┋ Πολιτισμός ┋ 20.02.2019 17:45

Η ανατρεπτική συνέντευξη της Αρβελέρ σε μια μαθήτρια

Σε μια μοναδική συζήτηση, η διακεκριμένη ακαδημαϊκός «εξομολογήθηκε» στη 17χρονη Μαρία Κοκάλα μιλώντας για τη θέση της γυναίκας, την πολιτική και τη φιλία της με τη Σιμόν Βέιλ

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά ┋

«Συνηθίζω να λέω: Αν θέλετε να ξέρετε πόσο μεγάλος είναι ένας πολιτισμός, πείτε μου ποια είναι η θέση της γυναίκας. Τα άλλα είναι περιττά. Στην εποχή μας, που ο ορισμός της έμμισθης εργασίας είναι κάθε δουλειά που κάνεις για λογαριασμό τρίτων, κάθε εργασία πληρώνεται, πλην της μητέρας, η οποία κάνει τα πάντα για τρίτους, αλλά δεν λαμβάνει μισθό. Επειδή, όμως, δεν γίνεται πια να ζήσει η οικογένεια χωρίς να εργάζεται και η γυναίκα, λέμε στην Ελλάδα “αν δεν έχεις γέρο, αγόρασε”. Γιατί πια οι παππούδες και οι γιαγιάδες κάνουν το “μητρικό” έργο, όχι η μάνα».

H πασίγνωστη Ελληνίδα πανεπιστημιακός Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ, πρώτη γυναίκα πρύτανις στην ιστορία του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, συνόψισε με αυτές τις φράσεις τη θέση της γυναίκας στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, δίνοντας πριν από λίγο καιρό συνέντευξη σε μια… μαθήτρια λυκείου! Η συνέντευξη της 93χρονης σήμερα πανεπιστημιακού προς τη μαθήτρια Μαρία Κοκάλα από τη Σφενδάμη Πιερίας παραχωρήθηκε στο πλαίσιο βράβευσης της δεύτερης από το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece και προβλήθηκε σε συνέδριο στο οποίο η μαθήτρια περιέγραψε πώς η συμμετοχή της στο πρόγραμμα «Μαθητική Εικονική Επιχείρηση» άλλαξε τη ζωή της, ανέδειξε τα ταλέντα της και της άνοιξε δρόμους για ένα καλύτερο μέλλον.

Η Μαρία, όταν ήταν 15 ετών, μαζί με τους συμμαθητές της στο μικρό Γυμνάσιο Αλωνίων Πιερίας, ίδρυσε τη μαθητική εταιρεία Smileybin, η οποία κατασκεύασε έναν πρωτοποριακό κάδο ανακύκλωσης με τροφοδότηση ενέργειας από φωτοβολταϊκό, ενσωματωμένη ζυγαριά, αποστολή δεδομένων μέσω Wi-Fi και επιβράβευση χρήστη μέσω πίστωσης πόντων είτε έκπτωσης δημοτικών τελών. Η Ελληνίδα ακαδημαϊκός δέχθηκε να συζητήσει με την κατά περίπου 75 χρόνια νεότερη κοπέλα για τη θέση της γυναίκας, τη νέα γενιά, την πολιτική και την παιδεία. Είπε στη νεαρή μαθήτρια ότι υπήρξε στενή φίλη με τη Σιμόν Βέιλ, τη διάσημη φιλόσοφο, ακτιβίστρια και πρώτη γυναίκα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1979-1982), γνωστή και για την προώθηση του νόμου που νομιμοποίησε τις αμβλώσεις στη Γαλλία.

Η Βέιλ μια μέρα τής είπε «άκου, Ελένη, εσύ και εγώ θα είμαστε οι άντρες της χρονιάς!», καταδεικνύοντας πόσο δύσκολο ήταν για μια γυναίκα να ανέλθει σε πανεπιστημιακά αξιώματα την εποχή εκείνη.

Για τον φεμινισμό:

«Η Αρχαία Ελλάδα και η Αθήνα ήταν κλαμπ ανδρών. Οι γυναίκες απ’ έξω. Αλλο αν η Ξανθίππη έδερνε τον Σωκράτη και αυτό δεν ήταν υποτιμητικό. Οταν φτάσαμε στον Xριστιανισμό, έγινε μια διαφοροποίηση. Οι απαρχές του φεμινιστικού κινήματος, πάντως, ανάγονται στη Γαλλική Επανάσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας κάποια γυναίκα είπε ότι “από τη στιγμή που ανεβαίνουμε στο ικρίωμα καλά θα είναι να ανεβούμε και στο βήμα”».

