Στέφανος Αλεξιάδης στο ethnos.gr: «Ως συγγραφέας δεν παριστάνω την αυθεντία, γιατί πολύ απλά δεν είμαι»

Με λόγο που κινείται ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, ο Στέφανος Αλεξιάδης επιστρέφει με το νέο του βιβλίο «Και εγένετο φως» (εκδόσεις Μίνωας), ένα έργο που βουτά βαθιά στις πιο εύθραυστες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο βραβευμένος συγγραφέας, γεννημένος το 1993 στη Θεσσαλονίκη, έχει σπουδάσει Ελληνική Φιλολογία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ενώ συνέχισε τις σπουδές του στην Ειδική Αγωγή και στα Προβλήματα Προφορικού και Γραπτού Λόγου στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παράλληλα ολοκλήρωσε το τμήμα Παιδαγωγικών στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος και είναι εκπαιδευμένος στο σύστημα γραφής και ανάγνωσης τυφλών Braille.

Στο νέο του μυθιστόρημα, δύο έφηβοι εξαφανίζονται, αφήνοντας πίσω τους μια θήκη κινητού μ' έναν κίτρινο αρκούδο. Στους τοίχους, οι λέξεις μιας Περσεφόνης που παλεύει να σωθεί χαράζουν την πορεία μιας ιστορίας που ακροβατεί ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Το φως και το σκοτάδι γίνονται οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και κάπου εκεί, ανάμεσα σε ψίθυρους και σιωπές, γεννιέται η ελπίδα. 

Ποια ήταν η πρώτη σπίθα που γέννησε την ιδέα του «Και εγένετο φως»;

Η συναναστροφή μου με τους εφήβους νομίζω πως έπαιξε τον πιο καθοριστικό ρόλο στο να γραφτεί το «Και εγένετο φως». Οι ιστορίες που μοιράζονταν μαζί μου, η συνεχής ανάγκη για αποδοχή που έχουν, την οποία και δικαιολογώ λόγω της ηλικίας, ήταν τα σημάδια πως έπρεπε να γράψω ένα βιβλίο που να μιλάει για τη δική τους περίοδο ζωής.

Ο τίτλος παραπέμπει σε ιερό ή υπαρξιακό κάλεσμα. Ήταν εξαρχής αυτός ή προέκυψε στην πορεία;

Γνώριζα τον τίτλο πριν καν γράψω την ιστορία. Δε θυμάμαι την ακριβή χρονική στιγμή αλλά κάποια στιγμή άκουσα τη φράση «όλοι οι άνθρωποι αναζητούν στη ζωή τους το φως», η οποία με πυροδότησε να σκεφτώ πως θα ήταν ενδιαφέρον να γράψω ένα βιβλίο που να ασχολείται με το φως που οι περισσότεροι ταυτίζουμε με την αλήθεια. Έτσι, δημιούργησα τα δίπολα «φως - σκοτάδι» και «αλήθεια - ψέμα» αλλά αντίστροφα. Οι περισσότεροι θεωρούμε πως η αλήθεια είναι πάντα προτιμότερη και φωτεινή, αλλά τι θα γινόταν αν αυτή τη φορά η αλήθεια βρισκόταν στο σκοτάδι και το φως συμβόλιζε κάτι ψευδές; Έτσι, χρησιμοποίησα τη βιβλική αυτή αναφορά που, όσο περνάει ο καιρός, νομίζω πως δε θα μπορούσα να είχα χρησιμοποιήσει κάποιον άλλον τίτλο.

Το φως στο βιβλίο σας είναι και λύτρωση και παγίδα. Τι σημαίνει πραγματικά για εσάς;

Για μένα το φως είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο απ’ ό,τι συνήθως πιστεύουμε. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να βρει την αλήθεια του, να νιώσει αποδοχή και ηρεμία. Το φως μπορεί να σε παρασύρει, να σε κάνει να κυνηγάς κάτι που φαίνεται σωστό ή όμορφο, αλλά στην πραγματικότητα σε απομακρύνει από τον εαυτό σου. Γι’ αυτό, στο βιβλίο το φως λειτουργεί και ως λύτρωση και ως παγίδα. Είναι η αλήθεια που μπορεί να σε απελευθερώσει, αλλά και η ψευδαίσθηση που μπορεί να σε φυλακίσει, αν δεν είσαι έτοιμος να τη δεις όπως πραγματικά είναι.

