τους υπόλοιπους εργαζόμενους σε όλους τους κλάδους και συνεχίζουν να μην περιλαμβάνουν την πλειοψηφία των εργαζομένων, όπως θα αναλυθεί ενδελεχώς παρακάτω.
Θέλουμε να επισημάνουμε την απαράδεκτη αδιαφορία του Υπουργείου για το σύνολο των Τεχνών. Σε μια χώρα που καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατακλύζεται από συναυλίες και μουσικά γεγονότα, είναι αδιανόητο να μην υπάρχει ειδική μέριμνα για τον τομέα της Μουσικής, που συγκεντρώνει την πλειονότητα των εργαζομένων και δημιουργών στις Τέχνες. Μια μέριμνα, έστω για εναλλακτικούς τρόπους στήριξής της, τη στιγμή που η Μουσική χάνει το κυριότερο έσοδό της, τις συναυλίες. Ειδικά για τους μουσικούς, η μη συμπερίληψη των εργαζομένων που α) έχουν εργαστεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, β) βεβαιωμένα εργάστηκαν κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο ή μπορούν να πιστοποιήσουν την επαγγελματική τους ιδιότητα με βεβαίωση των οικείων σωματείων, γ) έχουν εργαστεί με εργόσημο, δ) είναι αποδεδειγμένα πλανόδιοι μουσικοί ή μουσικοί του δρόμου, οδηγεί σε πλήρη οικονομική καταστροφή μεγάλου αριθμού εξ αυτών.
Είναι επίσης απαράδεκτη, η μη περαιτέρω εξειδίκευση μέτρων για τα Εικαστικά, το Βιβλίο, τον Κινηματογράφο και τη Φωτογραφία.
Ειδικότερα για τα μέτρα που ανακοινώθηκαν:
Πρώτο σκέλος – Άμεσα μέτρα στήριξης – 35,5 εκατομμύρια ευρώ
1) Δικαιούχοι 45.000 εργαζόμενοι που είχαν ενεργή σύμβαση την περίοδο επιβολής lockdown
2) Δικαιούχοι όλοι όσοι των οποίων η σύμβαση έληξε πρόωρα μεταξύ 1- 20/3/2020
Τα μέτρα αυτά ήδη ίσχυαν για το σύνολο του εργαζόμενου πληθυσμού, χωρίς καμία εξειδίκευση για τους εργαζόμενους στις Τέχνες. Εντάσσονται στο γενικότερο σχέδιο της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας. Ως τέτοια, δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν μέρος ξεχωριστής συνέντευξης Τύπου και να συνυπολογίζονται στο οικονομικό πακέτο για τον Πολιτισμό.
3) Δικαιούχοι όλοι όσοι πήραν εποχικό επίδομα το 2019.
Είχε ήδη ανακοινωθεί πριν τη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης (σημειωτέον έως και σήμερα Σάββατο 9/5/2020, η συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν έχει ανοίξει στην ΕΡΓΑΝΗ και η προθεσμία λήγει σε πέντε μέρες) και είναι ιδιαιτέρως προβληματικό, καθώς εξαιρεί όλους όσοι λάμβαναν την ίδια περίοδο – έστω και μία μέρα - επίδομα ανεργίας, καταλήγοντας τελικά να αφορά έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό εργαζομένων στις Τέχνες.
Δεύτερο σκέλος – Νέα μέτρα στήριξης – Σύνολο 24 εκατομμύρια
4) Δικαιούχοι εκείνοι των οποίων η σύμβαση ανεστάλη πρόωρα από 15.02.2020 έως και 29.02.2020
Θετικό μέτρο, αφού αναγνωρίζει πως ο Πολιτισμός είναι ο χώρος που πλήττεται πρώτος από όλους τους κλάδους και ακαριαία, σε έκτακτες περιστάσεις. Οπως η ίδια η Υπουργός αναγνώρισε την Πέμπτη, ακριβώς λόγω της επερχόμενης τότε πανδημίας και της άμεσης κατακόρυφης μείωσης προσέλευσης κοινού, πολλές παραγωγές άρχισαν ήδη να ματαιώνονται από τα μέσα Φεβρουαρίου. Αυτό επιβεβαιώνει την πεποίθησή μας, ότι η κρίση στον Πολιτισμό θα είναι διαρκής και δυσανάλογα μεγαλύτερη σε σχέση με άλλους κλάδους.
