Παλαίφατα Πατριαρχεία-Τα διαμάντια της Ορθοδοξίας

Τα πρεσβυγενή πατριαρχεία, κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην ιεραρχία της Ορθοδόξου Εκκλησίας και τυγχάνουν ιδιαίτερου σεβασμού σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Τόσο το πρώτο τη τάξει Οικουμενικό Πατριαρχείο όσο και αυτά της Αλεξανδρείας, της Αντιοχείας και των Ιεροσολύμων, φέρουν μια μακρά θρησκευτική παράδοση και κατέχουν μια πλούσια πολιτιστική κληρονομιά.

Τα υπέρλαμπρα λατρευτικά μνημεία, οι Πανάγιοι προσκυνηματικοί τόποι και οι σπουδαίοι πολιτιστικοί θησαυροί που διαθέτουν, αποτελούν σημείο αναφοράς για την χριστιανική πίστη. Όλες οι χριστιανικές ομολογίες καθώς και τα άλλα θρησκευτικά δόγματα, αναγνωρίζουν τον ρόλο των πατριαρχείων στην διάσωση τους.

Η σπουδαιότητα αυτού του πολιτιστικού πλούτου για όλη την ανθρωπότητα, χαίρει μεγάλης εκτίμησης και από την παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα. Αποδεικτικό στοιχείο, ο χαρακτηρισμός πολλών εξ αυτών, ως μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την Unesco.

Επάξια επομένως φέρουν τον τίτλο «παλαίφατα», δηλαδή αρχαιοπρεπή και ονομαστά. Για όλους τους Χριστιανούς, είναι μια μοναδική πνευματική κιβωτός, που διατηρεί άσβεστο τον φάρο της πίστης στο πέρασμα των αιώνων. Με αυστηρούς κανόνες, διατηρείται ατόφια η θρησκευτική παράδοση κατά το βυζαντινό πρότυπο.

Με συνεχή και αδιάκοπη παρουσία, εμπνέουν και στηρίζουν πνευματικά, εκατομμύρια ανθρώπους. Η ίδρυση τους συνδέεται άμεσα με τους Αποστόλους και την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στην γη κατά την ημέρα της Πεντηκοστής.

Ο πρωτόκλητος Απόστολος Ανδρέας, ίδρυσε την εκκλησία της Νέας Ρώμης στην Κωνσταντινούπολη. Ο Απόστολος Μάρκος, ίδρυσε την εκκλησία της Αλεξάνδρειας (που εκτείνεται σε όλη την Αφρική). Ο Απόστολος Πέτρος με τους Αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα, ίδρυσαν την εκκλησία της Αντιοχείας (με την έδρα σήμερα να βρίσκεται στην Συρία). Εμώ η ίδρυση της εκκλησίας των Ιεροσολύμων, ανάγεται στην ημέρα καθόδου του Αγίου Πνεύματος κατά την οποία έλαβαν οι Απόστολοι την Θεία εντολή, για την διάδοση του κηρύγματος του Ευαγγελίου στον κόσμο.

Τα πατριαρχεία αυτά, με την ελληνορθόδοξη παράδοση και τον ελληνόφωνο χαρακτήρα τους, προσδίδουν μια περίσσια υπερηφάνεια στους απανταχού Έλληνες. Παράλληλα όμως, τους δημιουργούν και μια ιστορική ευθύνη για την διαφύλαξη αυτής της κληρονομιάς.
Η Ρωμιοσύνη, η οποία είναι συνδεδεμένη ποικιλοτρόπως με τα ιερά αυτά θρησκευτικά κέντρα, έχει έντονο ενδιαφέρον για την πορεία των πατριαρχείων και τα προνόμια τα οποία δικαιωματικά κατέχουν πολλούς αιώνες τώρα.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση για προνόμια που κατέχει το Οικουμενικό πατριαρχείο. Με την ΄Δ Οικουμενική Σύνοδο το 451 μΧ, ολοκληρώθηκε η εκκλησιαστική ανύψωση της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης. Με τον 28ο κανόνα, ο Επίσκοπος της καθίστανται πλέον μαζί με τον Ρώμης: «τα ίσα πρεσβεία απένειμαν τω της νεάς Ρώμης Αγιωτάτο Θρόνω».

Επίσης, με τους κανόνες 9 και 17 της ίδιας Συνόδου, δίνεται το αποκλειστικό δικαίωμα-αρμοδιότητα στον Επίσκοπο Νέας Ρώμης (Κωνσταντινουπόλεως) του «εκκλήτου». Δηλαδή, να εκδικάζει σε περίπτωση προσφυγής σε αυτόν, υποθέσεις υπεροριών κληρικών των λοιπών τοπικών εκκλησιών. Με αυτό το δικαίωμα, εκδηλώνεται με τον πιο εμφατικό τρόπο, η πρωτεύουσα θέση του θρόνου της Κωνσταντινούπολης.

