Τιγκράι: Τα σώματα των γυναικών αποκαλύπτουν τη φρίκη ενός ξεχασμένου πολέμου

Θεωρείται μια από τις πιο βίαιες συγκρούσεις του 21ουαιώνα. Ένας ξεχασμένος, πόλεμος, η σύγκρουση στο Τιγκράι της Αιθιοπίας, που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2020, άφησε πίσω της χιλιάδες νεκρούς αμάχους και εκατοντάδες γυναίκες θύματα σεξουαλικής βίας, σε βαθμό που δεν το χωράει το μυαλό.

Όλα ξεκίνησαν όταν ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, Άμπι Αχμέντ, έστειλε τον στρατό για να εκδιώξει το περιφερειακό κυβερνών κόμμα του Τιγκράι, το Μέτωπο Απελευθέρωσης του Λαού του Τιγκράι (TPLF), το οποίο, όπως υποστήριξε, αποτελούσε απειλή για την εθνική ασφάλεια. Ο στρατός της Αιθιοπίας εισέβαλε στην περιοχή, με τη συνδρομή δυνάμεων από τη σύμμαχο τότε Ερυθραία και παραστρατιωτικών ομάδων από τη γειτονική περιοχή Αμχάρα της Αιθιοπίας.

Δυο χρόνια μετά, όταν η σύγκρουση τελείωσε, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γάνδης εκτίμησαν, σύμφωνα με την Guardian, ότι είχαν χάσει τη ζωή τους μεταξύ 300.000 και 800.000 άμαχοι, είτε άμεσα από τη βία, είτε από την πείνα λόγω του αποκλεισμού. Υπάρχουν αποδείξεις για εγκλήματα από όλες τις πλευρές της σύγκρουσης, ωστόσο οι περισσότερες αναφορές για θηριωδίες αφορούν τις δυνάμεις της Αιθιοπίας και της Ερυθραίας. Σύμφωνα με τυχαία δειγματοληψία που διεξήχθη από το ιατρικό περιοδικό BMJ, περίπου το 10% των γυναικών στο Τιγκράι υπέστησαν σεξουαλική βία, με το 70% αυτών να έχει πέσει θύμα ομαδικού βιασμού. 

Rusted screws, metal spikes and plastic rubbish: the horrific sexual violence used against Tigray’s women | Global development | The Guardian https://t.co/4wPwnvH2tM

— cookiesnrap 🇪🇺 (@HermanZeGerman) June 30, 2025

8 σκουριασμένες βίδες και ένας νυχοκόπτης

Για δύο χρόνια, η Τσενέατ κουβαλούσε μέσα της τον βιασμό που υπέστη. Τα απομεινάρια της επίθεσης παρέμεναν στη μήτρα της - κυριολεκτικά. Οκτώ σκουριασμένες βίδες, ένας μεταλλικός νυχοκόπτης και ένα σημείωμα, γραμμένο με στυλό και τυλιγμένο σε πλαστικό. Τα αντικείμενα αυτά, τα οποία αποκαλύφθηκαν με ακτινογραφία και αφαιρέθηκαν χειρουργικά από τους γιατρούς πάνω από δύο χρόνια αργότερα, είχαν τοποθετηθεί μέσα στο σώμα της Τσενέατ ενώ ήταν αναίσθητη, μετά τον ομαδικό βιασμό της από έξι στρατιώτες.

«Γιοι της Ερυθραίας, είμαστε γενναίοι», έγραφε το σημείωμα. «Το έχουμε αναλάβει αυτό και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Θα καταστήσουμε τις γυναίκες του Τιγκράι στείρες».

Στις μαρτυρίες που κατέγραψε ο Guardian περιλαμβάνονται γυναίκες που τις τύλιξαν με πλαστικό και τους έβαλαν φωτιά, τις πυροβόλησαν στα γεννητικά όργανα, τις ακρωτηρίασαν με ψαλίδια ή τις παραμόρφωσαν με οξύ.