Ωστόσο, το μέτρο αγνοεί πως η πρώτη σεζόν λήγει τον Ιανουάριο στην πλειοψηφία των παραστάσεων. Μένουν έκθετοι χιλιάδες εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση έληξε κανονικά και περίμεναν (ως εποχικοί εργαζόμενοι) να ξαναδουλέψουν τη δεύτερη ή την καλοκαιρινή σεζόν και δεν πρόλαβαν να υπογράψουν σύμβαση.
5) Δικαιούχοι όσοι απασχολήθηκαν σε περισσότερους του ενός εργοδότη από 15.03.2020 έως 20.04.2020
Εξαιρετικά εξειδικευμένο μέτρο – ίσως και το μόνο μέσα στις 35 σελίδες του powerpoint της συνέντευξης – που προφανώς αναφέρεται σε έναν εξαιρετικά μικρό αριθμό εργαζομένων, καθώς το 99% των εργαζομένων δεν είχε αντικείμενο εργασίας στη διάρκεια του lockdown. Εντύπωση βέβαια μας προκαλεί ο περιορισμός της προθεσμίας στις 20.04.2020, ενώ το Lockdown διήρκεσε μέχρι τις 4.05.2020.
6) Δικαιούχοι όσοι είχαν 50 ένσημα μεταξύ 1.6.2019 και 1.3.2020
Προσπερνώντας την ατυχή μαθηματική διατύπωση (η δεύτερη προϋπόθεση «50 ένσημα» είναι ευνοϊκότερη των «6 ενσήμων τον μήνα για 9 μήνες = 54 ένσημα»), αναρωτιόμαστε γιατί το Υπουργείο θεωρεί την ίδια στιγμή δικαιούχο κάποιον που το 2018 είχε 50 ένσημα στη διάρκεια 12 μηνών (ελάχιστη προϋπόθεση για λήψη εποχικού επιδόματος), ενώ για το 2019-2020 απαιτεί 50 ένσημα σε 9 μήνες.
Επίσης, η εξαίρεση της σαιζόν από 1.1.2019 έως και 30.05.2019, οδηγεί σε εξαίρεση από την έκτακτη στήριξη όσων θα δικαιούνταν το εποχικό επίδομα του 2020.
Απαιτούμε, στο πλαίσιο της πάγιας θέσης μας περί συνολικότερης αντιμετώπισης, με απώτερο στόχο την πλήρη ένταξη όλων των εργαζομένων στην αποζημίωση ειδικού σκοπού, το Υπουργείο να εισηγηθεί επιτέλους ως προϋπόθεση ένσημα πολλαπλών εργοδοτών δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και διαφορετικών κωδικών καλλιτεχνικής δραστηριότητας και όχι μόνο μίας, καθώς πολλοί απασχολούνται με πολλές ειδικότητες και σωρευτικά θα μπορούσαν να συμπληρώσουν αυτά τα ένσημα (ενδεικτικά χορευτές και τεχνικοί). Παράλληλα, το ΥΠΠΟ οφείλει να συμπεριλάβει στην έκτακτη στήριξη όλων των ειδών τις συμβάσεις, χωρίς υπεκφυγές και διαρκή ημερομηνιακά τεχνάσματα.
7) Στήριξη εργαζομένων ΟΜΜΑ
Θετικό μέτρο, που καθυστερημένα αναγνωρίζει την αδικία εις βάρος των εργαζομένων του ΟΜΜΑ. Να σημειώσουμε ότι επιστολές για τη συγκεκριμένη αδικία είχαν κοινοποιηθεί ήδη από τον Μάρτιο, αλλά το ΥΠΠΟ κώφευσε.
Τρίτο σκέλος – Στήριξη ΑΜΚΕ – 2,5 εκ ευρώ
Θετικό μέτρο, που όμως κατά πάγια τακτική του ΥΠΠΟ συνεχίζει να εξαιρεί τις Κοιν.Σ.Επ. Οι Κοιν.Σ.Επ. συλλογικού και παραγωγικού σκοπού με καλλιτεχνική δραστηριότητα διαχρονικά εξαιρούνται τόσο από την εγγραφή στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων, όσο και από τη στήριξη. Αποτελεί την υγιέστερη νομική μορφή εταιρείας από το 2016, με πλήρη καταγραφή και δημοσιεύσεις και με σαφές κοινωνικό αποτύπωμα στο χώρο του πολιτισμού. Οι Κοιν.Σ.Επ. υπό καλλιτεχνικό ΚΑΔ ασκούν δραστηριότητα σαν αυτή των ΑΜΚΕ με πολύ αυστηρότερα νομοθετικά κριτήρια.