Μέσα στο πέρασμα του χρόνου, πολλές ανακατατάξεις συνέβησαν στο πολιτικό, οικονομικό και διπλωματικό πεδίο διεθνώς. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, δεν άφησαν ανεπηρέαστα τα Πατριαρχεία στην άσκηση των καθηκόντων τους. Όμως άντεξαν και αντέχουν, διαχειριζόμενα με σύνεση και ψυχραιμία τα προβλήματα που ενίοτε προκύπταν.

Έτσι και σήμερα, μέσα σε ένα νέο πολυδιάστατο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, τα πρεσβυγενή πατριαρχεία καλούνται να διαχειριστούν νέες προκλήσεις. Έμμεσα ή άμεσα, η δράση των διαφόρων εξωγενών κέντρων εξουσίας στις περιοχές της πνευματικής δικαιοδοσίας των πατριαρχείων, έχουν ως στόχο και ζωτικά τους συμφέροντα.

Ο διαμορφωθείς εδώ και αιώνες, γεωεκκλησιαστικός χάρτης, με τις δικαιοδοσίες και τα προνόμια, προκαλεί έντονο ενδιαφέρον σε όσους αναζητούν επιπλέον σφαίρες επιρροής. Δεν είναι μόνο τα περιουσιακά τους στοιχεία, που έχουν μπει στο μικροσκόπιο εκείνων που επιθυμούν την αλλαγή του status quo. Η στρατηγική θέση των πατριαρχείων και τα γεωεκκλησιαστικά τους όρια, τα κατατάσσουν αυτόματα ως κρίσιμα σταυροδρόμια χωρών και πολιτισμών.

Στον αντίποδα όλων αυτών, στην Ελλάδα έχουμε ένα χρέος: Να τηρήσουμε μια εθνική και αμετάβλητη γραμμή διαρκούς και έμπρακτης υποστήριξης των ελληνορθόδοξων πατριαρχείων. Οι πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να συνεννοηθούν και να διαμορφωθούν συμμαχίες σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς υπενθυμίζοντας ότι ο ευρωπαϊκός και κατ επέκταση δυτικός πολιτισμός, βασίζεται κατά πολύ πάνω στον χριστιανικό πολιτισμό.

Δεν αποτελεί υπερβολή ούτε και χωρά αμφισβήτηση το γεγονός ότι, τα συμφέροντα των απανταχού Ελλήνων, σχετίζονται άμεσα και με την ευημερία των πατριαρχείων. Αποτελεί σπάνιο φαινόμενο για ένα κράτος, πέραν των συνόρων του, να συνδέεται τόσο έντονα με πνευματικά κέντρα τέτοιου παγκόσμιου βεληνεκούς.

Η πολιτιστική διπλωματία, αδιαμφισβήτητα μπορεί και πρέπει να αποτελέσει και στο μέλλον, το ισχυρότερο χαρτί της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η διδαχή του Ευαγγελίου στην ελληνική γλώσσα, είναι ένα μέσο που προάγει τον ελληνικό πολιτισμό σε κάθε γωνιά του πλανήτη και αποτελεί ισχυρό συνδετικό κρίκο για όλο τον απόδημο ελληνισμό. Ο ελληνόφωνος χαρακτήρας αυτών των πατριαρχείων, μπορεί να αποτελέσει εν τέλει, την βάση για την καλλιέργεια ενός νέου κινήματος φιλελληνισμού, που τόσο έχει ανάγκη η Ελλάδα στις μέρες μας.

Η ενεργός συμμετοχή των πατριαρχείων στον διαθρησκειακό διάλογο με τις υπόλοιπες χριστιανικές ομολογίες και τα άλλα θρησκευτικά δόγματα αποσκοπούν στην προάσπιση των θρησκευτικών ελευθεριών και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών. Κάθε προσπάθεια άμβλυνσης διαφορών μεταξύ κρατών, ενισχύει την θέση και της Ελλάδος που επιζητεί την σταθερότητα και την ανάπτυξη στα Βαλκάνια και ευρύτερα στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Διαβάστε ακόμη

Κραυγή απόγνωσης Έλληνα κτηνοτρόφου στο OPEN: «Ποια φέτα; Σε λίγο δε θα έχουμε γάλα ούτε για γιαούρτι»

Δύσκολες ώρες για τον πατέρα της Μέγκαν Μαρκλ - Ακρωτηριάστηκε το πόδι του και νοσηλεύεται στην εντατική

Κλήρωση Μουντιάλ 2026: Οι 12 όμιλοι για το μεγάλο ποδοσφαιρικό ραντεβού του καλοκαιριού

«Η Τουρκία εγκαταλείπει τα S-400 και ξεκινάει να προμηθεύεται F-35», λέει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα