┋ Σινεμά ┋ 31.01.2019 09:57

Οι ταινίες της εβδομάδας: Ο Λάνθιμος, η εξουσία και οι ευνοούμενές της

Η νέα ταινία του Έλληνα κινηματογραφιστή, που είναι υποψήφια για δέκα Όσκαρ, βγαίνει επιτέλους στις ελληνικές αίθουσες, αλλά οι σινεφίλ μη χάσετε και τα «Αποδημητικά πουλιά»

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

«Η ευνοούμενη» («The Favourite») του Γιώργου Λάνθιμου / ****

Στην Αγγλία του 18ου αιώνα, η ασθενική, ανασφαλής Βασίλισσα Άννα κυβερνά μέσω της επιστήθιας συμβούλου και ερωμένης της Λαίδης Σάρα που κινεί τα νήματα στον πόλεμο με τους Γάλλους. Όμως η άφιξη στην βασιλική αυλή της φαινομενικά εύθραυστης Αμπιγκέιλ μετατοπίζει το κέντρο βάρους της εύνοιας της βασίλισσας και υφαίνει ένα δυσλειτουργικό πολιτικο-ερωτικό τρίγωνο. Εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία της Δούκισσας του Μάρλμπορο και της εξαδέλφης της Βαρόνης Μάσαμ που ανταγωνίζονταν σκληρά για την ευμένεια της τελευταίας μονάρχη του Οίκου των Στιούαρτ, η οποία είχε μια τραγική προσωπική ιστορία, το οξύ κωμικοτραγικό αφήγημα των Ντέμπορα Ντέιβις και Τόνι ΜακΝαμάρα, συναντά το σύμπαν του Γιώργου Λάνθιμου που του προσδίδει τον καφκικό παραλογισμό και την αμετροεπή αναισθησία - χυδαιότητα, τα πιο χαρακτηριστικά σήματα-κατατεθέν της σκηνοθεσίας του. Απομακρυσμένος από την μισανθρωπική κλινικότητα της «Θυσίας του Ιερού Ελαφιού» (2017) και σε πλήρη αρμονία με τη βρετανική φλεγματικότητα, ο ίδιος κάνει εδώ ένα ακόμη άλμα ενσωματώνοντας πλήρως και δημιουργικά τα χαρακτηριστικά της τέχνης ενός Κιούμπρικ, ενός Γκρίναγουεϊ.

Τα ευρυγώνια πλάνα της αμφισημίας και των ερωτηματικών, η οικονομία στα τεχνικά μέσα με την χρήση των κεριών στην επίτευξη του φυσικού φωτισμού με κεριά, η από καιρό σε καιρό μονομαχίες μετά τουφεκισμού πουλιών στους βασιλικούς κήπους των δύο αντίζηλων συναντούν τη μυθιστορηματική θεματική του ψυχρού οπορτουνιστή «Μπάρι Λίντον» του Γουίλιαμ Θάκερι. Η μπαρόκ αισθητική και η αντίστιξη της αρχιτεκτονικής και του φυσικού τοπίου, των υπέροχων κοστουμιών και της γύμνιας του ανθρώπινου σώματος, της σεξουαλικής ηδονής και του πόνου, αλληλοσυμπληρώνονται εκρηκτικά.