Επιπρόσθετα, το Υπουργείο οφείλει να διευρύνει το μητρώο εποπτευόμενων φορέων, ώστε να εγγραφούν όσες ΑΜΚΕ και λοιπές εταιρείες δεν έχουν ακόμα εγγραφεί σε αυτό (π.χ. εταιρείες που συστάθηκαν φέτος.)
Τέταρτο σκέλος – Μητρώο καλλιτεχνών και νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας
Σημαντικό μέτρο, που όμως δεν συνοδεύεται από κάτι άλλο. Αναμένοντας βέβαια και την εξειδίκευση των κριτηρίων, δεν μπορεί να ληφθεί ως μέτρο στήριξης, αλλά ως μια αναγκαία απόφαση του Υπουργείου, που όμως τελικά απλώς καταγράφει το δυναμικό των εργαζομένων. Ειδικά η εισήγηση του νομοσχεδίου πνευματικής ιδιοκτησίας δεν ξέρουμε πώς απαντά στην επερχόμενη κρίση, δεδομένου ότι θα κατατεθεί κάποια στιγμή το φθινόπωρο, ενώ το Υπουργείο δεν προέβλεψε κάποια ρύθμιση για τους συντελεστές των κρατικών φορέων (Εθνικό Θέατρο, Ελληνικό Φεστιβάλ, Εθνική Λυρική Σκηνή), που διέθεσαν δωρεάν καλλιτεχνικό έργο στο διαδίκτυο για όλο το διάστημα των αναγκαστικών μέτρων.
Προτείνουμε ακόμη και την εκ των υστέρων αποζημίωσή τους, ως μέτρο στήριξης και απόδειξης ότι η ηγεσία του ΥΠΠΟ πράγματι σέβεται τα πνευματικά δικαιώματα.
Πέμπτο σκέλος - Αναπτυξιακά μέτρα – Συνέντευξη τύπου 2 Απριλίου
1) Πρόγραμμα 15 εκ. ευρώ
Πλασματική η αύξηση του προϋπολογισμού του ΥΠΠΟ. Επί υπουργίας της κυρίας Μενδώνη, κόπηκαν 14 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό 2020 και τελικά, εν μέσω κρίσης προστέθηκαν 5 εκατομμύρια, ενώ τα υπόλοιπα 10 προέρχονται από το Υπουργείο Οικονομικών. Ο προϋπολογισμός του ΥΠΠΟ υπολείπεται σε σχέση με πέρυσι όχι πια 14 εκατομμύρια, αλλά 9.
Επίσης, μέσα στο ποσό αυτό, συνυπολογίζονται οι πάγιες υποχρεώσεις του Υπουργείου, όπως η επιδότηση των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., η χρηματοδότηση του ΕΚΚ και η συνεργασία ΕΕΤΕ με το ΤΑΠ που τρέχει ήδη από το 2017. Επίσης, ως αναπτυξιακό μέτρο χαρακτηρίζεται η άμεση εκταμίευση των δόσεων προς τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., λαμβάνοντας προφανώς ως δεδομένη την έως τώρα πάγια καθυστέρηση καταβολής τους. Σημειώνουμε χαρακτηριστικά πως στις 2 Απριλίου, όταν η Υπουργός ανακοίνωσε ως ανάπτυξη την εκταμίευση της 2ης δόσης, δεν είχε καν εκταμιευθεί η πρώτη, προκαλώντας εύλογη αναστάτωση στα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.
Σε κάθε περίπτωση, τα υπόλοιπα ποσά αφορούν αποκλειστικά και μόνο αναθέσεις και παραγωγή νέου καλλιτεχνικού έργου είτε άμεσα διαθέσιμου ψηφιακά (κατά κύριο λόγο μέσω στούντιο ψηφιοποίησης, που δεν έχουν πληγεί εν μέσω πανδημίας, δείχνοντας πεντακάθαρα τη λάθος στόχευση του υπουργείου και την άγνοιά του για το χώρο), είτε ενταγμένου μέσα στην καλλιτεχνική περίοδο 2020 – 2021.
2) Επιχορηγήσεις περιόδου 2019-2021
Αλλη μία πλασματική αύξηση: το Υπουργείο μιλάει για «διπλασιασμό των επιχορηγήσεων» στο θέατρο εγκρίνοντας ποσό 2.000.000 ευρώ, ενώ την περίοδο 2018-19 το ποσό ήταν 1.315.0000 ευρώ (πραγματική αύξηση 685.000 ευρώ).