Πώς προέκυψε η ιδέα να εντάξετε τη μυθολογία (Περσεφόνη, Ωραία Ελένη) μέσα στη σύγχρονη πλοκή;

Η μυθολογία με συνάρπαζε ανέκαθεν. Από τη μία, έχουμε την Περσεφόνη, μια σκοτεινή και φωτεινή μορφή ταυτόχρονα, η οποία αναγκάστηκε να περνάει το μισό μέρος της ζωής της στο σκοτάδι και το άλλο στο φως χωρίς να ρωτηθεί η ίδια. Από την άλλη, η Ωραία Ελένη αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον άνδρα της χωρίς να ρωτηθεί αν η ίδια το ήθελε. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε δυο γυναίκες που δεν είχαν φωνή και ακολούθησαν ό,τι τους προστάχθηκε. Αυτό μου φάνηκε ενδιαφέρον και γι’ αυτό τις ενέταξα στη σύγχρονη πλοκή. Θα μπορούσα να πω πως λειτούργησαν ακόμα και καθοδηγητικά στην εξέλιξη της ιστορίας.

Οι έφηβοι ήρωες του βιβλίου κουβαλούν ευαλωτότητα και οργή. Πώς καταφέρατε να μπείτε τόσο πειστικά στον ψυχισμό τους;

Η καθημερινή μου τριβή με τους εφήβους συνέβαλε σίγουρα στον τρόπο που προσέγγισα τις σκέψεις και τη συμπεριφορά τους. Πέρα όμως από αυτό, μου αρέσει να παρατηρώ. Οτιδήποτε, κάθε κίνηση, κάθε λέξη των παιδιών μπορεί να χαρίσει διαμάντια αν είσαι πραγματικά παρών.

Οι έφηβοι ήρωες αναζητούν κατανόηση μέσα από το διαδίκτυο. Σας απασχολεί το θέμα της μοναξιάς στην ψηφιακή εποχή;

Ναι, με απασχολεί πολύ. Νομίζω πως ζούμε σε μια εποχή που οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι έφηβοι αισθάνονται πιο μόνοι από ποτέ. Το διαδίκτυο δίνει την ψευδαίσθηση της εγγύτητας, όμως πίσω από τις οθόνες κρύβεται συχνά μια βαθιά ανάγκη για αληθινή επικοινωνία, για κάποιον που θα ακούσει χωρίς να κρίνει. Οι ήρωες του βιβλίου προσπαθούν να βρουν κατανόηση μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, όμως ανακαλύπτουν πως η πραγματική σύνδεση δε χωράει πάντα σε μια συνομιλία στο chat. Η μοναξιά της ψηφιακής εποχής είναι μια από τις πιο ηχηρές σιωπές που προσπαθώ να φωτίσω μέσα από την ιστορία.

Πιστεύετε ότι τα social media είναι σύμμαχος ή παγίδα για έναν συγγραφέα σήμερα;

Νομίζω πως τα social media μπορούν να είναι και τα δύο, ανάλογα με τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί κανείς. Από τη μία, δίνουν τη δυνατότητα στον συγγραφέα να έρθει πιο κοντά στους αναγνώστες του (ιδίως αν δεν έχει άλλον τρόπο να προβληθεί), να μοιραστεί σκέψεις, να δημιουργήσει έναν ζωντανό διάλογο γύρω από τα βιβλία του. Από την άλλη, όμως, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να χαθεί η ουσία μέσα στην ανάγκη του ανθρώπου για προβολή, στα likes και στους αριθμούς. Η γραφή χρειάζεται σιωπή, χρόνο και παρατήρηση, στοιχεία που δύσκολα συμβαδίζουν με τον ρυθμό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οπότε θα έλεγα πως είναι σύμμαχος, μόνο αν δεν ξεχνάμε πως ο πραγματικός προορισμός της ιστορίας είναι η καρδιά του αναγνώστη.