Το στίγμα, ο φόβος, οι απειλές και η έλλειψη ιατρικής βοήθειας στοιχειώνουν τις επιζήσασες

Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι πολλαπλάσιος, πολύ μεγαλύτερος, λέει ο Αμπράχα. Μεγάλος αριθμός γυναικών δεν επιβιώνει ούτε από την αρχική επίθεση, ούτε από τις συνέπειές της. «Όταν αυτά τα αντικείμενα έχουν αιχμηρά άκρα, είναι γνωστό ότι μετακινούνται μέσα στο σώμα», λέει ο Αμπράχα. Μία γυναίκα που δέχτηκε ιατρική φροντίδα στο νοσοκομείο είπε στο προσωπικό ότι καρφιά και βίδες είχαν τοποθετηθεί μέσα στη μήτρα της. Όταν οι γιατροί της έκαναν ακτινογραφίες, βρήκαν τα καρφιά στο γαστρεντερικό της σύστημα. «Μπορεί να τρυπήσουν μεγάλα αγγεία — κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ακαριαίο θάνατο από αιμορραγία», εξηγεί.

Για τις γυναίκες που επέζησαν, ο βιασμός παραμένει στίγμα και πολλές αποφεύγουν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια ή να αποκαλύψουν τους τραυματισμούς τους. Πολλές από αυτές δέχθηκαν απειλές από στρατιώτες ότι θα σκοτωθούν αν προσπαθήσουν να ζητήσουν βοήθεια. Ακόμα και ανάμεσα σε εκείνες που κατάφεραν να φτάσουν σε νοσοκομεία, σημαντικός αριθμός περιστατικών δεν καταγράφηκε: ιατρικοί φάκελοι είτε καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, είτε δεν κρατήθηκαν ποτέ, ειδικά σε κλινικές όπου οι υγειονομικοί απειλούνταν επειδή φρόντιζαν θύματα βιασμού.

«Οι δυνάμεις εισβολής εκείνης της περιόδου απειλούσαν οποιονδήποτε παρείχε ιατρική βοήθεια σε τέτοιες γυναίκες — όποιος βοηθούσε τις επιζήσασες με οποιονδήποτε τρόπο θεωρούνταν προδότης. Έτσι υπήρχε μια προσπάθεια να κρύψουν τις τρομοκρατημένες επιζήσασες», λέει ο Αμπράχα.

Οι γυναίκες που είχαν βιαστεί περιέγραψαν στο προσωπικό του νοσοκομείου πώς «οι στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιθιοπίας τις προειδοποιούσαν να μην πάνε σε ιατρικές εγκαταστάσεις, αλλιώς θα τις έβρισκαν και θα τις σκότωναν», λέει ο Αμπράχα. «Κάποιες δεν ολοκλήρωσαν ούτε τις βασικές αιματολογικές εξετάσεις, ούτε έλαβαν την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή πρόληψης μετά τον βιασμό. Απλώς έφυγαν και εξαφανίστηκαν».

(Ρεπορτάζ του vice για το ίδιο θέμα):

«Δεν μπορώ να κοιμηθώ τη νύχτα»

Αρκετές από τις επιζήσασες είπαν στον Guardian ότι κρατήθηκαν αιχμάλωτες σε στρατιωτικές βάσεις, μαζί με δεκάδες άλλες γυναίκες.

Η Χάνα*, 21 ετών, απήχθη από το σπίτι της από 10 Ερυθραίους στρατιώτες και κρατήθηκε για τέσσερις ημέρες σε στρατιωτική βάση. Περίπου 60 γυναίκες κρατούνταν εκεί, λέει, και δεν γνωρίζει αν επέζησαν. «Αρχικά με κλείδωσαν σε ένα δωμάτιο. Έπειτα, επί τέσσερις ημέρες, με βίαζαν επανειλημμένα. Στο τέλος, μου έριξαν οξύ στο κεφάλι».

«Ξύπνησα στον δρόμο. Οι Ερυθραίοι στρατιώτες με είχαν πετάξει εκεί, σαν να μην άξιζα τίποτα».

Το οξύ έκαψε τα μαλλιά και το δέρμα της, διαβρώνοντας ένα παχύ στρώμα σάρκας από το κρανίο της. Τώρα, το κεφάλι της καλύπτεται από ένα σφιχτό, παραμορφωμένο στρώμα ουλώδους ιστού, που της προκαλεί συνεχή πόνο. «Δεν μπορώ να κοιμηθώ τη νύχτα», λέει. «Πονάω συνεχώς και η φαγούρα δεν σταματά ποτέ». Για να μπορέσει να αποκατασταθεί, θα χρειαζόταν πλαστική χειρουργική επέμβαση. Δεν υπάρχουν όμως διαθέσιμοι πόροι για να τη λάβει.

Θύματα εγκλημάτων πολέμου που ζητούν δικαίωση

Η Τσενέατ και άλλες γυναίκες μιλούν για βιασμούς από Ερυθραίους στρατιώτες, οι οποίοι δρούσαν μαζί με τις αιθιοπικές δυνάμεις. Ωστόσο, η Ερυθραία δεν συμμετέχει στην ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Τιγκράι και Αιθιοπίας και αρνείται να συμμετάσχει στη μεταβατική δικαιοσύνη που προωθεί η αιθιοπική κυβέρνηση.

Ο πρόεδρος της Ερυθραίας, Ισαϊας Αφγουέρκι, έχει χαρακτηρίσει «φανταστικές» τις κατηγορίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βιασμούς και λεηλασίες. Η κυβέρνηση της χώρας αρνείται να συνεργαστεί με την διεθνή έρευνα για τα εγκλήματα στο Τιγκράι, ενώ ο ΟΗΕ εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσο η δικαιοσύνη στο εσωτερικό της Αιθιοπίας θα καταφέρει να λογοδοτήσει τους υπεύθυνους.

Η οργάνωση Physicians for Human Rights, που έχει συλλέξει εκατοντάδες ιατρικά αρχεία και μαρτυρίες υγειονομικών, προειδοποιεί για σοβαρά κενά στη μεταβατική δικαιοσύνη. Όπως αναφέρει η Λίντσεϊ Γκριν, αναπληρώτρια διευθύντρια της οργάνωσης, η μη συμμετοχή των Ερυθραίων δραστών στη διαδικασία αφήνει χιλιάδες επιζήσασες χωρίς πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τη λογοδοσία που τους αξίζει.

Οι κατηγορίες για βιασμούς και άλλες θηριωδίες από τις στρατιωτικές δυνάμεις της Αιθιοπίας παραμένουν χωρίς επίσημες ποινικές διώξεις, παρά μεμονωμένες καταδίκες. Παράλληλα, η κυβέρνηση Αμπί Αχμέντ έχει προσπαθήσει επανειλημμένα να ακυρώσει μια έρευνα του ΟΗΕ, η οποία τελικά διαλύθηκε το 2023 χωρίς να ολοκληρώσει το έργο της. Ειδικοί και σύμβουλοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαρακτηρίζουν τη μεταβατική δικαιοσύνη «παρωδία», εκτιμώντας ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να συγκαλύψει τις θηριωδίες.

Παρά τη λήξη του πολέμου, η βία στο Τιγκράι συνεχίζεται. Ο ΟΗΕ καταγγέλλει ότι οι Ερυθραίοι στρατιώτες συνεχίζουν να ελέγχουν σημαντικές περιοχές, διαπράττοντας απαγωγές, βιασμούς, λεηλασίες και αυθαίρετες συλλήψεις. Παράλληλα, οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ της αιθιοπικής κυβέρνησης και ένοπλων ομάδων σε άλλες περιοχές της χώρας αφήνουν ολόκληρη τη βόρεια Αφρική στο χείλος νέας εμφύλιας σύρραξη

Διαβάστε ακόμη

Αυτά είναι τα πρόσωπα που αναζήτησαν περισσότερο οι Έλληνες στη Google - «Πρωτιά» για την Klavdia

Είναι επίσημο: Η Netflix εξαγοράζει την Warner Bros για αστρονομικό ποσό

Παράνομες συνταγογραφήσεις με κέρδη πάνω από 100.000 ευρώ: Τρεις συλλήψεις - Η ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ

Έφηβος εξομολογείται πώς κατέληξε να κάνει 11 γραμμαρία κεταμίνης τη μέρα στα 13 του