«Sam Roma: Είμαστε τσιγγάνοι»: To ντοκιμαντέρ της Μαρίνας Δανέζη κάνει ψηφιακή πρεμιέρα στο Onassis Channel στο YouTube

Το 2014, η Μαρίνα Δανέζη γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για τους Ρομά, διεισδύοντας άφοβα και με σεβασμό στους καταυλισμούς της Αττικής, της Ηλείας και της Αργολίδας. Η καθημερινή επαφή μαζί τους έσπασε το φαινομενικό «άβατο» στον «απρόσιτο» κόσμο τους και οδήγησε σε μια κοινωνιολογική παρατήρηση με ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Από 31 Οκτωβρίου στις 21:00 έως τις 30 Ιανουαρίου 2024 το Onassis Channel στο YouΤube φιλοξενεί το ντοκιμαντέρ «Sam Roma: Είμαστε τσιγγάνοι» που αναδεικνύει με τρυφερότητα τις αλήθειες των Ρομά, που μας υποδέχονται με εγκαρδιότητα και φιλοξενία, ανοίγοντας διάπλατα τα τσαντίρια και τις καρδιές τους.

Όπως αναφέρει η σκηνοθέτις που ρίχνει φως στις ζωές τους: «Τους αιφνιδιάσαμε. Αρχικά, ήταν όλοι πολύ καχύποπτοι – και δικαίως. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά. Ομολογώ υπήρξαν γενναιόδωροι».

Ρομά. Ένας «μυστήριος λαός», που η ταυτότητά του χάνεται στα βάθη του χρόνου και στους μακρινούς τόπους της περιπλάνησης. Από την Ινδία και την Αίγυπτο μέχρι τη Σουηδία και την Αγγλία και από τα χρόνια του Μεγάλου Αλέξανδρου ως τα σήμερα, οι πλανόδιοι άρχοντες του δρόμου εμφανίζονται στον χάρτη της παγκόσμιας ανθρωπογεωγραφίας. Έκτοτε, ζουν στις παρυφές του περιθωρίου, στο μεταίχμιο της νομιμότητας και στο όριο της κοινωνικής αποδοχής.

Οι Έλληνες Ρομά αγαπούν τον χορό, το τραγούδι και τα πανηγύρια, ενώ στήνουν τα μεγαλύτερα γλέντια. Ερωτεύονται, «κλέβονται», παντρεύονται και δημιουργούν μεγάλες οικογένειες, τηρώντας ευλαβικά τα έθιμα της φυλής. Είναι δαιμόνιοι έμποροι και ικανοί αγρότες, ενώ οι γυναίκες κατέχουν άριστα τόσο την τέχνη του καφέ όσο και αυτή της χειρομαντείας. Η επιβίωση αποτελεί γι’ αυτούς μια καθημερινή πρόκληση και ένα στοίχημα που πρέπει πάση θυσία να κερδηθεί. Οι Ρομά είναι έξυπνοι και καταφερτζήδες δηλώνοντας με περηφάνια πως «όποιος μεγαλώνει στον δρόμο μαθαίνει περισσότερα από αυτόν που ξέρει γράμματα».

Το έλλειμμα της εκπαίδευσης ενεργοποιεί περισσότερο την ευστροφία της φυλής αλλά, όπως ισχυρίζονται, τους φέρνει και ένα βήμα πιο κοντά στην παραβατικότητα που επιτείνεται λόγω της ελληνικής οικονομικής κρίσης και της αδιαφορίας των Ελλήνων πολιτικών. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα και τις όποιες αντιξοότητες, οι Έλληνες τσιγγάνοι παραμένουν περήφανοι διατηρώντας το φλογερό ταμπεραμέντο που διακρίνει τη φυλή τους.

Οι Ρομά στο επίκεντρο

Η προβολή της ταινίας εντάσσεται σε μια σειρά από δράσεις της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση που δίνει τον λόγο στους Ρομά να αναδείξουν οι ίδιοι τα θέματα της κοινότητας τους στην Ελλάδα. Μια παράσταση που ισορροπεί ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία, το «Romaland» από τους σκηνοθέτες Ανέστη Αζά και Πρόδρομο Τσινικόρη φιλοδοξεί να αφηγηθεί από 2 έως 26 Νοεμβρίου ένα ανεστραμμένο ταξίδι στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας μέσα από την οπτική γωνία των Ρομά, με ευαισθησία, χιούμορ και πολλή αλήθεια.

Μια εμπειρία VR στο -1 της Στέγης από 11 Οκτωβρίου έως 30 Νοεμβρίου, με τη Λουκία Αλαβάνου και το έργο «Στον δρόμο για τον Κολωνό», που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας, συνθέτει μία VR εγκατάσταση με πρωταγωνιστές μέλη της κοινότητας των Ρομά από τη Νέα Ζωή Ασπροπύργου ν' ακολουθούν τα χνάρια του Οιδίποδα. Ντοκιμαντέρ, μυθοπλασία, πτήσεις με drone, slapstick, βίντεο κλιπ εμπνευσμένα από τη διαβαλκανική ποπ κουλτούρα σύγχρονων Ρομά τραγουδιστών, εξεζητημένες φάρσες, τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας, ημισφαιρικοί θόλοι και υβριδικά καθίσματα εμπνευσμένα από τον αρχιτέκτονα της ουτοπίας του μοντερνισμού Τάκη Ζενέτο συνθέτουν την εγκατάσταση.

Τέλος, στο Onassis Channel στο YouTube, από τον Μάιο μπορεί κανείς να δει online τη συζήτηση οι Ρομά μιλούν χωρίς διαμεσολάβηση στο πλαίσιο της σειράς «Society Uncensored», που πραγματοποιήθηκε στη Μικρή Σκηνή της Στέγης, τον περασμένο Φεβρουάριο. Ρομά επί σκηνής μιλούν ανοιχτά για τα προβλήματα και τις δυναμικές, την καθημερινότητα και τις άγνωστες ένδοξες στιγμές, τις ματαιώσεις και τις διεκδικήσεις της κοινότητάς τους. Μια στιγμή που την ιστορία τους, για την καθημερινότητά τους και τις άγνωστες, ένδοξες στιγμές τους, για τις τέχνες και τον πολιτισμό, για τις λύπες και την περηφάνια, για τις ματαιώσεις και τις διεκδικήσεις.

Μια σειρά δράσεων που θέτουν ερωτήσεις και μιλούν αδιαμεσολάβητα για τα προβλήματα αλλά και τις δυναμικές των Ρομά, δίνοντας τον λόγο και τον χώρο στα άτομα της ίδιας της κοινότητας.

Διαβάστε ακόμη

Greek Mafia: Ένταλμα σύλληψης για 45χρονο ομογενή από το Ουζμπεκιστάν - Πώς τον συνδέει η ΕΛΑΣ με τη δολοφονία Σκαφτούρου

Τέσσερα μέτρα κατά της ακρίβειας: Πλαφόν στο κέρδος για το βρεφικό γάλα - Τι προβλέπεται

Έρευνα της αστυνομίας για το βίντεο με τον 43χρονο επίδοξο παιδοβιαστή - Δεν είχε την έγκριση της ΕΛΑΣ

Πότε παραδίδεται το μετρό Θεσσαλονίκης - Ποιες οι επεκτάσεις που θα προχωρήσουν