Guardian: Η ΕΕ καταπατά το διεθνές δίκαιο εξαιτίας της συμφωνίας με το Ισραήλ για το φυσικό αέριο

Την πιθανότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση να καταπατά τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, κινδυνεύοντας να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο, αναλύει σε έκθεσή της μια ομάδα εκστρατείας, μετά την ενεργειακή συμφωνία που υπεγράφη με το Ισραήλ για αύξηση των ροών φυσικού αερίου.

Η έρευνα ΜΚΟ για τη συνεργασία ΕΕ - Ισραήλ

Συγκεκριμένα, η έρευνα έγινε από την Global Witness και δημοσιεύτηκε στον Guardian, με την έκθεση να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ θα μπορούσε να είναι «συνυπεύθυνη για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου», σχετικά με μια ενεργειακή συμφωνία του 2022, που συνδέεται με εισαγωγές φυσικού αερίου από έναν αγωγό που λέγεται ότι διασχίζει παλαιστινιακά ύδατα. Η ΜΚΟ κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να ακυρώσει όλες τις εισαγωγές φυσικού αερίου που συνδέονται με τον αγωγό East Mediterranean Gas (EMG) και να τερματίσει τη συμφωνία του 2022, η οποία υπογράφηκε από κοινού με την Αίγυπτο.

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έφτασε στο συμπέρασμα πως υπάρχουν «ενδείξεις» ότι το Ισραήλ παραβιάζει υποχρεώσεις του στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λόγω των καταστροφικών ανθρωπιστικών συνεπειών του πολέμου στη Γάζα και της ανεξέλεγκτης βίας των εποίκων στη Δυτική Όχθη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ συνεχίζει να έχει δυνατούς ενεργειακούς δεσμούς με τον σύμμαχό της στη Μέση Ανατολή.

Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει όλο και περισσότερες εκκλήσεις να ακυρώσει πλήρως ή εν μέρει τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας με το Ισραήλ, η ενεργειακή σχέση των δύο πλευρών έχει προσελκύσει ελάχιστη προσοχή, ιδίως όταν υπάρχει μια συμφωνία για μεταφορά φυσικού αερίου, που φαίνεται να ανανεώθηκε τον περασμένο μήνα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε τον Ιούνιο του 2022 μνημόνιο κατανόησης με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, με στόχο να καταστεί δυνατή η σταθερή παράδοση φυσικού αερίου στην ΕΕ. Λίγους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η συμφωνία επισφραγίστηκε, αφού το γκρουπ… έτρεχε να εξασφαλίσει εναλλακτικούς προμηθευτές ενέργειας.

Ο αγωγός που περνά από παλαιστινιακά ύδατα

Η Global Witness υποστηρίζει ότι ο αγωγός EMG, ο οποίος επεκτείνεται παράλληλα με την ακτογραμμή της Γάζας, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δυνατότητα εξαγωγής φυσικού αερίου από την Αίγυπτο στην Ευρώπη. Ο αγωγός μήκους 90 χιλιομέτρων μεταφέρει φυσικό αέριο από το Άσκελον του Ισραήλ στο Αρίς της Αιγύπτου, όπου στη συνέχεια μετατρέπεται σε υγροποιημένο για εξαγωγή, πηγαίνοντας και στην Ευρώπη.

Η ΜΚΟ ισχυρίζεται ότι ο αγωγός EMG διέρχεται από παλαιστινιακά ύδατα. Το έργο της καθοδηγείται από νομική γνωμοδότηση που συντάχθηκε αφιλοκερδώς από δύο δικηγόρους του Garden Court Chambers με έδρα το Λονδίνο. Η Ζεχρά Χασάν είναι δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συμμετείχε στην έρευνα, δηλώνοντας πως «το Ισραήλ κατασκεύασε και λειτούργησε μονομερώς τον αγωγό, χωρίς τη συγκατάθεση των παλαιστινιακών Αρχών και δεν δόθηκε στην Παλαιστίνη η ευκαιρία να θέσει οποιουσδήποτε οικονομικούς, περιβαλλοντικούς ή ρυθμιστικούς όρους».

«Έτσι, κατά την άποψή μας, αυτό ήταν άλλο ένα παράδειγμα του πώς το Ισραήλ πολύ πιθανόν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο με τη συνεχή άρνηση της παλαιστινιακής κυριαρχίας. Υπάρχει μια πολύ ισχυρή βάση για να ισχυριστούμε ότι η ΕΕ πιθανότατα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, με την υπογραφή και τη συνέχιση του μνημονίου συνεννόησης», συμπλήρωσε.