Στις συνεντεύξεις της τελευταίας εβδομάδας επίσης, όπως και στην ίδια την συνέντευξη Τύπου, η Υπουργός αναγνώρισε ότι τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα θα είναι αυστηρά. Ως εκ τούτου, μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερες αίθουσες και άρα μεγαλύτερα ενοίκια, περισσότερο ταξιθετικό προσωπικό ή προσωπικό ασφαλείας, απολυμάνσεις, μειωμένη χωρητικότητα, μειωμένα καλλιτεχνικά σχήματα, διαφορετικά καμαρίνια, οργάνωση διαλειμμάτων, ειδικοί κανόνες για το βεστιάριο κ.ά., αυξάνοντας εκθετικά το κόστος παραγωγής. Παράλληλα όμως, μειώνονται και τα έσοδα για τις μικρομεσαίες ΑΜΚΕ που κατά κανόνα είναι αυτές που επιχορηγούνται, καθώς θα υπάρχει κατακόρυφη πτώση στην είσπραξη από τα εισιτήρια. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως η αύξηση των 685.000 ευρώ, θα καταναλωθεί στις νέες ανάγκες των παραγωγών σε σχέση με τα πρωτόκολλα υγείας και δεν θα ενισχύσει για την εργασία.
Σε κάθε περίπτωση, μετά την παράταση προθεσμιών πραγματοποίησης των επιχορηγούμενων παραστάσεων (μέτρο που επίσης επιβεβαιώνει το αβέβαιο του μέλλοντος στις Τέχνες λόγω των νέων υγειονομικών συνθηκών), δεδομένου ότι η περίοδος 2020 - 2021 επεκτείνεται ως τις 31.12.2021 και άρα επικαλύπτει την περίοδο 2021 – 2022, μήπως γεννάται ζήτημα για τις επιχορηγήσεις εκείνης της περιόδου; Εγγυάται το Υπουργείο ότι το αντίστοιχο κονδύλι δεν θα μειωθεί του χρόνου, εξανεμίζοντας την όποια φετινή αύξηση;
3) Κοινωνική απασχόληση
Πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας και όχι του Υπουργείου Πολιτισμού, κατά το οποίο 10.000 εργαζόμενοι των Τεχνών θα εργαστούν με μια επιταγή 1000 ευρώ για 3 μήνες. Το πηλίκο της απλής διαίρεσης που καθορίζει τα 333 ευρώ για κάθε μήνα, προφανώς και δεν αντιστοιχεί στη διατύπωση του Υπουργείου ότι επιδοτεί την εργασία και όχι την ανεργία. (σ.σ. Το επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 399,25 ευρώ). Διατυπώνουμε επίσης έντονη ανησυχία για το τι είδους εργασία θα είναι αυτή, διότι προγράμματα που να σχετίζονται με τις καλλιτεχνικές ειδικότητες δεν προβλέπονται προς το παρόν στα προγράμματα αυτά.
4) Πρόγραμμα για ανέργους
Πρόκειται για προγράμματα που αφορούν στον γενικό εργασιακό πληθυσμό της χώρας, χωρίς καμία ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό. Κοινώς, πρόκειται για τα ήδη προϋπάρχοντα προγράμματα ανεργίας του ΟΑΕΔ. Και πάλι συλλήβδην σωρεύονται με μια δεσμίδα μέτρων για τις Τέχνες, χωρίς εξειδίκευση για την εργασία που οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό μπορούν να προσφέρουν μέσω τέτοιων προγραμμάτων.
Εκτο σκέλος - Επιστροφή στην εργασία
Επαναλαμβάνουμε ότι πρόκειται για το πιο αιφνιδιαστικό μέτρο. Η πρόκριση αυτού του χρονικού διαστήματος των 4-7 ημερών, δεν συντάσσεται με αντίστοιχο πρόγραμμα υγειονομικής πολιτικής και δεν υφίσταται καμία εξειδίκευση σχετική με τις ιδιαιτερότητες αυτών των χώρων εργασίας.
