Πόλεμος στην Ουκρανία: Η στάση της Τουρκίας

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν/Associated Press

Η πολιτική της Τουρκίας από τις 24 Φεβρουαρίου, οπότε η Ρωσία άρχισε να εισβάλλει στην Ουκρανία, σε διπλωματικό επίπεδο είναι ότι θα παραμείνει σε αρμονία και συντονισμό με τη Δύση και το ΝΑΤΟ, αλλά παράλληλα δεν θα ρισκάρει τη βαθιά οικονομική της σχέση με τη Ρωσία. Η Άγκυρα έχει ήδη βαφτίσει τη στάση της ως «ουδέτερη».

Η Τουρκία μέσα στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζει τη σύμβαση του Μοντρέ στις 28 Φεβρουαρίου και εμποδίζει 4 ρωσικά πολεμικά πλοία να περάσουν προς τη Μαύρη Θάλασσα. Την απόφαση αυτή της Τουρκίας χαιρετίζουν -δια των πρέσβεών τους στην Άγκυρα- και οι δύο εμπόλεμες χώρες, Ρωσία και Ουκρανία. Παράλληλα, δηλώνει -δια του υπουργού Εξωτερικών και του εκπροσώπου του κ. Ερντογάν- ότι δεν σκοπεύει να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία για να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους διαλόγου με τη Μόσχα για τη λύση του προβλήματος και προτείνει σε κάθε τόνο διαμεσολάβηση σε επίπεδο ηγετών Ρωσίας και Ουκρανίας.

Κατά την έναρξη του πολέμου, τα ξημερώματα της Πέμπτης 24 Φεβρουαρίου, τον οποίο η Ρωσία χαρακτήρισε ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», η Τουρκία στήριξε -μετά από ένα 12ωρο περίπου- το Κίεβο, ζητώντας σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ενότητας της Ουκρανίας, ενώ παράλληλα απέρριψε και καταδίκασε τη ρωσική «επίθεση». Δεν αναφέρθηκε στη λέξη «πόλεμος» από την πρώτη μέρα, παρά την 4η ημέρα του πολέμου στις 27 Φεβρουαρίου με δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Στάση σε διεθνείς οργανισμούς

Η Άγκυρα υποστήριξε το κείμενο του ψηφίσματος που καταδίκαζε τη Ρωσία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), αλλά απείχε από την ψηφοφορία για την αναστολή της συμμετοχής όλων των Ρώσων διπλωματών και απεσταλμένων από τα κυριότερα όργανα του οργανισμού «με άμεση ισχύ». Την ίδια μέρα που η Τουρκία απείχε από την ψηφοφορία στο Συμβούλιο της Ευρώπης υποστήριξε ωστόσο την απόφαση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) να διακόψει τη διαδικασία ένταξης της Ρωσίας και να κλείσει την αντιπροσωπεία του στην Μόσχα.

Επαφές με Ουκρανία

3 ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου στις 26 Φεβρουαρίου ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συνομίλησε στο τηλέφωνο με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Παράλληλα, τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους ομολόγους τους στην Ουκρανία είχαν και οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας της Τουρκίας, εκφράζοντας την υποστήριξή τους στην Ουκρανία.

Επαφές με Ρωσία

Στις 27 Φεβρουαρίου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επικοινωνεί με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ. Την Τρίτη 1η Μαρτίου ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, συνομιλεί με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Σοϊγκού. Αυτές οι 2 συνομιλίες είναι οι μόνες που έχει πραγματοποιήσει η Τουρκία με την Ρωσία.

Η στάση της Τουρκίας σε πρακτικό επίπεδο

Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας, Αλέξιι Ρεζνίκοφ, αποκαλύπτει στις 2 Μαρτίου ότι αγόρασαν 48 νέα μαχητικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Τουρκία για να τοποθετηθούν σε θέσεις μάχης κατά της Ρωσίας. Η νέα αγορά και η αποτελεσματική -σύμφωνα με τους Ουκρανούς- χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar της Τουρκίας, επιβεβαιώθηκε στις 3 Μαρτίου από τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν, με τη διευκρίνιση ότι πρόκειται για πώληση κι όχι για τουρκική βοήθεια. Παράλληλα, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι άρχισε να στέλνει ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία μέσω του Κέντρου Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών (AFAD) και της Ερυθράς Ημισελήνου.

Την ίδια ώρα, απέναντι στη Ρωσία δηλώνει ότι δεν θα εφαρμόσει κυρώσεις, έχει αφήσει ανοιχτό τον εναέριο χώρο της για τα ρωσικά πολιτικά και πολεμικά αεροσκάφη, ενώ έγκυρες δημοσιογραφικές πληροφορίες θέλουν την Άγκυρα να νοικιάζει αεροπλάνα στη Ρωσία για μεταφορά Ρώσων επιβατών σε χώρες που έχουν απαγορεύσει την είσοδο ρωσικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο τους, μεταξύ των οποίων κι η Ελλάδα.

Με όλα αυτά τα βήματα, η Τουρκία δείχνει ότι στέκεται -λεκτικά- στο πλευρό της Ουκρανίας και θα συνεχίσει να το κάνει, αλλά επί της ουσίας -όπως είπε κι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν- δεν θα εγκαταλείψει ούτε τη Ρωσία, ούτε την Ουκρανία. Σε αυτή την 1η φάση του πολέμου τουλάχιστον…