Η Χασάν έχει μια παλαιστινιακή σημαία στο προφίλ της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά λέγεται ότι εκτέλεσε το έργο σύμφωνα με τα καθήκοντά της, ενεργώντας ανεξάρτητα. Το Ισραήλ έχει προηγουμένως χαρακτηρίσει, τη διεκδικούμενη από την Παλαιστίνη θαλάσσια ζώνη, ως «νομικά άκυρη». Η αποστολή του Ισραήλ στις Βρυξέλλες και το Υπουργείο Εξωτερικών στην Ιερουσαλήμ δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό της έρευνας, ενώ ούτε η αποστολή της Παλαιστίνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση προέβη σε κάποια τοποθέτηση.

Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Γκλίντερ Ερνάντεζ, καθηγητής δημοσίου διεθνούς δικαίου στο πανεπιστήμιο Λέουβεν, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε στον Guardian πως πιστεύει ότι η Global Witness «καταλήγει σε αυτό που είναι πιθανώς το σωστό συμπέρασμα» σχετικά με τον κίνδυνο παραβίασης του διεθνούς δικαίου. Παράλληλα, προειδοποίησε ότι η ανάλυση βασίζεται στην εγκαθίδρυση της κρατικής υπόστασης της Παλαιστίνης. Ανεξάρτητα από την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, επισήμανε τις υποχρεώσεις που έχει το Ισραήλ ως κατοχική δύναμη, βάσει της τέταρτης σύμβασης της Γενεύης, να μην εκμεταλλεύεται το έδαφος καθαρά προς όφελός του, αγνοώντας τους κατοίκους.

«Κατασκευάζοντας έναν αγωγό στην εν λόγω περιοχή, το Ισραήλ διαπράττει πιθανότατα μια παράνομη πράξη. Και τότε το ερώτημα αφορά το αν η ΕΕ παραβιάζει μια από τις υποχρεώσεις της έναντι του διεθνούς δικαίου, έχοντας υπογράψει το μνημόνιο συνεργασίας με το Τελ Αβίβ. Ακόμα και αν το φυσικό αέριο δεν κατευθυνόταν σε ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη, θα αποτελούσε είδος ανοχής στην κατάχρηση των προνομίων του Ισραήλ ως μια κατοχική δύναμη», εξήγησε χαρακτηριστικά.

Ο καθηγητής νομικής σημείωσε επίσης ότι η γνωμοδότηση – ορόσημο του διεθνούς δικαστηρίου του ΟΗΕ, διέταξε το Ισραήλ να τερματίσει την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών το συντομότερο δυνατό. Στην εν λόγω μη δεσμευτική γνωμοδότηση, το δικαστήριο κάλεσε τις άλλες χώρες να μην αναγνωρίζουν την κατοχή ως νόμιμη ή να μην τη βοηθούν. «Έτσι, η κατασκευή του αγωγού μπορεί κάλλιστα να αποτελεί παραβίαση των υποχρεώσεων που προσδιόρισε το δικαστήριο και σε σχέση με τρίτους φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση», τόνισε.

«Η κατάσταση δεν έγινε παράνομη τον Ιούλιο του 2024 (όταν το διεθνές δικαστήριο του ΟΗΕ εξέδωσε τη διαταγή προς το Ισραήλ), απλώς τότε αναγνωρίστηκε η κατάσταση παρανομίας που υπήρχε για κάποιο χρονικό διάστημα πριν από αυτό». Όσον αφορά το αν η ΕΕ θα έπρεπε να είχε υπογράψει τη συμφωνία το 2022, ο καθηγητής υπογράμμισε πως «εγώ θα πρότεινα να μην το είχε κάνει».

Ο Μπάρι Άντριους, ένας Ιρλανδός κεντρώος βουλευτής, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διευκρίνισε ότι «δεδομένης της συνεχιζόμενης παράνομης κατοχής της Παλαιστίνης από το Ισραήλ, των νομικών προειδοποιήσεων του διεθνούς δικαστηρίου στη συμβουλευτική γνωμοδότηση που εξέδωσε πέρυσι και της συνεχιζόμενης γενοκτονίας στη Γάζα, η ΕΕ κινδυνεύει να παραβιάσει τις διεθνείς νομικές της υποχρεώσεις, συνεχίζοντας αυτή την ενεργειακή συνεργασία».

Ο ίδιος ζήτησε να επανεξεταστεί επειγόντως το μνημόνιο συνεργασίας «με σκοπό την αναστολή του, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή μας για την τήρηση του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών και τα πορίσματα που δείχνουν γενοκτονία στη Γάζα

Η Σάρα Μπίρμαν Μπέκερ, ανώτερη ερευνήτρια της Global Witness, ανέφερε ότι «από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπάθησε να τοποθετηθεί ως υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά οι συνεχιζόμενες συναλλαγές της με το Ισραήλ, αποκαλύπτουν ένα θλιβερό διπλό πρότυπο». Η ίδια κατηγόρησε την ΕΕ γιατί «επιδιώκει μια συμφωνία για το φυσικό αέριο που καταπατά τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και η οποία συμβάλλει ουσιαστικά στη χρηματοδότηση της γενοκτονίας του Ισραήλ στη Γάζα».

