Χρέη από εργοδοτικές εισφορές στις 120 δόσεις

Στο τραπέζι η ένταξη στην επικείμενη ρύθμιση έως και 500.000 οφειλετών με «άνοιγμα» 18 δισ. στο πρώην ΙΚΑ

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά ┋

Τη δυνατότητα υπαγωγής οφειλών από εργοδοτικές εισφορές προς το πρώην ΙΚΑ στην ιδιαίτερα ευνοϊκή ρύθμιση των 120 δόσεων που έρχεται για τα χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας. Η πολυαναμενόμενη ρύθμιση προς τα Ταμεία θα συμπεριληφθεί σε νομοσχέδιο-σκούπα που θα προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή τον Μάρτιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτός από τα χρέη για τις ατομικές εισφορές των μη μισθωτών, δηλαδή των ασφαλισμένων σε πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, εξετάζεται το ενδεχόμενο να υπαχθούν στην επικείμενη ρύθμιση και οφειλές εργοδοτών, οι οποίες αγγίζουν σωρευτικά τα 18 δισ. ευρώ.

Το σύνολο των εργοδοτών που οφείλουν και που δυνητικά θα μπορούσαν να ωφεληθούν αγγίζει τους 500.000. Στο σχήμα που βρίσκεται στο τραπέζι κατ’ αρχάς εξετάζεται το ενδεχόμενο ρύθμισης οφειλών από απλήρωτες εργοδοτικές εισφορές. Φυσικά στην προκειμένη περίπτωση δεν τίθεται θέμα επανυπολογισμού, αλλά εξετάζεται να προβλεφθεί «κούρεμα» προστίμων και προσαυξήσεων σε συγκεκριμένο ύψος (π.χ. 50% ή 85%), όπως επίσης και δυνατότητα εξόφλησης της οφειλής σε έως 120 δόσεις με ελάχιστη μηνιαία δόση τα 50 ευρώ.

Η πλέον πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών δείχνει πως στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου το πλήθος οφειλετών εργοδοτών του πρ. ΙΚΑ ήταν 490.785, οι οποίοι οφείλουν συνολικά 18,18 δισ. ευρώ. Το σχέδιο ένταξης εργοδοτικών οφειλών στη ρύθμιση των 120 δόσεων βρίσκεται στο τραπέζι, χωρίς ωστόσο να έχει ακόμη πλήρως «κλειδώσει», ενώ δεν είναι βέβαιο αν θα συμπεριληφθούν στο σχήμα το σύνολο των οφειλών των εργοδοτών προς το πρ. ΙΚΑ. Για παράδειγμα, ζητούμενο παραμένει αν θα συμπεριληφθεί το σύνολο της οφειλής ή μόνο το τμήμα που αφορά στο μέρος της εργοδοτικής εισφοράς.

Ογκώδες χαρτοφυλάκιο

Η διαφαινόμενη ένταξη στο νέο σχήμα και των οφειλών των εργοδοτών τουλάχιστον ως προς το σκέλος που αφορά στις εργοδοτικές εισφορές ολοκληρώνει τη «βεντάλια» των ρυθμίσεων για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Ρυθμίζεται έτσι συνολικά ένα ογκώδες χαρτοφυλάκιο που το... διακρατούν 1,4 εκατ. οφειλέτες και φτάνει συνολικά στα 34 δισ.

Ειδικά για τις ατομικές εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, η ένταξη στη ρύθμιση θα συνεπάγεται και επανυπολογισμό των παλαιών οφειλών με την εξίσωση του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή με βάση το πραγματικό εισόδημα που είχαν την περίοδο δημιουργίας της οφειλής. Ο μηχανισμός αυτός θα οδηγεί εθελοντικά σε σημαντικό «κούρεμα» της βασικής οφειλής, το οποίο θα «κουμπώνει» με το «κούρεμα» των προσαυξήσεων κατά 85% και θα οδηγεί σε συνολική απομείωση της οφειλής ακόμη και κατά 70%.

Εξετάζεται το ενδεχόμενο το «κούρεμα» των προσαυξήσεων να φτάνει στο 100% σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης της βασικής οφειλής. Η νέα έξυπνη και ιδιαίτερα ευνοϊκή ρύθμιση θα απευθύνεται σε ενεργούς και μη ενεργούς ασφαλισμένους, εκτός από όσους έχουν ενταχθεί στον εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Εν όψει της θεσμοθέτησης της νέας ρύθμισης, η οποία αντιμετωπίζεται στο υπουργείο Εργασίας ως μοχλός οικονομικής ανάπτυξης, ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσος Πετρόπουλος, έχει καλέσει τους κοινωνικούς φορείς να υπερασπιστούν τον ΕΦΚΑ και τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα μπορεί να υπάρξει τέτοιου τύπου ρύθμιση αν επανέλθουν οι ασφαλιστικές κλάσεις των πρώην Ταμείων και ο υπολογισμός των εισφορών επί τεκμαρτών εισοδημάτων.

