Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: «Καλημέρα, είστε διαβητικός» - Τι σημαίνει να ζεις με μια ασθένεια κοινή αλλά και πολύ ύπουλη

Τι σημαίνει «τύπου 1» και «τύπου 2», τι κάνει λάθος το πάγκρεας και γιατί σχεδόν 600 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με περιορισμούς και μετρήσεις - Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 8 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Ήταν πολύ περίεργο το συναίσθημα να νιώθω συνέχεια διψασμένος. Να πίνω μισό μπουκάλι νερό και σε δευτερόλεπτα να αισθάνομαι τα χείλη μου ξεραμένα και τον λαιμό μου να φωνάζει «θέλω κι άλλο».

Αλλά όπως συμβαίνει όταν είσαι 27 χρονών, δεν πολυλογαριάζεις από ασθένειες και απειλές τέτοιου τύπου. Το αφήνεις και πηγαίνει... πηγαίνει, μέχρι που ανακαλύπτεις τι συμβαίνει, συνήθως από σπόντα.

Ή τουλάχιστον έτσι ήμουν εγώ κι έτσι από σπόντα το ανακάλυψα.

«Καλημέρα, είστε διαβητικός»

350 έδειξε το μηχάνημα όταν με μέτρησαν για πρώτη φορά σε ένα σπίτι όπου έτυχε να υπάρχει διαβητικός και να διαθέτει τα απαραίτητα σύνεργα. Συνοδεία μιας προτροπής «να πας να το δεις, είναι πολύ υψηλό νούμερο και γι αυτό διψάς».

Παραδόξως, πήγα. Και όταν ρώτησα «τι είναι το 350;» πριν καλά καλά χαιρετήσω τις νοσηλεύτριες, πήρα μια γερή ψυχρολουσία. «Καλημέρα κύριε, είστε διαβητικός». Μου το είπαν χωρίς καν να με εξετάσουν, οπότε ναι, αν τύχει και μετρήσετε κάπου το ζάχαρό σας και δείτε 300 και 350, είστε διαβητικοί και πρέπει να πάτε να δείτε τι συμβαίνει.

Τι σημαίνει «διαβητικός» τύπου 1 και 2

Για κάθε τροφή που καταναλώνουμε, το πάγκρεάς μας παράγει μια ορμόνη, την ινσουλίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Κάθε φορά που οι περισσότεροι άνθρωποι μετρούν το ζάχαρό τους, είναι πάνω κάτω στα ίδια επίπεδα κάπου ανάμεσα στο 70 και στο 120, είτε έχουν φάει προηγουμένως σαλάτα, είτε έχουν φάει μισή τούρτα. Κι αυτό γιατί το πάγκρεας γνωρίζει πόση ινσουλίνη πρέπει να παράγει για να κρατήσει τον οργανισμό στα σωστά επίπεδα σακχάρου. Εκτός αν είσαι διαβητικός...

Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες διαβήτη. Ο τύπου 1 και ο τύπου 2. Οι «τύπου 2» είναι πιο τυχεροί στην ατυχία τους. Το πάγκρεάς τους παράγει ινσουλίνη αλλά είτε αυτή δεν είναι αρκετή, είτε ο οργανισμός δεν ανταποκρίνεται σωστά. Για να μπορέσουν λοιπόν να κρατήσουν σε νορμάλ επίπεδα τη γλυκόζη στο αίμα συνήθως λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή με χάπι και προσέχουν τη διατροφή τους. Η άσκηση, σε χαλαρούς ρυθμούς (για παράδειγμα περπάτημα) έχει θαυματουργά αποτελέσματα. Σημασία έχει ότι μπορούν να καταπολεμήσουν τον «εχθρό» αρκεί να είναι συνεπείς με όσα τους λέει ο γιατρός.

