Σαν σήμερα 23 Οκτωβρίου ούγγροι φοιτητές στους δρόμους της Βουδαπέστης, η επανάσταση αρχίζει

23 Οκτωβρίου 1956. Και η Ουγγαρία ήταν «ηφαίστειο» έτοιμο να εκραγεί. Οι φοιτητές προκάλεσαν τις πρώτες εκρήξεις με τις κινητοποιήσεις τους. Η συνέχεια ήταν τραγική.

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

23 Οκτωβρίου του 1956. Ξημέρωνε μια άλλη μέρα για την Ουγγαρία, ή μια περισσότερο σκοτεινή και τρομακτική νύχτα θα συνεχιζόταν; Η Ουγγαρία ολόκληρη ήταν μια πυριτιδαποθήκη. Μια φοιτητική διαδήλωση ήταν η σπίθα που άναψε τη φωτιά.

Η οικονομία των Μαγυάρων μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν σε κακό χάλι, η μετάλλαξη της Ουγγαρίας από αγροτικό κράτος σε σύγχρονο βιομηχανοποιημένο δεν είχε επιτευχθεί. Η έλλειψη υποδομών και η πενιχρά αμειβόμενη εργασία προκαλούσαν στους πολίτες αισθήματα δυσφορίας. Ακόμα περισσότερο συνέβαλε σ’ αυτό ήταν ότι ο ούγγρος εργάτης δούλευε περισσότερο και πληρωνόταν λιγότερο και το παραγόμενο προϊόν κατέληγε στους Ρώσους, λόγω των πολεμικών επανορθώσεων που κατέβαλλε η Ουγγαρία στην ΕΣΣΔ.

Το ξέσπασμα της ουγγρικής εξέγερσης έρχεται ως φυσική συνέπεια όλων των παραπάνω, αλλά και ακόμα περισσότερων πολιτικών συγκυριών.
Είχαν προηγηθεί ο ξεσηκωμός των εργατών στην Ανατολική Γερμανία τον Ιούνιο του 1953 και η απεργιακή αναταραχή και διαδηλώσεις στην Πολωνία τον Ιούνιο του 1956.

Αυτό που άρχισε ως φοιτητική διαδήλωση αλληλεγγύης στην πολωνική κυβέρνηση, στις 23 Οκτωβρίου, γρήγορα μετατράπηκε σε παλλαϊκή εξέγερση μετά τις πρώτες συγκρούσεις με την αστυνομία και τους πρώτους νεκρούς.
Η κυβέρνηση έδωσε δείγμα της σύγχυσης της και της αδυναμίας της να αποφασίσει, όταν κατ’ αρχή επέτρεψε την διαδήλωση και στην συνέχεια την απαγόρευσε, για να πάρει το μήνυμα από τους διοργανωτές ότι η συγκέντρωση-διαδήλωση θα γίνει, πράγμα που την ανάγκασε να την επιτρέψει ξανά...
Η διαδήλωση φθάνοντας στο άγαλμα του στρατηγού Γιόζεφ Μπέμ το πλήθος εκτιμήθηκε στους 50.000 ανθρώπους.

Τα αιτήματα των διαδηλωτών

Η λίστα αιτημάτων των πρώτων διαδηλωτών επικεντρωνόταν σε 16 σημεία που άρχιζαν από την αποχώρηση του σοβιετικού στρατού απ’ τα ουγγρικά εδάφη και τον διορισμό του Ίμρε Νάγκι ως πρωθυπουργού και επεκτείνονταν στη θέσπιση πολυκομματικού συστήματος και τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών μέχρι την επιστροφή Ούγγρων αιχμαλώτων πολέμου από τη Σοβιετική Ένωση και την ισότιμη αντιμετώπιση των ιδιωτικών αγροκτημάτων.
Τα ρωσικά άρματα μάχης τραντάζουν την πόλη το πρωί της 24ης του Οκτωβρίου και η θέληση των επαναστατημένων μαζών να αντισταθούν σκληραίνει. Στήνονται οδοφράγματα και με βόμβες μολότοφ αντιμετωπίζουν τα τανκς, 30 από τα οποία ακινητοποιούνται κατά τη διάρκεια των μαχών της πρώτης μέρας. Ακολουθεί η γενική απεργία των εργατών. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι βγαίνουν στους δρόμους!

Προσωρινή εκεχειρία

Η πρώτη φάση της εξέγερσης έληξε σύντομα με την εκεχειρία της 28ης Οκτωβρίου και την απόσυρση των σοβιετικών στρατευμάτων δύο μέρες μετά. Η συνέχεια όμως είναι πιο δυναμική και το τέλος της τραγικό. Οι Σοβιετικοί δεν έχουν χωνέψει αυτό που έγινε στην Ουγγαρία και στις 4 Νοεμβρίου εισβάλουν στη Βουδαπέστη με 2000 τανκς επανδρωμένα σε μεγάλο ποσοστό με στρατιώτες από τα βάθη της Ασίας ώστε να μην γνωρίζουν ρώσικα αλλά - το πιο σπουδαίο - να μην γνωρίζουν σε ποια χώρα πολεμούν: Τους είχαν πείσει ότι βρίσκονται στη Ανατολική Γερμανία για να καταστείλουν φασιστική εξέγερση.

Στις 4 Νοεμβρίου το πρωί 2.000 τεθωρακισμένα άρματα μάχης κυκλώνουν τις βασικές πόλεις της χώρας, ενώ η σοβιετική πολεμική αεροπορία βομβαρδίζει την πρωτεύουσα! Ο λαός αμύνεται με απεγνωσμένες προσπάθειες και καταφέρνει να αντέξει έξι μέρες. Η επανάσταση πνίγεται στο αίμα. Εικάζεται ότι πάνω από 2.000 Ούγγροι σκοτώθηκαν στις οδομαχίες, 450 εκτελέστηκαν αφού πέρασαν από δίκες, 12.000 φυλακίστηκαν.
Οι καταστροφές που υπέστη η Βουδαπέστη ήταν μεγαλύτερες από εκείνες μετά την εισβολή των Γερμανών Ναζί!
Για την Ιστορία να αναφέρουμε πως μια μέρα σαν σήμερα, στις 23 Οκτωβρίου του 1989 ανατράπηκε οριστικά το κομουνιστικό καθεστώς στην Ουγγαρία.

Επίσης σαν σήμερα: Το 1914 Η Μεγάλη Βρετανία κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και προσαρτά την Κύπρο.
Το 1941 Γερμανικά στρατεύματα κατοχής πυρπολούν οικίες του χωριού Μεσόβουνο της Κοζάνης και εκτελούν 157 κατοίκους, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ήρωες του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.
Το 1974 Οι πραξικοπηματίες της 21ης Απριλίου, συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται στην Κέα.