Το διεθνές δικαστήριο του ΟΗΕ εξετάζει την κατηγορία ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία και η ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, χρησιμοποιεί τον όρο από τον Ιανουάριο του 2024. Η κριτική για την ενεργειακή συμφωνία έρχεται πριν από τη σύνοδο της ΕΕ στις 15 Ιουλίου, όπου οι υπουργοί Εξωτερικών αναμένουν μια ενημέρωση από την επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής του γκρουπ, Κάγια Κάλας, σχετικά με τις συνομιλίες της με την κυβέρνηση του Ισραήλ. Η Κάλας δήλωσε ότι θα μιλήσει με τον Ισραηλινό ομόλογό της για τα πορίσματα της πρωτοφανούς αναθεώρησης της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ – Ισραήλ.

Από τότε που η ΕΕ διαπίστωσε ενδείξεις για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το Ισραήλ έχει εντείνει την επίθεσή του, με τον αριθμό των νεκρών να αυξάνεται καθημερινά, ξεπερνώντας πλέον τους 57.000 ανθρώπους, η πλειοψηφία των οποίων ήταν άμαχοι. Ο πόλεμος των αντιποίνων ξεκίνησε μετά τις επιθέσεις των μαχητών της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, στις οποίες σκοτώθηκαν 1.219 άνθρωποι και κρατήθηκαν όμηροι 251. Από τότε, σχεδόν το σύνολο των 2,3 εκατ. κατοίκων της Γάζας έχει εκτοπιστεί και η περιοχή έχει μετατραπεί σε ερείπιο.

Η Ευρώπη εισάγει φυσικό αέριο από το Ισραήλ

Το μνημόνιο συνεργασίας επρόκειτο να παραταθεί αυτόματα στα μέσα Ιουνίου του τρέχοντος έτους, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην απαντά σε επανειλημμένες ερωτήσεις σχετικά με τη συμφωνία. Ανακοινώνοντας την τριμερή συμφωνία τον Ιούνιο το 2022, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε πως είναι «ευγνώμων που το Ισραήλ θα αυξήσει την παροχή ενέργειας στην ΕΕ».

Η τότε υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Καρίν Ελμπαράρ, χαιρέτισε τη συμφωνία ως «ιστορική» και τόνισε ότι επέτρεψε στη χώρα της «για πρώτη φορά να εξάγει ισραηλινό φυσικό αέριο στην Ευρώπη». «Ήταν ένα ακόμα βήμα προς την κατεύθυνση της τοποθέτησης του Ισραήλ ως υπερδύναμης φυσικού αερίου και ένας διπλωματικός μοχλός», πρόσθεσε τότε.

Μεταξύ του 2020 και του 2024 εξήχθησαν σχεδόν 9 δις. κυβικά μέτρα LNG από την Αίγυπτο στην Ευρώπη, σύμφωνα με την ανάλυση της Global Witness για τα στοιχεία της Rystad Energy. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία ήταν οι κορυφαίοι εισαγωγείς φυσικού αερίου, αγοράζοντας περίπου το ήμισυ, αξίας 9 δισ. δολαρίων. Η ομάδα της έρευνας υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο πηγαίνει μέσω του αγωγού EMG, καθώς είναι η πιο άμεση διαδρομή με τη μεγαλύτερη χωρητικότητα.

Αν και δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν τα ακριβή στοιχεία, η Global Witness διευκρινίζει ότι το πρόσθετο αέριο από το Ισραήλ προς την Αίγυπτο επιτρέπει τις εξαγωγές προς την ΕΕ. Το μνημόνιο συνεργασίας δείχνει την πρόθεση, όπως αναφέρει η ΜΚΟ, να υποστηρίξει περαιτέρω και να επιτρέψει την εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι ροές φυσικού αερίου συνεχίστηκαν σε μεγάλο βαθμό απρόσκοπτα κατά τη διάρκεια της μαζικής έξαρσης της βίας. Το Ισραήλ ανέστειλε τις εργασίας σε δύο κοιτάσματα φυσικού αερίου που τροφοδοτούν την Αίγυπτο και την Ιορδανία τον περασμένο μήνα, λίγες ώρες μετά την εξαπόλυση αιφνιδιαστικών αεροπορικών επιδρομών κατά του Ιράν. Οι εργασίας συνεχίστηκε σχεδόν δύο εβδομάδες αργότερα.

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης τη μέρα στα 13 του