Η «αντίστιξη» στην εικόνα και τον βερμπαλισμό των διαλόγων αποτελεί και το κλειδί της επιτυχίας τούτης της παράδοξης μαύρης κωμωδίας εποχής, που απελευθερωμένη από τα δεσμά της κινηματογραφικής τυποποίησης παρόμοιων ταινιών, εισβάλλει μέσα από σκοτεινούς διαδρόμους και επιβλητικά δωμάτια στην ασυδοσία της εξουσίας (μια αγαπημένη «λανθιμική» θεματική), τις μηχανορραφίες των πολιτικών στρέφοντας τον καθρέφτη στις δομές του αγγλικού κράτους, βυθίζεται στις ανθρώπινες υπαρξιακές αγωνίες και την γυναικεία ψυχοσύνθεση με τρεις κορυφαίες πρωταγωνίστριες. Στην τρίτη αγγλόφωνη ταινία του, ο Λάνθιμος αποδεικνύεται ξανά ιδανικός «σκηνοθέτης ηθοποιών» συνταιριάζοντας σε έναν απολαυστικό ανεμοστρόβιλο (σωματικά και εκφραστικά) την απατηλή συναισθηματικότητα της Αμερικανίδας Έμα Στόουν, τον γυναικείο...ανδρισμό της Ρέιτσελ Βάις και την πολύπλοκη εκφραστικότητα της Ολίβια Κόλμαν που μεταμορφώνεται στην πιο ευάλωτη, εύθραυστη, αστεία, σκαμπρόζα, τραγική, απεχθή και συνάμα συμπαθή βασίλισσα του σινεμά.
Η ταινία διεκδικεί 10 Όσκαρ (συμπεριλαμβανομένου καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας για τον Λάνθιμο) ενώ «ανοίγει» σε δύο αθηναϊκές αίθουσες και από την 7η Φεβρουαρίου πανελλαδικά.

Παίζουν: Ολίβια Κόλμαν, Εμα Στόουν, Ρέιτσελ Βάις

«Αποδημητικά πουλιά» («Birds Of Passage») των Σίρο Γκέρα και Κριστίνα Γκαλέγκο / ***1/2

Δεν σταματούν να μας εκπλήσσουν οι Κολομβιανοί δημιουργοί του υποψήφιου για ξενόγλωσσο Όσκαρ «Η αγκαλιά του φιδιού» (2015), που καταθέτουν εδώ ένα γκανγκστερικό έπος βασισμένο σε αντιφάσεις που θα ζήλευε και ο Σκορσέζε. Ο παλιός και ο νέος κόσμος, οι παραδόσεις των κολομβιανών φυλών και οι ιδέες του αποικιοκρατισμού συγκρούονται σε μια αναμέτρηση μεταξύ φυλών που λαμβάνει χώρα στη δεκαετία του ’70 καθώς η διακίνηση της μαριχουάνας από τις κολομβιανές φυτείες προς τις ΗΠΑ φέρνει τον γρήγορο πλουτισμό. Ο Ραπαγιέτ, φτωχός χωρικός, παντρεύεται βάσει των επιταγών της φυλής των Γουαγιού την νεαρή Ζάιντα, και ακολουθώντας τις επιταγές της δεσποτικής πεθεράς του, θα γίνει πλούσιος έμπορος ναρκωτικών. Θα καταφέρει άραγε να επιβληθεί στον διαφαινόμενο πόλεμο οικογενειών παρά τα δεισιδαιμονίες της φυλής;

Η επικεντρωμένη στις αρχέγονες θρησκευτικές παραδόσεις των ιθαγενών αφήγηση μετατρέπεται, κόντρα στην απεραντοσύνη του αμμώδους τοπίου, σε ένα αιματοβαμμένο γουέστερν-έκπληξη στο οποίο η τιμή της φυλής συγκρούεται με την απληστία και μαζί σε ένα γκανγκστερικό έπος, που μακρυγορεί μεν, ξεδιπλώνει δε, ένα πικρό χρονικό οικογενειακής βεντέτας που σου σκίζει την καρδιά. Ακόμα κι αν το σοκ μοιάζει ανά στιγμές «υπολογισμένο» στα πλαίσια των στερεότυπων του είδους, η ντοκιμαντερίστικη υφή της σκηνοθεσίας που εμμένει στην ανάδειξη της διάβρωσης των παραδόσεων με τον πιο νατουραλιστικό τρόπο, δεν σε προετοιμάζει για το ξύπνημα στον εφιάλτη. Όπου το αποδημητικό πουλί είναι ο άνθρωπος και η κληρονομιά του διασκορπισμένη στους δυνατούς ανέμους και τα λαϊκά τραγούδια, ανάμεσα στο μυθικό παρελθόν και το άγραφο μέλλον.

