Γάζα: Επιστρέφοντας σε μια πόλη-φάντασμα γεμάτη χαλάσματα αλλά και αναμνήσεις

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι γυρίζουν στα μέρη όπου ζούσαν με την ελπίδα να αντικρίσουν κάτι που θα τους θυμίζει το παρελθόν τους

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋

Ένα ανθρώπινο ποτάμι Παλαιστίνιων που από τη μία ημέρα στην άλλη έγιναν μετανάστες ψάχνοντας διαφυγή από τον πόλεμο και την Γενοκτονία που διέπραττε το Ισραήλ, έχει πάρει τον δρόμο της επιστροφής στην πολύπαθη Γάζα. Κανείς, ακόμα και αυτοί που έφυγαν τελευταίοι, δεν μπορεί με σιγουριά να πει τι θα αντικρίσει, αλλά όλοι υποψιάζονται: Μια πόλη-φάντασμα γεμάτη συντρίμμια...

Ο Αμπντέλ Φαταχ αλ Κούρντι έκανε το μακρύ ταξίδι της επιστροφής μόλις λίγες εβδομάδες μετά τη φυγή του. Κι όμως, δεν μπορούσε πλέον να αναγνωρίσει τους δρόμους της Γάζας. Τα κτίρια δίπλα στα οποία είχε μεγαλώσει είχαν καταρρεύσει, και τα περιεχόμενά τους κάλυπταν τους δρόμους σε ένα μείγμα από σκισμένα έπιπλα και διαλυμένο μπετόν.

Ο Αλ-Κούρντι μπόρεσε να αναγνωρίσει το σημείο ελέγχου Νετζαρίμ που σηματοδοτούσε την είσοδό του στη βόρεια Γάζα μόνο από τα πτώματα που κείτονταν στα πόδια του – εκείνους που είχαν προσπαθήσει να επιστρέψουν στο σπίτι τους πολύ νωρίς. Τα πρόσωπά τους ήταν καλυμμένα από σκόνη και οι σφαίρες των Ισραηλινών είχαν διαπεράσει τα κορμιά τους.

Μια διαφορετική Γάζα

«Η πόλη φαίνεται εντελώς διαφορετική, σαν να μην είναι πια η Γάζα που γνωρίζαμε κάποτε. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η μαζική καταστροφή έχει εξαπλωθεί παντού. Σχεδόν όλα τα σπίτια έχουν καταστραφεί, οι δρόμοι είναι μπλοκαρισμένοι», λέει στον Guardian ο Αλ Κούρντι, ένας 40χρονος κάτοικος της πόλης.

Ήταν ένας από τους χιλιάδες κατοίκους της Γάζας που εκμεταλλεύτηκαν την κατάπαυση του πυρός που ανακοινώθηκε την Παρασκευή για να επιστρέψουν στα σπίτια τους στη βόρεια Γάζα. Βίντεο έδειχναν έναν παραλιακό αυτοκινητόδρομο γεμάτο Παλαιστίνιους που κατευθύνονταν βόρεια.

Οι μάχες στη Γάζα σταμάτησαν για πρώτη φορά από την κατάρρευση της προηγούμενης εκεχειρίας στα μέσα Μαρτίου. Η Χαμάς και το Ισραήλ συμφώνησαν εκεχειρία και ξεκίνησαν την προετοιμασία ώστε να απελευθερωθούν οι 48 Ισραηλινοί όμηροι και οι περίπου 2.000 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι.

Όπως οι περισσότεροι κάτοικοι της βόρειας Γάζας, ο αλ-Κούρντι ήταν γεμάτος άγχος καθώς περπατούσε προς τα βόρεια. Τις ημέρες που προηγήθηκαν της κατάπαυσης του πυρός, το Ισραήλ βομβάρδιζε έντονα την πόλη της Γάζας στο πλαίσιο της εκστρατείας του για την κατάληψη της.

Δεν είχε ιδέα αν το σπίτι του ήταν μεταξύ των λίγων τυχερών που είχαν μείνει όρθια.

«Περιμένω να βρω μια πόλη-φάντασμα. Μερικοί γείτονες προχώρησαν μπροστά μου και μου είπαν ότι η γειτονιά έχει καταστραφεί πλήρως, η κατάσταση είναι απελπιστική. Είπαν ότι το σπίτι μου είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από επιθέσεις με drones, αλλά εξακολουθεί να στέκεται όρθιο». Ακόμα και αν το σπίτι του ήταν ακατοίκητο, ήλπιζε να σώσει τουλάχιστον μερικά από τα υπάρχοντά του.

Γάζα

Ταξιδεύοντας σε μια καρότσα

Το ταξίδι προς τα βόρεια δεν ήταν εύκολο, καθώς τα μέσα μεταφοράς ήταν υπερφορτωμένα από τις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που ήθελαν να επιστρέψουν στις εστίες τους. Όσοι κατευθύνθηκαν προς τα βόρεια περιέγραψαν ότι περπατούσαν για ώρες με ισραηλινά drones να πετούν από πάνω τους. Στο βάθος ακούγονταν εκρήξεις.

«Κοιμήθηκα στο δρόμο για δύο ημέρες περιμένοντας την άδεια να περάσω από το σημείο ελέγχου της Νετζαρίμ και να επιστρέψω σπίτι μου. Δεν υπήρχαν διαθέσιμα οχήματα, οπότε κρεμάστηκα στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου του γείτονά μου για τρεις ώρες μέχρι να φτάσουμε με ασφάλεια», είπε ο Αχμάντ Σαλέμ, ένας 30χρονος από την αλ-Τζαμπάλια στη βόρεια Γάζα.

Αν και η εκεχειρία ήταν σε ισχύ, οι ισραηλινές δυνάμεις εξακολουθούσαν να είναι παρούσες σε ένα μεγάλο κομμάτι της Λωρίδας της Γάζας.

Παρά το γεγονός ότι η πόλη της, Μπέιτ Λαχία, ήταν μία από τις περιοχές στις οποίες ο ισραηλινός στρατός είχε απαγορεύσει την είσοδο, η Ασμά Ζουχαΐρ αποφάσισε να επιστρέψει. Ακόμα κι αν δεν μπορούσε να φτάσει στο σπίτι της, ήλπιζε τουλάχιστον να δει από μακριά τη γειτονιά της.

«Κατάφερα να φτάσω στα περίχωρα της Μπέιτ Λαχία, αλλά δεν μπορούσα να προχωρήσω προς το κέντρο, ήταν επικίνδυνο. Τα drones άρχισαν να πυροβολούν όποιον προχωρούσε προς την πόλη», είπε η Ζουχαΐρ, μια 34χρονη που πριν γίνει μετανάστρια ήταν νοσοκόμα.

Από το σημείο όπου βρισκόταν στα περίχωρα της Μπέιτ Λαχία, μπορούσε να δει μόνο γυμνό έδαφος. Ολόκληρη η περιοχή είχε ισοπεδωθεί από μπουλντόζες.

«Δεν είχαν καν μείνει ερείπια από σπίτια».

«Το μόνο που θέλουν, ένα μικρό κομμάτι αναμνήσεων»

Η Ζουχαΐρ δεν τόλμησε να μείνει πολλή ώρα και έφυγε όταν το πλήθος άρχισε να αραιώνει. Αν και δεν κατάφερε να φτάσει σπίτι της, άρχισε μαζεύει μερικά κλαδιά δέντρων για να ανάψει φωτιά και να ζεσταθεί όταν πέσει η νύχτα.

Ο Σαλέμ, αντίθετα, μπόρεσε και έφτασε εκεί όπου βρισκόταν το σπίτι του. Μόνο που δεν υπήρχε πια τίποτα εκεί. Πρόσθεσε το μέρος όπου ζούσε και ένιωθε κάποτε ασφαλής στη μακρά λίστα των πραγμάτων που είχε χάσει τα τελευταία δύο χρόνια, ασήμαντα σε σύγκριση με την απώλεια του αδελφού του.

Παρά την απώλεια του σπιτιού του, ο Σαλέμ εξακολουθούσε να αισθάνεται ότι είχε επιστρέψει στην πατρίδα του.

«Εδώ στον Βορρά, παρά την καταστροφή, αισθάνομαι πιο ήσυχος από ό,τι στο νότο, γιατί επέστρεψα εκεί όπου ανήκω, στις αναμνήσεις μου, στη γειτονιά μου, στους γείτονές μου και στο σπίτι μου, ακόμα κι αν είναι κατεστραμμένο».

Δεν είναι σαφές πόσο θα διαρκέσει η εκεχειρία στη Γάζα. Ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς, Χαλίλ αλ-Χάγια, δήλωσε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα την Πέμπτη ότι είχε λάβει εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και άλλες διεθνείς δυνάμεις ότι η εκεχειρία θα διατηρηθεί. Ωστόσο, οι διαπραγματευτές έπρεπε ακόμη να συμφωνήσουν σε δύσκολα ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα ο αφοπλισμός της Χαμάς.

Οι κάτοικοι της Γάζας είχαν ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση – η εκεχειρία είχε λήξει στα μέσα Μαρτίου, όταν το Ισραήλ αποφάσισε μονομερώς να ξαναρχίσει τις εχθροπραξίες – και γι' αυτό ήταν πρόθυμοι να επιστρέψουν στα σπίτια τους όσο μπορούσαν ακόμα.

Παρά την καταστροφή που βρήκαν κατά την επιστροφή τους, πολλοί ήλπιζαν ότι οι επόμενες μέρες θα έφερναν μια ανάπαυλα από τη βία των τελευταίων δύο ετών. Κάπου ανάμεσα στα ερείπια, εκτυλίσσονται σκηνές χαράς και ανακούφισης.

«Στο δρόμο, είδα κάποιον να επιστρέφει. Όταν κατάλαβε από μακριά ότι το σπίτι του ήταν ακόμα όρθιο, άρχισε να τρέχει και να ουρλιάζει από ευτυχία», είπε η Ζουχαΐρ.

«Οι άνθρωποι έχουν συναίσθηση τι συμβαίνει. Ακόμα κι αν δεν βρουν σπίτι, μπορεί να νιώσουν ελπίδα. Το μόνο που θέλουν είναι ένα μικρό κομμάτι από τις αναμνήσεις τους».

Διαβάστε ακόμη