Πάπας Λέων ΙΔ΄: Θα μπορέσει να αντιμετωπίσει ραγδαία άνοδο της καθολικής δεξιάς στις ΗΠΑ;

Η άνοδος της άκρας δεξιάς στις ΗΠΑ δε θα μπορούσε παρά να γίνεται αισθητή και στη ζωή των αμερικανών καθολικών. Τον περασμένο Ιανουάριο, μια νέα στρατιά δεξιών καθολικών εισήλθε στη «νέα» Ουάσιγκτον του προέδρου Τραμπ. Λίγες εβδομάδες αργότερα ακολούθησε η νοσηλεία και η επιδείνωση της υγείας του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος συχνά φαινόταν να αποτελεί μόνος του έναν διαφορετικό (και διαφοροποιημένο) πόλο παγκόσμιας χριστιανικής επιρροής.

Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, καθολικός και οπαδός πολιτικά της alt – right, ήταν από τα τελευταία πρόσωπα που είδαν τον Πάπα Φραγκίσκο εν ζωή. Μάλλον άθελά τους, αυτή η σύντομη συνάντηση  σηματοδότησε δύο αντίθετα οράματα για τις καθολικές αξίες στον κόσμο.

Habemus Papam

Και τότε ήρθε η συγκλονιστική είδηση της Πέμπτης (08/05): Habemus Papam. Ο πρώτος αμερικανός Πάπας είναι γεννημένος στο Σικάγο και φαίνεται να συμμερίζεται τις προτεραιότητες του Φραγκίσκου. Ίσως η φωνή του Λέοντα ΙΔ΄ να αποτελέσει, μετά από αυτήν του Φραγκίσκου, μία ακόμα αντιρρόπηση απέναντι στη νέα, ισχυρή τάση της υπερσυντηρητικής καθολικής Αμερικής. Η εκλογή στον θρόνο του Αγίου Πέτρου του Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, γνωστού σε πολλούς ως «Μπομπ», προκάλεσε ενθουσιασμό στους καθολικούς της πατρίδας του. Όμως, ο πρώτος αμερικανός Πάπας αναλαμβάνει τα ηνία σε μια εποχή ιδιαίτερης πολυπλοκότητας και έντασης για την εκκλησία των ΗΠΑ.

Ο νέος Πάπας, Λέων ΙΔ΄, έχει πλέον καθήκον όχι μόνο να καθοδηγήσει τα 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικούς του κόσμου, αλλά και να ενώσει μια διχασμένη καθολική εκκλησία στην Αμερική- στη χώρα όπου συγκρούονται η ιεραρχία, οι πιστοί, τα alt – right μέσα ενημέρωσης και η πολιτική εξουσία. Ο νέος Πάπας αναλαμβάνει την ηγεσία σε μια εποχή αυξανόμενης παρουσίας ενός συγκεκριμένου τύπου καθολικισμού στη δημόσια ζωή των ΗΠΑ. Πάνω από το ένα τρίτο του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ είναι Καθολικοί. Το ίδιο και τα δύο τρίτα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το οποίο έχει εκδώσει πολλές αποφάσεις υπέρ της θρησκευτικής ελευθερίας — συνήθως υπέρ των χριστιανών πιστών. Μόλις λίγους μήνες πριν, εγκατέλειψε το αξίωμα ο δεύτερος καθολικός πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν.

Υπό τον Τραμπ, η άνοδος της δεξιάς καθολικής ιδεολογίας αντιπαραβάλλεται με τη γενικότερη υποχώρηση της εκκλησίας στην αμερικανική κοινωνία. Πολλοί εγκατέλειψαν την καθολική εκκλησία μετά τα σκάνδαλα παιδικής κακοποίησης, ενώ ο γενικότερος πληθυσμός της χώρας έχει γίνει περισσότερο κοσμικός. Σήμερα, περίπου το 20% των αμερικανών δηλώνουν καθολικοί. Συμφωνα με το Pew Research Center το ποσοστό παραμένει σταθερό την τελευταία δεκαετία.

Ο αντιπρόεδρος Βανς, που βαπτίστηκε καθολικός το 2019, ευχήθηκε στον νέο Πάπα διαδικτυακά: «Συγχαρητήρια στον Λέοντα ΙΔ΄, τον πρώτο Αμερικανό Πάπα, για την εκλογή του! Είμαι σίγουρος ότι εκατομμύρια Αμερικανοί Καθολικοί και άλλοι Χριστιανοί θα προσεύχονται για το έργο του. Ο Θεός να τον ευλογεί!», έγραψε σε ανάρτησή του. Από πλευράς του, ο Τραμπ, ο οποίος διέψευσε ότι κυκλοφόρησε ΑΙ φωτογραφία του εαυτού του ντυμένου Πάπα στο Truth Social, δήλωσε: «Είναι μεγάλη τιμή για τη χώρα μας».

«Θα συνεχίσει να μιλά για δικαιοσύνη, ειρήνη, πρόσφυγες, φτωχούς και πεινασμένους»

Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε συγκρουστεί ανοιχτά με τον Τραμπ, ιδίως στο θέμα της μετανάστευσης. Λίγους μήνες πριν πεθάνει, τον Φεβρουάριο, άσκησε εντονότατη κριτική στην πολιτική μαζικών απελάσεων του Τραμπ. Σε επιστολή του προς τους αμερικανούς καρδινάλιους, ο Πάπας Φραγκίσκος έκανε λόγο για παραβίαση της «αξιοπρέπειας πολλών ανθρώπων και οικογενειών». Η επιστολή θεωρήθηκε έμμεσο μήνυμα και προς κυβερνητικά στελέχη όπως ο Βανς, ο οποίος επικαλέστηκε καθολικές θεολογικές αρχές για να υπερασπιστεί τη μεταναστευτική πολιτική του Λευκού Οίκου.

Θεωρείται ως πιθανότερο σενάριο, ο Πάπας Λέων να συνεχίσει τις κοινωνικές προτεραιότητες του Φραγκίσκου. Λογαριασμός στο Χ που φαίνεται να ανήκει στον νέο Πάπα, επαναδημοσίευσε τον Απρίλιο μήνυμα που καταδίκαζε την«παράνομη απέλαση» του Κίλμαρ Αμπρέγκο Γκαρσία, που απελάθηκε κατά λάθος στο Ελ Σαλβαδόρ. Ο ίδιος λογαριασμός είχε μοιραστεί και άρθρα επικριτικά προς τον Βανς. Για τον αναλυτή του Βατικανού, π. Τόμας Ρις, «αυτός ο Πάπας θα συνεχίσει να μιλά για δικαιοσύνη, ειρήνη, πρόσφυγες, φτωχούς και πεινασμένους. Αν αυτό τον φέρει σε σύγκρουση με την κυβέρνηση Τραμπ, ας είναι».

Ανησυχία στα ακροδεξιά μέσα

Ήδη από το βράδυ της εκλογής του, την Πέμπτη, ορισμένα δεξιά καθολικά μέσα άρχισαν να εκφράζουν σκεπτικισμό για τον νέο Πάπα. Η ιστοσελίδα LifeSiteNews δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «5 ανησυχητικά πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τον Λέοντα ΙΔ΄». Ως κύρια αιτία «ανησυχίας», το μέσο παρουσίασε τις επικρίσεις του Λέοντα προς τη μεταναστευτική πολιτική Τραμπ. Ωστόσο, η καθολική διδασκαλία δεν ταυτίζεται εύκολα με τις αμερικανικές πολιτικές διαμάχες. Ως εκ τούτου, δεν είναι σαφές εάν ο Πάπας Λέων θα εμπλακεί με την ίδια προθυμία και αμεσότητα στην πολιτική, όπως ο προκάτοχός του. Ίσως, αυτό είναι ένα σημείο πολύ πιο ευαίσθητο, για έναν αμερικανό Πάπα.

Για πολλούς αμερικανούς καθολικούς, την ίδια στιγμή, η εκλογή του Λέοντα ΙΔ, ίσως σηματοδοτεί την ωρίμανση της εκκλησίας στις ΗΠΑ. Αντίθετα με τα μόλις 250 χρόνια ιστορίας της χώρας, η καθολική εκκλησία διαθέτει ιστορία 2.000 ετών. Οι ΗΠΑ, θεωρούνταν από τους καθολικούς αξιωματούχους, «ιεραποστολική περιοχή» έως και τις αρχές του 20ού αιώνα. Όπως αναφέρει η Κιμ Ντάνιελς από το Τζορτζτάουν, «η εκλογή ενός Πάπα από τις ΗΠΑ είναι δείγμα ότι ερχόμαστε στο προσκήνιο της παγκόσμιας καθολικότητας».

Σήμερα, η αμερικανική καθολική εκκλησία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο - μετά τη Βραζιλία, το Μεξικό και τις Φιλιππίνες. Είναι η πρώτη που εξέλεξε Πάπα. Για τους ηγέτες καθολικών ιδρυμάτων στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αυτή ήταν μία στιγμή αισιοδοξίας. «Είναι υπέροχο, απίστευτο», είπε ο Κέρτις Μάρτιν, ιδρυτής της καθολικής αποστολής FOCUS. Θεώρησε σημαδιακό και το όνομα του Πάπα — έχει ονομάσει έναν από τους γιους του προς τιμήν του Λέοντα ΙΓ΄. Ο Μάρτιν χαρακτήρισε τον Φραγκίσκο εξαιρετικό ακροατή. Ανέφερε στους ΝΥΤ ότι ελπίζει ο Πάπας Λέων να κάνει το επόμενο βήμα. «Ίσως η εκκλησία δεν υπήρξε καλύτερος ακροατής, από όσο υπό τον παπισμό του Φραγκίσκου. Τώρα, είναι μία ευκαιρία να γίνει και συνομιλητής», εξήγησε. Ο π. Ρόμπερτ Ντάουντ, πρόεδρος του πανεπιστημίου Notre Dame, ελπίζει πως αυτή η εκλογή θα ενώσει την Εκκλησία των ΗΠΑ. «Είναι αμερικανός με παγκόσμια οπτική. Κατανοεί την κατάσταση εδώ», σημείωσε.

Παρότι ο Λέων ΙΔ΄ είναι πράγματι αμερικανός, έχει περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του στο εξωτερικό — στο Περού και την Ιταλία. Ο Φραγκίσκος, γεννημένος στην Αργεντινή, δεν επέστρεψε ποτέ στην πατρίδα του ως Πάπας και επισκέφθηκε τις ΗΠΑ μόνο μία φορά. Οι ηγέτες της αμερικανικής εκκλησίας, συντηρητικότεροι από τον παγκόσμιο μέσο όρο, καλωσόρισαν τον νέο Πάπα και τόνισαν ότι τώρα ανήκει σε όλους. «Χαιρόμαστε που ένας γιος της χώρας μας επελέγη, αλλά αναγνωρίζουμε ότι ανήκει σε όλους τους καθολικούς και όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης», δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Τίμοθι Μπρόγλιο, πρόεδρος της Διάσκεψης των Καθολικών Επισκόπων των ΗΠΑ. «Τα λόγια του για ειρήνη, ενότητα και ιεραποστολική δράση δείχνουν ήδη τον δρόμο μπροστά μας», είπε.

Διαβάστε ακόμη

Ο Τραμπ ανοιχτός σε αύξηση φορολογίας των πλούσιων Αμερικανών

Μετρό Θεσσαλονίκης: Βίντεο επιβατών κατέγραψε δύο συρμούς στην ίδια γραμμή

Καρυστιανού: Η ανάρτησή της για τον «άρρωστο Τζιτζικώστα που διασκεδάζει στον Ρέμο» - «Τα σκάνδαλα είναι απανωτά»

Φιντάν: «Με δηλητηρίασαν με αρσενικό»