Παίζουν: Καρμίνα Μαρτίνεζ, Τζον Ναρβάεζ, Χοσέ Ακόστα

«Η θετική πλευρά της ζωής» («The Upside») του Νιλ Μπέργκερ /**

Ένας Λευκός τετραπληγικός εκατομμυριούχος προσλαμβάνει για βοηθό στην καθημερινότητά του έναν Αφροαμερικανό, πρώην κατάδικο ελεύθερο υπό όρους, από τις υποβαθισμένες συνοικίες της Νέας Υόρκης, και μια ιδιαίτερη σχέση αρχίζει να αναπτύσσεται ανάμεσά τους. Μεταθέτοντας το εμπνευσμένο από αληθινή ιστορία διεθνές εμπορικό χιτ «Άθικτοι» των Ερίκ Τολεντανό και Ολιβιέ Νακάς από την ευρωπαϊκή στην αμερικανική ήπειρο, το Χόλιγουντ μιξάρει την ιστορία «διαπολιτισμικής συνάντησης» δύο κοινωνικά απόκληρων που αν συγκίνησε προ οχταετίας το κοινό, το πέτυχε δίχως να βασίζεται στη χειραγώγηση του.

Κάτι που δεν θα λέγαμε ότι δεν συμβαίνει εδώ έτσι όπως συμβατικά ο Νιλ Μπέργκερ («Ο μάγος Αϊζενχάιμ») διαχειρίζεται την ιστορία πατώντας πάνω στα πιο γνώριμα υλικά του είδους της δραματικής κομεντί. Ευτυχώς οι Κράνστον και Χαρτ αποδεικνύονται ανώτεροι των περιστάσεων διατηρώντας το ενδιαφέρον με τη μεταξύ τους χημεία.

Παίζουν: Μπράιαν Κράνστον, Κέβιν Χαρτ, Νικόλ Κίντμαν

«Σέρλοκ Χολμς και Δρ. Γουάτσον» («Holmes & Watson») του Εϊταν Κοέν / 0

Ο Σέρλοκ Χολμς θεωρεί ότι έχει ξεμπερδέψει με τον εγκληματικό εγκέφαλο που ακούει στο όνομα Τζέιμς Μοριάρτι μέχρι που ένα πτώμα στα γενέθλιά του στα βασιλικά ανάκτορα του χαλάει τα σχέδια. Και μαζί και τα δικά μας κέφια, θα συμπληρώναμε, παρακολουθώντας δύο ταλαντούχους Αμερικανούς κωμικούς να σπαταλούν το ταλέντο τους σε ένα κωμικό ανοσιούργημα –σάτιρα της αστυνομικής κουλτούρας και δαιμόνιας ευφυίας του εμβληματικού ντετέκτιβ του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ που βασίζεται στον ευτελισμό των κωμικών γκαγκς. Ξανά και ξανά.

Παίζουν: Γουίλ Φέρελ, Τζον Σ. Ράιλι, Ρέιφ Φάινς

Πρεμιέρα στις αίθουσες κάνουν, επίσης, η τρισχαριτωμένη γαλλική παιδική ταινία «Τοσοδούλικα 2: Περιπέτεια στην άκρη του κόσμου» («Miniscules 2: Mandibles From Far Away») των Ελέν Ζιρό και Τομά Ζαμπό που συνδυάζει τη ζωντανή δράση και το φυσικό τοπίο με το ανιμέισον στο οποίο πρωτοστατούν μικροσκοπικά σκαθάρια και μυρμήγκια, καθώς και το αστυνομικό θρίλερ «Flashback» («Backtrace») του Μπράιαν Α. Μίλερ με τον Σιλβέστερ Σταλόνε και τον Μάθιου Μοντίν.