Για τη γυναίκα στο πανεπιστήμιο στα μέσα του περασμένου αιώνα:

«Το ότι ήμουν γυναίκα με βοήθησε, γιατί αλλιώς δεν θα έρχονταν να μου πουν “ελάτε να γίνετε πρόεδρος”. Αν ήμουν άντρας, θα με επέλεγαν είτε ως δεξιό είτε ως αριστερό. Πάντως, ουδέποτε οι αντιπρυτάνεις δέχτηκαν να με κοιτάξουν στα μάτια, μόνο κατέβαζαν το κεφάλι και με άκουγαν. Λέω “βρε παιδιά, δεν έχετε συνηθίσει να έχετε γυναίκα αφεντικό, ε;”. Το να έχουν γυναίκα αφεντικό ήταν υποτιμητικό. Εκεί είχα πρόβλημα, με συναδέλφους περισσότερο. Αλλά εδώ βλέπεις καμιά μετανάστρια να γίνεται πρύτανης στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα; Εγώ (σ.σ.: η μετανάστρια) έγινα πρύτανις εκεί, υπεύθυνη από τα νηπιαγωγεία έως τη Γαλλική Ακαδημία. Σαν υφυπουργός παιδείας σχεδόν μόνιμος».

Για την πολιτική και την Ελλάδα:

«Οταν τα εθνικά θέματα γίνονται πολιτικά, τα πολιτικά γίνονται κομματικά και τα κομματικά προσωπικά, έχουμε όλη την κλίμακα της καθόδου και της πτώσης. Εθνικό, πολιτικό, κομματικό, προσωπικό. Στην Ελλάδα είμαστε στα προσωπικά. Τα μεγαλύτερα ελληνικά προβλήματα αυτήν τη στιγμή είναι δύο. Το ένα ότι κάθε Ελληνας είναι ειδικός της δουλειάς του διπλανού του, όχι της δικής του. Το άλλο είναι το δημογραφικό. Επειδή η μάνα βρίσκεται πια έξω από το σπίτι εργαζόμενη για να ζήσει η οικογένεια, δεν κάνουμε πολλά παιδιά. Που σημαίνει ότι σε 20-30 χρόνια θα έχουμε μείνει οι μισοί».

Για την παιδεία:

«Ρωτήθηκε ένας μεγάλος Αμερικανός νομπελίστας ποιο είναι το καλύτερο σχολείο από όσα είχε πάει. Απάντησε το νηπιαγωγείο! “Εκεί μου έμαθαν να πλένω τα χέρια μου πριν φάω, να μην παίρνω τα παιχνίδια του διπλανού, εκεί μου δίδαξαν ποιοι είναι οι κανόνες παιχνιδιού της ζωής και μου έμαθαν να δίνω το χέρι μου στον διπλανό για να περάσουμε στο απέναντι πεζοδρόμιο” είπε. Αυτό είναι παιδεία. Η εκπαίδευση θα σου μάθει καλή ορθογραφία, αλλά εγώ μιλώ για παιδεία. Αυτά δεν σ’ τα μαθαίνουν στο σχολείο, αλλά στο σπίτι. Όμως το τι γίνεται σπίτι είναι άλλη ιστορία…»

Για τον εθισμό στην τεχνολογία και τις αξίες που χάνονται:

«Μπορείτε να τις ξαναβρείτε, φτάνει να μην έχετε εθισμό. Δηλαδή άφησε για λίγο τις οθόνες και με ένα μολύβι και μια γόμα σκέψου: τι θα έκανα χωρίς αυτά; Ετσι θα σκεφτείς πώς θα ξαναγίνουν καλά τα πράγματα».

Ποια συμβουλή δίνει στα παιδιά:

«Να έχετε τα πόδια στη γη και τα μάτια στον ουρανό. Τίποτα άλλο. Σήμερα όλοι μιλούν για τους decision makers. Εγώ λέω ότι το αληθινά μεγάλο επάγγελμα είναι το dream making. Αυτό λείπει…»