Είναι αναγκαία μια προσομοίωση της καλλιτεχνικής διαδικασίας ενώπιον της υγειονομικής επιτροπής με αντιπροσώπους όλων των ειδικοτήτων, προκειμένου να εκθέσουν τι πραγματικά απαιτείται για την παραγωγή ενός καλλιτεχνικού έργου. Αντί αυτών, μέσω του PowerPoint, μάθαμε ότι την ερχόμενη Δευτέρα ανοίγουν οι καλλιτεχνικές σχολές. Αραγε η επιτροπή γνωρίζει ότι οι σχολές που λειτουργούν υπό την εποπτεία του ΥΠΠΟ, διατηρούν πολυάριθμα τμήματα έως και 30 ατόμων και μικρής χωρητικότητας αίθουσες; Γνωρίζει ότι δεν είναι έτοιμοι τόσο χρονικά, όσο και από άποψη υλικών, να τηρήσουν τους υγειονομικούς κανόνες εξαερισμού; Εχουν ήδη από καιρό αποσταλεί σχετικές προτάσεις από Διευθυντές σχολών, τις οποίες το Υπουργείο αγνόησε. Ειδικότερα για τις ανώτερες επαγγελματικές σχολές χορού, πέραν των προβλημάτων χωρητικότητας και τήρησης υγειονομικών πρωτόκολλων, δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα σχετικά με την ιδιαίτερη φύση της σπουδής, η οποία είναι σχεδόν αδιανόητη, χωρίς έστω ελάχιστη επαφή και αδιανόητη χωρίς επαφή του σώματος με τον ίδιο το χώρο (π.χ. ασκησεολόγιο στην εκπαιδευτική ύλη που εκτελείται εξ ολοκλήρου στο πάτωμα).
Εξαιρετικά προβληματική είναι η επαναφορά στην εργασία, που αφορά στις λοιπές εκπαιδευτικές δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και στις ερασιτεχνικές σχολές. Η μη λειτουργία των τμημάτων κάτω των 12 ετών δημιουργεί ζήτημα οικονομικής επιβίωσης σχολών, που παρέχουν παιδικά και προσχολικά τμήματα και η μη οικονομική στήριξη των εργαζομένων σε αυτές και των ίδιων των χώρων εργασίας, οδηγεί σε αιφνίδιο κλείσιμο και εξώθηση σημαντικού αριθμού εργαζομένων καθηγητών σε ανεργία. Επιπλέον, οι δομές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης με τμήματα άνω των 12 ετών και με ενήλικες οδηγούνται επίσης στην απόλυτη και ολοσχερή καταστροφή, αφού τα τμήματα είναι πολυάριθμα και δεν υπάρχει υλικοτεχνική υποστήριξη που να επιτρέπει τον πολλαπλασιασμό των τμημάτων, ώστε να δημιουργηθούν ολιγάριθμα τμήματα.
Παράλληλα, ανακοινώθηκε η έναρξη των προβών και των κινηματογραφικών γυρισμάτων την 18η Μαΐου, χωρίς να εξειδικεύεται με ποιο πρωτόκολλο θα γίνει αυτό. Η άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών, ως προαναφέρθηκε και για τον κλάδο των εργαζομένων στον χορό, σε σχολές, πρόβες, γυρίσματα, έχει αναπόφευκτα σωματική εγγύτητα και επαφή, πολύωρο συγχρωτισμό πολυάριθμων ομάδων εργαζομένων, σωματική άσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την έκκριση ιδρώτα, έκκριση δακρύων, την ύψωση τόνου φωνής, την έκκριση σάλιου (βλ. πνευστά όργανα που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης), συνεπώς πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα σε συνεργασία με τους λοιμωξιολόγους για την επαναφορά σε αυτή τη μορφή εργασίας.
Το ΥΠΠΟ δεν έχει λάβει την παραμικρή μέριμνα και εύλογα αναρωτιόμαστε, αν οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό αποτελούμε κάποιο υγειονομικό πείραμα. Χωρίς τον ειδικό για τον καλλιτεχνικό χώρο σχεδιασμό αυστηρού υγειονομικού πρωτόκολλου από τις αρμόδιες Αρχές, το Υπουργείο θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων και συνακόλουθα του κοινού. Τη στιγμή που π.χ. στα Δικαστήρια, έχει προγραμματιστεί μέχρι και θερμομέτρηση όλων των εισερχόμενων και ειδικές διαδικασίες, πριν καν επανέλθουν σε απόλυτη λειτουργία, το ΥΠΠΟ δεν εξειδικεύει ούτε στο ελάχιστο τους υγειονομικούς κανόνες, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα επαναφοράς στην εργασία.
Οσον αφορά στο άνοιγμα των ανοιχτών πολιτιστικών χώρων για παραστάσεις και δρώμενα, ενώ το Υπουργείο φαίνεται να εγγυάται την τήρηση των νέων υγειονομικών κανόνων μόνο για τους κρατικούς φορείς, αφήνει στη διακριτική ευχέρεια του κάθε ιδιώτη παραγωγού, αν θα μπορέσει να ανταποκριθεί ή όχι. Κατ’ επέκταση, μεταθέτει την ευθύνη στον εργαζόμενο, θέτοντάς του εκβιαστικά το εξής δίλημμα: δεδομένης της ανεργίας που θα επικρατήσει λόγω της συρρίκνωσης των καλλιτεχνικών σχημάτων και της αναμενόμενης περικοπής λειτουργικών εξόδων, ή θα δουλέψει με δικό του ρίσκο για την υγεία του (και με βάση την καλή πίστη ότι ο εργοδότης τηρεί τα πρωτόκολλα) ή θα μείνει εκτός, χωρίς όμως παράλληλα να λαμβάνει καμία στήριξη από το κράτος.
Eν κατακλείδι:
Τα 100 εκατομμύρια που παρουσιάστηκαν ως αποκλειστικό πακέτο για τον Πολιτισμό, ούτε είναι τελικά 100, ούτε είναι στοχευμένα σε σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, η σπουδή που επιδεικνύει το Υπουργείο για το βιαστικό άνοιγμα των ανοικτών πολιτιστικών χώρων έχει σκοπό περισσότερο να διχάσει τους εργαζόμενους ανάμεσα σε αυτούς που θα εργαστούν και σε αυτούς που θα μείνουν άνεργοι, παρά να διασφαλίσει τις συνθήκες διεξαγωγής των καλλιτεχνικών παραγωγών.
Απέναντι σε αυτά τα γενικόλογα και οριζόντια μέτρα, η Πρωτοβουλία #SupportArtWorkers συμπορεύεται με τα καλλιτεχνικά σωματεία, καταθέντοντας ένα ενδελεχές πλαίσιο, που πραγματικά προτείνει λύσεις, αλλά το ΥΠΠΟ αρνείται να τα συμπεριλάβει και προχωρά σε άτοπες διακηρύξεις.
Απαιτούμε την ανταπόκριση στα δίκαια και ρεαλιστικά αιτήματά μας. Ο χώρος μας, ως ένας χώρος κατ’ εξοχήν συνυφασμένος με την κοινωνική δραστηριότητα, είναι ο πρώτος που πλήττεται και ο τελευταίος που θα επανέλθει. Χρειάζεται άμεση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση.
Δεν ζητάμε μόνο βραχυπρόθεσμη στήριξη ενός μήνα. Ζητάμε ένα μακρόπνοο και εμπνευσμένο πλάνο με διάρκεια, που να μεριμνά για όλους τους εργαζόμενους στον πολιτισμό και ειδικά για όσους ακόμα δεν εντάσσονται στην αποζημίωση του ειδικού σκοπού, ανεξαρτήτως είδους σύμβασης και είδους καλλιτεχνικού ενσήμου, ως αναλυτικά εκτίθεται στα αιτήματά μας.
Δεν θα συναινέσουμε στη συνολική απαξίωση του Πολιτισμού, διότι ο Πολιτισμός είναι οι εργαζόμενοί του και η απασχόληση σε αυτόν δεν είναι ούτε πολυτέλεια ούτε χόμπι.
Είμαστε εργαζόμενοι που παράγουμε κι εμείς εργασία και απαιτούμε την αντιπαροχή της και τη στήριξή μας σε αυτή την περίοδο αναγκαστικής ανεργίας που μας επιβλήθηκε. Είμαστε εργαζόμενοι που με αυταπάρνηση και αληθινή διάθεση αλληλεγγύης προσφέραμε δωρεάν το έργο μας και στηρίξαμε τον κόσμο στη διάρκεια της πανδημίας.
Στηρίζουμε τους συναδέλφους μας που λοιδορήθηκαν ή αντιμετωπίστηκαν επικριτικά από στελέχη της Κυβέρνησης.
Αξιώνουμε από το κράτος να μας αντιμετωπίσει με τον δέοντα σεβασμό, να μας ακούσει και να έρθει – έστω και τώρα – σε διάλογο με τους εργαζόμενους στις Τέχνες, καθώς και τα Σωματεία.
Ζητάμε στήριξη και όχι δηλώσεις παραπλάνησης της κοινής γνώμης» αναφέρει η απάντηση του κινήματος Support Art Workers για την ανακοίνωση των μέτρων από το υπουργείου Πολιτισμού.
Live όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό, με την υπογραφή του www.ethnos.gr