Βιετνάμ: Nέος δρακόντειος νόμος για λογοκρισία στο διαδίκτυο

«Αυξάνονται και πληθύνονται» οι χώρες που θέτουν εμπόδια στην ελεύθερη λειτουργία του διαδικτύου, τόσο για τους χρήστες όσο και για τις τεχνολογικές εταιρείες, καθώς οι κυβερνήσεις τους ανησυχούν ότι η πολλή ελευθερία βλάπτει, με άλλα λόγια θα διευκολύνει τους αντιφρονούντες και θα υποσκάψει το (συνήθως μονοκομματικό και αυταρχικό) καθεστώς τους.

Το τελευταίο «κρούσμα» αφορά το Βιετνάμ, το οποίο από την πρώτη μέρα του 2019 έθεσε σε ισχύ μια νέα αυστηρή κυβερνο-νομοθεσία, η οποία απαιτεί από τις τεχνολογικές εταιρείες όπως η Google και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, να αφαιρούν άμεσα -μέσα σε μία μέρα το πολύ- το περιεχόμενο που οι κομμουνιστικές αρχές της χώρας ανακοινώνουν ότι θεωρούν αντίθετο με την πολιτική του κράτους και «τοξικό» για την κοινωνία.

Η νέα νομοθεσία, που είχε ψηφιστεί (με πλειοψηφία 91%) από το βιετναμέζικο κοινοβούλιο μέσα στο 2018 και από φέτος άρχισε πλέον να εφαρμόζεται, έχει ήδη επικριθεί από τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και μη κυβερνητικές οργανώσεις, που κατηγορούν το Βιετνάμ ότι μιμείται την αντίστοιχη διαδικτυακή πολιτική λογοκρισίας της Κίνας και καταπιέζει την ελευθερία της έκφρασης των πολιτών.

«Με τις σαρωτικές εξουσίες που ο νόμος παραχωρεί στην κυβέρνηση για την παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας, δεν απομένει πια ασφαλές μέρος στο Βιετνάμ όπου οι άνθρωποι να μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα», δήλωσε εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας.

Με βάση τη νέα βιετναμέζικη νομοθεσία, εταιρείες όπως το Facebook και η Google υποχρεώνονται να παραδίδουν αμέσως όποια προσωπικά στοιχεία για τους χρήστες τους ζητηθούν από την κυβέρνηση, ενώ τις υποχρεώνει να ανοίξουν γραφείο αντιπροσωπείας στη χώρα, αν θέλουν να λειτουργούν σε αυτήν. Το πανίσχυρο υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας έδωσε 12 μήνες περιθώριο στις τεχνολογικές εταιρείες στη χώρα για να συμμορφωθούν.

To Facebook, σχολιάζοντας το νέο νόμο, ανακοίνωσε ότι θα προστατεύει τα δικαιώματα των χρηστών του για ελεύθερη έκφραση και ότι «θα αφαιρεί το περιεχόμενο που παραβιάζει τις προδιαγραφές του (Facebook), μόλις λαμβάνει γνώση γι' αυτές», προσθέτοντας ότι έχει μια γενικότερη και σαφή διαδικασία να χειρίζεται τα σχετικά αιτήματα των κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο.

Η Google, που σχεδιάζει να ανοίξει γραφείο στο Ανόι, αρνήθηκε σε αυτή τη φάση να κάνει κάποιο σχόλιο για τη νέα περιοριστική νομοθεσία, η οποία, μεταξύ άλλων, απαγορεύει στους χρήστες να διασπείρουν πληροφορίες που θεωρούνται αντικυβερνητικές, αντεθνικές, διαστρεβλωτικές της βιετναμέζικης ιστορίας ή «που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση και βλάβη στις κοινωνικο-οικονομικές δραστηριότητες».

Τα τελευταία χρόνια το Βιετνάμ έχει σκληρύνει τη στάση του και δεκάδες ακτιβιστές υπέρ των διαδικτυακών και γενικότερων ελευθεριών έχουν βρεθεί στις φυλακές. Η οργάνωση προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch κάλεσε τη βιετναμέζικη κυβέρνηση να αναστείλει την εφαρμογή του νέου κυβερνο-νόμου. Εκπρόσωπος της οργάνωσης δήλωσε ότι «ο νόμος έχει σχεδιαστεί για να διευρύνει περαιτέρω την εκτεταμένη παρακολούθηση από το υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας, ώστε να εντοπίζονται οι επικριτές και να βαθύνει η μονοπώληση της εξουσίας από το Κομμουνιστικό Κόμμα».

Την προηγούμενη εβδομάδα η Ένωση Δημοσιογράφων του Βιετνάμ είχε ανακοινώσει ένα νέο κώδικα δεοντολογίας για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα μέλη της, ο οποίος τους απαγορεύει να αναρτούν ειδήσεις, εικόνες και σχόλια, που «έρχονται σε αντίθεση» με το κράτος. Η οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα επέκρινε τόσο το νέο κώδικα όσο και το νέο κυβερνο-νόμο, κάνοντας λόγο για «ένα ολοκληρωτικό μοντέλο ελέγχου των πληροφοριών», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Από την άλλη, αναλυτές θεωρούν ότι ο νέος νόμος θα περιορίσει τις φιλοδοξίες του Βιετνάμ να αναπτύξει την ψηφιακή οικονομία του και να προσελκύσει σχετικές ξένες επενδύσεις. Το Βιετνάμ έχει πληθυσμό 94 εκατομμυρίων, από τους οποίους περίπου 54 εκατομμύρια είναι τακτικοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η χώρα κατατάσσεται έβδομη σε αριθμό πολύ ενεργών χρηστών του Facebook.