«Η ρύθμιση σε έως 120 δόσεις είναι μέτρο αναπτυξιακό, καθώς θα δώσει ώθηση στην αγορά και θα ελαφρύνει πολύ τη θέση των μικρομεσαίων. Οι ωφέλειες θα είναι τεράστιες. Πρέπει όμως να τονίσουμε πως η ρύθμιση θα προχωρήσει επειδή υπάρχει ο ΕΦΚΑ. Ο επανυπολογισμός των υψηλών εισφορών που επιβαλλόταν στο παρελθόν μπορεί να γίνει επειδή υπάρχουν ο ΕΦΚΑ και ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών.

Αυτό οδηγεί σε ένα άλλο ύψος εισφοράς, πολύ χαμηλότερης. Και θα βοηθήσει πολλούς» τόνισε πρόσφατα, μιλώντας στην ΕΡΤ1, ο κ. Πετρόπουλος, προσθέτοντας με νόημα πως «δεν μπορεί να γίνει τέτοια ρύθμιση αν επανέλθουν οι ασφαλιστικές κλίμακες των πρώην Ταμείων». Ατομικές εισφορές Ως προς τις ατομικές εισφορές τους, δυνητικά θα ωφεληθούν πάνω από 960.000 μη μισθωτοί.

Στόχος είναι να ενταχθούν όσο περισσότεροι οφειλέτες γίνεται για να εισρεύσει ζεστό χρήμα στα Ταμεία και να καταστούν βιώσιμα μια σειρά από χρέη. Σύμφωνα με το σχέδιο, όλοι, ανεξαρτήτως του ύψους της οφειλής τους, θα μπορούν να αποπληρώνουν σε έως 120 μηνιαίες δόσεις, δηλαδή σε έως 10 χρόνια με 85% έκπτωση στα πρόστιμα.

Το πλαφόν της ελάχιστης δόσης μπαίνει στα 50 ευρώ για τους προερχόμενους από πρ. ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ και στα 30 ευρώ για τους αγρότες του πρ. ΟΓΑ. Συνεπώς το πλήρες πακέτο των 120 δόσεων θα παίρνουν ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με νέα επανυπολογισμένη οφειλή άνω των 6.000 ευρώ, όπως και αγρότες με νέα οφειλή άνω των 3.600 ευρώ.

Στη νέα ρύθμιση θα επανυπολογίζονται για τους μη μισθωτούς τα χρέη της περιόδου 2002-2016 για τα οποία υπάρχουν ψηφιακά δεδομένα των δηλούμενων ετήσιων εισοδημάτων στο σύστημα Taxis της ΑΑΔΕ. Η βασική οφειλή θα επανυπολογίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα που δήλωνε ο οφειλέτης την επίμαχη περίοδο δημιουργίας της οφειλής (με ποσοστιαίες εισφορές για σύνταξη ΕΦΚΑ και υγεία ΕΟΠΥΥ). Ως αποτέλεσμα του επανυπολογισμού, η βασική οφειλή θα «κουρεύεται» ακόμη και πάνω από 50%.

Επί της νέας οφειλής θα επανυπολογίζονται και οι προσαυξήσεις, οι οποίες ακολούθως θα «κουρεύονται» κατά 85%. Ο μηχανισμός αυτός θα οδηγεί σε συνολική απομείωση της οφειλής από 50% έως 71%. Οι αγρότες δεν θα επανυπολογίζουν την οφειλή τους, καθώς στο παλαιό καθεστώς υπήρχε συχνή διακύμανση των εισφορών και ασφαλιστικές κλάσεις με χαμηλότερες εισφορές από τις ελάχιστες του 2017.

Θα μπορούν όμως να επωφελούνται από το «κούρεμα» 85% στις προσαυξήσεις και τις 120 δόσεις Οι δόσεις αναμένεται να έχουν ετήσια προσαύξηση 5%, ενώ η ρύθμιση θα παραμείνει ανοιχτή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για παράδειγμα ένα τρίμηνο. Θα είναι η τελευταία ευκαιρία τακτοποίησης. Οσοι δεν ενταχθούν, θα βρίσκονται στην πρώτη προτεραιότητα του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών για αναγκαστικά μέτρα.

Προσοχή, η αποδοχή του επανυπολογισμού, που θα συνεπάγεται και «κούρεμα» συντάξιμων αποδοχών -των αποδοχών δηλαδή που μπαίνουν στον υπολογισμό για το τελικό ποσό της σύνταξης- θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση.

Απεγκλωβισμός

Μέσω της νέας ρύθμισης εκτιμάται πως θα απεγκλωβιστούν πάνω από 78.000 μη μισθωτοί άνω των 62 ετών, οι οποίοι δεν μπορούν να πάρουν σύνταξη σήμερα λόγω οφειλών. Πρόκειται για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες οι οποίοι πλήρωναν εισφορές για αρκετά χρόνια, αλλά έχουν παράλληλα συσσωρεύσει αρκετά χρέη. Οι 50.000 από αυτούς είναι πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες του ΟΑΕΕ ηλικίας 62 ετών και άνω και οφείλουν σωρευτικά περίπου 3 δισ.