Μοιράζεστε συχνά προσωπικές στιγμές και σκέψεις στα κοινωνικά δίκτυα. Το κάνετε συνειδητά ως κομμάτι της συγγραφικής σας ταυτότητας ή απλώς ως άνθρωπος που θέλει να επικοινωνήσει;

Για να είμαι ειλικρινής δε φιλτράρω αυτά που θα ανεβάσω. Κάποτε σκεφτόμουν πως ίσως δε θα έπρεπε να αναρτώ με συχνότητα μια άποψή μου ή μια φωτογραφία από κάποια εκδρομή και το τηρούσα. Μάλιστα, κάποτε μου είπαν «είσαι συγγραφέας, δεν πρέπει να ξέρουν τίποτα για σένα παρά μόνο τα έργα σου». Ωστόσο, αντιλήφθηκα πως αυτό δεν ήμουν εγώ. Τι πάει να πει «είσαι συγγραφέας;». Ο συγγραφέας δεν είναι άνθρωπος; Δεν έχει στιγμές στην καθημερινότητά του που μπορεί να θέλει να τις μοιραστεί χωρίς να βάζει μπροστά την ιδιότητά του; Δε θέλω να δημιουργήσω κανένα μυστήριο για να πλάσω μια προσωπικότητα που δεν είμαι. Δε γράφω κλεισμένος σε ένα δωμάτιο με κατεβασμένα τα παντζούρια, όπως πολλοί μπορεί να φαντάζονται, ούτε αποκόβομαι από τους ανθρώπους μου επειδή βρίσκομαι σε οίστρο. Γράφω στο λεωφορείο, στις διακοπές, συχνά με ανθρώπους και φασαρία γύρω μου. Μοιράζομαι τις ιστορίες μου με τους φίλους μου, ζητώ τη γνώμη τους και δεν παριστάνω την αυθεντία, γιατί πολύ απλά δεν είμαι.

Υπάρχουν στιγμές που νιώθετε ότι η συνεχής παρουσία που έχετε στα social media «κλέβει» το ίδιο το έργο σας; Ότι ο κόσμος ίσως γνωρίζει περισσότερο τον άνθρωπο πίσω από το βιβλίο, παρά αφήνει το βιβλίο να μιλήσει από μόνο του;

Ναι, υπάρχουν τέτοιες στιγμές. Ζούμε σε μια εποχή που ο συγγραφέας δεν είναι πια μόνο η φωνή πίσω από τις λέξεις, αλλά και ένα πρόσωπο που ο κόσμος βλέπει καθημερινά στα social media. Κάποιες φορές νιώθω πως αυτή η συνεχής έκθεση μπορεί να επισκιάσει το ίδιο το έργο, να προηγείται, δηλαδή, η εικόνα από το περιεχόμενο. Ωστόσο, το βιβλίο είναι δημιούργημα κάποιου και όταν αυτός ο κάποιος ζει στο 2025, είναι αναπόφευκτο πως οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες θα γνωρίσουν και τον χαρακτήρα του.

Ποια πιστεύετε πως είναι η ευθύνη ενός συγγραφέα σήμερα;

Να λέει την αλήθεια του, ακόμα κι αν αυτή δεν είναι ευχάριστη. Να αφουγκράζεται την εποχή του, χωρίς όμως να εγκλωβίζεται σε αυτήν. Ο συγγραφέας δεν είναι απλώς ένας παρατηρητής, αλλά ένας άνθρωπος που δίνει φωνή σε όσα συχνά μένουν στο περιθώριο, είτε αυτά λέγονται φόβοι είτε σιωπές είτε ευαισθησίες. Έχει χρέος να φωτίζει και όχι να κρίνει. Να προβληματίζει, να μοιράζεται και να υπενθυμίζει τη δύναμη του λόγου. Το έχουμε ανάγκη, ειδικά στην εποχή που ζούμε.

Διαβάστε ακόμη

Η σφαίρα που πήρε την αθωότητα μιας γενιάς: 17 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη και η μνήμη δεν σβήνει

Αυτά είναι τα ακριβά φάρμακα που θα διατίθενται και σε ιδιωτικά φαρμακεία από τον Ιανουάριο

Ανατροπή στη δολοφονία Καρυώτη: «Μου δώσανε φράγκα για να ομολογήσω, να μείνει μεταξύ μας»

Δώρο Χριστουγέννων για όλους; Παλιά ιστορία που πονάει – Πώς καθιερώθηκε