Διαβήτης

Οι διαβητικοί τύπου 1, έχουμε χαλασμένο πάγκρεας. Για τους δικούς του... λόγους σταμάτησε να παράγει ινσουλίνη και πρέπει να την παίρνουμε εξωγενώς, κάνοντας ενέσεις. Προφανώς, όση εμπειρία κι αν αποκτήσεις με τα χρόνια για το πόση ένεση πρέπει να κάνεις ανάλογα με το τι θα φας και πόσο ζάχαρο μέτρησες πριν φας, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μη ρυθμίζεσαι σωστά και να κάνεις είτε υπερλυκαιμίες (δλδ πολύ ψηλό ζάχαρο, πολύ πάνω δηλαδή από το ανώτατο φυσιολογικό του 120) είτε υπογλυκαιμίες (κάτω από το κατώτατο φυσιολογικό του 70). Στη δεύτερη περίπτωση, φταίει ότι έκανες περισσότερη δόση από ό,τι χρειαζόταν.

Οι υπερλυκαιμίες δεν σου αλλάζουν ιδιαίτερα την κατάσταση όσο τις βιώνεις. Διψάς λίγο περισσότερο από το κανονικό, έχεις μια δυσφορία, αλλά είσαι οκ. Κρύβουν όμως τον μεγάλο κίνδυνο του διαβήτη όσο βαδίζεις παρέα με υπεργλυκαιμίες για πολλά χρόνια.

Γιατί τι λένε «ύπουλη ασθένεια», υπεργλυκαιμίες και υπογλυκαιμίες

Ακριβώς επειδή δεν είναι μια αρρώστια που έχει άμεσο αντίκτυπο στον οργανισμό σου, την υποτιμάς. Η αλήθεια είναι όμως, ότι σου καταστρέφει ένα ένα ΟΛΑ τα όργανα, με πρώτα τα μάτια και τα άκρα. Και αν δεν προσέχεις σου προκαλεί ολοκληρωτική ζημιά μακροπρόθεσμα, από το να χάσεις την όρασή σου, μέχρι να χάσεις κάποιο άκρο. Γι αυτό και θεωρείται μια από τις πιο ύπουλες ασθένειες. Σε τρώει σιγά σιγά χωρίς να βλέπεις τα προειδοποιητικά σημάδια.

Οι υπογλυκαιμίες είναι πολύ ζόρικες. Ιδρώνεις, τρέμεις και αισθάνεσαι πολλή δυσφορία όταν το ζάχαρό σου πέσει κάτω από 70 και πρέπει να φας κάτι για να συνέλθεις. Όχι απαραίτητα ζάχαρη ή κάτι γλυκό όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Άλλωστε το λάθος που κάνουμε είναι ότι συνδέουμε το ζάχαρο με τα γλυκά, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι αν δεν σου σκάσει λόγω κληρονομικότητας ή από τυχαίο γεγονός (πχ μια ίωση που χτύπησε το πάγκρεας), συνδέεται με την κακή διατροφή γενικότερα (και εμφανίζεται ως διαβήτης τύπου 2).

Διαβήτης

Με τα χρόνια και όσο δεν προσέχεις - που σημαίνει δεν κάνεις σωστή αγωγή με ενέσεις, καλή διατροφή, άσκηση και όλα συνοδεύουν την ανάγκη να είσαι συνεπής με την αντιμετώπιση του διαβήτη, οι υπογλυκαιμίες γίνονται πολύ επικίνδυνες. Αρχίζεις να τις καταλαβαίνεις πολύ κάτω από το 70 και δεν αποκλείεται να συνοδευτούν και από απώλεια συνείδησης. Σκέψου να οδηγείς για παράδειγμα...

Συμπτώματα

Θα καταλάβεις ότι ενδεχομένως κάτι δεν πάει καλά και ίσως έχεις διαβήτη αν σου συμβαίνει ένα από τα παρακάτω:

Για τον τύπου 1

Πολύ συχνή ούρηση
Έντονη δίψα και ξηροστομία
Αυξημένη πείνα
Ανεξήγητη απώλεια βάρους
Κόπωση, αδυναμία
Θολή όραση

-Για τον τύπου 2

Συχνή ούρηση
Αυξημένη δίψα
Κόπωση
Θολή όραση
Αργή επούλωση πληγών
Μούδιασμα ή πόνος στα άκρα

Πού μπορεί να οφείλεται ο διαβήτης

Στον διαβήτη τύπου 1

Σε γενετική προδιάθεση και περιβαλλοντικούς παράγοντες (για παράδειγμα ιούς) που “ενεργοποιούν” τη νόσο.