Στην ίδια μοίρα είναι και 30.000 αγρότες με ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές ύψους 300 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως οι ελεύθεροι επαγγελματίες που ασφαλίζονταν σε ΟΑΕΕ και οφείλουν πάνω από 20.000 ευρώ (ΟΑΕΕ) δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν αν δεν αποπληρώσουν το επιπλέον ποσό μέχρι τις 20.000. Το ίδιο συμβαίνει με τους ασφαλισμένους στο πρώην ΕΤΑΑ αν οφείλουν πάνω από 15.000 ευρώ ή τους αγρότες του πρώην ΟΓΑ αν οφείλουν πάνω από 4.000 ευρώ.

Ο επανυπολογισμός

Ο επανυπολογισμός για τους 560.000 οφειλέτες από τον πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ θα αλλάξει ριζικά ένα ογκώδες χαρτοφυλάκιο χρεών που υπολογίστηκαν στη βάση τεκμαρτών και όχι πραγματικών εισοδημάτων. Τα παλαιά χρέη που είχαν γεννηθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2016 θα υπολογιστούν εκ νέου με το καινούργιο σύστημα, δηλαδή με βάση το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα που δήλωνε στην Εφορία ο οφειλέτης τη χρονική περίοδο κατά την οποία δημιουργήθηκαν τα χρέη.

Δεδομένου ότι τα ψηφιακά δεδομένα της ΑΑΔΕ μέσω Taxis φτάνουν έως το 2002, στο επίκεντρο μπαίνουν τα χρέη της 14ετίας 2002-2016. Τα χρέη της εν λόγω περιόδου, άλλωστε, είναι κρίσιμα και για έναν άλλο λόγο: διαμορφώνουν τον συντάξιμο μισθό που είναι η βάση υπολογισμού της σύνταξης. Αν τα στοιχεία του εισοδήματος δεν είναι διαθέσιμα ή μη επαρκή, εξετάζεται το ενδεχόμενο ο επανυπολογισμός να γίνει με βάση την ελάχιστη εισφορά. Κατά τη διαδικασία του επανυπολογισμού θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως η μεγάλη πλειοψηφία θα πέσει στην ελάχιστη εισφορά, λόγω χαμηλών δηλωμένων εισοδημάτων.

Οι αγρότες θα ενταχθούν στην ρύθμιση χωρίς επανυπολογισμό των οφειλών τους, θα μπορούν όμως να καρπώνονται το «κούρεμα» 85% των προσαυξήσεων και τις 120 δόσεις με ελάχιστο ποσό τα 30 ευρώ τον μήνα. Ο επανυπολογισμός των οφειλόμενων εισφορών θα έχει επιπτώσεις στον συντάξιμο μισθό που είναι η βάση υπολογισμού της σύνταξης. Εκτός από τη βασική οφειλή θα επανυπολογίζονται και οι προσαυξήσεις επί της νέας βασικής οφειλής.

Όπως εξηγούν ειδικοί, το «κούρεμα» 85% δεν θα αφορά τις προσαυξήσεις που βαραίνουν την παλαιά οφειλή, αλλά τις νέες επανυπολογισμένες. Δηλαδή οι αναδρομικές προσαυξήσεις, όπως προκύπτουν με βάση τη νέα οφειλή, θα «κουρεύονται» 85%, κάτι που θα οδηγεί σε μεγαλύτερη ωφέλεια.

Αλλαγές για αυτοκινητιστές και αναβολή περικοπής

Σε ασφαλιστικό νομοσχέδιο-σκούπα που αναμένεται να έρθει στη Βουλή τον Μάρτιο θα συμπεριλαμβάνεται η πολυαναμενόμενη διάταξη για τη ρύθμιση των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε έως 120 δόσεις. Το ίδιο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει μια σειρά από άλλες ασφαλιστικές διατάξεις για επιμέρους θέματα όπως:

δέσμη ευνοϊκών ρυθμίσεων για τους επαγγελματίες αυτοκινητιστές, ώστε να μπορούν να συνταξιοδοτούνται χωρίς να απαιτείται να διακόπτουν την εργασία τους και να παραδίδουν το επαγγελματικό τους δίπλωμα στο μοντέλο που ήδη ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να προβλεφθεί και νέα φόρμουλα ώστε να μπορούν να πωλούν ή να μεταβιβάζουν με συγκεκριμένες διαδικασίες το επαγγελματικό τους όχημα όταν οφείλουν. Επίσης το επόμενο διάστημα, στο ίδιο νομοσχέδιο ή με επόμενες διατάξεις αναμένεται να θεσμοθετηθούν:
η αναβολή της περικοπής των συντάξεων χηρείας με ρήτρα ανεργίας,
η τακτοποίηση του περίπλοκου ζητήματος των συνταξιούχων της Εθνικής Τράπεζας (ΛΕΠΕΤΕ)