Γαλλία: Η κυβέρνηση «έπεσε» - Και τώρα; Τα «καυτά» ερωτήματα και η πιθανή διέξοδος

Την Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου, ο Γάλλος πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ έγινε ο πρώτος αρχηγός κυβέρνησης που καθαιρέθηκε με ψήφο δυσπιστίας, αφού χρησιμοποίησε το άρθρο 49.3 του Συντάγματος για να περάσει ένα νομοσχέδιο από το Κοινοβούλιο χωρίς ψηφοφορία.

Αυτό θα μπορούσε να βυθίσει τη χώρα σε μια νέα περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας, ανοίγοντας τον δρόμο για άλλες πρωτοφανείς εξελίξεις, δεδομένων των ιδιαίτερων συνθηκών. Η Le Monde έκανε μια επισκόπηση των κύριων ερωτημάτων που εγείρει η πολιτική κρίση.

Ο πρωθυπουργός υποχρεούται να παραιτηθεί όταν υπερψηφιστεί πρόταση δυσπιστίας;

Σύμφωνα με το άρθρο 50 του Συντάγματος, όταν η Εθνοσυνέλευση εγκρίνει πρόταση δυσπιστίας, ο πρωθυπουργός «οφείλει» να υποβάλει την παραίτησή του στον πρόεδρο. «Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση του γεγονότος ότι η κυβέρνηση παραιτείται αμέσως» εάν εγκριθεί μια τέτοια πρόταση, δήλωσε ο ειδικός σε θέματα Συντάγματος Ζουλιέν Μπουντόν, καθηγητής δημοσίου δικαίου στο Πανεπιστήμιο Paris-Saclay.

Τι θα γίνει με τα νομοσχέδια που κατέθεσε η κυβέρνηση Μπαρνιέ;

Σύμφωνα με διάφορους νομικούς που ερωτήθηκαν από την Le Monde, με την ανατροπή της κυβέρνησης, όλα τα υπό συζήτηση νομοσχέδια «θάβονται». Αυτό περιλαμβάνει τα δημοσιονομικά κείμενα που συζητούνται στο Κοινοβούλιο και, το πιο εμβληματικό από όλα, το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2025.

Υπάρχει κίνδυνος αναστολής λειτουργίας της κυβέρνησης;

Με την ανατροπή της κυβέρνησης, οι πιθανότητες να εγκρίνει το Κοινοβούλιο έναν προϋπολογισμό για το 2025 είναι ελάχιστες. Οι προθεσμίες είναι πολύ στενές ώστε ένα νέο σχέδιο που θα ετοιμάσει η επόμενη κυβέρνηση να εξεταστεί από την Εθνοσυνέλευση και τη Γερουσία πριν τις 31 Δεκεμβρίου.

Αν και τεχνικά είναι δυνατόν η κυβέρνηση να μην είναι σε θέση να δαπανήσει ή να εισπράξει έσοδα την 1η Ιανουαρίου, η γαλλική νομοθεσία έχει θεσπίσει ασφαλιστικές δικλείδες για να αποτρέψει μια κατάσταση παρόμοια με την αναστολή λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης, όπου οι κυβερνητικές δραστηριότητες σταματούν λόγω έλλειψης συμφωνίας για τον προϋπολογισμό. Αυτό το σενάριο δεν έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας.

Πώς επιλέγει ο πρόεδρος τον πρωθυπουργό;

Στη θεωρία, ο πρόεδρος έχει την εξουσία να διορίσει το πρόσωπο της επιλογής του ως πρωθυπουργό. Δεν έχει καμία νομική υποχρέωση να επιλέξει πρόσωπο που ανήκει στην ευρύτερη ομάδα της Εθνοσυνέλευσης. Ωστόσο, η θεσμική λογική δεν του επιτρέπει να παρακάμψει τη γνώμη της πλειοψηφίας των βουλευτών, δεδομένου ότι μια κυβέρνηση που αντιτίθεται στις επιθυμίες τους θα μπορούσε γρήγορα να ανατραπεί με πρόταση δυσπιστίας. Επομένως, ο πρόεδρος αναμένεται να επιλέξει έναν υποψήφιο που είναι πιθανό να κερδίσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών.

Η τεχνοκρατική κυβέρνηση

Εάν η κατάσταση παραμείνει αδιέξοδη, ο διορισμός μιας «τεχνοκρατικής» κυβέρνησης θα μπορούσε να είναι η διέξοδος. Αυτό θα περιελάμβανε τον διορισμό μη κομματικών υπουργών για τη διαχείριση των τρεχουσών υποθέσεων και την εφαρμογή ορισμένων συναινετικών μεταρρυθμίσεων, με την υποστήριξη των διαφόρων πολιτικών ομάδων της Συνέλευσης κατά περίπτωση.

Ωστόσο, θα ήταν δύσκολο για μια τέτοια κυβέρνηση να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, το σενάριο αυτό θα ερχόταν γρήγορα αντιμέτωπο με τη δυσκολία κατάρτισης ενός νέου προϋπολογισμού για το 2025, τη στιγμή που οι διάφορες πολιτικές ομάδες πασχίζουν ήδη να καταλήξουν σε συμφωνία για τα κείμενα του προϋπολογισμού τις τελευταίες εβδομάδες.

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση

Όταν ένας πρωθυπουργός παραιτείται, αλλά ο διάδοχός του δεν έχει ακόμη διοριστεί, ο ίδιος και οι υπουργοί του παραμένουν προσωρινά στην εξουσία για να διαχειριστούν τις τρέχουσες υποθέσεις, με άλλα λόγια για να εξασφαλίσουν τη συνέχεια του κράτους και των υπηρεσιών του και, συνεπώς, την ουσιαστική καθημερινή λειτουργία των διοικήσεων υπό την ευθύνη τους.

Το σημαντικό εδώ είναι πως οι εξουσίες μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης δεν περιορίζονται όταν πρόκειται για επείγοντα μέτρα. Με τη μομφή της κυβέρνησης, αυτή η εξαίρεση έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να επιτρέψει στην κυβέρνηση Μπαρνιέ να προτείνει ένα ειδικό νομοσχέδιο μέχρι το τέλος του έτους. Το νομοσχέδιο αυτό θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να συνεχίσει να εισπράττει τους υφιστάμενους φόρους μέχρι να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός του έτους.

Πότε μπορεί να γίνει η επόμενη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης;

Η επιστροφή στις κάλπες θεωρείται γενικά ως μια επιλογή για την αποκατάσταση ή το ξεμπλοκάρισμα μιας τεταμένης πολιτικής κατάστασης. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, αυτό δεν αποτελεί προς το παρόν επιλογή. Το άρθρο 12 του Συντάγματος απαγορεύει «νέα διάλυση εντός ενός έτους» από τις προηγούμενες εκλογές.

Κατά τον καθηγητή δημοσίου δικαίου Μπουντόν, «η νέα διάλυση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, στην καλύτερη περίπτωση, μόνο στις 8 Ιουλίου 2025, ένα χρόνο μετά τον δεύτερο γύρο των τελευταίων βουλευτικών εκλογών». Αυτό θα σήμαινε ότι θα έθετε τους Γάλλους σε ψηφοφορία στα τέλη Ιουλίου ή στα μέσα Αυγούστου, εν μέσω των καλοκαιρινών διακοπών.

Διαβάστε ακόμη

Τα νέα δεδομένα στη Συρία μετά την ανατροπή Άσαντ: Οι βασικοί παίκτες στη νέα πραγματικότητα και ο ρόλος της Δύσης

Γερμανία: Η κυβέρνηση ενέκρινε τις μεγαλύτερες εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία από το 2006

Υπόθεση Marfin: Απόφαση «βόμβα» από τον Άρειο Πάγο για τους νεκρούς μετά από 14 χρόνια

Γιώργος Κακοσαίος: «Είχα τρέλα με την Πάολα» - Η Eurovision και το «ευχαριστώ» στη Θεοδωρίδου