Στον διαβήτη τύπου 2

Παχυσαρκία ή υπερβολικό βάρος
Κακή διατροφή (πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα)
Έλλειψη σωματικής άσκησης
Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη

Πάνω από 590 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο

Με δεδομένο ότι ο διαβήτης τύπου 2 σχετίζεται με την ποιότητα της διατροφής, μόνο εντύπωση δεν πρέπει να προκαλεί ότι σήμερα περίπου 590 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν διαγνωστεί με τη νόσο (και υπάρχουν και πολλοί ακόμη που δεν το γνωρίζουν). Και προφανώς μιλάμε για μια νόσο που θερίζει σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, όπου τα επεξεργασμένα τρόφιμα κάνουν πάρτι στα πιάτα και συναντάται πολύ σπανιότερα σε αναπτυσσόμενες.

Ο διαβήτης στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, υπολογίζεται ότι τα τελευταία 30-50 χρόνια, οι ασθενείς με διαβήτη τετραπλασιάστηκαν. Σήμερα, ένα 11,4% των ενηλίκων ηλικίας 20-79 ετών ζουν με διαβήτη ενώ εκτιμάται ότι 28,5% των ατόμων με διαβήτη σε αυτή την ηλικιακή ομάδα δεν το γνωρίζουν.

Σε απόλυτους αριθμούς, σύμφωνα με στοιχεία του 2024, ο αριθμός των διαγνωσμένων ατόμων με διαβήτη κινείται στα 1.2 εκατ. άτομα.

Παιδικός διαβήτης στην Ελλάδα

Ο παιδικός διαβήτης εμφανίζεται με τη μορφή του τύπου 1, λόγω κληρονομικότητας μια και είναι πολύ δύσκολο παιδιά να έχουν τόσο κακή διατροφή που να εμφανίσουν τύπου 2. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, κάθε χρόνο 7 με 10 ανά 10.000 παιδιά εμφανίζουν ΣΔ τύπου 1. Το τρομερά ανησυχητικό, όμως, είναι ότι παρατηρείται αύξηση στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 σε παιδιά ήδη από 9 ετών...

Μπορεί να γίνει κατάρα, αλλά μπορεί να γίνει και ευχή

Μπορεί να υπάρχουν πολύ σοβαρότερες αρρώστιες και μπορεί επίσης η ζωή σου να συνεχίζεται έχοντας διαβήτη, ωστόσο το βάρος που σηκώνεις δεν είναι εύκολο. Φανταστείτε το εξής απλό. Εκεί που μέχρι μία μέρα ήταν μια πολύ νορμάλ διαδικασία να φας ένα πιάτο μακαρόνια, ούτε καν σκεφτόσουν τη μηχανική κίνηση να γεμίσεις το πιάτο σου, ξαφνικά γίνεται σύνθετη.

Έχεις περιορισμό και κινδύνους να σκεφτείς και ξέρεις ότι το «καλημέρα κύριε, είστε διαβητικός» που σου είπε μια νοσηλεύτρια, το «παντρεύεσαι». Κάποιοι άνθρωποι αυτό το διαχειρίζονται εύκολα, για πολλούς όμως αποτελεί δύσκολο task και τους οδηγεί σε άρνηση, που τελικά μεταφράζεται σε αδράνεια και αδιαφορία. Ή, με πιο απλά λόγια, σε μια επίμονη προσπάθεια αυτοκαταστροφής.

Υπάρχει, όμως και μια άλλη οπτική, ειδικά για τους ανθρώπους που μεγαλώνουν από μικρή ηλικία με διαβήτη. Έχουν τρομερή στέρηση αλλά μπορούν να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους να ζει καλά, να τρέφεται σωστά, να ακολουθεί υγιεινό τρόπο ζωής. Κι αυτό δεδομένα έχει μόνο καλά αποτελέσματα.

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη η σημερινή, ας ελπίσουμε ότι οι έρευνες για να νικηθεί μια από τις πιο ύπουλες ασθένειες, θα μας φέρουν σύντομα ένα λυτρωτικό νέο για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο...

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη